ماه رمضان امسال به اتمام رسید، ماهی که پر از رحمت، برکت و مغفرت است و هر فردی به قدر تلاش خود از آن فیض برده است؛ لذا باید دید که از این ماه چه آموختهایم ؟
ذخیره ماه رمضان نیز سرمایهای است که باید مراقب آن بود و امیدواریم خدا در این مسیر ما را کمک کند. در باب چگونگی حفظ این سرمایه و اینکه چه چیزهایی از این ماه آموختهایم، خبرنگاران خبرگزاری دانشجویان ایران( ایسنا) گفتوگوهایی با برخی از صاحبنظران داشتهاند که در پی میخوانید:
*از ذخیره ماه رمضان مراقبت کنیم
امام جمعه موقت تهران با بیان اینکه نباید بگذاریم لحظهای از ماه رمضان به غفلت بگذرد، گفت: ذخیره ماه رمضان سرمایهای است که باید مراقب آن بود.
حجتالاسلام والمسلمین کاظم صدیقی با بیان اینکه اگر انسان به محلی برسد که در هر وجب آن گنج باشد باید دست خالی نرود، گفت: لحظات ماه مبارک رمضان پر از برکت، رحمت و مغفرت است.
وی ابعاد مختلف عبادت را « نماز، مناجات، خلوت با خدا، احیاء سحرها و مستحبات گرفته تا دعاهایی که از ائمه (ع) در ماه مبارک رمضان در تعقیبات نمازها آمده و خدمت به خلق، صله رحم، تکریم بزرگترها، نوازش کوچکترها، رسیدگی به ایتام، صدقه، حداکثر تلاوت قرآن و تدبر در آن و هر کار خیری که خدا میپسندد» برشمرد و گفت: در این ماه این عبادات اثر، خاصیت و ثواب مضاعف دارد و نباید لحظهای در این ماه نسبت به انجام آنها غفلت کرد.
این امام جمعه موقت تهران، گفت: باید خدا کمکمان کند و هر چیزی را مربوط به خودمان ندانیم و غرور و عجب برایمان به وجود نیاید و بخواهیم که خود خدا که این توفیق را نصیبمان کرده، برایمان حفظش کند و در این مسیر باید مجاهده و تلاش کرد.
وی با بیان اینکه داراییهای انسان را دشمن میبرد، انسان باید زحمت بکشد تا دارا شود و وقتی که دارا شد باید مراقبت کند که دزدی آن را نبرد، افزود: ذخیره ماه رمضان نیز سرمایهای است که باید مراقب آن بود و امیدواریم خدا در این مسیر ما را کمک کند.
*اعمال ماه رمضان را در تمام لحظههای زندگی به کار بگیریم
مدیر گروه پژوهشی احادیث تفسیری پژوهشکده علوم و معارف اسلامی ماه رمضان را فرصت مناسبی برای بندگی و عبودیت دانست.
حجتالاسلام و المسلمین محمد احسانیفر عضو هیات علمی دانشکده علوم حدیث در گفتوگو با خبرنگار دین و معارف اسلامی ایسنا، با بیان اینکه در احادیث اشاراتی به اعمال و وظایف ماه مبارک رمضان شده، اظهار کرد: در احادیث ذکر شده که این اعمال تنها محدود به روزهای این ماه نمیشود بلکه باید در تمام لحظههای زندگی آنها را به کار گرفت.
وی خاطر نشان کرد: روزه در رمضان واجب و در بقیهی ایام مستحب است زیرا وقتی مومن طعم عبادت و روزهداری در ماه رمضان را بچشد تمام تلاش خود را برای تداوم آن میکند.
احسانیفر با اشاره به اینکه شارع مقدس با درک این مطلب که انسان فطرتا به دعا و معنویات علاقه دارد، عنوان کرد: به همین دلیل در سایر ماهها و خصوصا سه روز در هر ماه روزه مستحب شده و در حدیثی آمده که هر کس مقداری از ماه شوال را روزهدار باشد فضائل بسیاری را نسیب خود کرده است.
