روز شنبه هفته جاری نمونه جدیدی از سامانه موشکی تلاش توسط امیر فرزاد اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی ارتش و به‌مناسبت دهم شهریور سالروز تشکیل این قرارگاه رونمایی شد.
این سامانه قادر است “رهگیری و درگیری” با اهداف را به طور توأمان انجام داده و با اهداف مختلف در ارتفاع متوسط و بالا مقابله کند که به گفته امیر اسماعیلی، این قابلیت، از قابلیت‌های فنی و پیچیده این سامانه موشکی است.
سامانه موشکی تلاش که شنبه هفته جاری رونمایی شد، حاصل تلاش‌های متخصصان کشورمان در جهاد خودکفایی قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص) و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بود.
لانچر پاتریوتی سامانه موشکی تلاش بومی
پیش از این و در سال‌های گذشته، سامانه‌های سه‌گانه تلاش با موفقیت تست و رونمایی شده بودند. تلاش ۱ و ۲، سامانه‌ای موشکی با به کارگیری موشک‌های بومی صیاد ۲ و بهره‌گیری رادارهای بومی بود که در به‌روزرسانی و افزایش قابلیت‌های سامانه موشکی تلاش ۲، ضمن ارتقاهای جانبی، سامانه موشکی اس ۲۰۰ نیز با این سامانه تلفیق شد و سامانه جدیدی به نام سامانه موشکی تلاش ۳ تست و رونمایی شد.
اما مهمترین ویژگی سامانه جدید موشکی تلاش به نسبت سامانه‌های موشکی تلاش ۱، ۲ و ۳، این است که این سامانه نسبت سامانه‌های قبلی تلاش، کاملا بومی سازی شده است به نحوی که سامانه موشکی اس۲۰۰ روسیه که به صورت تلفیقی و برای هدف قرار دادن اهداف برد بلند و ارتفاع بالا در سامانه به کار گرفته شده بود، از “سامانه سلاح” سامانه تلاش حذف شده است.
موشک صیاد ۲
در واقع سامانه تلاش۱ در ارتفاع پایین و متوسط، تلاش۲ در ارتفاع متوسط به بالا و سامانه تلاش۳ نیز در ارتفاع بالا با موفقیت تست شده‌اند. ناگفته نماند که در سامانه موشکی تلاش ۱، احتمالا از موشک‌های قدیمی‌تر صیاد ۲ استفاده شده ولی در سامانه تلاش ۲، با به‌روزرسانی موشک‌های صیاد۲، نمونه جدیدی از این موشک با برد بیشتر برای ارتقایافتن برد موشکی سامانه، استفاده شده است لذا هر دو سامانه از موشک‌های صیاد ۲ استفاده می‌کنند.
| نام سامانه | موشک | ارتفاع | برد موشک |
| تلاش ۱ | صیاد ۲ | پایین و متوسط | متوسط |
| تلاش ۲ | صیاد ۲ | متوسط و بالا | متوسط |
| تلاش ۳ | صیاد ۲ و اس ۲۰۰ | متوسط و بالا | متوسط و بلند |
| تلاش (تماما بومی) | صیاد ۲ و صیاد ۳ | متوسط و بالا | متوسط و بلند |
اما حالا برای دستیابی به رهگیری و انهدام اهداف در ارتفاع بالا و برد بلند، از یک سامانه موشکی ایرانی و بومی به نام “صیاد ۳” به جای سامانه موشکی اس ۲۰۰ استفاده شده است. البته اس ۲۰۰ به صورت تلفیقی در سامانه تلاش ۳ به کار گرفته شده بود ولی حالا موشک‌های صیاد ۳، با سامانه موشکی تلاش ترکیب شده و جزئی از آن هستند و با استفاده از لانچرهای پاتریوتی از سامانه موشکی تلاش شلیک خواهند شد.
موشک صیاد ۳، مدل ارتقا یافته موشک صیاد ۲ است که برای نخستین بار، سال گذشته در نمایشگاه دستاوردهای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به نمایش درآمد.
موشک صیاد ۳
موشک صیاد ۲ نیز یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که براساس فناوری های روز دنیا طراحی شده و قادر است، انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند. صیاد ۲، دارای موتور سوخت جامد بوده و با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت‌های عملیاتی بالا در سامانه موشکی تلاش به کار گرفته شده است.
خط تولید موشک پدافندی صیاد ۲، در ۱۸ مهرماه سال ۹۲ با حضور سردار دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، افتتاح شده بود.
موشک صیاد ۳ نیز یک موشک پدافندی است که تاکنون هیچ اطلاعاتی از آن منتشر نشده است ولی با توجه به جایگزینی آن به جای موشک‌های اس ۲۰۰، احتمالا باید بردی معادل همان موشک‌ها را برای اصابت به اهداف در همان سطح (برد و ارتفاع) داشته باشد.
لحظه شلیک موشک صیاد ۲
موشک‌های سامانه موشکی اس ۲۰۰، ۲۵۰ کیلومتر برد داشته و در برخی نمونه‌ها نیز، برد موشک‌ها به ۳۰۰ کیلومتر نیز می‌رسد.
نکته دیگر اینکه، تغییراتی در خودروی حامل لانچرهای جعبه‌ای سامانه موشکی صیاد ۳ نسبت به سامانه صیاد ۲ ایجاد شده و همچنین لانچر موشک‌ها، به دلیل افزایش طول و قطر موشک صیاد ۳ نسبت به صیاد ۲، بزرگتر شده است.
نمونه جدید سامانه موشکی تلاش که کاملا بومی و ایرانی شده، از ۵ بخش اصلی به شرح ذیل تشکیل شده است:
۱- فرستند اطلاعات
۲- روشن کننده هدف (سامانه کشف و رهگیری هدف)
۳- واحد کنترل و مانیتورینگ
۴- سکوی پرتاب (لانچر پاتریوتی)
۵- موشک‌های صیاد ۲ و ۳
هر واحد از سامانه موشکی تلاش بومی، از ۳ خودرو حامل لانچر موشک‌ها و ۲ خودرو کنترل (فرماندهی) و سامانه راداری، تشکیل می‌شود که بنابر نیاز، لانچرها نیز دو فروندی یا ۴ فروند خواهند بود. موشک‌های صیاد ۲ و ۳ نیز از این لانچرهای به اصطلاح جعبه‌ای یا همان پاتریوتی به سوی هدف شلیک می‌شوند.
اگر چه هنوز به طور رسمی از برد، ارتفاع، نوع رادارها و دیگر ویژگی‌های به کار رفته در سامانه موشکی تلاش، جزئیاتی منتشر نشده است، اما استقرار این سامانه موشکی بومی که متحرک بودن آن بسیار در کارآمدی‌اش موثر است، در کنار سامانه‌های دیگر پدافند هوایی، قطعا توان پدافندی کشور را افزایش قابل توجهی خواهد داد.
*** گزارش از حسین دلیریان
