گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس – علی اکبری: «من پنجشنبه در تهران بودم و با روحانی و شمخانی دیدار کردم تا حل تمامی موضوعات باقیمانده را تسریع بخشم. در این دیدارها پیشرفت‌هایی صورت گرفته اما هنوز نیازمند کار بیشتری است. فکر می‌کنم با همکاری ایران بتوانیم تا پایان امسال گزارشی را درباره پی ام دی صادر کنیم. ما به پیشرفت‌هایی در مسیر روبه‌جلو دست یافتیم و معتقدم توافق در دسترس است.»
آنچه ذکر شد بخشی از سخنان آقای آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جمع خبرنگاران بعد از سفر به تهران بود. مطالبی که برخی از تحلیل گران، آن را نشانه‌ای از پایان یافتن یکی از مهم‌ترین موارد بین ایران و آژانس و زمینه‌ساز توافق نهایی و برجام بین ایران و ۵+۱ می‌دانند. نگارنده نیز مانند تمام آحاد جامعه از اینکه این مسئله به‌طور منطقی و مستند به اطلاعات و اسناد متقن مورد رسیدگی قرار گیرد و به افکار عمومی گزارش شود و به عبارت بهتر مختومه گردد، استقبال می‌نماید؛ چرا که ایران اسلامی هیچ‌گاه به سمت تولید تسلیحات هسته‌ای و یا استفاده غیرمتعارف از انرژی هسته‌ای حرکت نکرده و نخواهد کرد؛ اما این مسئله مورد سؤال است که آیا آژانس تاکنون با توجه به دسترسی‌هایی که داشته است از تعیین صحت‌وسقم ادعاها و اتهامات واردشده به ایران از سوی چند کشور غربی ناتوان بوده است؟ آیا آمانو واقعاً چنین قولی داده که پرونده پی ام دی را مختومه نماید؟
سابقه آژانس در بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران نشان داده که رویکرد سیاسی و تبعیت از قدرت‌های مستکبر غربی، بیش از رویکرد فنی و حقوقی در این آژانس مبنای عمل است و همین مسئله باعث شده که در گزارش‌های آژانس، عبارات دوپهلو و تأییدکننده اتهامات آمریکا و سازمان‌های جاسوسی غربی علیه کشورمان، به‌گونه‌ای هدفمند در کنار تأیید اقدامات صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان درج گردد. رویکردی که باعث عدم اطمینان و اعتماد ایران به آژانس شده است. مطلبی که در سخنان مقام معظم رهبری نیز به‌صراحت ذکر گردید. با توجه به این مسئله و نیز سابقه منفی آژانس، پذیرش اینکه آژانس تا پایان سال ۲۰۱۵ موضوع پی ام دی را مختومه نماید، قدری ساده‌انگاری است و مراجعه به سخنان آمانو نیز نشان می‌دهد آقای آمانو چنین قولی نداده است. آمانو تنها اعلام کرده در صورت همکاری ایران، شاید بتواند تا پایان سال ۲۰۱۵ گزارشی را در مورد پی ام دی منتشر نماید. این عبارت علاوه بر اینکه مشروط به همکاری ایران گردیده منشأ این سؤال است که مفاد این گزارش چه خواهد بود؟ آیا با توجه به سابقه منفی آژانس این احتمال وجود ندارد که در گزارش آژانس آورده شود که آژانس به دلیل عدم همکاری ایران، نتوانست پی ام دی را مختومه نماید؟ یا اینکه حتی آژانس گزارش نماید که بررسی این موضوع تأییدکننده اقدامات غیر صلح‌آمیز توسط ایران بوده و برای اینکه بتوان به‌طور دقیق در این خصوص نظر داد ایران باید دسترسی و بازرسی بیشتر را بپذیرد؟ در آن صورت طرف ایرانی چه دلیلی برای بازخواست آژانس خواهد داشت. نباید فراموش کرد آژانس نیز مشابه طرف آمریکایی و غربی اهل دبه کردن است. استفاده از عبارات از سوی طرف غربی مانند تلاش برای رفع تحریم در توافقات قبلی و عدم لغو هرگونه تحریم تنها یک نمونه از صدها موردی است که می‌توان به آن اشاره کرد. طرف غربی متعهد به تلاش کردن شده است و تعهدی نداده که این تلاش به نتیجه منجر شود یا خیر؟ آیا همین مسئله در مورد آژانس نباید محل تأمل و دقت بیشتری از سوی طرف ایرانی قرار گیرد؟ دقت و کیاست در نحوه تنظیم هرگونه توافقی با ۵+۱ برای ممانعت از خدعه و نیرنگ طرف غربی کمترین کاری است که از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان انتظار می‌رود.
