علی جنتی در هجدهمین گردهمایی تخصصی معاونان اجتماعی پلیس ناجا به بحث مدیریت افکار عمومی اشاره کرد و گفت: نفس برگزاری چنین همایش‌هایی موضوع قراردادن افکار عمومی است و این نشان می‌دهد که امروزه نیروی انتظامی بنا دارد تا پا به پای تحولاتی که در صحنه های اجتماعی رخ می دهد، پیش رفته و رویکرد نوین و واقعی را در سطح جامعه ایفا کند.
وی افزود: البته این رویکرد نوین نیروی انتظامی مستلزم درک درست از پدیده های اجتماعی و شناخت دقیق از متغیرهایی است که در جامعه وجود دارد.
مهر/جنتی به این نکته اشاره کرد که اساس و پایه نگرش افکار عمومی بر نگرش انسان ها استوار است و نگرش به‌دست آمده محصول عوامل مختلفی از جمله عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
وزیر ارشاد با بیان اینکه افکار عمومی یک باره شکل نمی گیرد، ادامه داد: رسانه ها در طول یکی دو دهه گذشته و به خصوص در دهه اخیر تغییرات اساسی و بنیادی پیدا کرده اند و دست‌خوش دگرگونی های شگرف شده اند. در حال حاضر با وجود اینترنت و فراگیر شدن آن عملا رسانه ها از یکسویه بودن خارج شده و ماهیت متفاوتی پیدا کردند.
وی به نقش غیرقابل انکار رسانه ها و تاثیر به‌سزای آن بر افکار عمومی اشاره و تصریح کرد: امروزه مخاطبان هم تولیدکننده اخبار هستند و هم مصرف‌کننده اخبار، تا جایی که یک ارتباط دوسویه در حوزه رسانه پدیدار شده و اگر در گذشته می توانستیم با اعمال کنترل از طریق اعمال فشار به اصحاب رسانه با هدایت اخبار و اطلاعات و در اختیار قرار گرفتن دروازه های خبری یا تدابیر تبلیغاتی افراد را هدایت کنیم، در حال حاضر این بازی عوض شده و حاکمیت‌ها نمی‌توانند افکار عمومی را به راحتی در دست گیرند.
جنتی در ادامه با اعلام اینکه کنترل رسانه ها نه از نظر فنی امکان‌پذیر است و نه از طریق مرزهای جغرافیایی، خاطر نشان کرد: مرزهای جغرافیایی هم اجازه نمی دهند چنین کنترلی اعمال شود. جدا از آن، الزامات حقوقی داخلی نیز نمی‌تواند مانع از ورود اخبار و اطلاعات به داخل کشور شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به تعداد قابل توجه رسانه های موجود و ارتباط چندسویه آنها با مخاطب افزود: این موضوع یک نوع پیچیدگی خاص بین تولیدکننده اخبار و مصرف کننده اخبار ایجاد کرده است که عملا امکان کنترل رسانه را از بین می برد.
وی به شبکه های اجتماعی پرطرفداری همچون وایبر و واتس اپ اشاره و اضافه کرد: برخی از تبادل اطلاعاتی که در این شبکه ها به صورت دوسویه انجام می شود، بسیار قابل تامل است و هیچ‌گونه کنترلی نیز بر روی اخبار رد و بدل شده در آن وجود ندارد.
جنتی گفت: افکار عمومی یک زمانی به شدت تحت تاثیر رسانه های سنتی و شایعاتی بود که در سطح جامعه منتشر می‌شد. کتاب و مطبوعات هم بسیار تاثیرگذار بودند و در ساخت افکار عمومی نقش داشتند و اگر دولت ها کتاب و اخبار را کنترل می کردند، می توانستند ادعا کنند که افکار عمومی را در دست خودشان کنترل می کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به کنترل ناپذیر بودن فضای مجازی اشاره کرد و افزود: در حال حاضر ۹ هزار کانال تلویزیونی و شبکه های فرامرزی وجود دارد که بیش از نیمی از آنها به‌راحتی در کشورمان قابل دریافت است. از این تعداد حدود ۱۷۰ شبکه ماهواره‌ای فارسی زبان نیز فعالیت می کنند و بیش از ۸۷۰ میلیون سایت نیز اطلاعات و اخبار را به‌صورت آنلاین در اختیار مخاطبان خود قرار می دهند تا جایی که تعداد مخاطبان ثانیه به ثانیه در حال افزایش است.
وی به استقبال قابل توجه مردم سراسر دنیا و کاربران داخلی از شبکه یوتیوپ اشاره کرد و ادامه داد: این سایت را که اطلاعات را به‌صورت تصویری منتقل می کند در هر دقیقه ۳۰۰ ساعت فیلم را به صورت آنلاین آپلود می کند. فعالیت زیاد کاربران در شبکه یوتیوپ نشان می دهد تا حالا با چنین وضعیتی در صحنه اطلاع‌رسانی و ساخت افکار عمومی روبرو نبوده ایم، اما به این نتیجه رسیده ایم که از فعالیت این شبکه اجتماعی در جهت پیشبرد اهداف و برنامه‌های فرهنگی خودمان استفاده کنیم.
