علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه ۱۰ آذر ماه که به عنوان روز مجلس نام گذاری شده است در صحن علنی مجلس گفت: امروز سالروز شهادت مرحوم مدرس و روز مجلس است، یاد آن مرد بزرگ که نماد مجلس در ایران است را گرامی می‌داریم و بر روح بلند آن رادمرد درود می‌فرستیم.
وی افزود: روز مجلس را به همه همکاران تبریک و تهنیت عرض میکنم.
رئیس قوه مقننه اظهار کرد: مدرس به راستی همان گونه که امام(ره) فرمود ستاره درخشان بر تارک کشور بود، امام این گونه درباره ایشان می‌فرمایند: شهید بزرگ ما مرحوم مدرس که القاب برای او کوتاه بود، ستاره درخشانی بود بر تارک کشوری که از ظلم و جور رضاشاهی تاریک می‌نمود و تا کسی آن زمان را درک نکرده باشد ارزش این شخصیت عالی مقام را نمی‌تواند درک کند ملت ما مرهون خدمات و فداکاری‌های اوست و اینک که با سربلندی از بین ما رفته بر ماست که ابعاد روحی و اعتقادی او را هر چه بهتر بشناسیم و بشناسانیم و انصاف قضیه این است که ابعاد فکری و عملی مدرس بسیار آموزنده می‌باشد، شاید مناسب باشد در این مجال اندک ببینیم از سیر مطالعه و اندیشه‌های آن مرد بزرگ که نماینده فعال در پنج دوره مجلس بوده است برای حرکت امروز کشور و مجلس چه درسی می‌توان گرفت.
***از اندیشه‌های مدرس باید در مسیر حرکت امروز کشور و مجلس درس گرفت
لاریجانی اضافه کرد: مدرس در دوره دوم مجلس شورای ملی سال ۱۳۲۷ هجری قمری به عنوان مجتهد مسلم و یکی از علمای تراز اول مملکت از طرف مراجع نجف اشرف نامزد شد و پس از انتخاب برای نظارت در امور شرعی و قوانینی که مجلس می‌گذراند از اصفهان به تهران می‌آید و به عنوان نماینده مجلس وارد میدان سیاست می‌شود، در تمام دوره دوم مجلس او بی‌بدیل بود، البته نقش مدرس در مجالس بعدی تا مجلس ششم به دلیل فضای بسیار متغیر سیاسی اجتماعی کشور در هر یک به نحوی ظاهر شد اما در تمام این دوره‌ها که رهبری اکثریت را برعهده داشت یا رهبری اقلیت را یک ویژگی ممتاز در شخصیت او همگان را تحت تاثیر قرار می‌داد و آن تفکر عمیق و فضل و کمالات معنوی او بود.
وی افزود: این امر متاثر از سوابق تحصیلی او چه در مکتب اصفهان، چه مکتب فقهی نجف بوده است او جامعیت معقول و منقول را پیدا کرد و در سیزده سال تحصیل در اصفهان فرصت یافت در علوم معقول و منقول از محضر میرزا جهانگیرخان قشقایی و ملا محمد کاشانی حکیم مشهور و میرزا عبدالعلی حمزی استفاده کند و در نجف اشرف از محضر دو مرجع بزرگ مرحوم آخوند خراسانی و آقاسید کاظم یزدی به مدت ۷ سال بهره برد و از آنان اجازه اجتهاد گرفت.
رئیس نهاد قانونگذاری کشور ادامه داد: این تعالیم دینی و معنوی از چنین شخصیت‌های بزرگی او را حامل نگاهی نافذ به دین داد و به او قدرت رهبری و تاثیرگذاری در موافق و مخالف بخشید به طوری که مجلس با حضور او به طور ملموس تغییر شرایط می‌کرد، امام(ره) فرمود من آنقدر مجلس رفتم برای تماشا جوان بودم، مجلس آن وقت تا مدرس نبود مثل این که چیزی در آن نیست، مثل این که محتوا ندارد، مدرس با آن ابای نازک و قبای کرباسی وقت وارد می‌شد مجلس یک مجلس می‌شد، طرح‌هایی که در مجلس داده می‌شد آن را که مخالف بود مدرس مخالفت می‌کرد و مطلب را می‌ماساند.
***ضرورت استفاده مجلس از موسسات صاحب فکر و تجربه متشکل از افراد متخصص
رئیس نهاد قانونگذاری کشور در سالروز مجلس گفت: معتقدم برای تعمیق مردم سالاری در کشور و تقویت مجلس و بهبود شرایط کشور ضروری است موسساتی صاحب فکر و تجربه از افراد متخصص را رسمیت بخشیم.
