روز گذشته از دو سامانه کنترل فرماندهی و ارتباط تاکتیکی “فکور و رسول” با حضور امیر اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی ارتش و جمعی دیگر از فرماندهان نظامی رونمایی شد.
فکور، یک سامانه کنترل فرماندهی است که به فرمانده این امکان را می‌دهد که بداند با چه تجهیزاتی باید با پرنده‌ها، موشک‌ها و یا حملات دشمن، در یک گستره جغرافیایی مشخص، مقابله کند.
از مهمترین ویژگی‌های سامانه کنترل و فرماندهی فکور، قابلیت تحرک و جابه‌جایی بالا و استقرار در مناطق صعب‌العبور، دفاع در برابر جنگ الکترونیک و استفاده از شبکه‌های ماکروویو اختصاصی، فیبر نوری و مخابرات کشوری و اطمینان‌بخشی از اصابت و انهدام اهداف از دیگر قابلیت‌های این سامانه هوشمند اعلام شده است.
اما این سامانه، به خودی خود اطلاعاتی که نیاز دارد را جمع‌آوری نمی‌کند، بلکه این سامانه از یک سامانه ارتباطی پیشرفته به نام رسول، تغذیه می‌شود. علاوه بر این، سامانه‌های راداری و رادیویی نیز به سامانه فکور متصل هستند تا در نهایت، مجموعه‌ای از اطلاعات از طریق سامانه رسول در اختیار فرمانده میدان قرار داده شده و وی بتواند تصمیم درست را در قبال تهاجم دشمن، بگیرد.
یکی از مهمترین سامانه‌های متصل به سامانه فرماندهی فکور، سامانه ارتباط تاکتیکی رسول است. این سامانه، یک سامانه ارتباطی با امکان انتقال دیتا و اطلاعات به‌خصوص صوت است.
با استفاده از این سامانه، رادارهای رصد کننده دشمن در میدان نبرد، اطلاعات خود را در اختیار یک فرماندهی سیار که در مرکز کنترل و فرماندهی فکور، مستقر است، ارائه داده و قدرت تصمیم‌گیری وی را در مواجهه با تهاجم دشمن، بالا می‌برد.
روش انتقال اطلاعات این طور است که سایت‌های ارتباطی و خودروهای ارتباط تاکتیکی، اطلاعات و دیتای خود را از طریق فیبر نوری به “سامانه ارتباطی امن دید مستقیم” ارسال کرده و این سامانه از طریق ارتباط کدگذاری شده رادیویی، این اطلاعات را به یک سامانه دیگر که خودرو سیار فرماندهی و کنترل هوشمند است، منتقل می‌کند.
در حین این انتقال اطلاعات، سایت‌های ارتباطی و جنگنده‌ها و همچنین پرنده‌های شناسایی بدون سرنشین نیز اطلاعات جمع‌آوری شده خود را به سامانه فرماندهی و کنترل هوشمند، به طور جداگانه ارسال می‌کنند تا در نهایت، سامانه ارتباطات فرماندهی و کنترل هوشمند تاکتیکی، مجموعه اطلاعات جمع‌آوری شده از همه این منابع را از ۳ مسیر “فیبرنوری، سیم جنگی و کابل پرظرفیت” به مرکز عملیات فرماندهی فکور ارسال می‌کند.
آنطور که فرمانده قرارگاه پدافند هوایی گفته است، یکی از ویژگی‌های سامانه رسول، امکان برقراری ارتباط با رادارهای پیشرفته‌ای همچون مطلع فجر است. این ارتباط بین سامانه رسول و رادار مطلع‌فجر، از طریق فیبر نوری برقرار می‌شود.
مطلع فجر یکی از رادارهای بومی ایران است که از تکنولوژی بسیار بالایی در ساخت آن استفاده شده است.