این مدرس حوزه علمیه گفت: همانطور که در شعبان به استقبال ماه مبارک رمضان میرویم، شوال هم فرصتی برای وداع به این ماه بوده و مضامین دعاهای وداع با رمضان نشان میدهد که چه برکات نصیب روزهداران شده است.
وی ماه رمضان را فرصت مناسبی برای بندگی و عبادات دانست و افزود: زمانی که لذت عبودیت با روح ما آمیخته شود در سایر ایام هم آنها را رها نخواهیم کرد.
مدیر گروه پژوهشی احادیث تفسیری پژوهشکده علوم و حدیث ضمن اشاره به اینکه کسی که فضائل ماه رمضان را درک کرده باشند از پروردگار میخواهند تا روش را هر چه بیشتر با عبادت مانوس کرده تا او با بندگی بتواند در سایر روزها و ماهها هم با پروردگارش ارتباط برقرار کند زیرا رمضان برای این است که روح عبودیت و بندگی در وجود انسان نهادینه شود.
*هر روزمان رمضان باشد تا دستاوردهای معنوی این ماه فراموش نشود
یک پژوهشگر مذهبی اظهار کرد: باید هر روز برایمان رمضان باشد تا دستاوردهای معنوی این ماه را فراموش نکنیم.
حجتالاسلام و المسلمین مسعود انصاری در گفتوگو با خبرنگار دین و معارف اسلامی ایسنا، با اشاره به اینکه در جامعهای که فضای دینداری حاکم باشد، افرادی هم که به روزه اعتقادی ندارند تحت تاثیر جو قرار میگیرند، تصریح کرد: صداوسیما و سایر رسانهها نیز نقش بسزایی در گسترش فرهنگ روزهداری دارند. اگر جوانان با اثرات و فلسفه روزه و روزهداری آشنا شده و در مدارس اطلاعرسانی کافی شود، آنها با عشق و علاقه بیشتری روزه خواهند گرفت.
وی خاطر نشان کرد: در مسائل شرعی تنها آموزشهای تئوری و امر به انجام فرایض کافی نبوده بلکه افراد باید بدانند که با انجام این امور چه تغییراتی در زندگی آنها رخ خواهد داد.
انصاری با بیان اینکه یکی از خصوصیات بارز در انسان “نسیان” یا فراموشی است، افزود: یادآوری اعمالی که در ماه رمضان انجام میدهیم باعث میشود تا در طول سال هم آنها را تکرار کنیم. در این ماه مبارک شرایط بسیاری برای انجام گناه پیش میآید ولی به دلیل پاک بودن روحمان از آنها دوری میکنیم. با یادآوری این امر در شرایط مشابهی که بعد از رمضان برایمان پیش میآید نیز همانطور عمل خواهیم کرد.
این کارشناس مذهبی گفت: باید همیشه طوری فضاسازی کنیم که گویی در ماه رمضان هستیم و همان اعمال را انجام میدهیم. برای مثال اگر در رمضان هر روز یک جزء قرآن را میخواندیم در ماههای دیگر هم این کار را پیگیری کنیم. رعایت همین امور است که باعث میشود تا اندوختههایی که در این ماه کسب کردیم را از دست ندهیم.
وی سازمانها و نهادهای بسیاری را در گسترش فرهنگ روزهداری و حفظ آن در طول سال موثر دانست و اظهار کرد: صرف اینکه یک سازمان و نهادی علم “فرهنگی” را در اسم خود دارد نمیتوان گفت تمام مسئولیت نشر و فرهنگسازی در امور معنوی تنها بر عهده اوست بلکه هر فردی در سمتی که دارد حتی مدیریت کارخانه و یا کارمند دولتی میتواند زمینهساز انجام امور فرهنگی باشد.
وی در پایان تاکید کرد: همه ما باید برای نشر معنویات بکوشیم و گفتن اینکه چنین کارهایی وظیفه نشریات یا سازمانهای خاصی است و از عهده سایرین برنمیآید، اشتباه است. برخی فکر میکنند فقط نسبت به خود و خانوادهشان مسئول دارند در حالی که انسانها در کنار هم اجتماع را تشکیل میدهند. مقام معظم رهبری در این رابطه فرمودهاند: هر کس در جایی مشغول به کار است احساس کند آنجا مرکز دنیا بوده و او مهمترین کار را انجام میدهد.
