نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر با اتکا بر داشته‌ها و امکانات خود پا در آب‌های فرامنطقه‌ای نهاده و انحصار قدرت‌های دریایی را شکسته است. این نیرو که نقشی فراموش‌نشدنی در دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی هشت ساله داشت اینک به نیرویی راهبردی تبدیل شده که با اقتدار کامل، قادر به تأمین امنیت منافع جمهوری اسلامی ایران در هر نقطه‌ای از آب‌های جهان است.
در همین ارتباط و به منظور آشنایی با دستاوردهای “نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران”، امیر دریادار سیاری، فرمانده نیروی “راهبردی” دریایی در گفتگویی تفصیلیبه تشریح برنامه‌ها و عملکرد این نیرو پرداخت. مشروح این گفتگو در ذیل آمده است.
باشگاه خبرنگاران: با توجه به توانمندی نیروی دریایی ارتش در اعزام ناوگروه به آب‌های آزاد، آیا اعزام شناورهای این نیرو به آب‌های دور و مناطق جدید را در دستور کار دارید؟
دریادار سیاری: “مقام معظم رهبری” فرموده‌اند که «دریاهای آزاد متعلق به همه کشورهاست، منافع کشورها در دریا و هر کشوری که به دریا راه داشته باشد منافع راهبردی است»؛ بنابراین ما باید توانیم از منافع راهبردی کشور در دریا استفاده کنیم؛ اجرای فرمان مقام معظم رهبری در خصوص این موضوع در دستور کار نیروی دریایی قرار گرفته و ما امروز تمام تلاشمان بر این است که به صورت گسترده و مطابق با قوانین و مقررات بین‌الملل در آب‌های آزاد حضور داشته باشیم.
از زمان صدور دستور “فرمانده معظم کل قوا”، در منطقه شمال “اقیانوس هند” به طور مستمر حضور داشته‌ایم و در حاشیه این حضور مستمر توانستیم امنیت کشتی‌های تجاری و نفت‌کش‌های خود را در مقابل ناامنی که دزدان دریایی در منطقه “خلیج عدن” بوجود آورده‌اند تأمین کنیم.
حضور ما در دریای مدیترانه، سریلانکا، اقیانوس هند جنوبی، دریای چین و اقیانوس آرام نشان‌دهنده آن است که ما بر مبنای تدبیر رهبری و منطبق با قوانین و مقررات بین‌المللی در عرصه آب‌های آزاد حضور یافته‌ایم.
در صورتی که منافع کشورمان در محدوده خلیج عدن، باب‌المندب و یا دریای سرخ به خطر بیفتد قطعاً امنیت را برای خطوط مواصلاتی خود برقرار خواهیم کرد.
باشگاه خبرنگاران: با توجه به توانمندی نیروی دریایی در عرصه ساخت شناورها، آیا در این زمینه آماده مشارکت با سایر کشورها هستید؟
دریادار سیاری: همکاری برای ساخت شناورهای سطحی و زیردریایی با کشورهای دیگر به عهده وزارت دفاع است و اگر این وزارتخانه بخواهد این کار را انجام دهد می‌تواند از توانمندی‌های نیروی دریایی ارتش استفاده کند، چرا که این نیرو در ساخت ناوها و ناوچه‌های جنگی تجربه بسیار ارزشمندی دارد.
ما دارای متخصصان ماهر، دانشجوی بسیار زیاد و همچنین توان بالای در زمینه ساخت شناور هستیم. با ساخت ناوهای “جماران”، “کمان”، “پیکان”، “درفش” و “جوشن” می‌توانیم ادعا کنیم که جزء یکی از کشورهای بسیار پیشرفته در امر ساخت شناورهای سطحی و زیرسطحی محسوب می‌شویم.
باشگاه خبرنگاران: روابط نیروی دریایی ایران و روسیه در چه سطحی قرار دارد؟
دریادار سیاری: ما در طول یکی دو سال اخیر چندین بازدید از بنادر روسیه داشتیم. در سال ۹۱ ناوگروه ارتش روسیه دو بار از بندرعباس بازدید داشت و یک بار هم ناوگروه ما از بندر آستاراخان روسیه در دریای خزر بازدید کردند که این امر برای اولین بار اتفاق افتاد.
