امیدواری مردم بر این پایه استوار بود که به طور حتم با شکسته شدن فضای تحریمها، تغییر را احساس خواهند کرد. البته این انتظار بیجایی هم نبود. تیم فعلی دولت، در جریان رقابتهای انتخاباتی بر تاثیرگذاری تحریمها بر معیشت مردم تاکید بسیاری داشت. تاجایی که رقیب انتخاباتی آنها را به سازش برای رفع موانع متهم میکرد. و به قول جمله مشهور رئیسجمهور قرار است علاوه بر «سانتریفیوژها چرخ زندگی مردم هم بچرخد». حالا سرعت چرخش سانتریفیوژها کم شده، به عوض نباید انتظار داشت که چرخ زندگی مردم چرخش بهتری داشته باشد؟
نگرانی اینجاست که براساس صحبتهای اخیر مسئولان قرار نیست با آزادشدن داراییهای بلوکه شده تغییر در وضعیت مردم احساس شود. این موضوع را رئیسکل بانک مرکزی به صراحت گفت. آنجا که چندی پیش اعلام کرد: «اجازه شوک به بازار ارز را نمیدهیم.»
بعد از اولین زمزمههای توافق، دلار که به زیر سه هزار تومان سقوط کرد، رئیسکل بانک مرکزی گفت که قیمت دلار در کف ارزشی خود قرار گرفته است. همین موضوع باعث شد تا درحالی که بازار تمایل شدیدی به پایین آمدن قیمت داشت، با «ایست» رئیسکل بانک مرکزی روبهرو شود. اوایل آذرماه نوبخت اما نظر دیگری در این باره داشت. سخنگوی دولت گفته بود: «قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود اما قیمت بازار غیر رسمی غیر واقعی بوده و باید خود را با قیمتهای پایینتری که تعادل بازار را حفظ کرده و با قیمت رسمی متوازن است همگام کند.» با این همه باید گفت:
جناب آقای رئیسجمهور و معاونان محترم؛
در روزگاری که شما نبودید، به بهانه تحریمها به یکباره ارزش پول ملی مردم یک سوم شد. وقتی مردم چشم باز کردند رئیسدولتی که تحریمها را کاغذپاره میخواند، اینبار از تاثیرتحریمها حرف میزد و رئیسکل بانک مرکزیاش برخلاف سخنان رهبری گفت که در شرایط شعبابیطالب هستیم. اما تیم اقتصادی دولت فعلی که در جریان تبلیغات انتخاباتی با مردم حرف میزد، معتقد بود که با برداشته شدن تحریمها مردم نیز از زیرفشار معیشتی خارج خواهند شد.
جناب رئیسجمهور؛ آن روزها که شما رئیس نبودید، تورم وحشتناک قیمت مرغ که به بحرانی بدل شده بود را شاهد بودیم. دلیل هم مشخص بود. بالا رفتن قیمت کنجاله و عدم ورود آن به خاطر تحریمها و مشکلات ارزی. انتقاد همه این بود که حتی در انواع میوهجات نیز ما به خارج از کشور وابسته و مشغول واردات هستیم. این امر تا آنجا پیش رفت که حتی در گزارش صد روزه رئیسجمهور نیز این موضوع مشاهده شد. آنجا که رئیس جمهور، به دولت قبل انتقاد داشت که در شرایط اقتصاد مقاومتی باید بر تولید داخل تکیه کرد، نه واردات. آمارهای رئیسجمهور از حجم واردات در سالهای اخیر آنقدر شگفتانگیز بود که همه را متعجب کرد.
حالا سئوال اساسی اینجاست: اگر تا پیش از این، همه چیز به واردات بستگی داشت و واردات به ارز وابسته بود، اگر مردم آب را با نرخ ارز محاسبه میکردند و پساندازشان را به دلار جمع میکردند، امروز نباید شاهد تغییر و تحول در وضعیت معیشتی باشند؟
جناب رئیسجمهور، قرار نبود که شما تنها وضع موجود را حفظ کنید. حداقل آثار بازگشت ۴ میلیارد دلار که با نرخ ارز مبادلهای، رقمی حدود ١٠ هزارمیلیارد تومان است، باید در بین مردم احساس شود. البته نگرانی آنجا بیشتر میشود که به سخنان یکی از نمایندگان عضو کمیسیون عمران توجه کنیم.
حمیدرضا پشنگ هفته گذشته از عدم تاثیرگذاری رفع تحریمها بر بودجه سال آینده خبر داد. به گفته این نماینده مجلس نباید حتی گوشه چشمی به ارقام آزاد شده داشت، چراکه در واقع این پول ها پیشتر وارد بازار شده است. این نماینده مجلس گفته: «معادل دلارهای نفتی بلوکه شده از سوی بانک مرکزی پول چاپ و خرج شده است؛ بنابراین دلارهای وارداتی در حساب بانک مرکزی بابت اسکناسهای خرج شده بلوکه میشود از این رو تأثیری در بودجه نخواهد داشت.» به عبارت دیگر ۴ میلیارد دلاری که قرار است به مرور آزاد شود، قبلا به صورت یکجا به اسکناس تبدیل و خرج شده است.
تنها امیدواری مردم این است که منتخبشان برای اداره امور کشور، وقتی به روشنی میدانند پایین آمدن نرخ ارز تا چه اندازه بر معیشت آنها تاثیرگذار است، پیام رایی که در ٢۴ خرداد دریافت کردند را فراموش نکنند.
سایت الف