وی افزود: محمد تقی بهار در مقاله‌ای سخن بلیغی درباره مرحوم مدرس دارد و می‌گوید ما رجال اصلاح‌طلب و شجاع مانند امیرکبیر، سیدجمال امیرالدوله، سید عبدالله بهبهانی، سید محمد طباطبایی خیلی داشته‌ایم حیف که هر یک از این بزرگان شخصیت‌های برگزیده و تاریخی هستند اما مدرس چیز دیگری بود و در مدرس جنبه فرهنگی، هنری و صنعتی این بود که او را ممتاز کرده بود و علاوه بر آن که از جنبه علمی تقدس و پاکدامنی و هوش و فکر برخوردار بود و در هوش فکر نیز دست کمی از دیگران نداشت و ظرافت تمام این مسائل سادگی و شهامت آن مرحوم بود و از همه محترم از خودگذشتگی بود که در احدی دیده نمی‌شد، مدرس به تمام معنای کلمه فقیر بود آن فقری که باعث فخر پیامبر ما(ص) بود همان فقیری که عین بی‌نیازی و توانگری او بود مدرس پاک و درست و شجاع بود.
رئیس مجلس در ادامه گفت: این خصوصیات برجسته در مدرس به نحوی بود که حتی دشمنان در داخل و خارج تحت تاثیر او قرار می‌گرفتند.
لاریجانی افزود: میرزاده عشقی که در مجلس چهارم از مخالفان سرسخت مدرس بود و حتی علیه مدرس شعر گفت اما تحت تاثیر شخصیت مدرس قرار گرفت و متوجه اشتباهش شد و همراه سید گردید البته در دوره مجلس پنجم که ترورهایی توسط رضا خان افتاده بود میرزاده عشقی هم ترور شد.
وی تاکید کرد: مدرس شخصیت مولدی بود چه در عرصه علمی که در مدرسه سپهسالار (شهید مطهری فعلی) درس مستمر می‌داشت و در سخت‌ترین شرایط با حضور خود حرکت‌های تاریخ ساز به وجود می‌آورد نظیر حرکتی که در مقابل اولیتماتوم قشون روس در مجلس کشور به وجود آورد یا در مخالفت با جمهوری رضا خانی و چه در فعالیت‌های تقنینی مجلس نقش فعالی داشت.
وی تصریح کرد: در حرکت تقنینی مجلس مشی جالبی دارد، مدرس می‌گوید من که در مسائل مالی دقیق هستم و از دیناری هم نمی‌گذرم ولی پیشنهاد میکنم چون امروز در ایران شخصی از مشیرالدوله پیرنیا قوی تر نداریم پیشنهاد میکنم هر چه می‌خواهد به مجلس بپردازد تا بنشیند و برای کشور قانون تعیین کند این دقت نظر مدرس را در یکصد سال پیش نشان می‌دهد که قانون دقیق احتیاج به کار کارشناسی دارد و باید توسط افراد کاردان قرار بگیرد و نتیجه آن در اختیار سایرین قرار بگیرد.
لاریجانی در ادامه تاکید کرد: بنده با تجربه‌ای که در این چند سال حاصل نموده‌ام، نگاه مرحوم مدرس را عمیقا باور دارم و معتقدم برای تعمیق مردم سالاری در کشور و تقویت مجلس و بهبود شرایط کشور ضروری است موسساتی صاحب فکر و تجربه از افراد متخصص را رسمیت بخشیم تا کمیسیون‌هایی مختلف برای تدوین طرح‌ها از این ظرفیت‌ها استفاده کنند و نتیجه کار آن‌ها در مسیر کار کمیسیون و تصویب مجلس قرار گیرد و این کار نباید صرفا متکی به مرکز پژوهش‌های مجلس باشد گرچه این مرکز خدمات ارزشمندی انجام داده و از کارشناسان زبده‌ای برخوردار است.
***اگر بودجه ما متورم نبود آیا کشورهای غربی می‌توانستند به برنامه هسته‌ای ما گردن کلفتی کنند
رئیس مجلس با اشاره به تاکید مدرس بر لزوم وابسته نبودن به کشورهای خارجی گفت: اگر بودجه جاری کشور ما این چنین متورم نبود کشورهای زیاده خواه غربی می‌توانستند اینقدر گردن کلفتی نسبت به مسئله هسته‌ای ایران کنند و با ابزار تحریم حرف زور بزنند.
