2

وزارت«مدیریت بحران» بی‌فایده است/رئیس سازمان،معاون رئیس‌جمهور شود

  • کد خبر : 254298
  • ۲۸ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۴:۲۵

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و مسکن درباره بررسی طرح تأسیس وزارت مدیریت بحران گفت: ایجاد چنین وزارتی فایده ای ندارد؛ بلکه باید نهاد مدیریت بحران به عنوان معاونت رئیس جمهور ایجاد شود.

مدیریت بحران

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و مسکن درباره بررسی طرح تأسیس وزارت مدیریت بحران گفت: ایجاد چنین وزارتی فایده ای ندارد؛ بلکه باید نهاد مدیریت بحران به عنوان معاونت رئیس جمهور ایجاد شود.

به گزارش افق نیوز/ هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی طرح ادغام سازمان های اورژانس، سازمان مدیریت بحران و جمعیت هلال احمر و تشکیل «وزارت مدیریت بحران» را در روز چهارشنبه ۲۳ خرداد ۱۳۹۷ اعلام وصول کرد.

نظر به اهمیت این موضوع و با توجه به تجربه پر از نوسان مدیریت بحران سوانح و حوادث در کشورِ پُر از حادثه ایران و با تمرکز بر رخداد مخاطرات طبیعی، توجه به چند مسأله برای نمایندگان و هیئت رئیسه مجلس، ضروری است که نشان می دهد باید در این زمینه غور و دقت بیشتری به عمل آمده و مشورت با کارشناسان و اهل تحقیق و پژوهش را پیش از هر تصمیمی در دستور کار قرار دهند.

وضع فعلی مدیریت بحران راضی کننده نیست

علی بیت اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره تاسیس چنین وزارتخانه ای (وزارت مدیریت بحران) گفت: در حال حاضر من به عنوان دبیر کارگروه ملی زلزله عضو کارگروه بررسی لایحه تعیین وضعیت جایگاه «مدیریت بحران» در کشور به عنوان سازمان مستقل یا وزارتخانه هستم که ارائه این طرح از سوی نمایندگان مجلس با انجام تحقیقات این کارگروه تا حدودی در تناقض است.

چرا وزارت مدیریت بحران ناکارآمد خواهد بود؟

وی با بیان اینکه وضعیت موجود مدیریت بحران در کشور به هیچ وجه راضی کننده نبوده و نیازمند تغییرات اساسی است، افزود: تشکیل وزارت مدیریت بحران هم گامی مثبت تلقی نمی شود و به نظر من چنین وزارتخانه ای در اجرا ممکن است به دلایلی چون «ضرورت جلوگیری از حجیم شدن دولت»، «نیاز به داشتن قابلیت تحرک»، «نیاز به داشتن امکانات و توانمندی لازم در مقابله با حوادث»، «ضرورت دارا بودن پرسنل و تجهیزات لازم»، «محدودیت های مالی دولت» «عدم امکان جذب نیروی انسانی کارآمد با توجه به توزیع جغرافیایی وسیع رخداد حوادث، از کلانشهرها تا دوردست ترین روستاها که طبیعتا نیاز به نیروی ستادی و اجرایی گسترده ای خواهد داشت» و نیز «در جایگاه اداره کل قرار گرفتن در سطوح استانی و عدم امکان قدرت راهبری سایر ادارات هم ارز استانی» با مشکلاتی روبه رو شود که کارایی چنین وزارتی را در صورت تشکیل در هاله ای از ابهام فرو می برد.

وی ادامه داد: از آنجایی که در کشور حوادثی مانند زلزله، فرونشست و فروریزش زمین، رانش زمین، سیل، خشکسالی و ریزگردها را به عنوان مهمترین حوادث طبیعی سرزمینی داریم که مستلزم توجه عمیقی هستند، لذا می طلبد تا بیشترین تمرکز و اهمیت را در مدیریت ملی و در کشورداری به امر پیشگیری و کاهش آثار وقوع این مخاطرات اختصاص دهیم.

مدیریت بحران نیاز به هماهنگی بین دستگاهی دارد نه یک وزارت مستقل

بیت اللهی خاطرنشان کرد: با این وجود، کارنامه مدیریت بحران در کشور مثبت ارزیابی نمی شود و این امر تنها بر عهده سازمان مدیریت بحران و یا وزارت کشور نیست؛ بلکه آمیزه ای از روابط اداری، مقررات، نوسانات حساسیتی و رفتاری از بالاترین نهادهای حکومتی تا نهادهای مدنی و غیردولتی است که دست به دست هم داده اند تا در عرصه مدیریت بحران در جایگاه رضایت بخشی قرار نگیریم، البته که گام های مثبت فراوانی هم برداشته شده است و جایز نیست به حوزه بحران نگاه کاملا منفی داشت.

