س از دوران تسلط طالبان بر افغانستان استفاده از اینترنت از سال ۲۰۰۲ میلادی آغاز شد و کاربران آن رفته رفته در سراسر این کشور افزایش یافت.
در گام نخست تنها دفاتر و سازمان‌های خارجی و همچنین برخی از ادارات دولتی از اینترنت استفاده می‌کردند و پس از آن رفته رفته مورد توجه جوانان این کشور نیز قرار گرفت.
** چه کسانی در افغانستان از اینترنت استفاده می‌کنند؟
جوانان افغان به ویژه قشر تحصیل‌کرده این کشور بیش از هر چیز به اینترنت علاقه‌مند شده و یکی از راهحلهای مشکلات خودرا از این طریق دانستند به طوری که تمام اطلاعات آموزشی خود را از فضای مجازی یا اینترنت دنبال می‌کردند.
رفته رفته اینترنت در افغانستان جا باز کرد و دامنه استفاده آن از ادارات خارج و در دسترس شهروندان این کشور نیز قرار گرفت و هماکنون شاهد پیشرفت سریع آن در افغانستان هستیم.
پس از حضور ۱۲ ساله اینترنت هماکنون علاوه بر ادارات دولتی و سازمان‌های خارجی اکثر افغان‌ها به ویژه دانشجویان، دانشآموزان و حتی شهروندان عادی به طور گسترده به اینترنت دسترسی دارند.
«نصرت رحیمی» سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در کابل، گفت: آمار کاربران اینترنت در ۱۲ سال گذشته در افغانستان افزایش قابل توجهی یافته است.
رحیمی افزود: هماکنون بیش از ۲ میلیون افغان در ۲۱ ولایت از اینترنت به طور روزانه استفاده می‌کنند و بیش از نیمی از جمعیت افغانستان به اینترنت دسترسی دارند.
سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در ادامه تأکید کرد: بیش از یک میلیون افغان حساب کاربری در شبکه اجتماعی (فیس‌بوک) داشته و صدها هزار نفر دیگر در (توییتر) نیز حساب کاربری دارند.
با این حال، پس از گذشت ۱۲ سال فضا و سایتهای اینترنتی نیز در افغانستان افزایش زیادی پیدا کرده به طوری که دهها سایت خبری، اجتماعی و فرهنگی در این کشور ایجاد شده است.
شبکههای اجتماعی و ارتباطی و همچنین آدرسهای الکترونیکی نیز بیانگر پیشرفت اینترنت در افغانستان به شمار میرود.
گفتنی است، وزارت مخابرات افغانستان از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون تمام سایتها و فضاهای اینترنتی را در دسترس افغان‌ها قرار داده و تنها سایتهای مبتذل و ضد اخلاقی را فیلتر کرده است.
** ایجاد «کافی نت» در افغانستان
یکی دیگر از اقدامات دولت افغانستان برای استفاده از اینترنت طی ۱۲ سال گذشته ایجاد کافی نت در سراسر این کشور بوده که استفاده از اینترنت را برای تمام شهروندان این کشور سریع و آسان کرده است.
شهروندان افغان با ایجاد کافی نت در چند سال اخیر قادر به استفاده از اینترنت به طور سریع و آسان در موارد مختلف شدهاند.
بیشتر افغان‌ها از کافی نت‌ها برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و همچنین تماس صوتی و تصویری با دوستان خود در داخل و خارج از این کشور استفاده می‌کنند.
بر اساس آماری که سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان به خبرگزاری فارس ارائه کرده هماکنون نزدیک به ۶ هزار کافی نت در سراسر افغانستان فعال است.
این در حالی است که «امیرزی سنگین» وزیر مخابرات افغانستان چندی پیش در یک نشست خبری اعلام کرد که ایجاد کافی نت در سراسر ولایتهای افغانستان و استفاده از آن در حال افزایش است.
** هزینه اینترنت در افغانستان
هزینه استفاده از اینترنت طی ۱۲ سال گذشته ثابت نبوده و با گذشت هر چند سال هزینه آن با تلاش مسئولان وزارت مخابرات این کشور کاهش یافته است.
نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت مخابرات در این مورد به خبرگزاری فارس گفت: هزینه هر مگابایت اینترنت در سال ۲۰۰۲ میلادی ۵ هزار دلار بود که این هزینه در سال ۲۰۰۴ میلادی به ۴ هزار دلار، در سال ۲۰۰۸ میلادی به ۳ هزار و ۵۰۰ دلار و در سال ۲۰۱۰ میلادی به هزار و ۵۰۰ دلار آمریکا کاهش یافت.
