حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور صبح امروز در همایش گرامیداشت هفته قوه قضائیه ضمن تسلیت ایام سوگواری شهادت امیرالمؤمنین علی(ع) گفت: حضرت علی(ع) اسوه بزرگ برای اجرای عدالت است، علی(ع) بود که در شیوه اجرا، عدالت را رعایت میکرد و میگفت در برابر یک ضربتی که وارد آمده فقط یک ضربت زده شود، به علی(ع) و قضاوتهایش در برابر همه جهانیان و مدعیان حقوق بشر و عدالت افتخار میکنیم.
وی ضمن گرامیداشت ایام سالگرد شهادت شهید دکتر بهشتی اظهار داشت: شهید بهشتی شخصیتی کمنظیر در تاریخ روحانیت است، او در فهم احکام دین و فقیه بودن بهمعنای واقعی کلمه در مدیریتش فوقالعاده بود، جهاندیده و آشنا به جهان بود. در ادب و اخلاق فردی بهمانند او کمتر میشناسیم، فروتن و متواضع بود و مظلوم زیست و مظلوم چشم از جهان فرو بست و با هیچ جملهای نمیتوان شهید بهشتی را تعریف کرد، جز کلام امام(ره) که فرمود بهشتی یک ملت بود.
رئیسجمهور ادامه داد: بهشتی بنیانگذار قضای اسلام نوین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است که اگر بخواهیم در قضای قوانین از علمای بزرگ نام ببریم از شهید مدرس در آغاز مشروطه و از شهید بهشتی در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی میتوان نام برد.
روحانی با بیان این مطلب “امروز در شرایطی هستیم که نیازمند به یک قوه قضائیه قوی، بهروز، چابک و قوه قضائیهای که بتواند پناهگاهی برای مردم سرزمین ما باشد، داریم” گفت: اگر مردم ما شب بهراحتی میتوانند در کنار خانواده خود سر به بالین استراحت بگذارند، بهدلیل وجود یک قوه قضائیه تواناست. یک قوه قضائیه باید بیطرف در زمینه رفع مخاصمات و مبارزه با مجرمین و ایجاد عدل و داد در جامعه باشد، لذا ما باید قدردان این قوه قضائیه، مسئولین قضائیه و قضات محترم در جهت ایجاد امنیت در کشور باشیم.
وی تصریح کرد: اگر امروز کسانی حاضر هستند سرمایه و مایملک خود را روی زمین بگذارند و فعالیت اقتصادی انجام دهند، بهدلیل اعتماد به قوه قضائیه است وگرنه این سرمایه در مسیر غیرشفاف و غیرمولد به کار گرفته میشد و یا حتی اگر سرمایهای از خارج کشور وارد این سرزمین میشود باز هم بهدلیل وجود یک قوه سالم و عادلانه قضائیه در این کشور است.
رئیسجمهور اعتماد عمومی مردم به قوه قضائیه را مهمترین ملاک و اولویت دانست و گفت: قوه قضائیه قبل از آنکه به بحث رفع تخاصم بپردازد و به شکایات مردم رسیدگی کند و احقاق حق کند، باید قبل از همه آنان مورد اعتماد جامعه باشد که هر مقدار اعتماد مردم به قوه قضائیه بیشتر شود در آن جامعه امنیت قضایی بیشتر خواهد بود و لذا نحوه بیان فعالیت قوه قضائیه و شفافیت کار آنان برای اعتماد به مردم مهم است.
روحانی بر همین اساس خاطرنشان کرد: برای مردم ما مهم است که آگاه شوند کسانی که خودسرانه به سفارت یک کشور خارجی بهخلاف قانون و خلاف امنیت ملی حمله کردند، عاملان و آمرانشان نیز بهخوبی مشخص است که قوه قضائیه چگونه با آنان برخورد میکند و چگونه اجرای احکام را به سمع و نظر مردم میرساند و این بهمعنای آن است که یک کشور در برابر امنیت سفارتخانههای خارجی مسئولیت دارد و امنیت بخشی از سرزمین آن کشور را به دوش و عهده میگیرد.
