هادی محمدیان کارگردان حوزه انیمیشن در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ظرفیت انیمیشن در زمینه مفاهیم انقلابی گفت: انیمیشن پتانسیل زیادی دارد که بتوان به این وسیله تاریخ انقلاب، اسلام و کشور را نمایش داد.
وی ادامه داد: یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که مخاطب انیمیشن کودکان هستند و ما اگر بخواهیم تاریخ انقلاب را به نسل کودک و نوجوان معرفی کنیم بهترین و تاثیرگذارترین کارها می‌توانند انیمیشن باشند چون بچه‌ها بهتر می‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند و چاره‌ای نیست جز اینکه مفاهیم و ارزش‌ها را از طریق انیمیشن به کودکان نشان دهید.
این کارگردان انیمیشن با اشاره به تاثیری که انیمیشن و تصویر برای دختر خودش داشته است، گفت: خود من دختری ۳ ساله دارم که به تصویر علاقه زیادی دارد که کمک بسیاری به من می کند که بخواهم به زبان تصویر سخنانم را بیان کنم. کودکان زبان تصویر را دوست دارند و به راحتی از این زبان تاثیر می گیرند. حتی من زمانی قصه صوتی برای کودکم گذاشته بودم و او دائم به دنبال تصویر صدای قصه گو بود و زمانیکه فهمید این یک کار صوتی است و تصویر ندارد دیگر علاقه ای نشان نداد که آن را گوش کند. حتی در بسیاری موارد من برای دخترم کمیک استریپ می‌کشم و داستان ها را از طریق کمیک استریپ برایش تعریف می کنم.
انیمیشن «آی کیو- ۱۷۰»
این کارگردان با اشاره به حاشیه هایی که در حوزه کار انیمیشن وجود دارد از ورود شرکت های دولتی به کار انتقاد و بیان کرد: در انیمیشن من به یک نکته اعتقاد دارم و آن اینکه به این هنر باید به شکل اقتصادی نگاه کرد. در کار هنری اگر اقتصاد درست نباشد آن کار به درد نمی‌خورد. ما انیمیشن را برای مسئوان و مدیران نمی‌سازیم بلکه برای مخاطب می‌سازیم و اگر المان‌های مورد نظر مخاطب در کار باشد مردم آن را می‌خرند. اگر کالا اقتصادی باشد این جذابیت‌ها در نظر گرفته می‌شود و مردم چیزی را که دوست داشته باشند، انتخاب می کنند.
هنرمندان خودجوش حوزه انقلاب حمایت شوند
وی اضافه کرد: بنابراین شما هم مجبور هستید آنچه را که مردم می‌خواهند رعایت کنید و این ویژگی است که در پروژه‌های دولتی اتفاق نمی‌افتد اما این بدین معنا نیست که نباید سازمان‌های دولتی به انیمیشن کمک کنند. آنچه که در انیمیشن‌های دولتی رخ می‌دهد این است که این سازمان‌ها می‌خواهند نوعی تصدی‌گری داشته باشند و یا هنرمندان حوزه انیمیشن را به عنوان کارمندان خود درآورند. درحالیکه این وظیفه سازمان‌های دولتی نیست که انیمیشن بسازند و یا تیمی از هنرمندان حوزه انیمیشن و یا اصلا هر حوزه دیگری را جمع کنند و به آنها پروژه سفارش دهند.
کارگردان انیمیشن «نرگس» به حضور شرکت‌های دولتی برای کمک به پروژه‌های انیمیشن و رقیب شدن تدریجی آنها اشاره و تصریح کرد: سازمان‌ها تنها باید زیرساخت‌های لازم را فراهم آورند و یا به طور مثال هنرمندان را جمع کنند و فضا را برایشان فراهم کنند. آنها باید حمایت کنند، انیمیشن در ایران زیرساخت‌های لازم مثل عرضه، پخش و تبلییغات را ندارد.
کارگردان انیمیشن «بینا و دینا» با بیان اینکه باید به افراد فعال حوزه انیمیشن بیشتر توجه کرد، گفت: کسانیکه بخواهند در فضای انقلاب اسلامی در عرصه هنری کار کنند بسیار هستند. بچه‌هایی که خودجوش کار می‌کنند و اسم و رسمی هم ندارند که کسی آنها را بشناسد. آنهایی که داعیه دار کارهای انقلابی در حوزه سینما و انیمیشن هستند باید به این نیروهای خودجوش کمک کنند. اما این واحدها ابتدا به اسم حمایت از پروژه‌های انیمیشن از سازمان‌ها بودجه دریافت می‌کنند و بعد خودشان به تدریج رقیب شرکت‌های خصوصی انیمیشن‌سازی می‌شوند.
انیمیشن «آی کیو- ۱۷۰»
این کارگردان حوزه انیمیشن با اشاره به اینکه تولید برای مسئولان سازمان‌ها شیرین و جذاب است، بیان کرد: این جذابیت دارد که این سازمان‌ها بگویند یک اثر را خودشان تولید کرده‌اند و این باعث شده که هزینه بیشتری بدهند و حتی بعضی از نیروها را هم به سمت خود بکشانند درحالیکه چون بودجه‌ها دولتی است توجه چندانی به کیفیت کارها ندارند و تنها می‌خواهند یک خروجی داشته باشند که در نهایت به شرکت‌های خصوصی فعال ضربه وارد می‌کنند.
