در هیچ مکتب و مسلکی نیست که درباره انجام کار و مقام کارگر به تحسین سخنی نیامده باشد. به عبارت دیگر، هم در نگاه ابزارگرایانه و هم در معرفتی که منبع فیض و سرچشمه هستی را خداوند میداند، بر این معنا که حیات وابسته به تلاش و کار کارگران است، اجماعی ناگفته وجود دارد. شاید از همین سبب است که به رغم اختلافات در منش و روش، تمامی مکاتب و دولتهای برآمده از آن، بر تجلیل مقام کارگر اهتمام دارند و تلاش میکنند تا در این میانه نسبت به دیگران پیشی بگیرند.
با فرض چنین مقدمهای، در این مقال به ضرورت اهمیت پاسداشت روزی که «روز کارگر» نامیده میشود، نمیپردازیم و با گذشتن از چنین امر بدیهی، به ضرورت تغییر در نگاه به «کارگر» به عنوان یکی از عمدهترین «بازیگر» در میان نقشآفرینان توسعه اقتصادی در کشور نظر میکنیم.
میگویند، اگر بناداریم به توسعه اقتصادی دست یابیم باید علاوه بر استقرار یک برنامه جدی مبتنی بر اهداف راهبردی، نگاهی جامع به مجریان و کارگزاران و کسانی داشته باشیم که قرار است بار تکلیف و مسوولیت اجرای این برنامههای خوب را بر دوش بکشند. یعنی با فرض وجود انجامدهندگان کار است که وظایف و تکالیف در راستای توسعه تعریف میشود.
وقتی از چنین وظایفی در توسعه صنعت سخن میگوییم، از قضا در عمده موارد این مسوولیت بر عهده کارگرانی است که در متن اجرای برنامهها حضور دارند، ولی کمتر از نقش ایشان سخن به میان میآید.
حال آنکه اگر بدنه مدیریت اقتصادی کشور در انجام برنامههای راهبردی خود، نقش این بازیگر فعال در توسعه اقتصادی و صنعتی کشور را به خوبی درک کند، نتایج بدیعی به دست خواهد آورد که یکی از آن نتایج، ارتقای عملی جایگاه کارگران و کارآمدتر شدن آنان در تعامل به منظور رشد هرچه بیشتر کشور است. اگرچه در این زمینه؛ یعنی تبیین جایگاه کارگران، شیوههای توانمندسازی و آموزش آنان برای نقشآفرینی هر چه مطلوبتر در عرصه توسعه مباحثی پراکنده مطرح شده است، اما عملا کمتر به این موضوع به دیده اهمیت نگاه کردهایم و عمدتا تلاش خود را برای تجلیل مناسبتی و تکریم مقطعی به کار بستهایم و چنین نگرشی موجب میشود که این بخش پراهمیت در توسعه اقتصادی و صنعتی، همواره در حاشیه برنامهها باشد و کمتر از خلاقیت، ظرفیت و توانمندی و همراهی آنان برای بهبود امور بهرهگیری شود. «کارگران» به عنوان سرمایه اجتماعی زمانی ارزش واقعی خود را خواهند یافت که از استعداد، نبوغ و توانایی ایشان در بهسازی امور و رشد اقتصادی بهره گیری شود و جدای از ارزش ذاتی کار کارگران، این دریافتی است که با آموزههای دینی ما نیز سازگاری بیشتری دارد.
«کار» یکی از مقدس ترین واژه هایی است که در متون اسلامی مورد استفاده قرار گرفته و خداوند مردم را به آن دعوت کرده است. قرآن و سنت، افرادی را که در زمین و دریا از مواهب الهی برای کسب روزی حلال استفاده و تلاش میکنند، ستوده و با کسانی که در راه خدا جهاد میکنند، برابر میداند و چنین رویکردی جز در تحسین سرمایهای که در خدمت خود و جامعه است، ارزیابی نمیشود.
به هر حال ۱۱ اردیبهشت ماه فرصت مغتنمی است تا در آن ضمن یادآوری ضرورت توجه به نقش و جایگاه کارگران در توسعه اقتصادی کشور بویژه در سالی که از سوی مقام معظم رهبری سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامیده شده است، اهتمامی مجدانه در بازتعریف این جایگاه داشته باشیم. همچنین ضمن تلاش برای اصلاح رویکردها در ارتباط با این «جهادگران» عرصه تولید و صنعت، برایشان نقشی شایسته و متناسب فراهم آوریم و در این میانه فراموش نکنیم این کلام گوهر بار رسول گرامی اسلام را، آن هنگام که دست کارگرى را که بر اثر کار و فعالیت ورم کرده بود، بلند کردند و فرمودند: « این دستى است که هیچگاه آتش جهنم آن را نمىسوزاند؛ این دستى است که خدا و رسولش آن را دوست مىدارد. کسى که از دسترنج خود روزىاش را فراهم کند، خداوند با نظر رحمت به او مى نگرد».
پایان سخن آن که به حسب وظیفه «روز کارگر» را که روزی عزیز در تقویم روزگار است، به همه کارگران بویژه اهالی زحمتکش و پرتلاش صنعت خودرو عرض میکنیم و آرزومندیم که در سایه استقرار عدالتی فراگیر و برنامهای منسجم، شاهد ارتقای جایگاه واقعی این عزیزان در تمامی شوون زندگی اجتماعی و کاریشان باشیم. انشاءا…