همچنین ما بازدیدی از نمایشگاه صنعت دریایی روسیه داشتیم و در این حد روابط دریایی برقرار بوده است. فکر می‌کنم در آینده نزدیک هم بازدید ناوگروه‌ها باز هم انجام شود.
باشگاه خبرنگاران: تاکنون چندین بار نسبت به برگزاری رزمایش مشترک با همسایگان جنوبی اعلام آمادگی کرده‌اید، آیا از انجام رزمایش مشترک با روسیه نیز استقبال می‌کنید؟
دریادار سیاری: آمادگی داریم در صورتی که جزء سیاست‌های کلی نظام منظور شود با هر کشوری رزمایش انجام دهیم. اکنون که سالی یک بار با عمان رزمایش تجسس و نجات را انجام می‌دهیم نیز همین وضعیت ادامه دارد، ما آماده‌ایم با هر کشوری در خلیج فارس، اقیانوس هند و هر جایی که جزء سیاست‌های کلی نظام قرار بگیرد رزمایش انجام دهیم.
آمادگی “نیروی دریایی ارتش” برای انجام رزمایش مشترک با سایر کشورها به این معنی است که این نیرو از توانمندی خوبی برخوردار است که ادعا می‌کند می‌تواند با دیگر کشورها رزمایش انجام دهد، چرا که اگر ما این توانمندی را نداشتیم نمی‌توانستیم برای انجام رزمایش مشترک اعلام آمادگی کنیم. اگر امکاناتمان کم بود نمی‌توانستیم با کسانی که امکانات زیادی دارند وارد همکاری و یا کارهای مشترک شویم؛ زمانی می‌شود این کار را انجام داد که توانمندی بالایی داشته باشیم و ما این توانمندی را داریم.
باشگاه خبرنگاران: حضور نیروی دریایی ارتش در دریای خزر به چه صورت است؟
دریادار سیاری: “دریای خزر” برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان دریای صلح و دوستی مطرح است. برای اینکه در این دریا تبادلات تجاری انجام و از منابع آن به نفع کشورهای مرتبط با این دریا بهره‌برداری شود لازم است که هر کدام از کشورهای همسایه دریای خزر، امنیت این دریا را برقرار کنند، چرا که هرگونه کار و تلاش زیر سایه امنیت انجام می‌شود و اگر امنیت نباشد کار پیش نمی‌رود.
جمهوری اسلامی ایران آنقدر توانمند است که در منطقه مربوط به خودش در دریای خزر، این امنیت را برقرار کند و نیروی دریایی ارتش مسئولیت این کار را به عهده دارد.
باشگاه خبرنگاران: لطفاً درباره جزئیات “زیردریایی فاتح” توضیح دهید.
دریادار سیاری: ویژگی‌های مطلوب یک زیردریایی عبارتند از “حضور طولانی مدت در زیر آب، سرعت مناسب در زیر آب، داشتن وسائل شناسایی در زیر آب و داشتن سلاح مناسب در زیر آب. این ویژگی‌ها و توانمندی‌ها باعث می‌شود که “زیردریایی” بتواند در منطقه مأموریتی که برایش تعریف شده حضور یابد. ما تلاش کرده‌ایم که زیردریایی فاتح این ویژگی‌ها را در حد مطلوب داشته باشد.
باشگاه خبرنگاران: جدیدترین دستاورد نیروی دریایی چیست؟
دریادار سیاری: ما هم‌اکنون در حال ساخت “ناو آموزشی” هستیم. این ناو یکی از دستاوردهای مهمی است که اگر کار ساختش به اتمام برسد ایران جزو یکی از کشورهای برتر منطقه در زمینه آموزش و کارورزی عملی دانشجویان خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران: همکاری نیروهای دریایی ارتش و سپاه در چه سطحی قرار دارد؟
دریادار سیاری: همکاری ارتش و “سپاه” در سطح عالی قرار دارد. اگر امروز قوی هستیم و می‌بینیم که توان بازدارندگی کشور در سطح بالایی قرار دارد نشانه اتحاد و یکپارچگی ما است و دشمنان از اتحاد و همبستگی ما هراس دارند. این دو نهاد هر کدام تجهیزات خاصی دارند، اما در ابعاد آموزشی اطلاعاتی، عملیاتی، رزمایشی همکاری بین ارتش و سپاه وجود دارد.
