بانک ورزش – پوریا جراحی/ متاسفانه مصرف موادهورمونی از قبیل سوماتروپین، تستسرون و از این قبیل در میان بازیکنان جوان فوتبال پایه تهران شیوع گسترده‌ای پیدا کرده است!
بسیاری از مربیان پایه با علاقه مندی و درخواستهای بازیکنانشان درباره مصرف این مواد مواجه میشود اظهارات آنها صحه بر تایید این ادعای اسفبار است. در میان شواهد حاکی از آن است که سوما ماده محبوب بازیکنان جوان است و آنها در دوزهای بسیار بالا و خطرناک به مصرف این ماده روی می آورند بدون آنکه از خطرات و عوارض آن آگاهی داشته باشند. این مطلب قصد دارد به وضوح به اثرات مصرف این ماده بپردازد تا از طریق گامی در آموزش و بالابردن آگاهی در میان بازیکنان جوان باشد.
علی واحدی از مربیان باسابقه فوتبال پایه تهران در این باره اشاره دارد که حدود ۱۰– ۱۲ سال پیش هیچ گونه درخواستی راجب به مصرف چنین موادی مشاهده نمیشد اما امروز متاسفانه مصرف اینگونه از مواد به ویژه مصرف هورمون سوماتروپین در میان بازیکنان جوان بسیار گسترده شده است. واحدی تاکید داشت یکی از دلایلی که بازیکنان به سمت مصرف این مواد می روند علاقه مندی مربیان پایه در انتخاب بازیکنانی با فیزیک بدنی مناسب بدون توجه به تکنیک، مهارت، خلاقیت، هوش و دیگر فاکتورهای بازیکن است.
مهدی جعفری از مربیانی که سالهای در فوتبال پایه تهران فعالیت داشته درباره این موضوع می گوید موارد زیادی از این قبیل در چندسال اخیر دیده و مراجعه شده اما شدت این جریان در بین بازیکنان جوانان و امید طی دو سال اخیر زیاد شده و به صورت یک اپیدمی در آمده است از نظر او گرایش به سمت مصرف این مواد به عوامل زیادی از جمله نداشتن اطلاعات کافی مربیان ، عدم آموزش صحیح بازیکنان درباره این موضوعات ، خواسته های عجولانه و بدون منطق بازیکنان جوان که مقتضای سن آنهاست ، تبلیغات گسترده در باشگاههای بدنسازی و… باعث شده مصرف این مواد در میان بازیکنان جوان به شدت شیوع پیدا کند.
اما ابوذر نوقانی مربی تیم فوتبال زیر ۲۱ سال کاردیف انگلستان اشاره می کند تاکنون با چنین درخواستی از سوی بازیکنانش مواجه نشده است چرا که بازیکنان از سنین پایه در آکادمی با منافع و عوارض مکملها و داروهای غذایی ورزشی و … آشنا میشوند . در تیمهای پایه انگلیس مربیان تغذیه و پزشکان مجرب حضور دارند که در همان سنین پایه به سوالات بازیکنان راجب این مسائل پاسخ درستی می دهند.
سوما چیست؟
سوماتروپین یا هورمون رشد ، هورمون طبیعی بدن انسان که در رشد و سوخت و ساز بدن نقش اساسی دارد. تحقیقات نشان داده اند این هورمون در افزایش سنتز پروتئین و توده عضلانی و کاهش چربی بدن یا افزایش لیپولیز (شکستن چربی ها برای مصرف) نقش موثری دارند. ترشح این هورمون تحث تاثیر خواب ، ورزش ، تغذیه و استرس می باشد. تحقیقات نشان دادند ۲ فاکتور اول (خواب و ورزش)عوامل اصلی در ترشح هورمون رشد می باشند.
