عباسعلی کدخدایی عضو جدید حقوقدان شورای نگهبان امشب در سالروز تأسیس این شورا با حضور در برنامه «متن و حاشیه» به ارائه توضیحاتی درباره عملکرد شورای نگهبان طی سال‌های اخیر پرداخت و اظهار داشت: حضور در نهادهای عالی نظام و پست‌های سیاسی بیش‌تر یک تکلیف است از این حیث که این توفیق نصیب آدمی می‌شود که به این انقلاب خدمت کند، این احساس خوبی است.
وی در پاسخ به سوالی درباره حضورش از پشت‌پرده شورا در ۳ سال گذشته، افزود: پشت‌پرده شاید اصطلاح خوبی نباشد، بنده همیشه روی پرده کار کرده‌ام، بعد از دوره‌ای که مجلس شورای اسلامی صلاح دید که در شورای نگهبان نباشم، برخی از دوستان و بزرگواران در شورای نگهبان ترجیح دادند که در حوزه مشاوره در خدمت آنان باشم.
کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره علت علاقه آیت‌الله جنتی به وی، گفت: البته این یک توفیق است که فردی الهی مانند آیت‌الله جنتی به بنده علاقه داشته باشد، اما فکر می‌کنم صراحت لهجه و شفاف سخت گفتنم موجب این امر شده است، آیت‌الله جنتی به کسانی که با ایشان صریح صحبت می‌کنند، علاقه دارند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه پیش‌تر گفته بودید با آیت‌الله جنتی اختلاف‌نظر هم دارید، توضیح داد: همه انسان‌ها با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند، این یک اختلاف‌نظر علمی است که به نظرم یک اختلاف‌نظر پسندیده است،اختلاف‌نظر داریم، ولی این اختلاف‌نظر به آن مفهوم نیست که ما بخواهیم راهمان را از یکدیگر جدا کنیم.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه اتفاقی افتاد که توانستید رأی مجلس را برای عضویت در شورای نگهبان به دست آورید؟ تصریح کرد: شاید علت این امر این بود که بنده خیلی صریح و بی‌پرده با نمایندگان مجلس صحبت و مواضعم را بسیار شفاف مطرح کردم و نظراتم را گفتم، بنده یک کارشناس حقوقی هستم و فردی که کارشناس است باید نظرش را به طور کارشناسی بگوید، آن‌هم فارغ از اینکه از چه طریقی منصوب یا انتخاب شده است.
وی همچنین تأکید کرد: اگر من نظر کارشناسی‌ام با موضعی که اعلام می‌کنم متفاوت باشد، شاید خیانت در امانت محسوب شود، عزیزان ما در مجلس شورای اسلامی هم متوجه این موضوع شدند که بنده فقط در مقام کارشناسی نظر خواهم داد و مسائل سیاسی ربطی به نظرات بنده ندارد.
کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره تعدد مسئولیت‌هایش در بخش‌های مختلف مانند مجلس خبرگان رهبری، گفت: بنده عمدتاً کارهای دانشگاهی انجام می‌دهم و در دانشگاه حضور دارم، غالباً تفسیر این‌گونه بوده که عضویت در شورای نگهبان شغل محسوب نمی‌شود.
وی با بیان اینکه بنده بین ۵٫۵ تا ۶ میلیون تومان از دانشگاه حقوق دریافت می‌کنم، تصریح کرد: بنده از جای دیگری حقوق دریافت نمی‌کنم، با وجود حضورم در دفتر ریاست مجلس خبرگان رهبری، از این نهاد هم حقوقی دریافت نمی‌کنم.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوالی درباره احتمال انتخابش به عنوان سخنگوی شورای نگهبان، گفت: خواهش می‌کنم این گمانه‌زنی‌ها را نداشته باشید، معلوم نیست که بنده سخنگو شوم. هرچند سخنگویی هم شغل نیست، وقتی در شورا یا مجمعی عضو هستید، وظایف بین اعضا تقسیم می‌شود، سخنگویی شورای نگهبان از بنده وقتی نمی‌‌گیرد.
کدخدایی در ادامه سخنانش با اشاره به مصاحبه اخیرش که به شورای نگهبان نمره ۱۷ از ۲۰ داده بود، گفت: در آن مصاحبه خیلی اصرار کردند و من گفتم قطعاً ۲۰ نمی‌دهم، چون در دانشگاه هم به کسی ۲۰ نمی‌دهم؛ به عنوان مثال در بخش اطلاع‌رسانی شورای نگهبان خوب عمل نکرده است، یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که از گذشته در بخش اطلاع‌رسانی به طور مناسب عمل نشده است، هرچند تلاش‌ها و اقدام‌هایی انجام شد، ولی هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه نظام انتخاباتی ما بسیار قدیمی و مربوط به دهه ۶۰ است، باید در این زمینه تحول اساسی انجام شود، گفت: بخش عمده‌ای از انتقاداتی که به شورای نگهبان وارد می‌شود، به خاطر ایراداتی است که در قانون انتخابات وجود دارد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا در این مدت برای اصلاح قانون انتخابات قدمی برنداشتید، توضیح داد: شورای نگهبان قانون‌گذار نیست، دولت و مجلس باید با ارائه طرح یا لایحه قوانین را تغییر دهند، از جهت رایزنی باید بگویم که بنده با افراد اثرگذار و مسئولان مربوطه در دولت وقت و مجلس وقت رایزنی‌هایی داشتم، اما رایزنی‌ها هیچ‌گاه در افکار عمومی اعلام نمی‌شود. دولت گذشته مصوبه‌ای را در این زمینه تهیه کرد، اما به دلایلی به نتیجه نرسید، دولت دلایل خاص خودش را داشت، آنها کار را در این زمینه متوقف کردند، طبیعتاً شورای نگهبان دیگر نمی‌توانست اقدامی انجام دهد. هم‌اکنون اعضای شورای نگهبان در کمیسیون‌های تخصصی و صحن علنی برای بیان نظراتشان بسیار فعال هستند و حضور دارند.