وی اضافه کرد: اگر مردم ما نسبت به اینگونه مسائل بهخوبی و باشفافیت آگاه شوند در دستگاه قضایی چه شده به همان نسبت اعتبار و اعتماد مردم به قوه قضائیه افزایش خواهد یافت و حتی اعتماد جهان به کشور ما نیز بیشتر خواهد شد. ما دنبال این نیستیم که دیگران برای ما کف میزنند یا نمیزنند، مهم این است که ما بین افکار عمومی خوب عمل کنیم و عدل اسلامی را به رخ جهانیان بکشیم که اینجا سرزمین مولایمان امیرالمؤمنین(ع) است.
رئیسجمهور تصریح کرد: اگر مردم بدانند که اموالشان و پول این بیتالمال و پول نفت به مردم را عدهای چگونه به یغما بردند و میخواهند بدانند این سازماندهی از کجا بوده و چهکسانی مجوز صادر کردند و چهکسانی برنامهریزی کردند و پول در اختیار فرد یا افرادی قرار دادند، پولها کجا مصرف شد و به کجا رفت، اینها مهم است و مسئولیت قوه قضائیه را بیشتر میکند، چرا که آنچه برای مردم مهم است ختم یک پرونده نیست، بلکه بالاتر از ختم پرونده ختم سؤالاتی است که در اذهان مردم است. قوه قضائیه همانگونه که ختم یک پرونده را اعلام میکند باید ختم سؤالاتی را که در ذهن مردم است نیز به پایان برساند و ثمره آن هم ایجاد امنیت و اعتماد بیشتر مردم به دستگاه قضاست.
روحانی با بیان اینکه در بحث اعتماد مردم به نظام بخش بزرگی از وظیفه بهعهده قوه قضائیه و بخش دیگر بهعهده دستگاه اجرایی و بخش دیگر نیز بهعهده قوه مقننه و سایر ارکان نظام است که اگر اعتماد مردم به نظام حاصل نشود و یا تضعیف شود، بیتردید بزرگترین سرمایه را که سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به نظام است از کف دادهایم، لذا قوه قضائیه اولین مسئولیتش ایجاد اعتماد بیشتر در جامعه است، اظهار داشت: مردم بنا به پشتوانه قوه قضائیه باید احساس کرامت و عزت کنند و باید حقوق شهروندیشان محترم شمرده شود که اگر مردم در جامعه احساس تحقیر کنند ممکن است به هر گناه و خیانتی دست بزنند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اصل ۱۵۶ قانون اساسی، این اصل را جزو وظایف قوه قضائیه دانست و گفت: براساس این اصل مشخص شده که قوه قضائیه باید در زمینه احقاق حقوق عمومی مردم و گسترش اصل آزادی تلاش کند. مردم باید احساس کنند قوه قضائیه حامی آزادی مردم است. اگر دستگاه دیگر یا حتی قوه دیگری حق آزادی مردم را مورد تجاوز قرار داد، قوه قضائیه آزادی مردم را تضمین کند. باید همانگونه که احساس میکنند قوه قضائیه در برابر مجرم از حقوق آنان دفاع میکند، از آزادیشان نیز دفاع خواهد کرد.
وی در ادامه گفت: زمانی در این کشور رابطه دو قوه قضائیه و مجریه به هم نزدیک بود و همه ضابطان دستگاه قضا از قوه مجریه بودند. نیروی انتظامی و دستگاه اطلاعاتی در اختیار قوه مجریه بود و حتی دادستانی هم یک رابطه نزدیک با دستگاه اجرایی داشت، اما امروز این فاصله بیشتر شده است. طبق قانون اساسی ما امروز استقلال دو قوه پررنگتر شده بهگونهای که این فاصله نسبت به سایر کشورها هم پررنگتر است.
وی با ابراز “ما باید رابطه نزدیکتری حداقل از طریق رؤسای قوا یا مسئولان بخشهای مختلف ایجاد کنیم”، خاطرنشان کرد: در جاهایی مثل شورای فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی امنیت ملی، قوا به هم نزدیک میشوند، اما ما باید از همه فرصتها و حتی روابط شخصی سران قوا برای ایجاد رابطه نزدیک میان سه قوه استفاده کنیم.