جنتی در ادامه تولید محتوا در عرصه فعالیت های مجازی و فرهنگی را مهم ارزیابی کرد و اظهار داشت: ما خودمان باید صحنه را در اختیار بگیریم و به سهم خود تولیدکننده باشیم؛ چراکه هر اندازه حجم اطلاعات ما در این فضاها بیشتر شود، ما هم به همان اندازه توانایی تاثیرگذاری بر افکار عمومی را پیدا خواهیم کرد.
وزیر ارشاد با انتقاد از شبکه های ماهواره ای که به‌شدت بر ضد شیعه تبلیغ می کنند به فعالیت های خوب شبکه های شیعی اشاره کرد و توضیح داد: از چند سال گذشته ده‌ها شبکه ماهواره ای شیعی به زبان های مختلف تاسیس شده که برنامه پخش می کنند و هم اکنون در قم نیز بیش از ۴۰۰ مرکز تحقیقاتی که هر کدام سایت خبری دارند، صدها کتاب حدیث شیعه را به‌صورت آنلاین به روی سایت‌های خود قرار داده اند.
وی همچنین به ساخت بازی های رایانه ای اشاره کرد و گفت: بخش عظیمی از وقت جوانان ما صرف بازی های رایانه‌ای می شود که این بازی ها اکثرا توسط شرکت های خارجی تولید و توزیع شده اند. در حال حاضر بنیاد بازی های رایانه‌ای تشکیل شده و افرادی که توانایی ساخت برنامه ها و بازی های رایانه ای را دارند، می توانند به تولید محتوا و بازی در این بنیاد بپردازند.
جنتی درباره پیش بینی وضعیت دو سال آینده کشور گفت: با توجه به برنامه هایی که غربی ها اجرا می کنند، ماهواره ها را از مدار ۳۶ هزار کیلومتری در مدار هزار کیلومتری قرار داده اند تا برنامه های ماهواره ای به‌راحتی از طریق موبایل قابل دریافت باشد. به این طریق، هر فردی با استفاده از یک گوشی موبایل هوشمند به راحتی می تواند ۲ هزار شبکه ماهواره ای را بدون نیاز به دیش در اختیار داشته باشد و از برنامه های آن استفاده کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: آن موقع دیگر دیشی وجود ندارد که بخواهیم آن را پایین بکشیم و با استفاده‌کنندگان از شبکه های ماهواره ای برخورد کنیم. البته وظیفه نیروی انتظامی اجرای قانون است و قانون هم در حال حاضر برای استفاده از شبکه های ماهواره ای و داشتن دیش، ممنوعیت هایی را ایجاد کرده است، اما ما باید به عملکرد خودمان نگاه کنیم و ببینیم چقدر موثر عمل کرده ایم. اقدامات ما چقدر موثر بوده است و آیا به گسترش این شبکه ها دامن زده و یا استفاده از آنها را محدودتر می کند.
وی با اشاره به پژوهش های انجام شده درباره اعمال محدودیت در استفاده از شبکه های ماهواره ای پرداخت و خاطر نشان کرد: نتیجه پژوهش ها نشان می دهد که استفاده از شبکه های ماهواره ای در حال افزایش است. مهم این است که ما بتوانیم استفاده از این شبکه ها را در جهت پیشبرد اهداف خود مدنظر قرار دهیم و از امکانات و توانایی های آن بهره‌برداری کنیم.
جنتی با اشاره به برنامه های خوبی که در شبکه های موبایلی به صورت نرم افزارهای چندرسانه ای در بین گوشی های هوشمند رد و بدل می شود نیز افزود: در حال حاضر نرم افزارهای خوبی را خودمان تهیه و ارائه کرده ایم تا صحنه را برای دیگران باز نگذاریم؛ چراکه صرف‌نظر از افکار عمومی داخلی، افکار عمومی جهانی نیز تمام فعالیت های ما را در قالب دیپلماسی عمومی رصد می کنند.
وزیر ارشاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب درباره صدور انقلاب توضیح داد: معتقدیم انقلاب ما فرهنگی است و می خواهیم فکر، اندیشه و فرهنگ انقلاب را صادر کنیم و باید برای رسیدن به این مهم با استفاده از همه امکانات دیپلماسی عمومی، فرهنگ انقلاب اسلامی را در اختیار کشورهای دیگر قرار دهیم.
وی تصریح کرد: برای کنترل و ساخت افکار عمومی باید از گروه های مرجع نهایت استفاده را ببریم. امروزه در دنیا گسترشNGOها و سازمان های مردم نهاد که کنترل افکار عمومی را برعهده دارند، در دستور کار قرار گرفته و ما به‌جای آنکه خود سازمان های مردم نهاد را کنترل کنیم و جلوی گسترش آنها را بگیریم، باید سعی کنیم سازمان های خودی وابسته به نظام و آنها که دل در گرو انقلاب دارند را تقویت کنیم.
جنتی در پایان به شورای حقوق بشر اشاره کرد و افزود: همین شورای حقوق بشر که مرتب علیه ما بیانیه می دهد، در آن بسیاری از NGOها فعالیت می کنند که هر وقت حقوق بشر می خواهد اطلاعیه ای بدهد، گروه های معاند نظام در آن جمع می شوند و تاثیر خود را می گذارند. در چنین صحنه هایی نمی توان به صورت سنتی عمل کرد و راه اساسی برخورد و کنترل افکار عمومی این است که خودمان را با فناوری نوین و بهره‌گیری از گروه های مرجع تولیدکننده محتوا همراه کنیم.
