گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس _ سید رضا پیراسته: دکتر «شیرین طهماسب هانتر» استاد مرکز تفاهم مسلمانان و مسیحیان دانشگاه جورج تاون در واشنگتن دی‌سی است و تا سال ۲۰۰۵ نیز در اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل واشنگتن حضور داشت و مدیر «برنامه اسلام» این مرکز تحقیقاتی بود. شیرین هانتر اولین زنی بود که خلال سال‌های ۶۹ تا ۷۸ میلادی در وزارت امور خارجه ایران خدمت کرد و بیش از ۵۰۰ جزوه، کتاب و مقالات از خود منتشر ساخته است. شیرین هانتر به عنوان کارشناس در رسانه‌های مختلف انگلیسی و فارسی زبان خارج از ایران حاضر شده و در مراکز نظامی، تحقیقاتی و وزارت خارجه آمریکا نیز به ایراد سخنرانی پرداخته است. هانتر به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسوی و آذری تسلط دارد.
وی در گفت‌و‌گویی اختصاصی اظهار داشت: «در حال حاضر روابط اقتصادی ایران و آمریکا بسیار محدود است اما مسئله اعمال محدودیت در صدور روادید ممکن است مشکلاتی را در توسعه روابط اقتصادی ایران با اروپا ایجاد کند و همینطور مانع توسعه روابط جهانگردی ایران با اروپا شود.»
این گفت‌وگو تقدیم خوانندگان گرامی می‌شود و پیشاپیش عنوان می‌شود که نقل سخنان ایشان به معنای تایید همگی آن‌ها نبوده بلکه پایبندی به اصول رسانه و امانتداری است.
فارس: آیا سیاست‌های آمریکا در مهار ایران بعد از توافق هسته‌ای پایان یافته یا تداوم خواهد داشت؟
هانتر: همانطور که دولتمردان آمریکا و حتی شخص «باراک اوباما» رییس جمهور آمریکا بارها گفته‌اند برجام فقط مسئله برنامه هسته‌ای ایران را حل کرده و بقیه اختلاف نظرها بین ایران و آمریکا در مورد بسیاری از مسائل منطقه‌ای به خصوص فلسطین وجود دارد و در جای خود باقی است. بنابر این سیاست‌های آمریکا نسبت به جلوگیری از نفوذ ایران چه در منطقه خاورمیانه، آسیای جنوبی و مرکزی و همینطور قفقاز به قوت خود باقی است.
فارس: ایران هنوز در معرض تحریم‌هایی مختلف در زمینه مواردی چون به اصطلاح نقض حقوق بشر و.. قرار دارد. آیا این تحریم‌ها نمایشی است یا ابزاری مهم برای اعمال فشار بعدی بر ایران همچون موضوع هسته‌ای است؟
هانتر: تحریم‌هایی که به بهانه برنامه هسته‌ای ایران وضع شده بودند از بقیه شدید‌تر بودند. البته این بدان معنی نیست که بقیه تحریم‌ها کاملا بی‌اثر هستند و فقط جنبه ظاهری دارند اما به اصطلاح فلج کننده نیستند.
فارس: قانون جدید ضد ایرانی سختگیری در صدور روادید ورود به آمریکا را چگونه می‌بینید؟
هانتر: مسلما تاثیر خوبی بر ایران نخواهد داشت. اما درجه تاثیر نامساعد آن بستگی به این دارد که این قانون با چه شدتی اجرا شود. در یک سال باقی مانده از ریاست جمهوری اوباما فکر نمی‌کنم موردی به برجام لطمه بزند.
فارس: این قانون چه تاثیری بر روابط اقتصادی ایران با غرب (آمریکا و اروپا) بعد از برجام دارد؟
هانتر: در حال حاضر روابط اقتصادی ایران و آمریکا بسیار محدود است اما این مسئله ممکن است مشکلاتی را در توسعه روابط اقتصادی ایران با اروپا ایجاد کند و همینطور مانع توسعه روابط جهانگردی ایران با اروپا شود.
فارس: آیا این قانون اجرای برجام را به خطر می‌اندازد؟
هانتر: این دیگر منوط به رویه ایران است. اگر دولت ایران به این نتیجه برسد که این قانون مخالف برجام است می‌تواند از اجرای آن خودداری کند. اما این امر مسلما بیشتر به ضرر ایران تا اروپا و آمریکا می‌شود.
فارس: آیا به نظر شما رفع تحریم‌ها کمک به رشد اقتصادی ایران می‌کند یا خیر و انتظارهای مردم ایران را برطرف نمی‌کند؟
هانتر: مشکلات اقتصادی ایران ریشه‌های بسیاری دارد منجمله عدم مدیریت شایسته، فرار مغزها و موارد دیگر که در این مشکلات نقش داشته‌اند. اما در سال‌های اخیر کمبود نقدینگی و سرمایه گذاری کافی به این مشکلات کمک کرده اما رفع تحریم‌ها می‌تواند به ورود سرمایه به ایران کمک کند. اما سرمایه گذاران باید ضمانت قانونی و سیاسی را داشته باشند و همچنین اصلاحات لازم در زمینه زیر ساخت‌ها، تربیت کادر مدیریت شایسته نیز انجام شود. ممکن است رفع تحریم‌ها انتظارات مردم را برآورده نکند اما ادامه آن‌ها بی‌ترید مشکلات فعلی را تشدید می‌کند.
