رییس‌کل بانک مرکزی در این جلسه با بیان “نظام بانکی ما شرایط ویژه‌ای را پشت سر می‌گذارد و انباشتی از مشکلات دهه‌های گذشته در نظام بانکی کشور وجود دارد”، گفت: بهره‌وری نظام بانکی به چند دلیل کاهش یافته است؛ مطالبات غیرجاری در شبکه بانکی یکی از مشکلات است که خوشبختانه از ۱۵ درصد کل تسهیلات نظام بانکی به ۱۲٫۵ درصد کاهش پیدا کرده است. ۱۸ درصد از منابع بانکی نیز مطالبات از دولت است و ۱۵ درصد نیز به دارایی‌های غیرعملیاتی برمی‌گردد و مجموع آن حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد کل تسهیلات بانکی است که دارایی منجمد و غیرقابل استفاده است.
سیف درخصوص رقابت مخرب بین بانک‌ها برای جذب سپرده و افزایش نرخ سود بانکی، تصریح کرد: بانک‌ها به‌دلیل عطش زیاد به نقدینگی و پاسخگویی به سپرده گذاران خود با هم رقابت می‌کنند تا نرخهای سود را افزایش دهند و از این طریق سپرده جذب کنند. در همین فضا مؤسسات غیرمجاز نیز به فعالیت خود ادامه می‌دادند که پس از تلاش‌های بانک مرکزی این فشار تاحدودی فروکش کرده است.
وی با اشاره به حضور بانک مرکزی در بازار بین‌بانکی با ارائه منابع محدود که توانست نرخ سود بین‌بانکی را از ۲۹ به ۱۷ درصد کاهش دهد، افزود: نرخ تورم درحال حاضر ۱۱٫۲ درصد است و برنامه بانک مرکزی کاهش مستمر آن تا رسیدن به تورم تک‌رقمی است. همچنین بانک مرکزی درصدد است نرخ سود بانکی را متناسب با نرخ تورم کاهش دهد.
رییس شورای پول و اعتبار با تأکید بر ضرورت تحرک در تولید و رشد اقتصادی با توجه به نامگذاری سال جاری به‌عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل»، خاطرنشان کرد: فرمایشات مقام معظم رهبری تکلیف ویژه‌ای را برای نظام بانکی در سال جاری ایجاد کرده لذا اقدامات جدی را در ماه‌های گذشته انجام دادیم و نشست‌های مشترکی با وزارت صنعت، معدن و تجارت در این خصوص داشتیم.
رییس‌کل بانک مرکزی، جهتگیری سال جاری را علاوه بر تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، تمرکز ویژه به بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط عنوان کرد و گفت: بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای تخصیص بهینه منابع محدود انجام می‌دهد. در این خصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط در اولویت امسال است. به‌گفته سیف، هرچند سهم این واحدها در اقتصاد کم است اما نقش مهمی در اشتغال جوانان ایفا می‌کنند.
سیف یکسان سازی نرخ ارز را از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ دانست و گفت: بازار دونرخی ارز فسادآور است و بانک مرکزی امیدوار است در طول سال ۹۵ موضوع یکسان سازی نرخ ارز را عملیاتی کند.
وی افزود: برای ساماندهی بازار نرخ ارز واحد نیازمند ارتباطات بین المللی بانکی کافی هستیم تا سرعت عمل لازم در جابه‌جایی و استفاده از منابع ارزی داشته باشیم.
رییس شورای پول و اعتبار با اشاره به دستاوردهای بانک مرکزی درخصوص نرخ ارز در طول دو سال گذشته، اظهار کرد: در طول دولت یازدهم نرخ ارز روند مطلوبی داشت و از نوسانات شدید دور بود، در واقع بانک مرکزی نمی‌خواهد نرخ ارز را ثابت نگه دارد بلکه آرامش در اقتصاد و استمرار ثبات نیازمند این است که نرخ ارز با واقعیت‌های اقتصاد مستمراً تعدیل شود، به همین منظور ما از تجربیات گذشته استفاده کردیم تا روشی انتخاب کنیم که کمترین هزینه و بیشترین اثربخشی را داشته باشیم به‌طوری که در سال اول دولت یازدهم، ما تنها ۳ درصد افزایش قیمت ارز داشتیم و در سال دوم نیز این عدد، ۵٫۲ درصد بود که حتی کمتر از تورم است.
