محمد مهدی زاهدی وزیر سابق علوم و رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به صراحت درباره وضعیت آموزش عالی هشدار می‌دهد، آن گاه که می‌گوید: «بیش از ۱۴۰ نفر از متهمان امنیتی که بخاطر وابستگی به گروهک منافقین، خلق عرب و سایر گروه‌های معاند نظام، دانشجو رد صلاحیت شده بودند و حتی علیه نظام سلاح به دست گرفته بودند، در حال حاضر به دانشگاه بازگشته‌اند.» گفت‌وگوی رمز عبور را با زاهدی در ادامه می‌خوانید:
در حال حاضر با توجه به عملکرد وزارت علوم، مهم‌ترین دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب، مجلس و بدنه دانشگاهی کشور را نسبت به وضعیت علمی کشور چطور ارزیابی می‌کنید؟
دهه چهارم انقلاب اسلامی دهه پیشرفت و عدالت است و اگر به سخنان رهبر معظم انقلاب در چند سال اخیر توجه کنیم می‌بینیم ایشان از جهت توسعه علم و فناوری بر علوم دانش‌بنیان تأکید جدی دارند، لذا تمام هم و غم مسئولان کشور و به خصوص کسانی که در حوزه علم و فناوری و به صورت ویژه‌تر در وزارتخانه‌های علوم، بهداشت، جهاد کشاورزی، صنعت و حتی وزارتخانه‌های نفت و نیرو فعالیت می‌کنند، باید این هم و غم را داشته باشند، البته دستگاه‌هایی مثل وزارت نفت، جهادکشاورزی، صنعت و معدن، وزارت نیرو و تا حدودی وزارت بهداشت در برهه‌های مختلف کمتر در آن شاهد سیاسی‌کاری بوده‌ایم و در واقع آنها وزارتخانه‌های فنی و مهارتی هستند، که اولویت آنها کمتر مسائل سیاسی است، یعنی اگر قرار باشد، آنها دچار مسائل سیاسی شوند، خیلی زود آثار مخرب را نشان می‌دهد، از این رو وزن فنی آنها بر رویکرد سیاسی‌شان، غلبه دارد؛ بر همین اساس اگر در وزارت علوم هم اولویت علمی در نظر گرفته نشود و ما شاهد حاشیه‌سازی سیاسی باشیم، به این معنا که مسائل سیاسی و حواشی آن بر مسائل علمی و فناوری اولویت یابد، یقیناً اثر خود را در مدت نه چندان طولانی یعنی در بازه زمانی ۳ یا ۴ سال نشان خواهد داد و کشور با مشکل جدی و چالشی در حوزه پیشرفت و استقلال روبرو کند و موانعی بر سر راه خودکفایی ایجاد خواهد شد.
ناظر به همین تبعات، ما شاهد تذکرات جدی رهبری در حوزه علم و فناوری بوده‌ایم؟
تبعات سیاسی‌کاری در وزارت علوم، اثرش را هم در بدنه جامعه علمی و هم جامعه غیر علمی خواهد گذاشت، از این رو رهبر معظم انقلاب، در زمان‌های مختلف و به ویژه در طول یکسال گذشته، تأکید جدی داشتند که وزارت علوم و دانشگاه‌ها نباید جولانگاه، احزاب سیاسی شود، بلکه مسائل علمی و فناوری باید حرف اول را در دانشگاه‌ها بزند، در واقع این از مطالبات جدی نظام و همه دلسوزان انقلاب است.
ما شاهد بودیم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه‌ها نسبت به نادیده گرفته شدن پیشرفت‌های کشور گلایه کردند و گفتند باید برای مسئولان در این زمینه «تور علمی» در نظر گرفته شود تا با واقعیت‌های علمی کشور آشنا شوند، به نظر شما با وجود این همه پیشرفت کشور در سال‌های اخیر، چرا برخی قصد انکار آن را دارند؟
گاهی از زبان مسئولان ارشد کشور مطالبی می‌شنویم طوری صحبت می‌کنند که انگار در کشور توسعه علمی نبوده است، شاید دلیل آن این باشد که شیب تند روند توسعه علمی در دولت‌های نهم و دهم که آقای احمدی‌نژاد رئیس جمهور بود، اتفاق افتاده است.
یعنی نادیده گرفتن پیشرفت‌های علمی کشور هم نوعی سیاسی کاری است؟
برخی‌ها از باب مخالفت با احمدی‌نژاد،توسعه علمی کشور را هم کتمان می‌کنند؛ درحالی که شیب پیشرفت علمی کشورمان چیزی نیست که ساخته پرداخته پایگاه‌های اطلاعاتی درون کشور باشد، بلکه پایگاه‌های اطلاعاتی معروف مثل ISI که حتی از بعد سیاسی مخالف ما هستند، به این پیشرفت اعتراف کرده‌اند. در سال ۹۱ در این شیب تند رشد علمی، کشورمان ۱۱ برابر متوسط دنیا، رشد علمی داشته است و از سال ۸۴ که حدود سه هزار مقاله بوده به حدود ۳۰ هزا مقاله ISI رسیده در سال ۹۲ رسیده و در همین سال به ۴۰ هزار مقاله در پایگاه sc pous رسیده و این تعداد غیرقابل کتمان بوده و موجب تعجب شیفتگان علم و دانش در کشورمان و به خصوص جهان اسلام شده است.