برداشت نادرست طراحان وزارت مدیریت بحران از وزارت حوادث اضطراری روسیه

وی درباره منشأ فکری طرح تشکیل وزارت مدیریت بحران اظهار داشت: به نظر می رسد نمایندگان پیشنهاد دهنده این طرح، تشکیل وزارت مدیریت بحران را از عنوان وزارت حوادث اضطراری روسیه الهام گرفته باشند. این وزارتخانه روسی دارای رویکرد کاملا عملیاتی و مقابله، با تشکیلات بسیار گسترده و تجهیزات به مراتب بیشتر دارد که حوزه مسئولیت آن صرفا مدیریت و اقدام در هنگام رخداد حوادث غیر مترقبه است. در حالی که در کشور ما علاوه بر اقدامات و فعالیت ها در هنگام رخداد مخاطرات، ضرورت توجه به امر پیشگیری از ایجاد بحران و فعالیت در عرصه های کاهش خطرپذیری و ارتقاء تاب آوری نیز به شدت احساس می شود و لذا ضروری است به صورت چند مولفه ای به امر مدیریت بحران توجه شود.

محسنات تأسیس وزارت مدیریت بحران

این پژوهشگر ارشد زلزله یادآور شد: ایجاد وزارت مدیریت بحران ممکن است محسناتی چون داشتن بودجه مستقل برای مدیریت بحران و امکان حضور مقام مسئول مدیریت بحران کشور در هیات وزیران و طرح مسائل در عالیترین مرجع تصمیم گیری اجرائی کشور را دارا باشد به خصوص که ردیف بودجه های ۱۰ و ۱۲ مدیریت بحران، در اختیار سازمان برنامه و بودجه است و حسب مورد و طبق درخواست و بنا به تشخیص این سازمان، بودجه هایی به امور خاص در مدیریت بحران کشور اختصاص می یابد؛ ضمن اینکه رئیس سازمان مدیریت بحران ذیل وزارت کشور فعالیت می کند که این وزارت آنقدر مسائل امنیتی، سیاسی و … دارد که مجالی برای طرح مسائل مربوط به زلزله، فرونشست زمین، سیل و … پیدا نمی کند. بنابراین وزارت مستقل مدیریت بحران این نکته مثبت را دارد که قدرت چانه زنی دریافت بودجه برای مواقع بحرانی را داشته باشد.

وی گفت: این در حالی است که تأکید کارشناسان، اتخاد روش های پیشگیرانه و تاکید و پافشاری در تخصیص بودجه به امر «پیشگیری از وقوع بحران» و کم کردن دامنه آن و تاب آور کردن کلیه اِلِمان های تحت خطر در سطح کشور است.

بیت اللهی با بیان اینکه در حال حاضر سازمان مدیریت بحران کشور، فاقد قدرت لازم و توان مسئولیت پذیری و انجام مسئولیت خطیر مدیریت بحران است، افزود: این امر بیشتر از شرایطی نشأت می گیرد که در نهایت منجر به بروز ابعاد بالاتری از بحران می شود. اگر به عنوان مثل در ساخت بیمارستان دقت و جدیت کافی در مراحل اجرا از سوی دستگاه های مسئول صورت نپذیرد و در روز حادثه همان ساختمان تخریب شود، ابعاد بحران لاجرم دامنه بالاتری به خود خواهد گرفت، بنابراین تأسیس وزارتخانه ای مستقل برای اعمال اینگونه مسئولیت ها و نظارت بر کار سایر عوامل دخیل در امر کاهش ریسک نتایج مثبتی خواهد داشت.

معایب تأسیس وزارت مدیریت بحران

دبیر کارگروه ملی زلزله درباره جنبه های منفی تشکیل وزارت مدیریت بحران تصریح کرد: مهمترین جنبه منفی تشکیل چنین وزارتخانه ای این است که با توجه به ابعاد گسترده انواع بحران ها در ایران و احتمال رخ داد حادثه در هر روستا و آبادی دوردستی و در هر لحظه ای از سال، ناگزیر به راه اندازی وزارتخانه ای عریض و طویل هستیم که همزمان به ساختارسازی، جذب نیروی متخصص و با صلاحیت، داشتن تجهیزات و امکانات، داشتن ساختمان و بنا در هر شهر و روستا و … اقدام کند. در حالی که وضعیت مالی کشور، ممنوعیت جذب نیروی انسانی و جلوگیری از فربه شدن دولت، نشان می دهد که تشکیل وزارت مدیریت بحران در عمل به سادگی امکانپذیر نخواهد بود و حتی ممکن است شرایط از وضعیت امروز مدیریت بحران در کشور نیز بدتر شود.