ما آنقدر قدرتمندیم که دشمنان جرأت تجاوز به مرزهای کشور در عرصه‌های زمین، هوا و دریا را به خود نمی‌دهند و مطمئن باشید که اگر می‌توانستند به ایران حمله کنند این کار را انجام می‌دادند.
باشگاه خبرنگاران: مدتی است که خبری از درگیری ناوگروه‌های نداجا با دزدان دریایی منتشر نمی‌شود؛ آیا این دزدان ریشه‌کن شده‌اند؟
دریادار سیاری: “دزدان دریایی” کما فی‌السابق در محدوده خلیج عدن حضور دارند و ریشه‌کن نشده‌اند. حضور آن‌ها بستگی به شرایط کشور سومالی دارد، چرا که هنوز این کشور انسجام لازم را نیافته و لذا قطعاً دزدی‌های دریایی نیز ادامه دارد، اما اینکه مدتی است خبری از دزدی دریایی نمی‌شنوید دلیلش این است که نیروی دریایی با اقتدار توانسته امنیت را برای کشتی‌های جمهوری اسلامی ایران برقرار کند.
به نظر می‌رسد چنین مسائلی برای اصحاب رسانه خیلی مهم نیست و لذا به آن نمی‌پردازند. مثلاً هیچ رسانه‌ای نمی‌پرسد “چه اتفاقی افتاده که این روزها در خلیج عدن خبری (از دزدی دریایی) نیست”. حتی یک نفر اشاره نمی‌کند که ناوهای جمهوری اسلامی ایران طی مأموریت‌های صد روزه دریانوری، امنیت را برای اقتصاد کشور برقرار می‌کنند.
امنیت ارزان به دست نمی‌آید و برای تأمین آن باید هزینه کنیم، باید جان را فدا کنیم، باید سختی بکشیم، باید مدت‌ها زیر آب بمانیم، باید ۱۰۰ روز از خانواده دور باشیم و باید شرایط طوفانی را تحمل کنیم، اما این وظیفه کیست که این مسائل را منعکس کند و بگوید امروز فرزندان ملت ایران در باب‌المندب مراقب هستند که اقتصاد کشور آسیب نبیند.
کارکنان نیروی دریایی ارتش می‌توانند با تخصص‌هایی که دارند کار در این نیرو را رها کرده و در جایی دیگر مشغول به انجام کار راحتی شوند؛ اینکه چرا در این نیرو خدمت می‌کنند دلیلی جز ادامه خط ولایت‌مداری، عشق به مردم، عشق به وطن و انجام تکلیف ندارد. کارکنان نداجا می‌خواهند ثابت کنند که جمهوری اسلامی و ملت ما توانمند هستند، لذا امیدواریم پوشش فعالیت‌های کارکنان این نیرو به خوبی انجام شود.
باشگاه خبرنگاران: در یکی از سخنان خود تأکید داشتید که باید به سلطه بیگانگان بر آب‌های منطقه خاتمه دهیم؛ در این خصوص چه تلاش‌هایی از سوی نیروی دریایی ارتش انجام شده است؟
دریادار سیاری: ما بر منطقه “خلیج فارس”، “تنگه هرمز” و “دریای عمان” که منطقه آب‌های سرزمینی و منطقه نظارت و فلات قاره جمهوری اسلامی ایران است تسلط کمال داریم. کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان نیز باید این احساس را داشته باشند که ما می‌توانیم به کمک همدیگر امنیت کامل را در منطقه برقرار کنیم.
ما اعلام کرده و می‌کنیم که برای تأمین امنیت نیازی به حضور دیگران نیست، و همیشه گفته‌ایم که همه کشورهای منطقه باید ترتیبی اتخاذ کنند که دیگران به این منطقه نیایند.
آن‌هایی که می‌گویند ما آمده‌ایم امنیت را برقرار کنیم در هر جایی که حضور یافتند عامل ناامنی شدند همان‌طور که در افغانستان و عراق شاهد آن بودیم و لذا این ادعای نیروهای فرامنطقه‌ای کاملاً پوچ است.
باشگاه خبرنگاران: نحوه رصد شناورهای نیروهای فرامنطقه‌ای توسط نیروی دریایی ارتش به چه صورت است؟
دریادار سیاری: نیروی دریایی ارتش تمامی تحرکات ناوهای فرامنطقه‌ای حاضر در منطقه را زیر نظر دارد و با ابزارهای مختلفی این کار انجام می‌شود. ما به طور صد درصد کنترل لازم را در این زمینه انجام می‌دهیم.
