به گزارش افق نیوز، خبر فاجعه بار سقوط اتوبوس حامل سربازان وطن به دره و کشته شدن ۱۳ تن از آنان آنقدر مهم است که در روزهای گذشته تبدیل به دغدغه اصلی اهالی رسانه شده است. در برنامه گفتگوی ویژه خبری دیشب از شبکه ۲ سیما نیز میزگردی برای بررسی علل این تصادف و بالا بودن آمار کشته شدگان جاده ای برگزار شد. دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزارت بهدایت و سرهنگ محمد حسین حمیدی رئیس پلیس راه ناجا به صورت حضوری در این میزگرد شرکت داشتند و امیر سرتیپ دوم سید کمال پیامبری معاون آموزش نیروی زمینی ارتش و یک کارشناس تصادف نیز به صورت تلفنی به بیان نظرات خود پرداختند.

در ادامه مشروح این میزگرد را می خوانید:

آخرین آمار و اطلاعات کشته شدگان حادثه نیریز چقدر است؟
حمیدی: در حادثه نیریز اتوبوس به دره سقوط کرد و ۱۳ نفر در لحظه و ۷ نفر در بیمارستان کشته شدند. در اولین ساعات بروز حادثه همکارانم در محل حضور یافتند و به بررسی همه جانبه حادثه پرداختند. در این حادثه عملکرد راننده در طول مسیر مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که راننده تجربه کافی داشته است.راننده در گردنه نرسیده به نیریز با ترمزهای پی در پی سبب می شود تا ترمز اتوبوس عملکرد خود را از دست بدهد. همیشه عامل انسانی بیشترین سهم را در بروز تصادفات داشته است.

امیر سرتیپ دوم سید کمال پیامبری معاون آموزش نیروی زمینی ارتش به صورت تلفنی وارد گفتگو شد:
سربازانی که دچار این سانحه شدند از چه مرکزی منتقل می شدند؟
پیامبری: حادثه اخیر منجر به کشته شدن ۲۰ نفر از سربازان می شود. این سربازان دوره آموزشی خود را در صفر ۵ کرمان تمام کرده بودند و با دریافت برگه مرخصی در جهت رفتن به محل های مسکونی خود اقدام کرده بودند. این عزیزان قصد رفتن به محل زندگی خود را داشتند و اتوبوسی که حامل آنها بود را ارتش از شرکت های اتوبوسرانی اتوبوس کرایه می کند و لذا استانداردهای اتوبوس کاملاً مشهود بوده است. این اتوبوس تابع استاندارهای لازم بوده است. ما نیز در کنار خانواده جانباختگان از همان لحظه حادثه حضور داشتیم و در حال حاضر فرمانده نیروی زمینی ارتش در استان فارس در حال رسیدگی به موضوع است.

آخرین وضعیت سانحه دیدگان تصادفات اخیر سربازان چیست؟
دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت: دو شب گذشته که دو سانحه تصادف رانندگی یکی در ساعت یک و بیست دقیقه و دیگری در ساعت ۲ و ۱۸ دقیقه اتفاق افتاد در کمتر از ده دقیقه یعنی حدود ۶ دقیقه آمبولانس ها بر سر هر دو صحنه تصادف حضور داشتند و ۲۶ آمبولانس و یک اتوبوس آمبولانس به سر صحنه رفتند. متاسفانه ۱۶ نفر سر صحنه تصادف داشتیم ۳ نفر نیز حین ورود به بیمارستان نیریز مرحوم شدند و از مجروحانی که به بیمارستان رفتند نیز تا کنون بیش از ۵۰ درصدشان ترخیص شدند و ۱۳ نفر نیز در حال حاضر در آی سی یو به سر می برند که از این تعداد حال ۵ نفر از آن ها وخیم است.

علت این حادثه چه چیزی شناخته شده؟
حریرچی: اتوبوسی که ۱۹ کشته داد و حامل سربازان کشورمان بود، راننده به جای این که ۴۰ سرباز را سوار کند ۴۵ سرباز سوار کرده بود ضمن این که ۸ نفر مسافر قاچاق نیز داشته که این مسافران قاچاق در کنار باک و صندوق اتوبوس جایگیر شده بودند.
این اتوبوس آخرین بار در سیرجان کنترل می شود و ظرفیت اضافه نداشته. از شهر سیرجان که سوار شده اند در کمربندی مسافر قاچاق سوار شده. بعد از این که عزیزان ما افطار کردند در بین راه ۳ خودروی یکی شاسی بلند و یکی پژو مراجعه گرده و میوه قاچاق و انبه و سیگار و مواد مخدر قاچاق کرده. سربازان اعتراض کرده اند. یکی از سربازان که زنده است می گوید راننده پیرمردی ۷۰ ساله بوده وقتی اعتراض کردیم که چرا تند می روی به ما توهین کرده. سرشیفت سربازان ما که الان در آی سی یو بستری است، می گوید داخل اتوبوس صندلی دوم را باز کردند. دست می آمد و قاچاق را می داد و راننده و شاگردش جاسازی می کردند. پول گرفتند و راه افتادند.