ما توانسته‌ایم در منطقه رتبه علمی بالا و والایی بدست آوریم و گاهی رتبه اول و گاهی هم دوم بوده‌ایم و در برخی شاخه‌های علمی رتبه زیر ۱۰ در جهان کسب کرده‌ایم. حالا چطور می‌شود برخی به صرف مخالفت با دولت نهم و دهم این پیشرفت علمی را نادیده می‌گیرند و خط بطلان می‌کشند، این جفا به کشور و ظلم در حق دانشگاهیان است که با چه عشقی تولید علمی داشته‌اند اما انکار می‌شوند.
کسانی که این پیشرفت علمی را انکار می‌کنند در واقع خصومت باندی و گروهی خود با دولت نهم و دهم را به خصومت با علم تبدیل کرده‌اند که به خاطر وجدان علمی نباید این کار را انجام دهند.
به نظر شما چرا در حال حاضر سایت‌های ضد انقلاب فارسی زبان و شبکه‌های معاند نظام از وزیر علوم جمهوری اسلامی دفاع می‌کنند؟
باید از ایشان پرسید که چه عملکردی وزارت علوم داشته که موجب خوشحالی ضد انقلاب شده است و به دفاع از عملکرد وزارت علوم پرداخته‌اند، یقیناً این هشداری به عملکرد آن وزارتخانه است.
در بحث بازگشت متهمان امنیتی به دانشگاه‌ها در حال حاضر یکی از انتقادات اصلی نمایندگان این موضوع است آیا این متهمان در صدد بازگشت به عرصه دانشگاه هستند؟
بیش از ۱۴۰ تن از آنها در حال حاضر بازگردانده شد‌ه‌اند و امروز بحث درباره کسانی است که با اینکه رد صلاحیت شده بودند و نمی‌توانستند وارد دانشگاه‌ها شوند و پرونده آنها مشکل داشت با تعهد یا تکمیل پرونده وارد دانشگاه‌ها می‌شوند. امروز صحبت از کسانی است که ورود به دوره ارشد و دکترا داشته‌اند در حالی که بخاطر وابستگی به گروهک منافقین، خلق عرب و سایر گروه‌های معاند نظام که بعضاً علیه نظام سلاح به دست گرفته‌اند و از این حیث رد صلاحیت شده بودند. هیچ کشوری این کار را نمی‌کند که افراد مسلح ضد انقلاب علیه خودش را به این راحتی وارد سیستم کند. اما جای تعجب دارد که چرا وزارت علوم این کار را انجام داده است.
در واقع مشکل افرادی هستند که با وجود رد صلاحیت شدن و فعالیت مسلحانه علیه نظام به دانشگاه بازگردانده شدند و این علامت سوال برایمان وجود دارد که با کدام حجت شرعی این افراد وارد دانشگاه می‌شوند؛ لذا آقای وزیر علوم در جلسه استیضاح مجلس باید به این سوالات پاسخ بدهند.
این امر در سوال استیضاح‌کنندگان نیز وجود دارد؟
یکی از بندهای استیضاح همین موضوع است.
باتوجه به اینکه این افراد به دنبال فتنه جدیدی از دانشگاه‌ها هستند ماهیت این جریان چیست ؟
من نمی‌دانم فتنه جدیدی هست یا نه؛ ولی می‌گویم حضور این افراد در دانشگاه که در فتنه ۸۸ و ۷۸ بودند و الان مسئولیت گرفته‌اند و سایت‌های ضد انقلاب هم از عملکرد وزارت علوم دفاع می‌کنند و علیه استیضاح‌کنندگان موضع می‌گیرند، این مسائل باید رسیدگی شود.
در حال حاضر به گزارش تحقیق و تفحص از وزارت علوم در مجلس رسیدگی شده است؟
بنده از این گزارش اطلاع ندارم اما حتما در مجلس این موضوع را دنبال می‌کنم.
آیا به نظر شما رئیس جمهور با روند سیاسی کاری در آموزش عالی و وزارت علوم موافق است؟
خیلی بعید می‌دانم که روحانی که مشی اعتدال را مطرح کرده موافق این رویکرد باشد، زیرا این امر با اعتدال فاصله دارد. آنچه از اعتدال می‌فهمیم و روحانی نیز همیشه بر آن تأکید کرده با آنچه که می‌بینیم فاصله دارد کما اینکه روحانی در انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها به وزیر علوم تذکر جدی که این نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور رویکرد انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها را درست نمی‌داند.