باشگاه خبرنگاران: آیا در زمینه ساخت ناو هواپیمابر اقدامی را در دستور کار دارید؟
دریادار سیاری: ما بر مبنای نیاز خود تصمیم‌گیری کرده و بر اساس مأموریت‌مان تجهیزات خود را تعریف می‌کنیم؛ هنوز به اینجا نرسیده‌ایم که نیازی به ناو هواپیمابر داشته باشیم، اما اعلام می‌کنیم علی‌رغم همه پیچیدگی‌های اینگونه ناوها ما توانمندی ساخت ناو هواپیمابر را داریم.
باشگاه خبرنگاران: لطفاً برنامه‌های نیروی دریایی در روز ۷ آذر را شرح دهید.
دریادار سیاری: “۷ آذر” سالروز نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران، یادآور “عملیات مروارید” و حماسه‌آفرینی‌های نیروی دریایی در دوران دفاع مقدس است. محاصره اقتصادی، محاصره بنادر، قطع صادرات نفت و شکست نیروی دریایی دشمن بعثی از جمله مواردی است که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران آن‌ها را رقم زد.
به مناسبت روز نیروی دریایی به محضر فرماندهی کل قوا شرفیاب می‌شویم، از تدابیر ایشان استفاده می‌کنیم و برای یک سال تدبیر می‌گیریم که این تدابیر در کتاب‌هایی جمع می‌شود و در دستور کار ما قرار می‌گیرد.
همچنین به مناسبت ۷ آذر و هفته نیروی دریایی، اجرای برنامه‌هایی مختلفی را در نظر داریم و اگر قرار بر الحاق زیردریایی‌ها، ناوهای سطحی و پروازی‌های جدید یا اورهال شده باشد سعی می‌کنیم که در آن مقطع زمانی انجام شود. ممکن است رزمایشی نیز برای آن مقطع پیش‌بینی شود.
در عرصه برنامه‌های فرهنگی، قدردانی از پیشکسوتان و خانواده معزز شهدا را در دستور کار داریم و برای فرهنگ‌سازی در جامعه و آشنایی جوانان با دریا، به نماز جمعه همه استان‌ها سخنران می‌فرستیم. همچنین جلسه‌ای نیز با وابستگان نظامی دیگر کشورها خواهیم داشت و آن‌ها با توانمندی‌های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی آشنا خواهند شد.
باشگاه خبرنگاران: برای آشنایی بهتر مردم با نقش نیروی دریایی ارتش در جنگ تحمیلی، چه اقدامی انجام داده‌اید؟
دریادار سیاری: کتاب “تقویم تاریخ دفاع مقدس نیروی دریایی” به همت دفتر پژوهش‌های نظری این نیرو تنظیم شده و روزشمار جنگ را نشان می‌دهد. اکنون ۱۳ جلد از این کتاب منتشر شده و فکر می‌کنم به بیش از ۴۰ جلد نیز برسد. این کتاب به طور کامل به مأموریت‌های نیروی دریایی ارتش در هر یک از روزهای دوران دفاع مقدس پرداخته است.
باشگاه خبرنگاران: جوانانی که مایل به فعالیت در نیروی دریایی ارتش هستند چگونه می‌توانند جذب این نیرو شوند؟
دریادار سیاری: آن دسته از افرادی که مایل به فعالیت در نیروی دریایی هستند پس از قبولی در کنکور، برای تحصیل در پنج رشته مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی عرشه، کارشناس مدیریت و تفنگدار دریایی به دانشگاه امام خمینی(ره) نوشهر اعزام می‌شوند. این دانشجویان با درجه “ناوبان دوم” دانش‌آموخته می‌شوند و به بدنه نیروی دریایی می‌پیوندند.
در مقاطع پایین‌تر نیز نفرات دیپلمه را استخدام می‌کنیم. این نفرات در آموزشگاه‌های نظامی منجیل و رشت (فرماندهی آموزش تخصص‌های دریایی) آموزش می‌بینند و با درجه “مهناو یکم” به بدنه نیرو اضافه می‌شوند و به عنوان متخصص به کار می‌پردازند. همچنین افرادی نیز به‌عنوان کارمند جذب نیروی دریایی می‌شوند.