وی افزود: براین اساس است که مدرس می‌گوید نمایندگان باید در رای دادن قوانین بسیار هوشیار و دقیق باشند چون این قوانین با سرنوشت یک مملکت و یک ملت بازی می‌کند و ادامه می‌دهد این طریق وضع قانون مملکت نیست باید در مورد آن تعامل کرد و بی‌دلیل رای نداد لذا من عقیده‌ام این است مجلس شورا مجلس عنف نیست در مجلس شورا عقاید و مطالب باید گفته شود و نتیجه آن مشخص شود.
وی تصریح کرد: مدرس تاثیری در توسعه کشور، در استقلال علمی، فنی کشور را اصل قرار داده بود و در دوره سوم می‌گوید امروز که برنامه هیئت دولت را آوردند بنده دو اصل را تصدیق کردم این که مخارج مملکت حتما باید از داخل مملکت تامین شود و این که جلوی مخارج اضافه گرفته شود.
لاریجانی افزود: جالب است مجلس مانع هزینه تراشی در هزینه‌های جاری است.
رئیس مجلس افزود: نمایندگان محترم آیا مشکل امروز کشور ما این نیست که وابسته به خارج نباشیم، آیا نباید سخنان مدرس را با طلا نوشت و بر سردر دولت و مجلس قرار داد.
*متاسفانه درآمد کل کشور برابر با هزینه جاری ادارات شده است
وی افزود: همه دولت‌ها در ادوار مختلف پس از انقلاب، از کوچک کردن دولت و کاهش هزینه جاری سخن گفته‌اند اما کدام موفق شده است امروز متاسفانه درآمد کل کشور برابر با هزینه جاری ادارات شده است و متاسفانه چیزی برای پروژه‌های عمرانی باقی نمانده تا مردم از آن استفاده کنند.
لاریجانی تاکید کرد: چرا این وضع وجود دارد ریشه آن این است که دولت‌ها و مجالس همگی با رای مردم سرکار می‌آیند و این گونه جراحی‌های اقتصادی که قطعا به نفع ملت و کشور است وقتی در کشمکش سیاست داخلی قرار می‌گیرد کسی شجاعت اقدام نمی‌یابد این گونه اصلاحات با افکار پوپولیستی اتفاق نمی‌افتد، افکار پوپلیستی عوام زدگی است نه مردمی بودن و نه رعایت مصالح کشور که نمونه این تصمیمات در نحوه اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها رخ داد و به جای ایجاد توسعه کشور عملا هزینه جاری کشور به میزان حداقل ۲۷ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.
رئیس مجلس ادامه داد: تصور نشود مرحوم مدرس به توسعه نگاه تنگ نظرانه داشت، برعکس در زمان خود کمتر کسی نگاه عمیق توسعه‌ای مرحوم مدرس را درک می‌کرد اما در توسعه واقعی نه خرج تراشی، توسعه‌ای که منجر به بی نیازی کشور می‌شود نه وابستگی به دیگران.
نماینده مردم قم در مجلس ادامه داد: مرحوم مدرس گفت باید صنعت هواپیماسازی در کشور داشته باشیم، چه قدر نگاه بلند است، هنوز پس از یکصد سال ما در کشور این صنعت را به معنای درست در کشور نداریم و یا این که مدرس در جای دیگری می‌گوید امروز احتیاج به صادرات و توسعه زندگانی مردم داریم و این در واقع از اهم امورات است.
وی افزود: مدرس مخالف تحصیل در خارج نبود اما راه استقلال کشور را در گسترش دانش و تخصص در داخل می‌داند.
لاریجانی اظهار کرد: سال‌هاست سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی ابلاغ شده و قانون آن نیز تصویب شده است آیا واقعا امروز صنعت و اقتصاد کشور در دست ملت است یا سایه بخش‌های دولتی و شبه دولتی هم چنان اقتصاد را به بیماری مزمن کم تحریکی مبتلا کرده است.
وی تصریح کرد: اکثر پروژه‌های عمرانی کشور از سنخ پروژه‌های غیراصل ۴۴ هستند و باید به بخش خصوصی واگذار شود در شرایط فعلی که برحسب گزارش رئیس‌جمهور ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در دست اجرا داریم و از طرف دیگر حداکثر ۲۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی می‌توانیم سالانه در نظر بگیریم و تصمیم بگیریم این پروژه‌ها را طبق تمبر مرحوم مدرس به مردم واگذار کنیم و نباید اجازه بدهیم این پروژه‌ها معطل شود.
رئیس قوه مقننه ادامه داد: در آستانه تقدیم سالانه بودجه از سوی دولت به مجلس هستیم، نمایندگان قدرت تغییر شرایط را دارند و باید به این موضوع توجه شود.
