موفقیت اقتصادی سه ساله اخیر صندوق ذخیره فرهنگیان ، اولین نشانه های اقتصاد مقاومتی

( مستند به انتشار شاخص های کلیدی عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان در دولت تدبیر و امید )

یکی از مهمترین مباحث در هر جامعه که همواره مورد توجه سیاستگزاران و آینده پژوهان قرار می گیرد نقش تعلیم و تربیت و پرورش نسل های آینده جهت نیل به اهداف و آرمان های آن جامعه و اصلاح کاستی های موجود در  نسل های فعلی می باشد،به خوبی روشن است که چنانچه این مهم به درستی انجام پذیرد جوامع به توسعه پایدار دست خواهند یافت.یقینا در این میان، معلمان هستند که نقش اصلی را در تربیت و هدایت جامعه بر عهده دارند که این وظیفه رسالتی سنگین بر دوش آنان می باشد.

تمامی کشورها ظرفیت های بالای قشر فرهنگیان را همواره مدنظر دارند، کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد،.فرهنگیان  اما  همواره کمی ها و کاستی ها را احساس می نمایند،دولت ها نیز همواره در حد توان و بضاعت خود با وجود مشکلات مختلفی که کشور با آن مواجه می باشد سعی در حل مشکلات این قشر که با بیش از نیمی از جمعیت کشور سر وکار دارد می باشند.

در این خصوص تا کنون راهکارهای مختلفی اندیشیده شده و یکی از این ظرفیت ها، نهادهای اقتصادی ای است که فرهنگیان با سرمایه گذاری در آن بتوانند از مزایایی در هنگام بازنشستگی استفاده نموده و با خیالی آسوده از ادامه زندگی خود پس از فراغت از کار بهره برداری نمایند،در نهاد آموزش و پرورش صندوق ذخیره فرهنگیان نقش نهادی قابل اتکا و اعتماد در ابتدای بازنشستگی را برای فرهنگیان ایفا می نماید.

اکنون و با توجه به نامگذاری امسال به عنوان اقتصاد مقاومتی،اقدام و عمل و با توجه به اینکه نهادهای بزرگ اقتصادی همچون صندوق ذخیره فرهنگیان در اقتصاد مقاومتی نقش بسیار پررنگی می توانند داشته باشند به بررسی بخشی از عملکرد این صندوق در سه سال اخیر و برنامه های پیش رو از منظر اقتصاد مقاومتی پرداخته می شود.

* برای اولین بار از سال ۷۳ که این صندوق تاسیس گردیده است در صندوق ذخیره فرهنگیان در دوره کنونی برنامه‌ توسعه‌ای تنظیم گردیده و حوزه‌های جذاب سرمایه‌گذاری در ۵ سال آینده کشور با کمک متخصصان معین گردیده است و حتی به صورت مدون مشخص گردیده که در هر حوزه با چه میزان سرمایه ای بایستی ورود نمود.

* همچینین در راستای شفافیت بیشتر برنامه ای در دست پیگیری است که تمامی شرکت ها و حوزه های مالی صندوق به سمت بازار سرمایه حرکت نمایند،یقیناحضور بخش زیادی از شرکت های زیرمجموعه صندوق در بازارهای مالی شفاف امکان محاسبه دقیق و لحظه ای دارایی ها را فراهم می آورد،هم اکنون صندوق در  حال برنامه ریزی می باشد که املاک و مستغلات صندوق نیز در قالب صندوق املاک و مستغلات به بازار سرمایه کشور وارد گردد،البته تا کنون نیز در این راستا تلاش گردیده تا تمامی فعالیت ها در سایت موسسه اطلاع رسانی گردد و همچنین با حضور در استانهای مختلف و شرکت در نشست ها و همایش ها اطلاع رسانی لازم صورت پذیرد.

* همچنین یکی از مهمترین طرح های در حال اجرا که تمامی مدارک و مستندات آن تهیه گردیده و آماده ارائه جهت تصمیم گیری به ارکان بالادستی صندوق می باشد ایجاد بانک قرض الحسنه فرهنگیان می باشد،در راستای ایجاد این بانک ابتدا صندوق‌های ضروری آموزش و پرورش ساماندهی شده و تبدیل به بانک قرض‌الحسنه فرهنگیان می‌ شود تا تسهیلاتی با نرخ ۴ درصد در اختیار اعضاء قرار گیرد چنانچه این موضوع محقق شود در خصوص پرداخت تسهیلات به فرهنگیان تحولی عظیم روی خواهد داد.

