دکتر وحید صمدی، متخصص فیزیوتراپی در گفت‌وگو با خبرنگار علم و ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)درباره آسیب‌های رباط صلیبی و روشهای پیشگیری از آن خاطرنشان کرد: رباط صلیبی قدامی یکی از چهار رباط اصلی زانو است که از عقب استخوان ران به جلوی ساق پا متصل می‌شود و باعث پایداری زانو می‌گردد. پارگی این رباط اغلب در ورزش‌های پر برخورد مثل فوتبال و بسکتبال اتفاق می‌افتد. گاهی این پارگی هنگامی رخ می‌دهد که در آن فرد موقع دویدن با سرعت زیاد به یکباره می‌ایستد و یا بطور ناگهانی تغییر مسیر می‌دهد. در برخی موارد هنگام پارگی، صدای کندگی شنیده می‌شود. با وقوع آسیب، بیماران اغلب دچار تورم و درد شدید به هنگام خم کردن زانو می‌شوند. همین طور ممکن است هنگام ایستادن و تحمل وزن روی اندام آسیب دیده، زانو به یکباره خالی کند.
وی با اشاره به بالا بودن میزان آسیب‌دیدگی رباط صلیبی در زنان نسبت به مردان افزود: در ایالات متحده از هر ۱۰۰ ورزشکار دختر دبیرستانی یک نفر دچار آسیب جدی زانو می‌شود. در حقیقت، احتمال پارگی رباط صلیبی زانو در زنان ورزشکاران ۱۰ برابر مردان ورزشکار است. افزایش احتمال صدمات رباط صلیبی در خانم‌ها دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد، از جمله اینکه زنان لگن‌های عریض‌تری از مردان دارند که باعث بیشتر شدن زاویه زانو و ایجاد زانوی ضربدری و افزایش احتمال فشار روی رباط صلیبی می‌شود. در نتیجه زنان هنگام دویدن الگوی حرکتی متفاوتی دارند و زانوی خود را کمتر خم می‌کنند. از طرفی، محل عبور این رباط در خانم‌ها باریک‌تر است که احتمال سایش و پارگی را افزایش می‌دهد. همچنین در خانم‌ها عضلات پشت ران یا همسترینگ، ضعیف‌تر ولی عضلات چهار سر ران، قوی‌تر هستند. از آنجایی که عمل عضلات همسترینگ باعث محافظت از رباط صلیبی می‌شود، ضعف این عضلات پارگی رباط را محتمل‌تر می‌سازد. ترشح هورمون‌های زنانه نیز در دوران قاعدگی باعث افزایش انعطاف پذیری و شلی عضلات، تاندونها و رباط‌ها می‌شود. وقتی عضلات و رباط‌های اطراف زانو شل باشند، هنگام فعالیت به رباط صلیبی فشار بیشتری اعمال می‌شود.
این متخصص فیزیوتراپی اضافه کرد: زنان هنگام پرش و فرود آمدن پای خود را به شیوه متفاوتی روی زمین قرار می‌دهند. بطور کلی خانم‌ها به خاطر شکل خاص لگن خود هنگام پرش با زانوهای قفل شده فرود می‌آیند که این امر فشار بیش از حدی روی زانو اعمال می‌کند. همچنین زنان هنگام تغییر مسیر دادن و فرود آمدن نیروهای چرخشی بیشتری در زانو ایجاد می‌کنند. کمبود حس مفصلی و تأخیر در وارد عمل شدن عضلات نیز کاهش حفاظت از زانو را به دنبال دارد.
اگرچه پارگی‌های جزئی رباط صلیبی با روشهای غیر جراحی درمان می‌شوند، ولی پارگی‌های کامل معمولاً نیاز به جراحی بازسازی رباط صلیبی و سپس توان‌بخشی شش ماهه دارند. متأسفانه، زانوی بازسازی شده هرگز عملکرد و کارآیی طبیعی زانوی قبل از آسیب را نخواهد داشت.
عباسی در پایان با بیان این که باید در درجه اول به فکر پیشگیری از آسیب رباط صلیبی بود، گفت: استفاده از برنامه های تمرینی و تکنیک‌های صحیح در پیشگیری از آسیب‌های زانو مؤثر است. برای رسیدن به این هدف رعایت نکات ذیل ضروری به نظر می‌رسد:
۱- ورزشکار باید از آمادگی بدنی مناسب برخوردار باشد، در غیر این صورت احتمال آسیب افزایش می‌یابد.
۲- قبل از شروع بازی، گرم کردن باید بصورت دویدن آرام، عقب عقب و به پهلو راه رفتن انجام شود.
۳- عضلات پشت ساق، چهار سر ران، همسترینگ، عضلات داخل ران و خم کننده های ران باید تحت کشش قرار گیرند تا دامنه حرکتی بیشتر شده و سفتی کاهش یابد.
۴- با تقویت عضلات اطراف ساق و ران می‌توان حمایت از زانو را افزایش داد. همچنین برای افزایش چالاکی می‌توان از تمرینات خاصی مثل پرش‌های نرم در جهات مختلف استفاده کرد.
۵- ورزشکار بعد از پرش هنگام آمادگی برای فرود نباید در وضعیت ایستاده قائم قرار بگیرد، بلکه باید باسن‌ها را به حالت نشسته نگه دارد و در حالیکه زانوها خمیده هستند، به نرمی روی پنجه (و نه روی پاشنه) فرود بیاید.
۶- بعد از یک دوره کم تحرکی، بازگشت به ورزش‌های پر برخورد باید بصورت تدریجی و از طریق تمرینات تقویتی و هوازی انجام شود.
۷- ورزشکار تنها در صورت تأیید تیم پزشکی باید به بازی برگردد.