آیا واقعا مصرف سوما یا هر هورمون دیگری مفید است؟
اساس استفاده از سوما یا استروئیدهای آنابولیک در ورزشکاران بهره بردن از منافع آنابولیک و کمک های نیروزایی آنهاست . کاهش چربی بدن و افزایش بافت عضلانی اثرات اصلی هورمون رشد می باشند به ویژه هنگامی که در ترکیب با یک استروئید آنابولیک مصرف می شوند. اما مطالعات علمی در تاثیر این مواد بر عملکرد جسمانی متضاد هستند و نتایج بدست آمده از آنها قطعی و شفاف نیست . علاوه بر این مصرف این مواد جزو لیست مواد ممنوعه وادا می باشند و دوپینگ محسوب می شوند. بر اساس فلسفه دوپینگ هدف از عدم مصرف این مواد حفظ سلامتی ورزشکار و رعایت عدالت و اخلاق در ورزش است . به عبارت ساده تر مصرف این مواد هم برای سلامتی ورزشکار خطرناک است و هم ناجوانمردانه است! در مورد اثرات مواد هورمونی اغراق بیش از حدی صورت گرفته است ، “این مواد معجزه گر نیستند”
به راستی عوارض جانبی مصرف این هورمونها چیست؟
برای دانستن این موضوع لازم نیست حتما مقالات علمی را مطالعه کرده باشید کافیست یک جستجوی ساده در اینترنت انجام دهید تا عوارض فراوان مصرف این مواد برای شما مشخص شود. مرگ ناگهانی ، عوارض قلبی و عروقی ، تاثیر بر سوخت و ساز بدن ، عوارض غدد و سیستم عصبی و عوارض پوستی ، جهن ژنی و موارد بسیار دیگر همگی اثرات جانبی بسیار خطرناک مصرف این مواد هستند.مطالعات نشان داده اند استفاده این مواد در ورزشکاران با دوزهای ۱۰ برابر از حد مجاز است! متاسفانه توصیه کنندگان این مواد (بیشتر در باشگاههای بدنسازی و دوستان و نزدیکان بازیکن) این ادعا را می کنند که اثرات جانبی این مواد همگی افسانه اند! و بهترین بازیکنان دنیا هم از این مواد استفاده می کنند! و گرنه آنها چطور می توانند چنین عملکردی داشته باشند!! یا این ادعا که شما این دوره ی سوما را مصرف کن ببین چیزی پیش میاد یا نه؟!!! هیچ اتفاقی نمی افتد!! در پاسخ به این ادعاها بایستی گفت مصرف این مواد معجزه گر نیست! مصرف این مواد مانند این است شما با ۴ چرخ سابیده در یک جاده بخواهید رانندگی کنید. آیا پذیرش چنین خطری عقلانی است؟ به علاوه مصرف مواد هورمونی و عوارض جانبی آن یک فرآیند زمان بر است و این چنین نیست که به مانند مصرف بیش از حد یک ویتامین نیست که نهایتا شما تا چند ساعت بعد مسموم خواهید شد! عوارض جانبی این مواد در طی زمان اثرات خود را نشان خواهند داد. همچنین در مورد ادعاهایمصرف این مواد توسط بازیکنان بزرگ (گویی بازیکنان بزرگ با مصرف این مواد بزرگ شده اند!!) باید گفت که موضوع از ریشه دروغ است .
به طور کلی بایستی اشاره کرد ادعاها در مورد تاثیر مصرف این مواد همگی یا از سر نادانی و عدم آگاهی است یا از سوی سودجویانی است که هدفشان پرکردن جیب هایشان است و بس!