از سینماگرانی چون حاتمی‌کیا دعوت شود تا برای فیلمسازان انقلاب کارگاه بگذارند
کارگردان انیمیشن «آی کیو- ۱۷۰» با اشاره به چگونگی حمایت سازمان‌ها در عرصه‌های فرهنگی و هنری خاطرنشان کرد: متولیان نیازی نیست حتما بودجه دهند بلکه آنها می‌توانند به طور مثال حلقه‌هایی را ایجاد کنند و تنها هنرمندان را با یکدیگر آشنا کنند و یا می‌توانند از سینماگرانی همچون ابراهیم حاتمی کیا، کمال تبریزی، رسول صدرعاملی و بسیاری از فیلمسازان دعوت کنند تا در کارگاه‌هایی تجربه‌های خود را در اختیار فیلمسازان جوان قرار دهند.
محمدیان به خاطرات ابراهیم حاتمی کیا اشاره و بیان کرد: زمانی خود آقای حاتمی کیا برای من تعریف می‌کرد که سال‌های اول انقلاب به همراه شهید آوینی، رسول ملاقلی پور و چندی دیگر هفته‌ای چند جلسه با یکدیگر فیلم تماشا می‌کرده‌اند و بعد به نقد و تحلیل فیلم‌ها می‌پرداخته‌اند. همچنین در این جلسات تجربیات خود را برای یکدیگر شرح می‌داده‌اند.
انیمیشن «پرواز تا بی‌نهایت»
وی ادامه داد: امروز اما چنین جلساتی مهیا نیست. شخصی مثل حاتمی کیا تجارب بسیاری در فیلمسازی دارد و از اینکه بخواهد چند نفر مثل خودش را تربیت کند استقبال می‌کند اما این بستر برایش فراهم نیست.
این کارگردان در پاسخ به این سوال که این تعامل چقدر میان نسل جوان فیلمساز در حوزه‌های انیمیشن و سینمایی وجود دارد، اظهار کرد: این تعامل چندان وجود ندارد. خود من به طور مثال اطلاعی ندارم که در تهران چند نفر هستند که در حوزه انقلاب اسلامی انیمیشن می‌سازند.
وی ادامه داد: اصلا یک رسالت نهادهایی مثل حوزه هنری و یا سپاه و یا مرکز پویانمایی صبا این است که هنرمندان را دور هم جمع کنند و به نیروهای خودجوش توجه داشته باشند.
زمان انقلاب منیت وجود نداشت
کارگردان «پرواز تا بی نهایت» درباره دلیل خود از نبود این تعامل بیان کرد: شیطان نمی‌گذارد این تعامل صورت بگیرد اما این دلیل نیاز به توضیح و اشاره به یک دوره از تاریخ انقلاب دارد. زمانیکه انقلاب شد همه زیر پرچم انقلاب آمدند و نفس خود را زیر پا گذاشتند. اصلا در آن زمان هیچ کس به خاطر خودش انقلاب نکرد بلکه همه به خاطر آرمان‌هایی که داشتند زیر پرچمی که امام (ره) بلند کردند قرار گرفتند. اما الان افراد منیت دارند و با اینکه همه زیر خط انقلاب هستند باز هم وحدت ندارند. جنس کارهای ما با ابتدای انقلاب فرق کرده است. من خودم را می‌گویم. اگر من در فضای انیمیشن هدفم این باشد که سرباز انقلاب هستم باید از شاخ و برگ و حاشیه‌ها بزنم و به کمک هر شخصی که در این زمینه کمک خواست بشتابم.
انیمیشن «آی کیو – ۱۷۰»
محمدیان با بیان اینکه در اهدافِ برخی کسانیکه برای انقلاب کار می‌کنند ناخالصی وجود دارد، بیان کرد: این ناخالصی‌ها باعث شده است که ما از یکدیگر دور شویم. اما برعکس می‌بینیم که در جبهه مخالف ما افراد برای ساخت یک اثر با هم مشارکت زیادی دارند هرچند که این مشارکت و همکاری آنها بیشتر به دلیل پول و شهرت و دیگر موارد است. بنابراین شاید بهتر باشد که سازمانی بیاید و بچه هایی را که در حوزه کار هنری و ساخت آثار انقلابی و اسلامی دغدغه دارند دور هم جمع کند.
کارگردان انیمیشن «نرگس» با بیان اینکه کشتی انیمیشن ایران در حال غرق شدن است، بیان کرد: اکثر کسانیکه در حوزه انیمیشن کار می‌کردند دارند به سمت تیزرسازی می‌روند و انیمیشن ایران با این روند زمان زیادی طول می‌کشد تا به کمپانی‌های مشهور دنیا در انیمیشن سازی برسد.
