مشرق– امام جعفر صادق علیه‌السلام:
وقتى که لقمان پسرش را موعظه کرد، به او گفت اى پسرم! با مردم، بر خلاف روش خودشان همنشینى نکن و بیش از توانشان بر آنان بار نکن که [اگر چنین کنى] همنشین تو پیوسته از تو گریزان مىگردد و کسى که بیش از توانش بر او بار شده، از تو کناره مىگیرد و در این هنگام، تو تنها خواهى ماند و نه رفیقى خواهى داشت که همدمت شود و نه برادرى که تو را یارى رسانَد.
پس وقتى که تنها ماندى، خوار مىشوى و ذلیل مىگردى.
به درگاه کسى که دوست ندارد عذر تو را بپذیرد و براى تو حقّى قایل نیست، عذر نبر.
و در کارهایت، از کسى یارى نجوى، جز از کسى که مىخواهد در برابرِ برآوردن حاجت تو، مزدى بگیرد؛ زیرا هر گاه چنین باشد، همانگونه در پىِ بر آوردن آن حاجت براى تو مىرود که گویى آن را براى خودش پیگیرى مىکند؛
چرا که او پس از برآورده شدن آن براى تو، در دنیاى فانى سودى مىبَرد و در خانه باقىِ آخرت نیز نصیب و ذخیرهاى خواهد داشت، پس بدین جهت، در برآوردن آن براى تو مىکوشد.
برادران و یارانى که براى خود بر مىگزینى و از آنان براى کارهایت یارى مىجویى، باید اهل جوانمردى و قناعت و خیر و خرد و پاکدامنى باشند؛ کسانى که اگر سودشان دهى، سپاست بگزارند، و اگر از همسایگى شان غایب شوى، یادت کنند.
متن حدیث:
یا بُنَیَّ ، لا تُجالِسِ النّاسَ بِغَیرِ طَریقَتِهِم ، ولا تَحمِلَنَّ عَلَیهِم فَوقَ طاقَتِهِم ، فَلا یَزالُ جَلیسُکُ عَنکَ نافِراً ، وَالمَحمولُ عَلَیهِ فَوقَ طاقَتِهِ مُجانِباً لَکَ ، فَإِذا أنتَ فَردٌ لا صاحِبَ لَکَ یُؤنِسُکَ ، ولا أخَ لَکَ یَعضُدُکَ ، فَإذا بَقیتَ وَحیداً کُنتَ مَخذولاً ، وصِرتَ ذَلیلاً .
ولا تَعتَذِر إلى مَن لا یُحِبُّ أن یَقبَلَ مِنکَ عُذراً ، ولا یَرى لَکَ حَقّاً ، ولا تَستَعِن فی اُمورِکَ إلاّ بِمَن یُحِبُّ أن یَتَّخِذَ فی قَضاءِ حاجَتِکَ أجراً ، فَإِنَّهُ إذا کانَ کَذلِکَ طَلَبَ قضاءَ حاجَتِکَ لَکَ ، کَطَلَبِهِ لِنَفسِهِ ، لِأَنَّهُ بَعدَ نَجاحِها لَکَ کانَ رِبحاً فِی الدُّنیَا الفانِیَهِ وحَظّاً وذُخراً لَهُ فِی الدّارِ الباقِیَهِ فَیَجتَهِدُ فی قَضائِها لَکَ ، وَلیَکُن إخوانُکَ وأصحابُکَ الَّذینَ تَستَخلِصُهُم وتَستَعینُ بِهِم عَلى اُمورِکَ ، أهلَ المُرُوَّهِ وَالکَفافِ وَالثَّروَهِ وَالعَقلِ وَالعَفافِ الَّذینَ إن نَفَعتَهُم شَکَروکَ ، وأن غِبتَ عَن جیرَتِهِم ذَکَروکَ .
«قصص الأنبیاء ص ۱۹۳، بحارالأنوار : ج ۱۳ ص ۴۱۸»