*ماه رمضان فرصت انسان سازی و تکامل انسان است
*تمسک به قرآن واهل بیت (ع) ازآموختههای رمضان صیانت میکند
رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی گفت: تقویت اراده با معرفت به خدای متعال وتمسک به قرآن و مکتب اهل بیت (ع) از مهمترین راهکارها برای حفظ آموختههای خود از ماه رمضان در طول سال است.
حجتالاسلام و المسلمین نجف لکزایی در گفتوگو با خبرنگار دین ومعارف اسلامی ایسنا با بیان این که اگر انسان ارزش و قدر ماه رمضان را درک کند آموختههای فراوانی برای او حاصل خواهد شد، افزود: خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید “انسانها خودشان هستند که سرنوشت خود را میسازند، یعنی انسان به همان میزان که سعی و تلاش کند، به چیزهایی که میخواهد میرسد”.
وی خاطرنشان کرد:در آیه دیگری میفرماید” ما راه را به انسانها نشان دادیم وآنچه برای تکامل لازم داشتند در اختیارشان قرار دادیم حال آنها یا شکرگزار هستند یا ناسپاس”.
این عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم یکی از فرصتهای انسان سازی و فرصت تکامل برای انسان را ماه مبارک رمضان عنوان کرد و گفت: کسی که در این ماه توفیق استغفار و تهذیب نفس پیدا کند به شیرینی و لذتی از این راز و نیازها و تزکیه باطن میرسد که این لذت سبب میشود در فکر نگه داری از آن دستاوردها باشد. همانند کسی که توفیق چشیدن لذت حج را مییابد، بعد از حج نیز صفای باطنی خود را حفظ میکند.
لک زایی با اشاره به مهمترین راهکار برای حفظ آموختهها وآنچه در ماه رمضان به دست میآید، تصریح کرد: درمرحله اول باید اراده چنین کاری را داشته باشیم و پس از آن باید این اراده را با تقویت معرفت به خدای متعال تقویت کنیم زیرا هر قدر که معرفتمان افزایش پیدا کند بهتر می توانیم از اراده خودمان بهرهمند شویم.
وی یادآورشد: تمسک به قرآن و مکتب اهل بیت(ع) از مهمترین راهکارهای حفظ آموختههای خود از ماه رمضان در طول سال است زیرا در این ماه افراد بیشتر با قرآن مانوس هستند لذا باید سعی کنند بعد از ماه رمضان نیز اگر میخواهند این دستاوردها محفوظ بماند ارتباط با قرآن را ولو با خواندن یک صفحه در هر روز حفظ کنند و در کنار آن توجه به معارف اهل بیت (ع) به معرفت افزایی کمک میکند.
*همچنان فضای معنوی و فرهنگی رمضان را استمرار دهیم
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: ما باید بعد از اتمام ماه رمضان همچنان فضای معنوی و فرهنگی این ماه را استمرار دهیم.
حجت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم در گفتوگو با خبرنگار دین و معارف اسلامی ایسنا، با بیان اینکه ماه رمضان تاثیر تربیتی عمیقی دارد، اظهار کرد: هر کس متناسب با شرایط، تلاش خود و عنایت الهی میتواند دستاردهای مهمی را در این ماه نسیب خود سازد.
وی خاطر نشان کرد: روزه در افزایش صبر و تحمل انسان در برابر خواستهها و امیال نفسانی، همچنین در تقویت تعاملات اجتماعی و افزایش روح همدلی مومنین بسیار موثر است.