دخترم می‌پرسید چرا پدرها را می‌گرفته‌اند؟
وی ادامه داد: درصورتیکه انیمیشن امکان بسیار خوبی را فراهم می‌کند که شما موضوعات مورد نظر را برای کودکان به تصویر بکشید چون انیمیشن زبانش زبان کودک است و با فطرت ما سر و کار دارد. قالب انیمیشن به شکلی است که اگر آن را برای بزرگسالان بسازید کودکان نمی‌بینند درحالیکه برعکس آن صادق است و بسیاری از انیمیشن‌هایی که برای کودکان ساخته می‌شود بزرگسالان نیز می‌بینند و در نهایت انیمیشن این امکان را دارد که ذهن کودکان را به خود درگیر کند.
محمدیان با اشاره به انیمیشن «نرگس» که هنوز به پخش نرسیده است، گفت: این انیمیشن کوتاه نیز در حوزه انقلاب اسلامی است و داستان دختربچه‌ای کم سن و سال را روایت می‌کند که خودش و پدرش توسط ساواک دستگیر می‌شوند. در این فیلم وقایع انقلاب ۵۷ به شکل لطیفی در ارتباط با این دختر و پدرش روایت می‌شود. من نمی توانم به دختر ۳ ساله‌ام انقلاب را توضیح دهم اما می‌توانم برایش بگویم که زمانی بوده است که پدرها را می‌گرفته‌اند و دخترم با دیدن این فیلم یکی از سوال‌هایش این بود که چرا پدرها را می‌گرفته‌اند؟
انیمیشن «آی کیو- ۱۷۰»
محمدیان با اشاره به کمبود آثار انیمیشنی در حوزه انقلاب و اسلام بیان کرد: کودک من در روز حدود ۱۳ ساعت بیدار است و چند ساعت از این زمان در برابر تلویزیون می‌گذرد. گاهی آثار ایرانی ما برای ارائه شدن به کودکان بسیار محدود هستند و من مجبورم آثار خارجی را برایش تهیه کنم. البته نه اینکه همه آثار خارجی ضد فرهنگ باشند اما بیشتر این آثار از جنس فرهنگ ما نیستند. به طور مثال فرزند من از کودکی یاد می‌گیرد که باید با دختران بازی کند و بعد وقتی می‌بیند که در آثار غربی فاصله‌ای میان روابط دختر و پسر وجود ندارد برایش سوال می‌شود. باید این را تاکید کنم که منظور این نیست که باید در انیمیشن تفکیک جنسیتی صورت بگیرد اما بهتر است آثاری که مطابقت بیشتری با فرهنگ انقلابی و اسلامی ما داشته باشند بیشتر تولید شوند.
وی با اشاره به انیمیشن‌های غرب خاطرنشان کرد: هالیوود در انیمیشن‌های خود فرهنگ سازی می‌کند. کاری می‌کند که یک نفر در سن ۲۰ سالگی در برابر سیاست حاکم سکوت کند. اگر آمریکا به عراق حمله می‌کند و کمتر کسی اعتراض می‌کنند به این دلیل است که از سنین کودکی آنها را با خود همراه کرده است.
به ما می‌گویند که توهم توطئه داریم
کارگردان «آی کیو- ۱۷۰» اضافه کرد: گاهی به ما می‌گویند که توهم توطئه داریم ولی این حرفه من است و من خود در کارهایم از حربه‌ها و المان‌های هنری استفاده کرده‌ام و می‌دانم که یک رنگ خاص یا دیالوگ یا المان چه معنایی دارد.
محمدیان همچنین به انیمیشن‌هایی که به صورت مقطعی و مناسبتی ساخته می‌شوند اشاره و بیان کرد: این خوب است که اگر جنگی اتفاق می‌افتد ما با ساخت انیمیشن کاری کنیم اما این اقدامی سطحی است. به طور مثال غزه سال‌هاست که درگیر جنگ است در این سال‌ها چه اقداماتی انجام شده است. اینکه تنها هنگام جنگ به سراغ ساخت آثار هنری برویم حرکات احساسی است. درحالیکه بحث ما درباره غزه یک بحث ایدئولوژیک و اعتقادی است و حالا با پایان جنگ دوباره همه موج‌ها درباره غزه خوابیده است.
کارگردان انیمیشن سریالی «بینا و دینا» در پایان گفت: ما فرهنگی داریم که پر از قهرمان و ابر قهرمان است و می‌توانیم حرف برای گفتن داشته باشیم. وقتی هدف مبارزه با دشمن روبرو می‌شود شما باید در زمین او بازی کنید اما ما خود صاحب نظر هستیم و اگر بستر مهیا شود می‌توانیم تولیداتی بهتر از انیمیشن‌های پیکسار و دیزنی داشته باشیم چون قصه و تکنیک در آثار آنها به تکرار رسیده است اما ما قصه‌های فراوانی داریم.
سریال انیمیشن «بینا و دینا» از جمله انیمیشن‌هایی است که به تهیه کنندگی موسسه فرهنگی و هنری سلوک افلاکیان توسط محمدیان تولید شده است. تیزر این انیمیشن را که مرتبط با وقایع انقلاب سال ۵۷ است و برای اولین بار منتشر می‌شود از اینجا ببینید.
