خاورمیانه – محمدرضا نوروزپور
اتهام زنی به بشار اسد مبنی بر استفاده از سلاح شیمیایی، به نظر متاثر از شرایط داخلی آمریکا و شرایط حاکم بر معارضان سوری و پیمانکاران منطقه ای آمریکا است و بعید به نظر می رسد که واشنگتن عملا وارد جنگ با دمشق شود.
جمهوریخواهان کنگره، بخشی از بدنه سازمان سیا و جنگ طلبانی که از آنها با عنوان بازها یاد می شود، معتقدند بشار اسد از خط قرمزی که اوباما سال گذشته در یک سخنرانی علنی و بدون پروتکل ها و تشریفات دیپلماتیک برای سوریه گذاشته، عبور کرده است.
اوباما سال گذشته گفت خط قرمز ما وقتی است که ببینیم بخش قابل توجهی از سلاح های شیمیایی سوریه به خدمت گرفته شده و یا علیه مخالفان مورد استفاده قرار گرفته است. حالا گزارشاتی منتشر شده که ادعا می کنند بشار اسد احتمالا در مقیاس کمی از سلاح شیمیایی استفاده کرده است و اوباما تهدید کرده اگر این موضوع ثابت شود قاعده بازی تغییر خواهد کرد.
طرح موضوع استفاده اسد از سلاح شیمیایی، موضع گیری اوباما در قبال آن و هیاهوی جنگ طلبانی چون سناتور جان مک کین مبنی براینکه همین حالا باید به جنگ با سوریه رفت می تواند از چند منظر قابل توجه باشد.
نخست آنکه این هیاهو می تواند توجه افکار عمومی آمریکا را از حوادث بمبگذاری های بوستون، انفجار مشکوک کارخانه کود شیمیایی در ویکوی تگزاس- که صرفا یک حادثه خوانده شد- و ماجرای ارسال نامه های سمی برای سناتورها و شخص رئیس جمهور آمریکا، تا اندازه زیادی منحرف کرده و آنها را متوجه باید و نباید ورود به یک جنگ تازه در خاورمیانه کند. از این رو اوباما با اینکه تاکید می کند هنوز چیزی ثابت نشده به استقبال آن رفته و نظام سوریه را تهدید به تغییر بازی می کند.
دوم اینکه انتشار این گزارش شرایط خوبی را برای جمهوریخواهان و رقبای داخلی اوباما فراهم آورده تا اوباما را از خیال واگذاشتن خاورمیانه به امید پیمانکاران منطقه ای قطر، ترکیه و عربستان و توجه به آسیا که منافع چندانی برای کارخانه های اسلحه سازی و شرکت های نفتی جمهوریخواهان ندارد بیرون بیاورند و به او یادآوری کنند که اگر او مایل به خداحافظی با خاورمیانه است، رقبای او چندان تمایلی به این تصمیم او ندارند چرا که بازار شرکت های چند ملیتی آنان تنها بواسطه چاه های نفت و برافروختن آتش جنگ در خاورمیانه گرم باقی می ماند.
از این رو بیراه نبود که روز جمعه و بلافاصله بعد از موضع گیری اوباما مبنی بر اینکه اگر نظام اسد از خط قرمز عبور کند قاعده بازی تغییر خواهد کرد، سناتور جمهوریخواه، جان مک کین که همواره اشتیاق خود برای ورود به جنگ در هر قسمتی از خاورمیانه را نشان داده است، گفت : بدون شک اسد خط قرمز را رد کرده و ما باید واکنش نشان دهیم.
سومین هدف از این اتهام زنی به بشار اسد، دمیدن روحیه ای تازه در کالبد رو به مرگ شورشیان مسلح و معارضان سوری و حتی پیمانکاران منطقه ای آمریکا است. مقاومت سوریه در دو سال گذشته برای همه بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای باور نکردنی بوده و نا امیدی و یاس تنها حاصل این آتش افروزی برای بانیان این قمار بوده است. از این رو این موضعگیری به بهانه استفاده اسد از سلاح شیمیایی می تواند این جماعت نا امید و خسته را امیدوار کند تا همچنان تنور آتش افروزی را به امید اینکه امروز و فردا آمریکا به کمک آنها خواهد آمد داغ نگه دارند. شورشیانی که اسد می گوید آنها را تا پرتگاه شکست پیش برده و به همین دلیل نیازی برای استفاده از سلاح شیمیایی علیه آنها ندارد.
چهارم اینکه این فشارها می تواند مانند پوست خربزه ای زیر پای اوباما که توانسته پشت جمهوریخواهان را در عرصه های مختلف داخلی و خارجی به خاک بمالد، عمل کند، در این خصوص لابی اسرائیلی-صهیونیستی نیز نقش عمده ای بازی می کند چرا که از منظر آنها نیز ورود آمریکا به سوریه حاشیه امنی برای رژیم صهیونیستی ایجاد می کند و آنها از بی میلی دو سال گذشته اوباما برای ورود به جنگ در سوریه بسیار ناخرسند بوده اند.
