مهدی تقوی – عضو هیات علمی دانشگاه علامه – درباره حذف خانوارهای با درآمد بالای ۲٫۵ میلیون تومان از فهرست یارانه بگیران گفت: این مصوبه که در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گرفته فقط به بحث درآمد خانوارها توجه کرده و مسائل دیگر را مورد توجه قرار نداده است. برای مثال اگر خانواری ۴نفره در تهران زندگی کند و خانه نداشته باشند باید دست کم یک میلیون تومان از درآمد خود را صرف اجاره مسکن کند، زندگی خانوار ۴ نفره با ماهی ۱٫۵ میلیون تومان هم کار سادهای نیست. تورم ایجاد شده قدرت خرید مردم را کاهش داده است و ۱٫۵ میلیون تومان معنای گذشته را ندارد.
او ادامه داد: اگر قرار است عدهای از یارانه حذف شوند باید بعد خانوار آن‌ها و درآمدهای دیگر خانوار چون درآمدهای غیر رسمی مورد توجه قرار گیرد. کسانی که در فردوسی و لاله زار دلار می‌فروشند نه مغازه دارند نه مالیات میدهند و یارانه هم میگیرند. این درآمد چگونه می‌خواهد مورد بررسی قرار گیرد؟
این استاد دانشگاه در ارزیابی کلی از بحث هدفمندی یارانهها گفت: هدفمندی یارانه ها از آغاز بدون بررسی انجام شد، البته نمونههای خارجی هم اینگونه اقدامات کم نداشته، در انگلستان دولت به کالاهای اساسی یارانه میداد و اگر قیمت نان ۱۵۰ تومان بود، خریدار ۱۰۰ تومان می‌پرداخت، اما نتیجه تنها فشار بر قشر بزرگی از مردم بود که با گرانی کالاهای اساسی به گدایی افتاده بودند.
او تاکید کرد: با اجرای طرح هدفمندی یارانهها در ایران، رشد منفی اقتصاد، بالا رفتن تورم و افزایش ضریب جینی پیش آمد، چیزی که قابل پیش بینی هم بود.
این اقتصاددان گفت: به هر حال اگرچه یارانه ۴۵ هزار تومانی جبران تورم بالای پیش آمده را نمی کند، اما برای بسیاری همین مقدار اندک مهم است، بنابراین دولت ناگزیر به ادامه این طرح بوده و نمیتواند پرداخت یارانه را متوقف کند.
تقوی همچنین درباره لزوم حذف دهکهای بالا از فهرست یارانه گفت: به هر حال اگر هدف این طرح هدفمندی یارانهها بود و میخواست قشر کم درآمد مورد حمایت بیشتری قرار گیرد، لزوما باید گروهی از یارانه بگیران حذف شوند. زمانی که اعلام شد برخی داوطلبانه از یارانه انصراف دهند، گروه کمی انصراف دادند که کمک چندانی به اجرایی شدن این طرح نکرد. بنابراین دولت مجبور است خودش گروهی را حذف کند که البته باید بر اساس معیار مشخص و قابل اتکایی باشد برای مثال ما افراد زیادی را داریم که به واسطه فعالیت اقتصادی که دارند مالیات میدهند و دولت میتواند از وزارت اقتصاد اظهارنامههای مالیاتی آن‌ها را گرفته و درآمد آن‌ها را محاسبه کند. اما دلار فروش فردوسی هم همین قدر درآمد دارد که قابل پیگیری نیست، بنابراین نمیتوان عدالت را بر قرار کرد.
این استاد پیشکسوت همچنین درباره تبعات این موضوع هم گفت: وارد شدن به این موضوع آثار منفی زیادی هم دارد، برای مثال اگر دولت برای اجرای این طرح بخواهد حسابهای بانکی افراد را بررسی کند، این احتمال وجود دارد که افراد سپرده خود را از بانکها خارج کنند. بنابراین این موضوع بسیار پیچیده است و جوانب بسیاری دارد که باید سنجید وگرنه حذف ثروتمندان از یارانه تنها به حذف حقوق بگیران منجر می‌شود و کم اثر خواهد بود.