*در ذیل نیز به برخی از آمارهای درخشان عملکرد حال حاضر صندوق و مقایسه آن با گذشته اشاره می گردد:

* در پایان سال مالی ۹۴ دارایی ثبت و تأیید شده این صندوق ۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است و این در حالی است که در ۳ سال گذشته ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش داشته و برآورد ارزش افزوده آن حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است که منتظر تصویب در جلسه هیأت امنا در خصوص نحوه وارد کردن آن در صورت وضعیت می باشد. این افزایش خیره کننده در شرایطی است که اولا کشور در بازه ای از این زمان درگیر تحریم های ناجوانمردانه و رکود سنگین  بوده و از طرفی برخلاف سالیان گذشته این دوره اولین  دوره ای است که دولت سهم خود را که بایستی معادل واریزی فرهنگیان باشد پرداخت ننموده است،با جود عدم پرداخت سهم دولت، هم اکنون بدهی گذشته دولت به صندوق نیز معادل ۷۰۰ میلیارد تومان می باشد که یقینا اگر این میزان به موقع پرداخت گردیده بود صندوق هم اکنون نیز وضعیت بهتری داشت و افزایش خیره کننده دارایی ثبت و تایید شده آن به بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان می رسید که در نوع خود و در بین سایر صندوق های کشور بی نظیر  می باشد.بدین ترتیب در دوره ای حدودا سه ساله جمع دارایی های صندوق به حدود ۳ برابر افزایش یافته است.این افزایش سه برابری در شرایطی رخ داده که کشور با رکود مواجه بوده و برخی حوزه ها مانند سهام شرکت ها در بورس اوراق بهادار کاهش داشته اند.برنامه ریزی صحیح،تبدیل مناسب دارایی ها و تشکیل سبد بهینه از دارایی هایی با قابلیت رشد توانسته است زمینه ساز این جهش ارزش دارایی های صندق گردد،نکته قابل مقایسه این است که در این مدت صندوق های هم تراز و یا شرکت های با سرمایه مشابه با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد کشور یا دچار کاهش ارزش شده و یا تنها به حفظ وضع موجود خود موفق گردیده اند.بدون شک در اقتصاد مقاومتی ارزش آفرینی و ایجاد ارزش افزوده آن هم با استفاده حداکثری از امکانات موجود یکی از مهم ترین اهداف می باشد که در صندوق ذخیره فرهنگیان تا حدود زیادی محقق گردیده است.

* هم چنین در راستای کاهش دغدغه های فرهنگیان پس از بازنشستگی نیز توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که  بیشترین پرداختی به هر عضو صندوق در سال ۹۴ بیش از ۲۳ میلیون تومان بوده است و  فردی  که از مهر ۷۴ تا کنون حدود  ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به صندوق پرداخت کرده است در حال حاضر بیش از ۲۳ میلیون تومان در حین بازنشستگی دریافت می دارد و به طور میانگین در سال ۹۴ به اعضاء ۸ میلیون تومان پرداخت شده است که در این میان جالب توجه است که  میانگین پرداختی به اعضاء در سال مالی ۹۱ حدود ۳٫۵ تا ۴ میلیون بوده است و از سال ۹۱ تا ۹۴ این رقم به میزان ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.این افزایش چندین برابری پرداختی به هر عضو صندوق به دلیل ارزش ایجاد شده در دارایی های صندوق و ناشی از مدیریت بهینه دارایی ها می باشد.

* سود تقسمی سالیانه که از ابتدای تاسیس صندوق تا سال ۱۳۹۱ بالغ بر ۱۵۸۶۷ میلیارد ریال بود در فاصله سال های ۹۲ تا ۹۴ به ۲۳۴۸۸ میلیارد ریال رسید که سود تقسیم شده در این مدت ۳ ساله ۵۰ درصد بیشتر از سود تقسیم شده در کل دوره تاسیس صندوق تا سال ۹۱ که معادل ۱۷ سال است،می باشد.به عبارت دیگر در مدت ۳ سال نه تنها معادل ۱۷ سال قبل از آن سود ایجاد گردیده بلکه این مقدار معادل ۱٫۵ برابر آن می باشد،و چنانچه این روند با همین سرعت ادامه یابد در طی ۱۷ سال می تواند به سودی معادل ۸ برابر دوران قبل از خود دست یابد.

* همچنین هیئت مدیره صندوق در راستای صرفه جویی در هزینه ها سعی نمود این امررا از خود آغاز نماید،به همین منظور نیز نسبت پاداش اعضای هیأت مدیره در سال ۹۱ میزان ۰٫۴ سود پرداخت شده؛ در سال ۹۲ مبلغ ۰٫۲ درصد سود اعلامی پرداخت شده؛ در سال ۹۳ مبلغ ۰٫۳ سود به عنوان پاداش پرداخت شده و  در سال ۹۴ میزان پاداش پرداختی به اعضای هیأت مدیره به صفر رسیدهمچنین علی رغم افزایش سه برابری حجم فعالیت ها و پروژه های موسسه، هزینه های پرسنلی کاهش ٣ درصدی نشان می دهد این کاهش هزینه ها که موجب افزایش بهره وری می شود از اهداف مهم و اساسی در اقتصاد مقاومتی است که مورد توجه مسئولان و سیاستگذاران کلان کشور و دولت محترم تدبیر و امید قرار دارد.و امید است که این امر سرلوحه سایر شرکت ها و بخش های مختلف کشور قرار گیرد.

