تا همین چند سال پیش، خانواده ارزش و اهمیت زیادی داشت. پدیده فراگیر زندگی مجردی شایع نبود و کمتر پسری به فکر تنها زندگی کردن می‌افتاد. دختران هم به صورت انگشت‌شمار و بیشتر برای تحصیل تن به جدایی از خانواده می‌دادند. بسیار اتفاق می‌افتاد که تنها به خاطر پذیرش جوانی در دانشگاه شهری دیگر، همه خانواده به آن شهر مهاجرت می‌کردند. زندگی مجردی آن‌قدر غیرمعمول بود که حتی آنها طلاق می‌گرفتند، بار دیگر به خانه پدری باز می‌گشتند تا زندگی را در کانون خانواده از سر گیرند.
خبر افزایش خانه‌های مجردی در پایتخت و سایر کلان‌شهرها، و نیز آمارهایی مبنی بر زندگی ۲۷ تا ۳۰درصدی جوانان تهرانی در خانه‌های مجردی، مطلبی نیست که بتوان به سادگی از آن گذشت.
دکتر حسین باهر، نسبت به گسترش اپیدمیک زندگی جوانان در خانه های مجردی هشدار داده است. بر اساس دانسته‌های این روان‌شناس، جوانان به صورت دختر و پسر، تجمعی از دختران و پسران و یا ترکیبی از یکدیگر در حال زندگی هستند.
دلایل گرایش به زندگی جدا از خانواده
این استاد دانشگاه، مهمترین علل بروز این پدیده را سخت‌گیری‌های بیش از حد جامعه و خانواده، گشاده بازی‌های ماهواره‌های خارج از کشور و همچنین تماشای ماهواره و فضای اینترنتی عنوان کرده که سبب می‌شود هر انسانی که مستعد جهش است، دچار جهش ناهنجار شود و به سمت زندگی فرادی و جمعی گرایش پیدا کند.
دکتر باهر، انگیزه‌های اقتصادی را عامل دیگر تمایل جوانان به زندگی افرادی می‌داند؛ چرا که اکثر جوانان نسل سوم دارای تحصیلات بالا هستند، اما کار مناسب در جامعه ندارند تا بتوانند تامین معاش داشته و به سمت ازدواج گرایش پیدا کنند.
زندگی مجردی اشکال دارد یا ندارد؟
به غیر از حسین باهر، که خانه‌های مجردی را حیات خلوتی برای برقراری روابط جنسی نامشروع و استعمال مواد مخدر می‌داند، یک نماینده مجلس نیز در این خصوص گفته است: «زنانی که در خانه‌های مجردی به تنهایی یا با دوستان خود زندگی می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به اعتیاد قرار دارند و این موضوع باعث شده است که زندگی در برخی از خانه‌های مجردی احتمال آسیب اجتماعی زنان را افزایش دهد.»
در این میان افرادی نیز هستند به تمایل دختران برای زندگی مجردی، نگاهی متفاوت دارند. مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاران یکی از این افراد است که افزایش آمار زندگی دختران مجرد را نشانه پذیرش طرز تفکری می‌داند که دختران نیز می‌توانند مانند پسران، مستقل زندگی کنند و تنها زندگی کردن آنها چندان خطرناک و غیرعادی نیست.
ایرج وثوق، استاد دانشگاه نیز بر این عقیده است که زنان از نظر مالی به استقلال رسیده و در سایر زمینه‌ها نیز خواستار استقلال هستند. اولین گام استقلال‌طلبی این افراد رها شدن از سلطه خانواده است.
این جامعه‌شناس امیدوار است که به وجوه مثبت زندگی مجردی فکر شود و جامعه آموزش ببیند تا بداند که مجرد زیستن به معنای به فساد کشیده شدن نیست، بلکه نوعی از زندگی است که برای هر فردی قابل تصور است.
در جست‌وجوی خانه مجردی
افق – فرارو :بر اساس اظهارات یکی از مشاوران املاک، تنها ۲۰ درصد از متقاضیان خانه‌های مجردی، پسران شهرستانی هستند که در تهران کسی را ندارند و ۸۰ درصد دیگر را پسران تهرانی تشکیل می‌دهند که برای رهایی از قید و بندهایی که شاید در زندگی در کنار پدر و مادرهایشان با آن مواجه شوند، به زندگی در خانه‌ها مجردی پناه می‌آورند. پسران تهرانی معمولاً تک نفری یا حداکثر دو نفری اقدام به اجاره خانه می‌کنند، اما پسران شهرستانی معمولاً چند نفری یک خانه را اجاره می‌کنند.
مشاور املاک دیگری نیز در یکی از بنگاه‌های ونک چنین می‌گوید: «تعدادی از دختران و پسران مجرد در شمال شهر، به دور از چشم خانواده‌های‌شان خانه‌هایی را اجاره می‌کنند و برخی ساعات روز را در آن می‌گذرانند. با توجه به قیمت بالای اجاره خانه در نقاط شمالی شهر، این امر تنها از عهده قشر خاصی از اجتماع بر می‌آید.»
بسیاری از کارشناسان زندگی مجردی را پیامد گسترش مدرنیته در جوامع غرب می‌دانند که به سایر کشورها و همچنین کشور ما تزریق شده است. این روند به دلیل انطباق نداشتن با فرهنگ خانواده محور ایرانی، عوارض بسیاری را به دنبال دارد که از مهمترین آن می‌توان به زوال بنیان خانواده که یکی از مهمترین ارکان اجتماع است، اشاره کرد.
جامعه‌شناسان بر این باورند که با توجه به هشدار کارشناسان مبنی بر افزایش انفجاری زندگی مجردی در سال‌های آینده، مسؤولان دولتی باید هر چه زودتر ستون‌های جامعه را در مقابل این آسیب مقاوم سازند.
