خصوصی سازی در عرصه اقتصادی کشور، جز مباحثی است که بیشتر از اینکه به صورت عملی به آن پرداخته شود، در حد حرف و کلام بقی مانده است. چندین سال از ابلاغ این مصوبه توسط عالی ترین مقام کشور به سران سه قوه می گذرد اما همچنان شاهد هستیم که این مسئله آن طور که شایسته بوده است، مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که هنوز شرکت های بزرگ دولتی وجود دارند که به بخش خصوصی واگذار نشده اند، شاید صحبت از خصوصی سازی در بخش ورزش کمی زود باشد. زیرا تا زمانی که بخش کلان در اقتصاد کشور به سمتی خصوصی سازی نرود، بخش های جزئی تر مانند ورزش هم در مقابل این مسئله مقاومت می کنند.
با این حال شاهد هستیم که در چند وقت اخیر بحث خصوصی سازی در سطح باشگاههای ورزشی کشور بخصوص دو باشگاه فوتبال پرسپولیس و استقلال مطرح بوده است. این بحث به دلیل اینکه این دو باشگاه هزینه های فراوانی به دولت تحمیل می کنند، هر چندگاهی مطرح می شود.
اما تا کنون اقدام عملی در این زمینه شاهد نبودیم. تنها در سال گذشته شاهد بودیم که سازمان خصوصی سازی تلاش کرد تا با واگذاری ورزشگاه به این دو باشگاه، آن ها را صاحب دارای کند. اما اینکه چرا تاکنون اقدام عملی بیشتری را در این زمینه شاهد نبودیم، می تواند چند دیل داشته باشد. دلیل اول در این زمینه این است که کشف قیمت برای این دو باشگاهها بسیار مشکل است. زیرا همان طور که می دانید این دو باشگاهها دارای چندانی ندارند تا بتوان به کمک قیمت گذاری آن ها، به نوعی قیمت این دو باشگاه ها کشف کرد. بیشتر دارای این دو باشگاه بیشتر از اینکه جز دارای مشهود تقسیم بندی شود، در رسته دارای های نامشهود طبقه بندی می شود. در واقع برند این دو باشگاه دارای ارزش است. از آنجایی که تا کنون این اقدام در کشور انجام نگرفته است.
یعنی باشگاهی معادل این دو باشگاه نبوده است که واگذار شده باشد، بنابراین کشف قیمت این دو باشگاه جز سوالات اساسی است و تا زمانی که این کار انجام نشود و قیمت واقعی این دو باشگاه کشف نشود نمی توان این دو باشگاه را به بخش خصوصی واگذار کرد.
یکی از راه هایی که می تواند در دستور کار قرار بگیرد، این است که این دو باشگاه در فرا بورس یا بورس عرضه شوند. البته در جا باید به این نکته هم اشاره کنم که از آنجایی که عرضه در فرا بورس به این معنی است که یک مزایده برای تعیین قیمت این دو باشگاه برگزار می شود این امکان وجود دارد تا قیمت واقعی این دو باشگاهها مشخص نگردد. زیرا همان طور که می دانید در مزایده واگذاری به بالاترین قیمت انجام می گیرد. حتی اکر آن قیمت، قیمت واقعی نباشد.
بنابراین بهتر است تا سهم این دو باشگاه در بورس عرضه شود. البته باید به این نکته توجه که این دو باشگاه برای عرضه در بورس و تبدیل شدن به سهامی عام با موانع قانونی رو برو هستند. بنابراین باید ابتدا این موانع قانونی بر طرف شود. از آنجایی که حل این موانع قانونی زمان بر است. باید به فکر راههای میانبر در این زمینه بود تا هر چه سریعتر این دو باشگاه از مدیریت دولتی خارج شوند و زیر نظر بخش خصوصی به فعالیت خود ادامه دهند.
این اقدام سبب خواهد شد تا هزینه ای که دولت می بایست به صورت هر ساله در این دو باشگاه هزینه کند، کاهش یابد. در این زمینه که دولت می تواند چه راه میانبری را در این زمینه استفاده کند تا این کشف قیمت این دو باشگاه از طریق بورس انجام شود باید بگویم که دولت می تواند طی یک مصوبه سازمان بورس را ملزم کند تا این دو باشگاه را در بورس بپذیرد. بعد از اینکه این مسئله حل شد، ابتدا باید بلوکی از سهام این باشگاهها به صورت جداگانه در حدود ۵ درصد در بورس عرضه شود.
این اقدام سبب خواهد شد تا قیمت کشف شده برای این باشگاهها بیشتر به واقعیت نزدیک باشد. در گام بعدی، یعنی بعد از کشف قیمت، باید سهام این باشگاهها در بورس عرضه شود البته این نکته نباید فراموش که حتما بخشی از سهام آن ها باید در اختیار پیشکسوتان این دو باشگاه قرار بگیرد. این مسئله می تواند برای سایر باشگاههای ورزشی خواه فوتبال و خواه غیر فوتبالی مورد استفاده قرار بگیرد.
معاون پیشین سازمان تربیت بدنی