فارس: آیا اسرائیل هنوز امیدوار است که با وجود برجام با ایران مواجه شود یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است چگونه؟ پیش‌بینی شما در صورت هرگونه رویارویی احتمالی چیست؟
هانتر: اسرائیل در مرحله اول می‌خواهد از طریق طرفدارانش در آمریکا برجام را به چالش بکشد و مانع توسعه روابط اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی شود و سعی دارد چوب لای چرخ ایران گذارد. اسرائیل به طور مستقل نمی‌تواند ایران را از طریق نظامی به چالش کشاند اما ممکن است رییس جمهور آینده آمریکا را تحریک به اقدام نظامی علیه ایران کند.
فارس: ایران برای برگزاری انتخابات مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی برنامه ریزی کرده است. به نظر می‌رسد دولت روحانی به امید کسب نتایج مطلوب از این انتخابات برای تقویت جناح اصلاح طلبان است. نظر شما چیست؟
هانتر: تمامی نامزدهای انتخاباتی در ایران چه مجلس خبرگان و مجلس قبلا باید نوعی امتحان شایستگی بدهند و مورد قبول گروه‌های محافظه کار نیز باشند. بنابر این جز استثناهای معدود گمان نمی‌کنم چهره‌های شناخته شده اصلاح طلب چه در میان روحانیون و چه افراد عادی بتوانند در انتخابات موفق شوند به نحوی که ماهیت مجلس خبرگان را کاملا تغییر دهند.
فارس: آیا شکست در انتخابات فرارو برای جناح اصلاح طلب و روحانی به منزله شکست در انتخابات آتی ریاست جمهوری است یا این‌که پیروزی موقعیت رییس جمهور ایران و جناحش را بهبود خواهد بخشید؟
هانتر: تجربه نشان داده است که حتی وقتی اکثریت مجلس موافق سیاست‌های رییس جمهور به خصوص اصلاح طلب هستند بازهم قدرت رییس جمهور و مجلس محدود است. در مورد آقای روحانی نیز وضعیت همینطور است و ایشان موفق نشده به بسیاری از وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند.
فارس: جایگاه هاشمی رفسنجانی در این گیرودار چیست و آیا او در پی تبدیل نظام ایران به نظامی سکولار است؟
هانتر: آقای رفسنجانی نمی‌خواهد حکومت سکولار برقرار کند چرا که یک نظام سکولار موقعیت خود ایشان را نیز تضعیف می‌کند. ایشان در پی تعدیل نظام برای کاستن از میزان نارضایتی‌ها است تا بدین ترتیب موقعیت نظام ایران تقویت شود.
فارس: به نظر می‌رسد کاخ سفید اشتیاقی برای ضربه زدن به جناح اصلاح طلبان در برهه فعلی ندارد. نظر شما چیست؟
هانتر: دولت اوباما در پی معتدل کردن سیاست‌های ایران است و قصد تحریک ایران را ندارد. اما هیچ معلوم نیست که رییس جمهور آینده چه جمهوریخواه و چه دموکرات رویه نسبتا نرم اوباما با ایران را ادامه دهد.
فارس: به نظر می‌رسد قبل از این‌که ایران بتواند با رفع تحریم‌های اقتصادی قدرت خود را افزایش دهد، عربستان سعودی در پی جمع‌آوری دوستان و متحدین خود در شکل دادن ائتلافی به منظور به اصطلاح نبرد با تروریست است. نظر شما چیست؟
هانتر: عربستان سعودی مسلما از این‌که بعد از تحریم‌ها وضع اقتصادی ایران بهبود یابد و همچنین از توسعه روابط ایران با کشورهای اروپایی نگران است. این کشور همچنین می‌خواهد نفوذ ایران را در عراق و یا سوریه از بین ببرد این ائتلاف جدید هم بدین معنی است اما ضعف‌های بسیاری دارد و موفقیتش روشن نیست.
فارس: عربستان سعودی رویکرد شدیدتری را علیه «بشار اسد» رییس جمهور سوریه اتخاذ کرده است. آیا نفوذ ایران در منطقه دلیل اصلی آن است؟
هانتر: سیاست جسورانه عربستان در قبال سوریه به خاطر نفوذ ایران نیست بلکه نتیجه تحولات سوریه بعد از سال ۲۰۱۱ است که امکانات تازه‌ای را برای از بین بردن حکومت اسد فراهم کرد. نفوذ ایران در واقع چندان هم در خاورمیانه زیاد نیست. بسیاری از دشمنان ایران در این مسئله افراط می‌کنند تا اقدام‌هایی علیه ایران انجام دهند. متاسفانه ایرانی‌ها نیز این تبلیغات را باور می‌کنند.
