خداداد عزیزی در گفت‌وگوی تفصیلی با ایسنا درباره بحث این روزهای فوتبال کشور مبنی بر وجود ناپاکی و فساد در آن صحبت‌های جالبی را مطرح کرد.
* بعد از بازی پرسپولیس و سپاهان و افشا شدن برخی مسائل درهای جدیدی به روی بحث ناپاکی در فوتبال ایران گشوده شد. به عنوان کسی که سال‌ها در این فوتبال کار کرده چقدر این موضوع را از نزدیک لمس کرده و به وجود آن باور دارید؟
من که خیلی وقت است می‌گویم فوتبال ایران ناپاک است. از همان سال ۸۶-۸۵ که وارد مربیگری شدم همیشه گفته‌ام فوتبال کثیفی داریم. الان برخی آقایان هستند که می‌گویند فوتبال ما پاک است؛ در حالی که در همان سال‌ها می‌گفتند ناپاکی زیاد داریم و مصاحبه‌هایشان هم موجود است. من اعتقاد دارم که فوتبال ما زیاد از حد ناپاک است. شما در هر جایی می‌توانید آدم خوب و بد پیدا کنید. بعضی جاها افراد خوب بیشتر هستند و بعضی جاها هم برعکس. اما من فکر می‌کنم که در فوتبال ما ناپاکی خیلی بیشتر از پاکی‌هاست. از مدیران و سرپرست‌ها گرفته تا مربیان و بازیکنان و حتی رسانه‌ها و گاها برخی افراد پیدا می‌شوند که به صورت شبکه‌ای و خیلی منظم که همان مافیا هستند این کارها را انجام می‌دهند و اصلا یک مجموعه برای خود تشکیل داده‌اند. ناپاکی فوتبال فقط در بحث داوری نیست و نقل و انتقالات بازیکنان به تنهایی بخش بزرگی از ناپاکی‌ها را درون خود جای داده است. متاسفانه آن‌قدر ناپاکی در این فوتبال زیاد شده که خیلی از افرادی که دوست داشتند روی این مسائل سرپوش بگذارند دیگر نمی‌توانند آن را از چشم مردم دور نگه دارند.
* اگر این‌طور که شما می‌گویید باشد کم‌کم مردم هم از فوتبال زده می‌شوند.
شک نکنید همین‌طور است. در سال ۹۸ که ما در تیم ملی بودیم مردم سر خود را برای دیدن بازی‌های تیم ملی می‌دادند اما الان آن‌قدر زشتی‌ها زیاد شده که من به عینه می‌بینم خیلی از مردم مثل قدیم فوتبال را دنبال نمی‌کنند و شاید خیلی از جوانان به خاطر نداشتن تفریح، فوتبال دیدن را انتخاب می‌کنند.
* واقعا چه شد که از سال ۹۸ به این طرف فوتبال ما چنین راهی را طی کرده که بیشتر افراد شاغل در آن به فساد رایج در فوتبال اقرار دارند؟
به نظر من علت اصلی ناپاکی فوتبال ما پول است. طبق گفته خود آقایان در سال بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان در این فوتبال هزینه می‌شود. شما اگر همین الان هم بپرسید می‌فهمید که هزینه سالانه فدراسیون فوتبال حدود ۶۰-۵۰ میلیارد تومان است. در لیگ برتر هم تیم‌هایی که برای قهرمانی تلاش می‌کنند بالای ۲۰ میلیارد تومان هزینه کرده‌اند. واقعا پول سنگینی در فوتبال در گردش است. به همین خاطر این پول، ناپاکی، کثافت و زد و بند می‌آورد. با وجود این‌که ممکن است معدود آدم‌هایی هم پیدا شوند که در این وضعیت جلوی خودشان را بگیرند اما این اتفاق برای همه نمی‌افتد. ضمن این‌که من خودم فوتبالیست بوده‌ام و همیشه گفته‌ام که ما فوتبالیست‌ها اکثرمان آدم‌هایی هستیم که تحصیل‌کرده نیستیم و خانواده‌ی متمولی نداریم. به همین دلیل آدم تا پول می‌بیند دست و پایش شل می‌شود. بعد از پول، شهرت عامل مهمی در این ناپاکی‌هاست. الان دیگر همه‌ی توجهات چه در تلویزیون و چه در رسانه‌ها به فوتبال است و این عشق شهرت خیلی‌ها را اسیر کرده است. فکر می‌کنم خیلی از افراد به خاطر همین شهرت به فوتبال آمده‌اند و حتی حاضر شدند اعتبار خود را از دست بدهند اما در این فوتبال نامی دست و پا کنند.
* اما همه ما می‌دانیم که گردش مالی فوتبال اروپا چندین برابر ایران است. پس چه می‌شود که فساد در فوتبال ایران تا این حد زیاد می‌شود؟
در آن‌جا علاوه بر نهادهای نظارتی که به طور کامل بر گردش پول‌ها نظارت می‌کنند، قوانین سخت و محکمی هم برقرار است. اما در فوتبال ما قانونی وجود ندارد و افراد از خودشان قانون درمی‌آورند که هیچ سنخیتی با قوانین فیفا ندارد. وقتی در اروپا یک بازیکن به خاطر شرط‌بندی محکوم می‌شود شاید حداقل محرومیتی که برایش در نظر می‌گیرند بین ۵ تا ۱۰ سال باشد. اما این‌جا وقتی ثابت می‌شود که یک نفر در فساد دست داشته حداکثر ۶ ماه محروم می‌شود یا می‌گویند باید به لیگ دسته یک برود. ما در فوتبالمان قانونی نداریم و اگر هم قانونی داریم می‌شود راحت آن را دور زد، حتی با یک تلفن. زمانی که در کلن بازی می‌کردم یک بازیکن روس داشتیم که دو، سه بار تخلف کرد. یک بار همسرش در یک فروشگاه دزدی کرد و یک بار دیگر هم خودش در حالت مستی رانندگی کرد. باشگاه ما او را برای همیشه اخراج کرد. اما در ایران اگر یک بازیکن خوب هزار خلاف هم بکند اتفاقی نمی‌افتد.