ذوعلم رمضان را فرصت مناسبی برای آشنایی و انس با معارف و مبانی اسلامی دانست و گفت: این ماه زمان خوبی برای مطالعه بیشتر قرآن کریم بوده و در مجموع روزه باید اصلاح زبان و رفتار را به دنبال داشته باشد، افراد با درجات معنوی متفاوتی بودهاند که به چنین بهرههایی دست یافتهاند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه با بیان اینکه ما باید تا حد امکان فضای فرهنگی و معنوی ماه رمضان را برای خود حفظ کنیم، افزود: ما در این ماه بسیاری از آداب و عادات خود را کنار گذاشته و درصدد برقراری ارتباط بیشتر با جامعه و شناخت خواستههای معنوی خود و پاسخگویی به آنها هستیم.
وی با تاکید بر لزوم استمرار دستاوردهای ماه رمضان در طول سال عنوان کرد: در ماه رمضان با قرآن و دعا انس بیشتری داریم وباید در طول سال نیز همچنان به تلاوت قرآن، صله رحم و تعاون اجتماعی، که در این ماه مبارک توجه ویژه ای به آنها داشتیم، ادامه دهیم. به طور کلی باید فضای معنوی و فرهنگی رمضان را استمرار بخشیده تا دستاوردها و آثار آن را همچنان حفظ کنیم.
ذوعلم در انتها خاطر نشان کرد: اگر از ما پرسیده شود که در ماه رمضان چه کاری انجام دادهاید، میتوان به طور خلاصه گفت که تعلقات دنیوی خود را کاهش و دغدغههای معنویمان را افزایش دادهایم.
*بهرههای کسب شده از ماه مبارک رمضان، بازدارنده لغزشهاست
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: با حفظ دستاوردهای ماه مبارک رمضان، ارتباط و پیوستگی معنوی در طول سال، در فرد باقی میماند.
حجتالاسلام سیدرضا اکرمی در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا، اظهار کرد: ماه مبارک رمضان و روزه یک وسیله و کلید است که در کنار آن دهها نکته علمی، اخلاقی، اقتصادی، معنوی، سیاسی و اجتماعی وجود دارد.
وی در ادامه گفت: مومنان در این ماه، در یک اردوی یک ماهه شرکت میکنند که دستاوردهای زیادی برای فرد و اجتماع دارد؛ از جمله شرکت در نمازهای جماعت، تلاوت قرآن کریم، دعا و نیایش و شب زندهداریها که در هیچ دین و مکتب دیگری به این شکل وجود ندارد.
عضو مجمع نمایندگان روحانی مجلس درباره ادامه دستاوردهای رمضان در طول سال، افزود: با حفظ دستاوردهای ماه مبارک رمضان، ارتباط و پیوستگی معنوی در انسان باقی میماند و بهرههای کسب شده از این ماه مبارک، بازدارنده لغزشهاست.
این عضو کمیسیون فرهنگی، در پایان با تاکید بر وظیفه سنگین مسئولان در این رابطه، یادآور شد: تصمیم و اراده مسئولان نسبت به انجام فرایض دینی بر روی اقشار مردم تاثیرگذاری بسیاری دارد و پیامدهای آن فرایض میتواند تا یک سال همراه انسان باشد.
*حفظ روحیه رمضانی به مجاهدت فرد بستگی دارد
رییس مجمع نمایندگان روحانی مجلس گفت: حفظ روحیه رمضانی و معنوی به مجاهدت هر فرد بستگی دارد که وظیفه مسوولان در این زمینه سنگینتر است.
حجتالاسلام محمدتقی رهبر در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا با اشاره به حفظ روحیه رمضانی در طول سال با تاکید براینکه «هر فرد باید حالات به دست آمده و فضای معنوی را درخود نگه دارد» افزود: در اسلام نیز فرصتهایی برای حفظ حالات معنوی مانند خواندن نماز در روز در نظر گرفته شده است که استمرار آن میتواند در روحیه معنوی فرد تاثیرگذار باشد.
وی با تاکید بر «ضرورت موعظه و تذکرات روحانیون و خطیبان» بیان کرد: این بیداریها و دعاها در شبهای قدر و روزهداری در روزهای گرم تابستان همگی بسته به مجاهدت فرد است اما موعظهها و تذکرات روحانیون و خطیبان نیز موثر است.
وی با اشاره به مسوولیت سنگین کارگزاران نظام در این رابطه خاطرنشان کرد: وظیفه مسوولان نسبت به دیگران سنگینتر است زیرا باید پاسخگوی اجتماع و مردم باشند.