چگونه از اثرات مثبت هورمونها به طور طبیعی سود ببریم؟
تزریق این مواد برای افرادی که از کمبود هورمونهای طبیعی بدنشان همچون کمبود هورمون رشد رنج می برند فقط زیر نظر پزشک متخصص و متخصص غدد می باشد . این کار نیاز به انجام آزمایشهای هورمونی گران قیمت دارد و در صورتی که پزشکتشخیص بدهد که فرد دچار کمبود هورمون است مصرف این مواد (در دوزهای بسیار کنترل شده) زیر نظر متخصص غدد همراه با آزمایشهای مکرر و گران قیمتمی تواند انجام شود . صلاحدید این کار فقط و فقط و فقط در تشخیص پزشک مجرب و متخصیصین غدد می باشد و بس و حتی در تخصص مربیان نیز نمی باشد! (دقیقا مانند اتفاقی که در مورد لیونل مسی افتاد و بدین طریق مشکلش برطرف شد) به طور شفاف باید اشاره کرد افراد دارای کمبود هورمون رشد در دوران آغازین کودکی و یا در افراد بزرگسال رخ می دهد. اوج ترشح هورمون رشد در طی دوران جوانی در انسان اتفاق می افتد پس به صراحت تمام باید گفت افراد جوان به هیچ عنوان به مصرف این مواد از جمله سوما احتیاجی ندارند مگر در موارد استثنائی و با تشخیص پزشک . قبلا هم اشاره شد که خواب ، تمرین ، تغذیه و استرس عوامل تاثیر گذار بر ترشح هورمون رشد هستند. خواب و تمرین مهمترین عوامل هستند . بازیکنان جوان به جای استفاده سرخود و خطرناک این مواد بایستی الگوی خواب خود را تنظیم کنند. بسیاری از آنها تا ساعتهای ۲ -۳ صبح بیدار هستند و در شبکه های اجتماعی پرسه می زنند و بعد توقع دارند بهترین حالت ترشح هورمون رشد را رد بدن خود ببینند . حداقل ۷ ساعت خواب شبانه و شروع آن در طی ساعت ۱۰ شب برای ایجاد روند طبیعی ترشح هورمون رشد لازم است. نیازی به یادآوری این نیست که بسیاری از ورزشکاران برجسته دنیا اشاره داشته اند که در طی دوران ورزشی شان ساعت ۱۰ شب را ندیده اند!! همچنین خوب تمرین کردنانرژی لازم برای تمرین گذاشتن عامل بسیار مهم دیگری است که ترشح هورمون رشد را تسهیل می کند. همچنین زمان مصرف وعده شام با خواب بایستی فاصله داشته باشد . فاصله کوتاه بین وعده شام و خواب ترشح هورمون رشد را مختل می کند.فاصله ۳ ساعتی بین شام و خواب ایده ال است و اجرای یک وعده غذایی سبک قبل از خواب همچون یک لیوان شیر یا یک لیوان دوغ به یک خواب راحت کمک بسیاری می کند . به طور ویژه به بازیکنان جوان توصیه می کنم به جای استفاده از روشهای غیرعقلانی کافیست برنامه خواب خود را تنظیم کنید و بعد از یک ماه اثرات آن را خواهید دید. این مسائل برای یک ورزشکار بایستی مانند عادت باشد و گرنه مطمئنا مانع رشد و پیشرفت او خواهد شد.
سخن پایانی
با توجه به توضیحات ارائه شده بایستی از بازیکنان جوان پرسید : آیا هنوز هم حاضرند دست به مصرف چنین موادی بزنند؟ چه لزومی دارد آنها این کار را بکنند و عوارض خطرناک این کار را به جان بخرند؟ آیا قبل از اینکه به مصرف این مواد رویبیاورند آگاهی کامل از اثرات جانبی و منافع واقعی آنها دارند؟ پاسخ این سوالات روشن است تاریخ نشان داده هیچ ورزشکاری با مصرف سرخود این مواد به سرانجام خوبی نرسیده و عاقبتی جز دوپینگ و بدنام و عوارض خطرناک آنها نصیبش نشده است. از آنجایی که سودجویان همیشه و به دلایل واهی سعی دارند تا از عدم آگاهی افراد به ویژه بازیکنان جوان سوء استفاده کنند بایستی به این نکته قابل توجه اشاره کرد که آیا بازیکنان جوان اطلاع دارند اکثر این مواد به شکل قاچاق وارد کشور ما میشود و جدا از اینکه صحت و درستی این مواد قابل تایید نیست سود هنگفتی نصیب این سودجویان می کند (ماده قاچاق با قیمت ارزان و بدون دادن مالیات وارد کشور می شود و با قیمتهای چند برابر نصیب مصرف کننده میشود)امید این که این مطلب دانش و آگاهی بازیکنان ، والدین ، مربیان و مدیران را بالا ببرد و از اثرات خطرناک مصرف این مواد آگاه شوند. بازیکن جوان به مصرف اینگونه مواد هیچگونه احتیاجی ندارد، بازیکن جواب به آمادگی و مهارت نیاز دارد کهناشی از تغذیه صحیح ، تمرین درست و استراحت کافی در طی زمان (تاکید میکنم در طی زمان چرا که شاید برخی از علل مصرف اینگونه مواد به علت کم حوصله بودن بازیکنان جوان در رسیدن به سوی خواسته هایشان است) می باشد. بار کج هیچوقت به منزل نرسیده، نمی رسد و نخواهد رسید