روحانی اظهار داشت: وزیر دادگستری باید چنین نقشی را ایفا کند اما اختیارات وزیر دادگستری کفایت نمیکند. همه باید تلاش کنیم تا قوا را به یکدیگر نزدیکتر کنیم، زیرا برای اینکه در بخش اقتصادی حرکت جدی به وجود آید باید قوه قضائیه با همه وجود به حمایت قوه اجرایی بیاید، در غیر این صورت ما به اهداف خود در جذب سرمایه داخلی و خارجی، رونق اقتصادی و تأمین اشتغال میلیونی نمیرسیم. ما به اشتغال میلیونی نیاز داریم؛ ما ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بیکار و بیش از ۴ میلیون دانشجو داریم و نرخ بیکاری ما در نسل جوان بالاست و این آمار میتواند یک خطر اجتماعی، امنیت، فرهنگی و اقتصادی برای جامعه ما باشد.
رئیس دولت یازدهم با تأکید بر اینکه هیچ کس سرمایهگذاری نمیکند یا فناوری به داخل کشور نمیآورد مگر اینکه به قوه قضائیه اعتماد داشته باشد، اظهار کرد: میتوان در بخشهایی از فعالیتهای اقتصادی مثل قراردادها بار قوه قضائیه را کم کرد. در قراردادها باید کاری کنیم که مشاوره حقوقی بیشتر و بهتر باشد. از سویی نیاز نیست پایان هر قراردادی به دادگاه ختم شود، زیرا میتوان از شیوههای دیگری مثل میانجیگری، سازش و داوری بهره برد و در نهایت اگر لازم بود به دادگاه مراجعه کرد. ما باید راههای دیگر را پیشبینی کنیم و اگر لازم باشد قوانین را هم اصلاح کنیم تا شرایط برای حرکت بلند اقتصادی فراهم شود.
رئیسجمهور در ادامه به فیشهای حقوقی نجومی اشاره کرد و افزود: همین موضوع فیشهای حقوقی برخی مدیران نشان میدهد که غفلتی در این زمینه صورت گرفته، به هر حال ما سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت و دیوان محاسبات را داریم که ورود میکنند، حتی دیوان عدالت اداری را نیز داریم، اما در عین حال سالهاست توافقی رخ داده و در برخی موارد حقوقهای غیرمتعارف گرفته شده که هم باید با این معضل برخورد شود و حتماً برخورد میکنیم و نتیجه آن را به استماع و گوش مردم خواهیم رساند و هم باید حواسمان جمع باشد که اکثریت قاطبه مدیران ما سالم هستند و نباید تلاش و ایثار و خدمت آنان مورد خدشه قرار گیرد. اینجا هم نیاز به کمک هر دو قوه و یا هر سه قوه داریم.
روحانی با تأکید بر مبارزه با مقوله رانت و فساد در جامعه تأکید کرد: اگر میخواهیم اقتصاد و اشتغال سالم داشته باشیم که قدرت ملی در کنار اقتصاد و اشتغال سالم به وجود میآید، باید در جامعه با رانت و فساد بهصورت جدی مبارزه کنیم.
وی با یادآوری کاهش رقم قاچاق کالا از عدد ۲۵ میلیارد به ۱۵ میلیارد آن را قانعکننده ندانست و گفت: حتی ۵ میلیارد هم قابل قبول نیست. اساساً چرا باید اجازه دهیم در این کشور قاچاق کالا صورت بگیرد، آن هم در مواردی سازمان یافته شکل میگیرد. همه نیروهای امنیتی که مسئولیت بهعهده دارند هم بخش مرزبانی و مسائل مربوط به آن باید با تمام توان در کنار قوه قضائیه با فساد مبارزه کنند.
روحانی تأکید کرد: تقویت، چابکسازی و شفافیت فعالیت این قوه، بزرگترین حامی برای دستگاه مجریه برای کل کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران و برای ملت بزرگ ایران خواهد بود.
رئیسجمهور با اشاره به روش پیمایشی شدن فروش گازوئیل اظهار داشت: این روند بسیار خوب بود. چنانچه در طول یک سال مصرف گازوئیل ۹ درصد کاهش یافت.