پویان دارابی مدیر عامل یک کارگزاری بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاری فارس گفت: بازار سهام هم اکنون در فضایی بیمار گونه و سردرگم فرو رفته و و این هم در حالی است که به دلیل پیشرو شدن صنعت خودرو همزمان با اجرای برجام در دی ماه سال گذشته، فضای کلی معاملات تحت تاثیر این گروه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه مثبت یا منفی شدن روند حرکتی بازار سهام متاثر از روند قیمت سهام در گروه خودرویی ها است، عنوان کرد: مطابق با بررسی هایی که در مورد جریان کنونی معاملات بازار سهام صورت گرفت، مفروضاتی در برابر نحوه نوسان و روند حرکتی قیمت سهام گروه خودرویی‌ها بوجود آمد که قابل توجه است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه برای سالهای متمادی ارزش بازاری سهام گروه ایران خودرو همواره ۱٫۵ برابر ارزش سهام گروه سایپا بوده است. در عین حال ارزش بازار فروش محصولات ایران خودرو در حالی حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم برای گروه سایپا حدود ۷ هزار میلیارد تومان بوده است که این نسبت حاکی از تفاوت ۲٫۵ برابری سهم بازار از سوی ایران خودرو بوده است.
دارابی با بیان اینکه آخرین بار ارزش بازار سهام سایپا در حالی از ۵ هزار و ۸۱۱ میلیارد تومان فراتر رفت که ارزش بازار سهام گروه ایران خودرو حدود ۵ هزار و ۱۹ میلیارد تومان بوده است.این در حالی است که ارزش بازار سهام “خودرو” در بورس تهران همواره ۵۰ درصد بالاتر از ارزش بازاری سهام سایپا بوده و برای نخستین بار فاصله ۱٫۵ برابری این ارزش میان ایران خودرو و سایپا نقض شده است.
به عبارتی بهتر گروه سایپا که همواره فاصله ای ۳۰۰ میلیارد تومانی را در ارزش بازار سهام خود با ایران خودرو حفظ می کرده همزمان با اجرای برجام طی ۵ ماه اخیر و با حمایت مستمر دولت برای نخستین بار ارزش بازاری سهام گروه سایپا بالاتر از ایران خودرو ایستاده است.
این کارگزار بازار سرمایه با برشمردن برخی مفروضات دلیل جابجایی ارزش بازاری سهام سایپا نسبت به ایران خودرو در بازار سهام را وابسته به متغیرهای مدیریتی و دیگر عوامل تاثیر گذار دانست و گفت: در نخستین فرضیه می‌توان متصور بود که کفایت مدیران گروه سایپا در برابر مدیران ایران خودرو باعث شده تا ارزش بازاری سهام ایران خودرو که بیش از ۵۰ درصد بازار فروش محصولات سواری در داخل کشور را دارا است، باعث بر هم خوردن این فاصله در بورس شده است.
سناریوی دوم به دست گرفتن بازی خودرویی ها تحت نفوذ سهامداران عمده گروه سایپا در بازار سهام است و باعث شده با افزایش قیمت سهام سایپا و شرکت‌های تابعه آن فاصله ارزش بازاری این گروه از ایران خودرو بر هم خورد.
وی افزود: فرض دیگر این بررسی نیز می تواند بر این تحلیل استوار باشد که عدم درک صحیح معامله گران بازار سهام از وضعیت بنیادی این دو شرکت باعث ایجاد تفاوت به وجود آمده در ارزش بازاری سهام پیشروهای خودرویی ها شده باشد. دردر نهایت این سناریو نیز وجود دارد که در صورت کنار رفتن مفروضات قبلی به احتمال زیاد وجود منافع برای افرادخاص باعث رشد ارزش بازاری سهام سایپا نسبت به سهام ایران خودرو شده است.
دارابی با بیان اینکه هم اکنون ارزش بازاری سهام ایران خودرو و سایپا باید متوازن شود، عنوان کرد: پدید آمدن این اختلاف در ۴ ماه گذشته طبیعی نیست و باید افزایش سهام گروه سایپا مورد اصلاح قرار گیرد.
از سوی دیگر اگر ورود جریان نقد عملیاتی باعث برهم خوردن این توازن شده باشد فرضیه کفایت و عدم کفایت مدیران در این دو گروه مطرح می شود . این دو شرکت تحت مالکیت ایدرو است و از اینرو تغییر ارزش بازاری سهام در ظرف مدت ۴ ماه با توجه به سهم بازار فروش محصول و اندازه آنها کار آسانی نیست .
چنانچه جریان نقد عملیاتی باعث برهم خوردن فاصله ارزش بازاری سهام ایران خودرو و سایپا شده باشد، باید دست کم در پوشش زیان انباشته این شرکت ها در صورت های مالی تلفیقی گشایشی می شد. این در حالی است که گروه سایپا به دلیل اصلاح ساختار ترازنامه ای خود شاهد افزایش ۱۲۰۰ میلیارد تومانی ارزش دارایی ها در صورت های مالی بوده و حال سوال اینجاست که آیا این موضوع باید به ارزش بازاری سهام گروه سایپا نیز بیافزاید یا منطق دیگری در این سهم حکم فرما است؟ این مفروضات چه منافع و دلایلی را پشت سر خود پنهان کرده و تا چه حد به بی کفایتی مدیریتی و یا منافع عده ای خاص ارتباط دارد ، موضوعاتی است که به دنبال پاسخی واضح برای خود می شود.
دارابی عنوان کرد: هنوز هیچ یک از متغیرهای کلان اقتصادی از ارزندگی سهام در این گروه حکایت ندارد این در حالی است که صاحبان صنایع خودرویی با اما و اگر معتقدند با حل مشکلات بانکی و گشایش یوزانس می‌توانند تسهیلات با نرخ سود ۶ درصدی اخذ کنند.
هنوز این اتفاق به راحتی برای شرکت های ایرانی امکان پذیر نیست و مشکلات مالی در این گروه حل و فصل نشده است.
وی افزود: دبدگاه خوش‌بینانه در این زمنیه گشایش تسهیلات بانکی خارجی با نرخ بهره ۶ درصدی در کنار افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است که می تواند هزینه های مالی سنگین خودرو سازان را از بین ببرد، اما دیدگاه بد بینانه نیز معتقد است توان مردم برای خرید خودروهای سواری کاهش یافته و با نرخ سود بانکی فعلی، تولید توجیهی ندارد.
وی افزود: باید منتظر ماند و دید که در طول زمان کدام یک از این دیدگاهها محقق خواهد شد، اما قدر مسلم این سوال که چرا با وجود سپری شدن سالها باید ظرف مدت ۴ ماه ارزش بازاری سهام سایپا و ایران خودرو بهم ریخته شود، همچنان باقی است.
این فعال بازار گفت: حجم عمده نقدینگی بازار سهام هم اکنون در گروه خودرویی های بورس در حال دست و پا زدن است و این در حالی است که با توجه به برهم خوردن نسبت ارزش بازاری سهام سایپا و ایران خودرو باعث بر هم زدن تعادل کل بازار سهام شده و از اینرو هر آنچه که در بازار سهام خریداری شود، باعث زیان سهامداران می شود.