با این حال، امیرزی سنگین وزیر مخابرات افغانستان در سال ۲۰۱۲ میلادی اعلام کرد: وزارت مخابرات از سال ۲۰۱۰ میلادی تا کنون هر مگابایت اینترنت را با هزینه ۳۰۰ دلار آمریکایی به شرکت‌های مخابراتی ارائه می‌کرد که در سال ۲۰۱۲ این هزینه به ۹۷ دلار کاهش یافت.
سنگین حدود ۳ ماه پیش نیز در مراسم افتتاحیه استفاده از خدمات نسل سوم (تری جی) شبکه مخابراتی دولتی «سلام» هزینه هر مگابایت اینترنت در افغانستان را ۶۷ دلار در ماه اعلام کرد.
این در حالی است که نصرت رحیمی سخنگوی وزارت مخابرات به خبرنگار خبرگزاری فارس در کابل گفت: قرار است تا چند ماه دیگر هزینه استفاده اینترنت باز هم در افغانستان کاهش یابد.
به گفته وی، وزارت مخابرات افغانستان مصمم است تا چند ماه دیگر هر مگابایت اینترنت را به قیمت ۲۰ دلار به شرکت‌های اینترنتی ارائه کند.
رحیمی تأکید کرد: کاهش هزینه استفاده از اینترنت توسط وزارت مخابرات با همکاری یک شرکت خارجی در آینده نزدیک اعمال خواهد شد.
** کیفیت اینترنت در افغانستان
با گذشت زمان تعداد کاربران اینترنت در افغانستان افزایش مییابد و این امر سبب کاهش کیفیت اینترنت در این کشور شده و شهروندان افغان نیز بارها از این امر شاکی شدهاند.
افغان‌ها بارها در گفتوگو با رسانهها تأکید کردهاند که کاهش هزینه استفاده از اینترنت سبب بی‌کیفیتی آن به ویژه در چند سال اخیر شده که مقامهای وزارت مخابرات نیز بی‌کیفیتی اینترنت در این کشور را پذیرفتهاند.
رحیمی در این خصوص اظهار داشت: یکی از دلائل بی‌کیفیتی اینترنت در افغانستان نبود برق است.
به گفته وی، هماکنون بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ آنتن و دکل اینترنت در افغانستان فعال است که تمام آنها با سوخت فسیلی (نفت) کار می‌کنند.
سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در این خصوص تصریح کرد: اگر این دکل‌ها و آنتن‌ها از برق استفاده می‌کردند کیفیت اینترنت بهتر شده و در خصوص مکالمات تلفنی و جمع آوری اطلاعات، مردم قادر به انجام کار خود در اسرع وقت بودند.
** ارائه کنندگان خدمات اینترنت
اینترنت در افغانستان تنها توسط وزارت مخابرات در دسترس مردم قرار نمیگیرد بلکه شرکت‌های خصوصی دیگری نیز وجود دارد که به ارائه اینترنت میپردازند.
بر اساس آمار ارائه شده توسط وزارت مخابرات افغانستان، هماکنون ۵۳ شرکت در عرصه ارائه اینترنت در این کشور فعالیت دارند که تنها ۵ درصد آن را شرکت‌های دولتی تشکیل میدهد.
شرکت‌های مخابراتی افغانستان نیز با استفاده از «تری جی» به شهروندان افغان اینترنت ارائه می‌کنند که این امر علاوه بر کاهش هزینه، افغان‌ها را قادر به استفاده اینترنت در هر مکانی کرده است.
شرکت‌های «روشن»، «اتصالات»، «ام تی ان» و «افغان تلکام» شرکت‌های مخابراتی هستند که هماکنون اینترنت را از طریق نسل سوم خدمات ارتباطی در دسترس مردم افغانستان قرار داده‌اند.
شرکت «افغان بیسیم» یکی دیگر از شبکههای مخابراتی این کشور به تازگی مجوز ارائه اینترنت با استفاده از تری جی را با قیمت ۲۵ میلیون دلار آمریکایی به دست آورده و قرار است تا چند ماه دیگر ارائه خدمات اینترنتی را آغاز کند.
گفته میشود روند استفاده از اینترنت در افغانستان رو به افزایش است و شرکت‌های بیشتری برای به کسب سود و درآمد در تلاش برای اخذ مجوز ارائه خدمات اینترنتی در این کشور هستند.