لاریجانی در ادامه به سیاست خارجی مرحوم مدرس اشاره کرد و گفت: مدرس در سیاست خارجی یک شخصیت مستقل بود که عزت اسلام را مد نظر قرار داد و در مجلس خود ایرانی مسلمان باید مسلمان ایرانی باشد و دشمنان دیانت ما دشمنان استقلال ما هستند و عزت ما در دنیا به قانون اسلام است و بدانید که این قانون است که ما را حفظ می‌کند وای بر ما اگر به این قانون بی اعتنا باشیم، آن روز نه مملکت برای ما می‌ماند و نه شرافت.
***مدرس استقلال کشور را در بی‌نیازی می‌دانست
لاریجانی اظهار کرد: مدرس سرافرازی کشور را در استقلال می‌دانست و استقلال کشور را در پناه بی‌نیازی اسلام قابل تحقق می‌پنداشت.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۳۳ هجری قمری که روس‌ها تا منجیل پیش آمده بودند و به سمت قزوین در حال حرکت بودند به دولت سمسام السلطنه اولتیماتوم دادند که دولت باید هزینه مناطق اشغالی را قبول کند و اگر نپذیرد پایتخت را اشغال نظامی می‌کند و احمدشاه تصمیم گرفت به اصفهان برود مدرس در میان بهت و حیرت حاضران از جا برخاست و گفت اگر مشیت ما بر این قرار گرفته باشد که آزادی و استقلال ما از ما به زور سلب شود سزاوار نیست که خودمان به دست خودمان آن را انجام دهیم.
رئیس نهاد قانونگذاری کشور ادامه داد: مدرس معتقد بود استقلال و پیشرفت کشور در گرو حضور مردم در سیاست است و در غیراین صورت تضمینی وجود ندارد و این فکر قبل از مشروطه برای او حاصل شده بود.
نماینده قم خاطر نشان کرد: مرحوم مدرس معتقد بود نباید با سازمان‌های بین‌المللی با حسن ظن برخورد کرد و این حرف عمیقی است گرچه می‌دانست فضای جامعه با او هم نظر نیست.
وی افزود: واقعا نگاه مرحوم مدرس در سیاست خارجی بسیار عمیق و همه جانبه بود و در همین بحث هسته‌ای ملاحظه کنید این تشکیلات سازمان ملل چه آژانس و چه شورای امنیت که با کمک‌های مالی کشورها از جمله ایران اداره می‌شود تصمیم به تحریم ایران گرفته است.
لاریجانی تاکید کرد: این نهادهای بین‌المللی عملا حالت فعل چند کشور شده و در این مدت چه مشکلی از کشورها را حل کردند آیا مشکل مردم فلسطین حل شده یا سازمان ملل از اشغال عراق و افغانستان جلوگیری کرد یا در مسئله جنگ‌های ۳۳ ، ۲۲ و ۸ روزه علیه مردم لبنان و فلسطین کاری از پیش برد بنابراین مدرس از دنیا رفت اما بعد از یکصد حرف مدرس به واقعیت پیوست و سازمان ملل متحد به سازمان ایالات متحده بیشتر شباهت یافت.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: سخن خود را با مطلب عارفانه مدرس و یک متلک شیرین او به رضاخان به اتمام می‌رسانم اما نوشته عارفانه مدرس: ان شالله تعالی با حال اختیار کامل از اقمار و افکار قبل از دار فانی به مقام رضا و تسلیم و اتصال امر الهی برسم و با این حال امیدوارم که به مقام شهادت فی سبیل الله که سال‌های متمادی از خداوند مسئلت نموده‌ام موفق شده و مصداق آیه شریفه “ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتهم بل احیاهم عند ربهم یرزقون” واقع شوم. آمین یا رب العالمین.
اما متلک شیرین مدرس به رضا خان که تاریخی شد، در آستانه به سلطنت رسیدن رضا شاه اولین مجسمه او در میدان سپه آن روزگار نصب شد این مجسمه متشکل از دو نیم رخ صورت رضا شاه که از پشت به هم چسبیده بود طی مراسمی رضا شاه به اتفاق وزرا برای پرده‌برداری از آن به میدان سپه رفت از جمله افراد حاضر مدرس بود، رضا شاه برای این که به نوعی به مدرس گفته باشد بالاخره من موفق شدم از سر غرور تکبر رو به مدرس کرد و گفت: مدرس نظرت راجع به مجسمه چیست و مدرس با لهجه شیرین اصفهانی و همان طنز خاص و نیش دار خود گفت: بله خیلی خوب است اما حیف که مثل خود شما دو رو است.
لاریجانی افزود:حال با بهره جستن از شعر زیبای حافظ می‌توان در مقام شهید مدرس چنین گفت “ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس شد عصاره فضایل ملت حضرت مدرس شد”.