وی با بیان اینکه قانون انتخابات مجلس مشکل دارد، گفت: بارها برای اصلاح قانون انتخابات رایزنی کرده‌ایم و امیدواریم مجلس جدید کمک کند، اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام سیاست‌های کلی انتخابات را تدوین کند، پس از ابلاغ آن می‌توانیم با قدرت بیشتری در زمینه اصلاح قانون قدم برداریم، البته بنده به عنوان عضو کمیسیون قضایی و کمیسیون دفاعی و امنیتی مجمع در این زمینه تلاش می‌کنم.
کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره نبود نظام حزبی در کشور، گفت: نظام حزبی به بخش عمده‌ای از بررسی صلاحیت داوطلبان در هر دوره از انتخابات می‌تواند کمک کند، وقتی احزاب با هویت سیاسی روشن و ثبت‌شده‌ای داشته باشیم و همیشه در فعالیت‌های سیاسی حضور داشته باشند، برای کشور ما بهتر است، به همین جهت به جای اینکه با ۱۲ هزار تا کاندیدای انتخابات مجلس مواجه باشیم، می‌توانیم یک برنامه‌ای تنظیم کنیم که با ۱۰ حزب مواجه شویم. احزاب اگر بتوانند تعهدی در این جهت بدهند که افرادی را معرفی کنند که در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران هستند و با شرایط موردنظر قانون تطابق دارند، در این شرایط کار شورای نگهبان سبک‌تر می‌شود.
وی تأکید کرد: اگر احزاب قوی در کشور داشته باشیم دیگر شاهد ثبت‌نام ۱۲ هزار نفر در انتخابات مجلس و ۱۰۰۰ نفر در انتخابات ریاست‌جمهوری نخواهیم بود.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد شیوه بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان گفت: وقتی قانون روش خاصی را برای بررسی صلاحیت‌ها در نظر گرفته است، ما باید در همین چارچوب حرکت کنیم و اختیارات بیشتری نداریم. اگر خلاف این قوانین عمل کنیم، خلاف مقررات است، به دلیل شرایط و محدودیت قانون ناچاریم این‌گونه عمل کنیم، البته اگر قانون انتخابات اصلاح شود، بهتر می‌توانیم اقدام کنیم.
کدخدایی بر همین اساس تأکید کرد: مسئله عدم التزام به قانون اساسی یک شرایط کیفی است که معیار و محک کمّی برای آن وجود ندارد و طبیعتاً اعضای شورای نگهبان باید تلاش کنند این معیار و محک را به دست بیاورند و احراز کنند، از این جهت ممکن است نواقصی هم وجود و نارضایتی‌هایی را هم به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال مدرک یک شرط کمی است و باید فردی که ثبت‌نام می‌کند مدرک تحصیلی خود را ارائه دهد، اگر مدرک خود را ارائه ندهد، شورای نگهبان چگونه می‌تواند آن فرد را تأیید صلاحیت کند. شورای نگهبان باید بتواند مدرک تحصیلی آن فرد را احراز کند، برای التزام به قانون اساسی و اسلام هم ما باید خلاف آن را در زندگی فرد داوطلب نداشته باشیم، باید روشن شود فرد داوطلب اقداماتی را انجام نداده است که خلاف قانون اساسی یا مغایر با شرع اسلام بوده باشد. اگر بگویند شورای نگهبان در تأیید صلاحیت‌ها مبنایی ندارد، ظنی لایغفل است
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در انتخابات اخیر مجلس خبرگان رهبری چطور می‌شود فردی بدون آزمون تأیید می‌شود اما فردی به دلیل عدم شرکت در آزمون، عدم احراز صلاحیت می‌شود؟ گفت: قانون انتخابات خبرگان را خود مجلس خبرگان رهبری تنظیم کرده است، در آنجا بررسی صلاحیت داوطلبان خبرگان بر عهده فقهای شورای نگهبان قرار داده شده است، این تشخیص می‌تواند تشخیص از نزدیک و شخصی باشد یا از طریق ملاحظه تألیفات آن داوطلب باشد و یا بهترین راه که شرکت در آزمون است، هر سه طریق به نوعی در شورای نگهبان استفاده شده است، اما آنچه بیش‌تر ملاک عمل بوده آزمون کتبی بوده است.
کدخدایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه عده‌ای این‌گونه تصور می‌کنند که شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها جناحی اقدام می‌کند، گفت: من قبول دارم که این نگاه وجود دارد، ولی عملکرد شورای نگهبان خلاف ان را ثابت می‌کند، نمایندگان هر دو مجلس نهم و دهم را شورای نگهبان تأیید صلاحیت کرد، آیا در انتخابات ریاست جمهوری شورای نگهبان جناحی عمل کرد؟ اگر فقط یک جناح در انتخابات به تأیید شورای نگهبان رسید، چرا نتیجه مجلس و ریاست جمهوری همیشه متفاوت بوده است؟
وی در پایان در پاسخ به سؤالی درباره تأیید صلاحیت داوطلبان انتخابات آینده ریاست‌جمهوری، خاطرنشان کرد: هنوز زمان قضاوت برای انتخابات ریاست جمهوری آینده و تأیید یا ردّ صلاحیت نامزدهای احتمالی زود است.