سرهنگ روح‌افزا، عضو گروه مطالعات قرارگاه پدافند هوایی ارتش درباره این رادار پیش از این به خبرگزاری تسنیم گفته بود: رادار مطلع فجر برای مقابله با هواپیماهای رادار گریز ساخته شده است. بیشترین توانمندی رادار مطلع فجر، تحرک بالا در جنگ‌هاست چرا که این رادار می‌تواند به سرعت جابه جا یا منتقل شود.
وی همچنین این رادار را “برد کوتاه” عنوان کرده بود که توانایی پوشش “۴۰۰ کیلومتر” را دارد.
البته یکی از مهمترین معایب و مشکلاتی که معمولا در سامانه‌های ارتباطی اعم از رادیوی، دیجیتالی و یا ماهواره‌ای وجود دارد، امکان شنود و کشف ارتباطات این شبکه‌ها و سامانه‌هاست. اما برای اینکه دشمن نتواند به این ارتباطات نفوذ کرده و اطلاعات انتقالی را در میانه راه، کشف کند، معمولا سامانه‌های پیشرفته یک امکان مهم هم دارند و آن، امکان “کدگذاری دیتا” است.
سامانه ارتباط تاکتیکی رسول، همچون سامانه‌های غیرقابل کشف دیگر، از قابلیت کدگذاری برخوردار بوده و در برابر جنگ الکترونیک دشمن برای کشف اطلاعات انتقالی، مقاوم است.
با توجه به اینکه سامانه‌های راداری، رصد و مراقبت هوایی و همچنین سامانه‌های شنود، قابلیت ذخیره سازی اطلاعات اعم از صوت، خطوط تردد پرنده‌های دشمن، اهداف احتمالی دشمن و . . . را دارند، این دیتا و اطلاعات باید در اختیار فرمانده میدان نبرد قرار گیرد تا وی بتواند با این اطلاعات، درباره نحوه برخورد با دشمن، تصمیم مقتضی و صحیح را اتخاذ و دستور مقابله را صادر کند.
بدین ترتیب، مجموعه اطلاعات دریافتی از رادارهای مطلع‌فجر و رادارهای دیگر، به همراه اطلاعات سایت‌های دیگر از طریق سامانه ارتباط تاکتیکی رسول به سامانه فرماندهی فکور منتقل و این دیتا را در اختیار فرمانده مستقر در آن، قرار می‌گیرد.
در مجموع، این سامانه قادر است که “۳۲ مگابایت” اطلاعات را در “یک ثانیه” منتقل کند.
این اطلاعات پیش از این از طریق، انتقال رادیویی اطلاعات در اختیار فرمانده میدان قرار می‌گرفت و انتقال رادیویی اطلاعات، با توجه به پیشرفت دشمن در عرصه کشف و شناسایی خطوط ارتباطی، تا حد زیادی امکان کشف اطلاعات انتقالی را بالا می‌برد اما حالا با رونمایی از سامانه رسول، این سامانه به راحتی با امکانات به‌روز، اطلاعات حساس دشمن را از طریق خطوط ارتباطی بسیار امن، در اختیار فرمانده میدان نبرد قرار می‌دهد.
مجموعه این امکانات، یک شبکه پیچیده را تشکیل می‌دهد که در کسری از زمان آنچه را که رادار مطلع‌الفجر در نقطه A و رادار دیگری را در نقطه B می‌بیند، از طریق سامانه رسول به سامانه فکور منتقل می‌کند و به گفته فرمانده پدافند هوایی ارتش، با این امکانات، فرمانده نبرد از زمان فاصله دریافت اطلاعات تا صدور دستور مقابله، کمتر از ۱۰ ثانیه زمان نیاز دارد” و این یعنی اینکه فرمانده میدان نبرد در کمتر از ۱۰ ثانیه، برای مقابله با دشمنی که در بیش از ۴۰۰ کیلومتری قرار دارد، دستور نحوه مقابله صادر می‌کند.
** گزارش از حسین دلیریان