* چند هفته‌ای است بحث ریشه‌کن کردن این فساد از فوتبال مطرح شده و حتی پای مجلس هم به قضیه کشیده شده است.
این مسائل مردم را از فوتبال زده می‌کند و اگر برخورد قاطعی با آن صورت نگیرد فوتبال کم‌کم هواداران خود را از دست می‌دهد. ضمن این‌که به نظر من فدراسیون به تنهایی نمی‌تواند وارد این پرونده شود و نیاز است که وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و ارگان‌های امنیتی وارد کار شوند و با متخلفان به هیچ وجه تعارف نکنند. اگر خداداد عزیزی تخلف کرده یا هر فرد بزرگی که تخلفش ثابت شده برخورد محکمی با او شود.
* خودتان چقدر با این مسائل روبه‌رو شدید؟
من ۶-۵ سال پیش پیشنهادهایی داشتم که مثلا فلان بازیکن یا فلان داور یک یا دو میلیون تومان می‌گرفت و بازی را درمی‌آورد. البته الان قطعا نرخش بالاتر رفته اما من از همان زمان داد می‌زدم که این فوتبال ناپاک است. یک روز برنامه ۹۰ شمشیر به دست من داد و من را مقابل داوران قرار داد؛ در حالی که من فقط چیزهایی که دیده بودم را می‌گفتم. الان هجمه‌ی شدیدی علیه علی دایی به وجود آمده که مثلا داوران را تحت فشار می‌گذارد تا روند بازی را به سود تیم خود برگرداند. اما همین آقایانی که خودشان را کارشناس می‌دانند امیدوارم بفهمند که این اعتراض‌ها کنار زمین ناخودآگاه است. البته این درخواست سختی است چرا که آنها هیچ وقت کنار زمین نبوده‌اند. یک مربی وقتی به داور اعتراض می‌کند ناخودآگاه این کار را انجام می‌دهد. انگار حقش را خورده‌اند. در همین بازی بارسا و رئال دیدید که عادل فردوسی‌پور با صحبت خود به دایی کنایه می‌زد و می‌گفت داور به سمت بارسا غش کرده است. اتفاقا ما با این نوع صحبت به فساد در فوتبال کمک می‌کنیم. اعتراض مربی به داور یک مساله‌ی طبیعی در فوتبال است. ما در فوتبال دنیا دو مربی بزرگ داریم؛ یکی آلکس فرگوسن و یکی هم مورینیو. آیا این دو نفر به داور اعتراض نمی‌کنند؟ یک بار مورینیو آن‌قدر عصبانی شده بود که اگر چاقو دستش بود قطعا آن را به داور می‌زد. نمی‌خواهم بگویم که اعتراض به داور کار درستی است اما همان‌طور که گفتم برای یک مربی این مساله‌ای است که به صورت ناخودآگاه اتفاق می‌افتد. با این وجود یک عده سوءاستفاده می‌کنند. با وجود این‌که داوران صد در صد سالم داریم اما فضای داوری فوتبال ما سالم نیست. به نظر من یک دلیل دیگر فساد در فوتبال ما وجود افراد غیرفوتبالی است که به خاطر شهرت به این فوتبال آمده‌اند. عده‌ی زیادی هم که دست‌های پشت پرده هستند و کسی آنها را نمی‌شناسد به خاطر پول‌های زیاد آن برای خود شبکه درست کرده‌اند. ما هر موقع برنامه ۹۰ را نگاه می‌کنیم از فساد دیگری صحبت می‌شود. خوب اگر این طور است در این فوتبال را یکی، دو سال تخته کنید! وقتی این همه فساد و زدوبند و دزدی در فوتبال وجود دارد چه فایده‌ای دارد آن را دنبال کنیم؟ اصلا ما تیم اول آسیا هم شدیم و از گروهمان در جام جهانی هم صعود کردیم. با این وضع فایده‌ای دارد؟
* فکر می‌کنید در وهله اول چه کاری باید انجام شود تا ذره‌ای از این فساد کم شود؟
به نظر من باید آدم‌های سالم را در فوتبال روی کار بیاوریم. اگر آدم‌های سالم در راس مدیریت باشند خیلی زد و بندها کمتر می‌شود. جمله‌هایی که الان می‌گویم فقط یک مثال است. اگر من خداداد عزیزی رییس کمیته داوران باشم و در فساد دست داشته باشم طبیعی است که برای گذاشتن مهره‌هایم در بازی‌ها می‌توانم این فساد را انتقال دهم. همین‌طور اگر رییس فلان قسمت در فدراسیون باشم ممکن است ناپاکی خود را به بخش‌های دیگر هم منتقل کنم. باید در انتخاب مدیران باشگاه‌ها دقت کنیم. هرچقدر از افراد سالم‌تر استفاده کنیم به نفع این فوتبال است. یک عده از همین آقایانی که الان می‌گویند فوتبال ناپاک است ۶-۵ سال پیش هم این موضوع را می‌دانستند اما آن موقع به نفعشان نبود که بگویند ناپاکی وجود دارد. خیلی از مربیان در زد و بندها نقش دارند و شما قطع یقین بدانید که در فساد فوتبال همیشه پای یک مربی در میان است.