رئیس‌جمهور چه انتقادی به وزیر علوم داشت؟
بحث کلی این بود که این روند در وزارت علوم را برای معرفی رؤسای دانشگاه‌ها به شورای عالی انقلاب فرهنگی قبول نداشت و تذکر داد که این روند درست نیست و در این خصوص بحث چالشی در شورایعالی انقلاب فرهنگی اتفاق افتاد.
تحلیل شما از ریشه نا آرامی‌های ۱۸ تیر ۷۸ در دانشگاه‌ها و عوامل بروز آن چیست؟
در بحث سال ۷۸، اتفاقی در کوی دانشگاه افتاد و عده‌ای با بزرگ‌نمایی و بیگانگان با دروغ پراکنی یک فضای کاذب را علیه نیروهای انتظامی و امنیتی ما ایجاد کردند و با کمک برخی مسئولان در وزارت علوم و کشور این اتفاق شوم افتاد. در سال ۸۸ هم مجدداً همان فعالان سیاسی جریان ۷۸ که در همان زمان با فریب افکار عمومی به دنبال سوء استفاده از دانشگاه‌ها بودند آمدند و این فتنه را ایجاد کردند. در واقع برخی از کسانی که فتنه ۸۸ را آتش زدند و آن را شعله‌ور کردند از همان افرادی بودند که با دانشگاه‌ها به ویژه چند دانشگاه در تهران ارتباط داشتند و به دنبال سوء استفاده از بستر دانشگاه بودند.
خوشبختانه در سال ۸۸ دانشگاه با بصیرت خود به محلی برای ایجاد فتنه بر خلاف سال ۷۸ تبدیل نشد. هرچند که فتنه‌گران بسیار تلاش کردند که افکار عمومی و دانشجویان را تهییج کنند اما نتوانستند کار خاصی انجام دهند.
با این تحلیل شما، آیا می‌توان قرینه‌سازی کرد که در حال حاضر نیز این جریان به دنبال تکرار فتنه در بستر دانشگاه‌ها است؟
شواهد و قراینی در این زمینه هست؛ اما این وظیفه وزارت اطلاعات است که به این موضوع رسیدگی کنند.
یعنی شما معتقد به باز تولید این فتنه در بستر دانشگاه در دوره فعلی وزارت علوم هستید؟
بنده درباره باز تولید آن اتفاقات، نظری ندارم؛ اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بین آن تفکر و منتصبان فعلی در وزارت علوم و دانشگاه‌ها ارتباط وجود دارد.
به نظر شما آیا اقدامات وزیر فعلی در زمینه‌هایی همچون استعلام‌ها و انتصابات قانونی است؟
فعلا وارد ریز این مسائل نمی‌شوم.
باتوجه به شباهت عملکرد وزارت علوم فعلی با دوره وزارت علوم اصلاحات برایمان از آن دوره و اقدامات آن زمان یک بازخوانی داشته باشید.
مسئله اساسی در آن زمان توسعه علمی کشور نبود و در آن دوره شاهد سیاست‌زدگی وزارت علوم و جولان احزاب سیاسی در دانشگاه‌ها بودیم؛ آن هم بصورت یک طرفه، در آن دوران توسعه علمی متأسفانه رنگ و روی خوبی نداشت. پس از اینکه در دولت‌های نهم و دهم تلاش شد دانشگاه‌ها از سیاست‌زدگی خارج و اولویت خود را به مسائل علمی اختصاص دهند که پس از آن شاهد رشد علمی خیره‌کننده در کشور بودیم، اما برخی الآن می‌خواهند دانشگاه‌ها را به دوره قبل که سیاست‌زده بود بازگردانند.
درباره ماجرای دانشجویان ستاره‌دار بیشتر توضیح دهید؟
از زمان دوران وزارت معین به هنگام اعلام نتایج دوره کارشناسی ارشد هنگامی که جلوی اسم دانشجویی ستاره گذاشته می‌شد یعنی در پرونده‌اش در دوره لیسانس مشکلی داشت که باید به دانشگاه مراجعه می‌کرد و رفع مشکل می‌شد و همه ثبت‌نام شده و می‌شوند. اما مشکل دانشجوی ستاره‌دار اصلاً وجود ندارد.
ماجرای بورسیه‌های دولت نهم به کجا رسید؟
بورسیه‌ها نیز براساس آنچه تاکنون ما اطلاع دریافت کردیم اکثریت قریب به اتفاق آنها مشکلی ندارند و با وجود این اگر در مورد افرادی خلاف یا تخلفی بوده است وزارت علوم می‌تواند در آن خصوص اقدام کند و ما از برخورد با متخلف حمایت می‌کنیم.
افق نیوز