وی ادامه داد: موضوع بعدی که جنبه منفی دیگری برای تشکیل وزارت مدیریت بحران است، سازوکار فعالیت آن در مراحل مقابله با بحران و ارتباط آن با استانداری ها و سایر ارگان های کشوری است. در حال حاضر ادارت کل مدیریت بحران و سایر ادارات کل استانی در شرایط بحرانی تحت دستور استاندار به وظایف خود عمل می کنند اما اگر یک مجموعه مستقل و یک وزارتخانه مجزا که داعیه مدیریت بحران و فرماندهی حوادث را دارد، تأسیس شود، اجرای این سازوکار موجود جای ابهام زیادی دارد.

چه باید کرد؟

بیت اللهی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر که برای ایجاد هماهنگی برای بهبود وضعیت مدیریت بحران چه پیشنهادی دارید؟ گفت: تجربیات چند ساله نشان می دهد نقطه ضعف اساسی ما در کشور در خصوص مدیریت بحران، عدم وجود نگرش پیوسته و مستمر به امر مخاطرات طبیعی و حتی مخاطرات انسان ساز (غیر طبیعی) است. به معنای دیگر در مواجهه با مخاطرات طبیعی مانند زلزله، رفتار نوسانی داریم. وقتی حادثه ای رخ می دهد، با تمام قوا وارد میدان می شویم که آنهم برای چند روز اول حادثه است، سپس موضوع به کلی فراموش می شود. بنابراین در مرحله نخست اعمال مدیریت بحران باید به این سوال پاسخ داده شود که در فاز پیش از حادثه و اقدامات پیشگیری و آمادگی، چه نهادهایی چه مسئولیت هایی را دارند؟ چه اقداماتی باید انجام شود تا حداقل آسیب ها و خسارت ها را کشور متحمل شود؟

وی افزود: بررسی ها نشان می دهد در سیستم کنونی کشور، اعم از مدیریت بحران و یا سایر نهادهای مرتبط و مسئول، پرسشگری، کنترل، بازرسی و مسئولیت پذیری وجود ندارد. در کشورهای پیشرو در امر مدیریت بحران، واحدهای کنترل کننده و پایش برای سنجش عملکردهای کلیه سازمان ها و نهادها وجود دارد که بدون ملاحظه هرگونه قصوری را گزارش می دهند و در صورت خسارت و آسیب دیدگی المان های تحت مسئولیت نهادهای مختلف، مقصران را به نهادهای بالاتر معرفی می کنند. این واحدها، نهادهای مواخذه گر و بالادستی بوده و از جایگاه بالاتری نسبت به سایر ارگان ها برخوردارند.

ایجاد معاونت رئیس جمهور در امور مدیریت بحران به جای وزارت

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح کرد: پیشنهاد می شود به جای «وزارت مدیریت بحران»،   «معاونت ریاست جمهوری با عنوان پیشگیری و مدیریت بحران» ایجاد شود. وظیفه اصلی این معاونت نظارت و کنترل بر عملکرد کلیه نهادهای دولتی، نظامی و انتظامی و کلیه نهادهایی که از بودجه عمومی استفاده می کنند، در امر کاهش خطرپذیری، ارتقاء تاب آوری و اقدامات مقابله و بازتوانی، خواهد بود. این نهاد در همه نقاط کشور و برای همه موضوعات بحران زا باید برنامه هایی را تنظیم کرده و به سازمان های ذی ربط ارائه دهد و اجرای برنامه ها را پایش کند. همچنین این نهاد باید به وزارتخانه های مختلف انجام امور کاهش آسیب پذیری و ارتقاء تاب آوری را دیکته و به طور منظم انجام امور را رصد کند.

وی ادامه داد: پیشنهاد می شود معاون رئیس جمهور در پیشگیری و مدیریت بحران، امر میدانی مدیریت حوادث غیر مترقبه و شرایط اضطراری را (در فاز مقابله و هنگام رخداد وضعیت اضطراری) به وزارت کشور محول کند و شکل کنونی مدیریت بحران در کشور که ذیل وزارت کشور انجام وظیفه می کند، به صورت ستادهای حوادث غیرمترقبه، مدیریت مرحله مقابله و شرایط اضطراری را بر عهده داشته باشد.

لینک کوتاه : https://ofoghnews.ir/?p=254298

برچسب ها

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

آمار کرونا
مجموع مبتلایان در جهان
آخرین بروزرسانی در:
مبتلایان

فوتی‌ها

بهبود یافته‌ها

موارد فعال

مبتلایان امروز

فوتی‌های امروز

موارد بحرانی

کشورهای تحت تأثیر