راننده هم فوت کرده؟
حریرچی: نه، راننده زنده است. شکستگی قاعده جمجمه دارد. امروز عمل کرده و در بخش ویژه بستری است.

اینها را چه کسی باید کنترل کند؟
سرهنگ حمیدی رئیس پلیس راهور: جی پی اس های این اتوبوسها آفلاین و قدیمی است که دارد تبدیل به آنلاین می شود. این اتوبوس در داخل پادگان و جلوی پلیس کنترل شده ولی بعد از اینکه پاسگاه را رد می کند در بین سیرجان و نیریز این بارگیری ها صورت می گیرد و قبل از نیریز از سیستم خارج می شود.

چه کسی باید سرعت و حرکت آنها را کنترل کند؟
حمیدی: جی پی اس های آفلاین، کنترل موردی است و پاسخگوی نیازها نیست. این اتوبوسها مسئولیتش را شرکت حمل و نقل است. صاحب ماشین داخل خودرو است و باید پاسخگو باشند و ضامن سالم رساندن مسافران است.

با توضیحات شما مشخص می شود که مردم باید خودشان گزارش دهند و جانشان پای خودشان است و کسی کنترل نمی کند.
محمد کریم خسروی کارشناسی رسمی دادگستری در امور تصادفات به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.
علت این حادثه را چطور ارزیابی می کنید؟
خسروی: در سالهای اخیر کمتر شاهد این حوادث هستیم ولی به واسطه زمین پیما بودن کشور و تعداد زیاد سفرهای زمینی برخی اوقات شاهد حوادث ناگوار هستیم. حوادث مشابه که شرایط اردویی دارند عمق فاجعه را بهتر نشان می دهد. یا عامل تصادف راننده است یا راه یا وسیله نقلیه. عامل چهارم نیز جدیدا اضافه شده که سازمانهای مسئول و امداد و نجات هستند. نقش سازمان حمل و نقل و قصور شرکت تعاونی مربوطه در این قضیه مشخص است. اگر احساس کنیم همه مسئولان این قسمت، عوامل انسانی هستند، نتیجه می گیریم عامل انسانی بیشترین سهم را دارد. راننده سهم خود را دارد. وسیله نقلیه تولید سال ۸۲ است و معاینه فنی و کارت سلامت راننده نیز نیاز به بررسی دارد. همچنین نظاماتی که باید کنترل کنند عامل مهمی است. مشکل دیگر در ناوگان بار و مسافربری ما، این است که خودروها خودمالکی هستند. اساسا این کار حرفه ای نیست. یعنی کسی ماشین سبکتری مانند مینی بوس یا خاور را می فروشد و اتوبوس یا کامیون می خرد. شرایط لیزینگ هم به او تحمیل می شود. رانندگی را هنوز به عنوان یک صنف نداریم. من از رانندگان دفاع می کنم. در نتیجه اتوبوسها وقتی خودمالکی است و یک نفر پیشه ور خودرو است، نگاه او محدود می شود. کشفیات قاچاق از اتوبوسها موید این موضوع است. چرا در آمار کشتگان اختلاف داریم. یک سازمان می گوید ۱۳ کشته و دیگری می گوید ۱۶ نفر. جلوگیری از این وقایع خیلی مهم است. در سالهای اخیر کارهای انجام شد. همراه داشتن یک همیار پلیس را پیشنهاد کردند. راهکاری باید پیدا شود و رابطی تعریف شود تا اگر تخلفی مشاهده می کند با پلیس تماس بگیرد و پلیس هم باید مسئولان وارد شود.

آیا این اتوبوس به صورت مجاز تهیه شده بود؟
پیامبری: بله، ما از تعاونی کرمان این اتوبوس را تهیه کردیم. امیر فرمانده نیروی زمینی دستور پیگیری اکید دادند. ۱۳ سرباز ما جان به جان آفرین تسلیم کردند. ۱۰ نفر در بیمارستانهای شیراز در بخش ویژه هستند. ۱۵ نفر در بخش های عادی هستند. بقیه عزیزان با عزت و احترام به استانهای خود فرستاده شدند. اقدامات بعدی نیز در نیروی زمینی فارس در حال انجام است.