در همین راستا در سال ۹۱ پاداشی برابر با ۱۴۱ میلیون تومان به صورت سالانه برای ۵ عضو پرداخت شد؛ در سال ۹۲، ۱۶۰ میلیون تومان برای ۴ عضو و در سال ۹۳ مبلغ ۲۶۰ میلیون تومان  برای ۷ نفر عضو پاداش پرداخت شد که در این سال ۲ و یا ۳ نفر از اعضاء، پاداش خود را نیز به صندوق عودت دادند که این خواسته شخصی‌ بوده است.

*در کنار این آمارهای کمی بایستی به وضعیت شرکت های موجود در صندوق نیز به صورت ویژه دقت نمود،:

تحول ایجاد شده در بیمه معلم ،که در ابتدای تحویل صندوق توسط تیم فعلی با مشکلات عدیده ای از جمله زیان انباشته چند ساله،پرداخت های اعتباری منابع بیمه عمر و … مواجه بود .اکنون این شرکت بیمه ای  به دومین بیمه خصوصی کشور به لحاظ سهم بازار و EPS (سود ایجاد شده برای هر سهم) و  شرکتی سودآور مبدل گشته است.

* ورود به پرونده پر حاشیه و سنگین بانک سرمایه و پیگیری حل مشکلات از جمله ثبت صورتجلسات مجمع عمومی،افزایش سرمایه و …که به انحاء مختلف جلوی تضییع بیت المال و سوء استفاده های مالی گرفته شده است،لازم به ذکر است که بخشی از این حاشیه سازی ها و هزینه های ایجاد شده نیز مستقیما به گروههای منع شده از استفاده از منابع این بانک مرتبط می باشد.یقینا جلوگیری از دست اندازی به بیت المال می تواند ضمن جلوگیری از وارد شدن ضرر و خسارت به اموال فرهنگیان عزیز بهره وری استفاده از سرمایه ها را نیز افزایش دهد.

* ورود به پرونده های قضایی شرکت ساختمانی معلم و حل بخشی از مشکلات آن و همچنین فعال نمودن پروژه های عظیمی همچون مگاپارس با اینکه شرایط رکود در بخش ساختمان بسیار سنگین می باشد از دیگر بخش های فعالیت بوده است.رویکرد حل مشکلات در حالی که وضعیت بخش مسکن در رکود می باشد موجب می گردد تا شرکت از موانع پیش رو آزاد شده و با اندکی رونق در بازار مسکن دچار جهش در سودآوری و ارزش آفرینی گردد.

* در خصوص پتروشیمی ها یکی از نقاط قوت فعالیت راه اندازی فاز دوم پتروشمی مروارید و پیگیری ساخت و تسریع در سایر پروژه ها می باشد که در همین زمینه پروژه کیمیای پارس خاورمیانه با تلاش فروان از منابع ارزی و ریالی تامین منابع گردیده و از طرح وارد فاز اجرا گردیده است،همچنین صندوق در تلاش است برخی از سرمایه های غیرسودآور و غیر متمرکز خود را به بخش های نفت،پتروشیمی و انرژی جهت دهی نماید ،که برنامه ریزی تاسیس ۱۲ واحد نیروگاهی با توجه به نیاز کشور و سودآوری بالا از آن جمله می باشد.ایجاد این واحدها ضمن ایجاد ارزش افزوده برای کشور و نیز مشغول شدن نیروی کار موجب می گردد تا از خام فروشی جلوگیری شده و منابع خدادادی کشور به نحو احسن جهت نسل های آینده استفاده گردد.

* در همین حال و با وجود افزایش چشمگیر سودآوری موسسه تمامی روش های غیر معمول افزایش سودآوری از جمله معاملات کد به کد سهام ممنوع گردیده و سودهای به دست آمده تماما ناشی از عملیات واقعی بخش های مختلف صندوق می باشند.همچنین صندوق با توجه به آیین نامه سرمایه گذاری خود از بنگاه داری در شرکت های غیر موثر خارج گردیده و به دنبال ایجاد هولدینگ های خوشه ای و تخصصی می باشد که این مهم می تواند هم افزایی عظیمی در بین شرکت های تابعه ایجاد نماید.رها شدن از بنگاه داری در بخش های غیر موثر هم تمرکز مدیران صندوق در نظارت بهینه بر سرمایه گذاری ها را افزایش می دهد و هم می تواند موجب بهره وری بالاتر استفاده از سرمایه و نقش شوندگی بالاتر سهام گردد.

با توجه به موارد ذکر گردیده یکی از دلایل مهم موفقیت صندوق ذخیره فرهنگیان نسبت به سایر نهادهای مالی مشابه در کشور به دلیل اجرای اقتصاد مقاومتی در عمل می باشد،کاهش هزینه ها،برنامه ریزی جهت ایجاد سبد بهینه سرمایه گذاری در کنار ورود به صنایع اساسی و مورد نیاز کشور موجب گردیده که علاوه بر ایجاد اشتغال و رشد تولید کشور و  پاداش معنوی برای سرمایه گذاران در صندوق که فرهنگیان خدوم و زحمت کش می باشند موجب افزایش چشمگیر در ارزش دارایی ها و ایجاد ارزش افزوده گردد و آنان از مزایای مادی آن نیز بهره مند گردند.