از این رو بازهای جنگ طلب آمریکایی و خصوصا لابی صهونیست ها به خوبی از این فرصت استفاده کرده و می کوشند با استناد به دو استدلال، اوباما را به ورود به جنگ در سوریه ترغیب و یا مجبور کنند. اول اینکه اگر آمریکا وارد بحران سوریه نشود، جایگاه رهبری بین المللی خود را از دست خواهد داد. آنها می گویند اگر آمریکا نبود، کویت اکنون بخشی از عراق بود، اگر آمریکا نبود بحران بالکان و نسل کشی صرب ها هنوز ادامه داشت، اگر آمریکا نبود هنوز طالبان در افغانستان حکومت می کرد و اگر آمریکا نبود هنوز صدام در عراق نفس کش می طلبید. پس به همین دلیل باید آمریکا در سوریه نیز دخالت کرده و کار را یکسره کند و بار دیگر نشان دهد که این آمریکاست که می تواند و حق دارد در هرکجای دنیا وارد شده و حرف آخر را بزند و نقش منجی آسمانی را بازی کند.
استدلال دوم آنها برای تهییج اوباما به ورود به جنگ با سوریه منطق دفع افسد به فاسد است. از نگاه این جماعت جنگ طلب که بار دیگر جان مک کین و سناتور دیان فینشتین را می توان در میان آنها دید، آمریکا باید پیش از آنکه شورشیان مختلف از جمله القاعده و سایر گروه های افراطی به زرادخانه های شیمیایی اسد دست پیدا کنند و یا بار دیگر اسد بتواند بر شرایط فائق شده و بعنوان یک دولت نا همسو با واشنگتن و تل آویو در منطقه عرض اندام کند، وارد میدان شده و به نزدیک ترین بخش از مخالفان اسد ( اخوانی های تحت فرمان ترکیه) که می تواند به آنها اعتماد کند این فرصت را بدهد که زودتر از القاعده به قدرت و به زراردخانه های سوریه چنگ بیندازند. آنها همچنین معتقدند اگر آمریکا زودتر کلک بشار اسد را نکند و حلقه اخوانی متمایل به آمریکا ورژیم صهیونیستی را کامل نکند، دیگر حریف ایران که تا همین جا نیز قدرت منطقه ای او فراتر از حد تصور رفته و به زعم آنها در حال ساخت بمب اتم است نخواهد شد و ایران نیز قدرتی مضاعف پیدا خواهد کرد.
سوای از اینکه برخی از این استدلالات هریک محلی از اعراب یا اشکال دارند و بعضا نادرست و لاجرم استنتاجاتی که از آنها بعمل می آید معلول و ناقص خواهند بود، به خوبی روحیات قلدرمآبانه، خودبینی، سودجویی و توهم آمریکایی ها مبنی بر ناجی بودن آنها در جهان را نشان می دهند.
با این همه اوباما به نظر باهوش تر از این می آید که تن به این ماجراجویی بی سرانجام بدهد. در واقع اوباما با یک گزارش نیم بند و نه چندان معتبر از سوی سرویس های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل تحت فشار برای ورود به جنگی تازه در خاورمیانه قرار گرفته است که به خوبی یاد آور دوسیه تقلبی ساخته و پرداخته سازمان های اطلاعات مرکزی آمریکا و اینتلیجنس سرویس انگلستان، پیش از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ است که ادعا می کرد عراق از سلاح های کشتار جمعی برخوردار است و می تواند ظرف مدت ۴۵ دقیقه آنها را علیه اهداف آمریکا و غرب به کار گیرد.
اما واقعیت این است که نه اوباما و نه حتی خود مقامات اطلاعاتی آمریکا نیز هنوز به گزارش منتشر شده ایمان ندارند و حتی اگر این گزارش ها برغم تکذیب جدی دمشق، درست هم باشد، به جنگ سوریه رفتن کار ساده ای برای اوباما نخواهد بود.
اوباما بخوبی می داند که در سوریه با شرایطی بسیار متفاوت از افغانستان، عراق وحتی لیبی مواجه است. هرگونه حمله نظامی به سوریه می تواند تبعات هولناکی برای لبنان، اردن، ترکیه و حتی اسرائیل که متحد اصلی آمریکا در منطقه است داشته باشد و هیچ تضمینی برای اینکه سلاح های شیمیایی اسد در اختیار جهادی های افراطی از جمله القاعده نیفتد وجود ندارد.
خبر آنلاین