رییس‌کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در طول سال گذشته علی‌رغم کاهش شدید قیمت نفت و چندبرابر شدن نرخ ارز در برخی کشورهای نفتی و کاهش ارزش پول ملی آنها، کشور ایران از این شرایط دور ماند و شوک ارزی نداشتیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به دستاوردهای برجام و آثار مثبت آن اشاره کرد و گفت: شرایط پس از برجام با شرایط قبل قابل مقایسه نیست و گشایش‌های فراوانی صورت گرفته است. در حال حاضر بانک مرکزی امکان مانور و اشراف بر تمام منابع خود را پیدا کرده و حساب‌های جدید با بانک‌های مختلف در کشورهای مختلف ایجاد شده است. بعضی از کشورهای اروپایی مانند ایتالیا نسبت به دیگران جلوتر حرکت کردند و بانک مرکزی ایتالیا و یونی کریدیت، روابط بانکی مطلوبی با ما دارند و ارائه خدمات، امکان پذیر شده است، البته لازم به اشاره است هنوز تا تحقق تمام تعهدات طرفهای غربی فاصله داریم و باید آنها نسبت به انجام تعهداتشان به‌صورت کامل تسریع کنند.
این مقام مسئول بانک مرکزی افزود: پس از برجام، سریع‌ترین عکس العمل را سوییفت داشت. شبکه سوییفت، فرآیند سه‌ماهه اتصال مجدد را در دو هفته برای بانک‌های ما فراهم کرد اما موضوع این بود که برخی بانک‌های ما مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری در درون خود داشتند و به همین خاطر اتصال مجدد آنها به شبکه سوییفت، زمان‌بر شد و پس از حدود ۱ ماه تمام بانک‌های ما که قبلاً به‌دلیل تحریم سوییفت آنها قطع شده بود به این شبکه سوییفت متصل شدند.
شتابزدگی در تصویب طرح جدید بانکداری منطقی نیست
ارسلان فتحی‌پور، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم اقدامات بانک مرکزی در طول سال‌های گذشته را قابل تقدیر دانست و اذعان کرد: بانک مرکزی در طول سال‌های گذشته به‌علت تحریم‌های تحمیل شده به ایران در سخت‌ترین و حساس‌ترین شرایط به‌سر می‌برد که با سکان‌داری آقای سیف و همکاران ایشان در رأس نظام پولی و بانکی کشور، ثباتی که امروز شاهد آن هستیم حاصل شده است.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: کنترل و مهار تورم، ممانعت از بدهکاری دولت و شرکت‌های دولتی، اصلاح رابطه مالی بانک مرکزی و دولت، بازگرداندن آرامش به بازار ارز و ممانعت از دخالت در این بازار و برقراری انضباط در بازار پول از جمله موفقیت‌هایی هستند که بانک مرکزی توانسته است در زمانی اندک با تفکر علمی، رفتار عقلایی و برنامه‌ریزی عملیاتی به انجام رساند.
نماینده شهرستان کلیبر، خداآفرین و بخش هوراند استان آذربایجان شرقی با ذکر مصوبه مجلس در خصوص ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی، خاطرنشان کرد: این مصوبه با ابلاغ مجلس در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است و بانک مرکزی نیز باید با نهایت جدیت با متخلفان نظام بانکی برخورد کند.
فتحی‌پور، کاهش نرخ سود را از اهم اقدامات بانک مرکزی در سال‌های اخیر دانست و تصریح کرد: نرخ سود نباید بیشتر از نرخ تورم باشد تا انگیزه کار و سرمایه‌گذاری از مردم گرفته نشود و همچنین نباید خیلی پایین باشد تا میل به پس‌انداز در مردم از بین برود. بانک مرکزی توانسته است با تعیین نرخ سود بانکی هدفمند و بهینه، نظام بانکی را در مسیر درست هدایت کند.
وی به مصوبه اخیر مجلس در خصوص استفاده از پیمان‌های پولی چندجانبه توسط بانک مرکزی اشاره و ابراز امیدواری کرد بانک مرکزی بتواند اقدامات لازم را در این حوزه که از راهکار‌های مقاوم سازی اقتصاد است، انجام دهد.
عثمان احمدی، نماینده مردم مهاباد در مجلس با اشاره به عدم تصویب طرح جدید بانکداری بدون ربا در مجلس نهم، تصریح کرد: منطقی نیست بخواهیم ۲۰۵ بند از قانون را که نیاز به ماه‌ها بررسی دارد، در طول سه جلسه تجزیه و تحلیل کنیم در نتیجه مواضع دولت و بانک مرکزی کاملاً مورد تأیید است.
هادی قوامی، نماینده مردم اسفراین نیز در این جلسه ضمن تقدیر از فعالیت‌های بانک مرکزی در طول دو و نیم سال گذشته، خاطرنشان کرد: با کاهش نرخ سود در بازار بین‌بانکی از ۲۹ درصد به ۱۷ درصد، گام مهمی در ارتقای وضعیت اقتصاد کشور برداشته شده است و امیدوارم با هدایت نقدینگی به‌سمت تولید، دیگر اهداف اقتصادی نیز دنبال شود.
وی به برداشت از دارایی‌های ارزی بانک مرکزی توسط آمریکا اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی نهادی مستقل به‌شمار می‌آید و نباید نگاه دولتی به آن داشت. امیدوارم با اقدامات بانک مرکزی در راستای صیانت و دفاع از دارایی‌های ملی جلوی دست‌اندازی‌های آتی آمریکا گرفته شود.