رییس مجمع نمایندگان روحانی مجلس گفت: در ماه مبارک رمضان و در ایام لیالی قدر، پدر پیر دوشهید در کسوت روحانیت و از یکی از شهرستانهای دور برای دیدار با یکی از مسوولان به تهران آمد که آن مسوول حاضر به دیدار با این پدر شهید نشد که این چالش و ضعف مدیریت را نشان می دهد که ناشی از غرور و نفسانیت است.
وی در پایان تمامی مسوولان و مردم را مدیون خانواده شهدا دانست و بر حفظ روحیه خدمت و معنویت به خصوص در بین مسوولین تاکید کرد.
*امیدوارم صمیمیت و معنویت ماه رمضان در همه سال استمرار یابد
عضو مجمع نمایندگان روحانی مجلس گفت: از اینکه پس از ماه رمضان بازار تهمت و افتراء رواج یافته و موجب آلوده شدن فضای سیاسی و فرهنگی کشور شود، نگرانم.
قدرتالله علیخانی در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا اظهار کرد: حق این است که فضای معنوی ماه رمضان سال جاری تا ماه رمضان سال آینده ادامه یابد.
وی خاطرنشان کرد: صفا، صمیمیت و معنویتی که در این ماه به وجود آمده است تا حدود زیادی دامنه دروغ، افتراء و تهمت را کم کرد و امیدوارم این فضا در ماههای باقیمانده از سال استمرار یابد؛ اما متاسفانه باید گفت افراد و جریانهای سیاسی و به ویژه آنانی که در پی حفظ و تحکیم مناصب سیاسیشان هستند به هیچ وجه اجازه نخواهند داد که فضای معنوی ماه رمضان در طول سال ادامه یابد.
وی تاکید کرد: جوانان و مردم کشور دل پاکی دارند ولی برخی محافل سیاسی به پاکی جامعه نیستند. افراد و جریانهای سیاسی در این نقطه اشتراک دارند، فقط شدت و ضعف آن کم و زیاد است.
این عضو مجمع نمایندگان روحانی مجلس اظهار کرد: ریشه به وجود آمدن چنین فضایی، زیادهخواهی برخی از افراد است و برخی مسوولان نیز از این آلودگی بینصیب نیستند. اگر لطف الهی شامل حال مسوولان نشود بعید است بتوان این آلودگی را از جان و روح برخی سیاسیون پاک کرد.
*مقید بودن مسئولان به پرهیز از جنجالهای سیاسی باید پس از ماه رمضان نیز ادامه یابد
یک عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس تاکید کرد: مردم خواهان استمرار روحیهای هستند که افراد و جریانهای سیاسی در ماه رمضان پیدا کردهاند از این رو جامعه خواستار پرهیز جریانهای سیاسی از آغاز مجدد منازعات سیاسی است.
حجتالاسلاموالمسلمین محمدعلی رضایی در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا، گفت: اگر دستورات و احکام اسلام رعایت شود در ادامه سال میتوان با وجود افکار، دیدگاهها و سلایق مختلف با آرامش کامل با یکدیگر زندگی کرد.
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس گفت: از برکت ماه مبارک رمضان الفت و آرامش در جامعه گسترش یافته است و سیاسیون کمتر به یکدیگر پرخاش کردهاند و میتوان گفت آرامش نسبی در ماه رمضان برقرار شد ولی مسائل سیاسی همواره در جامعه مشکلآفرین بوده است و این مسائل آرامش فکری جامعه را به هم میزند.
افق – ایسنا این عضو مجمع نمایندگان روحانی مجلس افزود: مقید بودن مسئولان به پرهیز از جنجالهای سیاسی باید پس از ماه رمضان نیز ادامه یابد، چرا که در جناحهای سیاسی افراط و تفریط موج میزند و این خود موجب جریحهدار شدن روحیه جامعه میشود.
رضایی تاکید کرد: رفتار تند افراد و جریانهای سیاسی زمینهساز خستگی مردم میشود.