یعنی اینها حین حرکت قابل کنترل نیستند؟
سرهنگ حمیدی: سیستم نظارتی ما آف لاین است. نمی توانیم آنلاین کنترل کنیم. تازه داریم آیین نامه تهیه می کنیم و سامانه ها تهیه می شود. درباره کارت سلامت و معاینه فنی و مدارک راننده، ما اینها را کنترل می کنیم. در جلوی پاسگاه ها کنترل می شود. ماشین سالم و فاقد عیب و نقص فنی بوده. بیمه و کارت سلامت راننده درست بوده. بعد از خروج از سیرجان و تا نرسیده به پاسگاه بعدی تخلف شده و شرکت حمل و نقل باید پاسخگو باشد.

چرا آمار اینقدر حوادث رانندگی در کشور ما بالاست؟
دکتر حریرچی: در بین هموطنان ما در سن ۱۵ تا ۲۹ سال، عامل اصلی مرگ تصادفات است. در کل کشور تصادف عامل دوم مرگ است در حالی که در دنیا نهم است. ما هشتمین کشور از لحاظ تعداد تصادفات هستیم که ۶ کشور آفریقایی و یک کشور آسیایی از ما جلوتر هستند. ما ۱۷ در ۱۰۰ هزار نفر کشته داریم. در سوئد کشته شدگان ۲٫۸ درصد است. ما
تصادفات و جاده خیلی مسایل را دارد از رسیدگی به خودرو تا رسیدگی به مجروح را شامل می شود. باید از این فرصت برای یک عزم ملی استفاده کنیم. ارگانها و خانوارها دست به دست هم بدهند. راننده هم یک ایرانی است که کار خلاف می کرده. رئیس جمهور ما در ساازمان ملل تعهد داده تا ۲۰ سال دیگر ۱۰هزار نفر از کشتگان تصادف را کم کند.

موج سفرهای تابستانی در آستانه عید فطر آغاز می شود. تدابیر پلیس برای کاهش تصادفات چیست؟
حمیدی: ما در بحث آماری با آقای دکتر مخالفیم. کشور ایالات متحده از ما جلوتر است.
حریرچی: جمعیت آمریکا ۴ برابر ماست.
حمیدی: این آمار قطعی است. اتوبوس را می گویید در کاشان ۳۶ نفر مجروح داشته در حالی که کل سرنشین ۲۲ نفر بوده.
حریرچی: این به بحث ما کمک می کند؟ مرجع پزشکی قانونی است و کتابی که پلیس منتشر کرده به نام گزارش جهانی ایمنی راهها. این دو عدد دارد. ایران ادعا می کند ۱۷ هزار نفر کشته دارد. این کتاب را مرکز تحقیقات کاربری ناجا منتشر کرده. سازمان بهداشت جهان آمار ۲۴ هزار نفر را داده. کتاب چاپ شده شما این را می گوید. اگر ۱۳ هزار نفر هم باشد فاجعه است، یک نفر هم فاجعه است..

حمیدی: هر کسی سهم خود را بگوید. پزشکی قانونی گفته ۱۶ هزار و ۴۰۰ نفر کشته داریم در سال ۹۴٫
حریرچی: زمانی ما آمار تصادف سر صحنه را می دهیم. تعاریف آمار کشتگان مختلف است. یکی سر صحنه، یکی یک روز، یک هفته، یک ماه، فرار از پلیس، ریزش کوه و جاده را تفاوت می دانند. این مهم است سومین عامل مرگ و میر ما در دنیا، عامل نهم است. در جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال ما، عامل اول است.
حمیدی: ما روی شاخص بحث داریم.

درباره موج سفرهای عید فطر هم آقای خسروی حرف بزنند.
خسروی: مردم نظاره گر هستند و باید عبرت بگیریم و نشان دهیم جامع نگر هستیم. واقعیت این است که در سال ۸۴ نزدیک به ۲۸ هزار نفر کشته شدند. در سال ۹۴ این عدد حدود ۱۷ هزار رسیده. این توفیق است ولی جان یک آدم هم مهم است. نمی شود کسی که جانش را از دست داد برگرداند. در ازای یک نفر فوت شده در سر صحنه تصادف، یک نفر هم از سر صحنه تا بیمارستان فوت می کند. این خوشحالی است که ۱۵ کیلومتر فاصله را اورژانس وزارت بهداشت در ۶ دقیقه وارد شده. اجازه بدهید خدمات همدیگر را دفع نکنیم.

توضیح شما درباره طرح تابستانه چیست؟
حمیدی: امسال را سال ایمنی جاده ها عنوان کردیم. بعد از عید فطر سفرهای تابستانی و طرح تابستانه داریم. سامانه آنلاین اتوبوسها تخلفات را نشان می دهد. ۶۰۰ دستگاه دوربین اضافه شده. نظارتها را افزایش دادیم. سامانه ۱۱۰۱۲۰ را در اتوبوسها اعلام کردیم تا تخلفات را مردم گزارش کنند. ما ۲۳۰ کیلومتر جاده داریم و همه را نمی توان پوشش داد.