خبرنگار مهر – گروه جامعه: پس از آنکه مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش ۲۳ تیرماه امسال در نشست خبری خود با رسانه‌ها، جزئیات آیین‌نامه جدید هدایت تحصیلی را تشریح کرد، این آیین‌نامه کم‌کم به زمینه‌ای برای واکنش کارشناسان آموزش و پرورش و دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان تبدیل شد. تا جایی که از اوایل تیرماه امسال تا همین دیروز، سر و صدا و انتقاد توام با نگرانی دانش‌آموزان و اولیاء، پای ثابت پیگیری‌های خبرنگاران شده بود.
ماجرا هم به آنجا برمی‌گشت که در آیین‌نامه جدید هدایت تحصیلی که به گفته مدیران ارشد آموزش و پرورش بر اساس چهار عامل «علاقه، استعداد، نیاز کشور و امکانات آموزشی» تنظیم شده و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش هم رسیده است، برای توازن رشته‌ای و توجه به نیازهای کشور، از عنصر «اجبار» استفاده شده بود!
به تعبیر ساده‌تر، تا پیش از این دانش‌آموزان برای انتخاب رشته در پایان سال اول دبیرستان، بر اساس نمرات سال اول و علایق و استعدادهای خود در آزمون‌های استعدادسنجی، مجاز به انتخاب رشته از میان ادبیات و علوم انسانی، ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم و معارف اسلامی یا دو شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش می‌شدند و در این میان، گروه مشاوره مدرسه در فرم هدایت تحصیلی به دانش‌آموز اعلام می‌کرد که بهتر است کدام رشته را انتخاب کند و این دانش‌آموز بود که در نهایت تصمیم می‌گرفت.
با تغییر ساختار نظام آموزشی و دوره‌های تحصیلی و بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش، هدایت تحصیلی از پایان سال اول دبیرستان به پایه نهم (سوم راهنمایی سابق) منتقل شده است، اما تغییر رویه آموزش و پرورش از هدایت تحصیلی به اجبار تحصیلی، باعث اعتراض دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان شد.
در تغییر صورت گرفته در نظام هدایت تحصیلی که پس لرزه‌های آن در یک ماه اخیر نظام آموزشی را با تشنج مواجه کرده بود، به تشخیص مدرسه و گروه مشاوره آن، به دانش‌آموزان پایه نهم اعلام می‌شد که با توجه به بررسی نهایی صورت گرفته، باید برای پایه دهم در رشته مورد تأیید و تشخیص مدرسه ثبت‌نام کرده و ادامه تحصیل دهند و در این میان، دیگر حق انتخابی برای آنان وجود نداشت!
دانش آموزان و اولیاء آنان تاکید دارند هدایت تحصیلی اجباری است و این موضوع در شان نظام تعلیم و تربیت نیست اما مسئولان وزارت آموزش و پروش اصرار دارند که روش آنان توزیع متوزان رشته ها است.
کارشناسان آموزشی نیز کمتر نسبت به آیین نامه هدایت تحصیلی انتقاد دارند و مشکل را روش اجرای هدایت تحصیلی می دانند روشی که موجب نارضایتی خانواده ها و دانش آموزان شد.
در نهایت با انتقادات دانش‌آموزان، اولیاء و کارشناسان و البته پیگیری مداوم رسانه‌ها، مجلس شورای اسلامی به این موضوع ورود پیدا کرد و خروجی آن حل مشکل دانش آموزان معترض بود و نمایندگان مجلس اعلام کردند اجباری کردن رشته های تحصیلی برداشته شد اما مسئولان آموزش و پرورش زیر بار این مسئله نرفتند و تاکید کردند تعداد زیادی از دانش آموزان ثبت نام کردند و در تلاشیم مشکل برخی از دانش آموزان معترض حل شود.
همچنین، سازمان بازرسی کل کشور هم به موضوع وارد شد. به طوری که قاضی ناصر سراج رئیس این سازمان، به دنبال اعتراض گسترده دانش‌آموزان به اجباری شدن هدایت تحصیلی، ۱۰ مردادماه به معاون نظارت و بازرسی امور فرهنگی و اجتماعی خود مأموریت داد تا با قید فوریت موضوع هدایت تحصیلی در آموزش و پرورش را بررسی کند و نتیجه را گزارش دهد.
اما معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش که رئیس ستاد هدایت تحصیلی است در واکنش به این خبر اعلام کرد: هیچ گونه فشاری از سوی دستگاه های نظارتی مبنی بر لغو اجبار در هدایت تحصیلی به این وزارتخانه وارد نشده است.
حاشیه و انتقادها پیرامون هدایت تحصیلی آنقدر زیاد بود که در هر نشست خبری خبرنگاران از این فرصت استفاده می کردند تا حرف تازه تری که بتواند مشکلات را حل کند از مسئولان بشنوند. روز گذشته نیز در نشست خبری، حجت‌الاسلام مصطفی ناصری زنجانی معاون حقوقی و امور مجلس وزیر آموزش و پرورش که برای تشریح برنامه‌های سی و سومین اجلاس روسای آموزش و پرورش کشور برگزار شده بود، در پاسخ به خبرنگاران گریزی هم به موضوع هدایت تحصیلی زد و خبری بر لغو اجبار در هدایت تحصیلی تاکید کرد و گفت: خروجی نشست مشترک بین مجلسیان و وزارت آموزش و پرورش به حذف اجبار انتخاب رشته های تحصیلی انجامید.
انتقاد از فرایند اجرای هدایت تحصیلی به گوش رئیس جمهور نیز رسید و دکتر روحانی روز گذشته در گفتگوی ویژه خبری گریزی به این مسئله زد و با انتقاد از روش اجرایی هدایت تحصیلی گفت: ما باید در این موارد افراد را آزاد بگذاریم. به عنوان مثال من در موضوع هدایت تحصیلی که در آموزش و پرورش اجبار شده بود ورود کردم و گفتم حق ندارید در این مسئله بچه ها را اجبار کنید بلکه ما باید یک چارچوب و مقرراتی را بگذاریم نه اینکه یک فرد بتواند برای دیگران تصمیم بگیرد یعنی من مشاور بشوم و در موضوع هدایت تحصیلی، بچه ها را اجبار کنم اما بحث مشورتی اشکالی ندارد بلکه اجباری شدن آن ایراد دارد بلکه باید شرایط را برای انتخاب بهتر آنها فراهم کنید.
به نظر می رسد آموزش و پرورش با تاکیدات رئیس جمهور و پیوستن وی به خیل معترضان آموزش و پرورش از مواضع خود عقب نشینی کند و هدایت تحصیلی از اجبار به انتخاب برگردد. البته باید منتظر ماند و دید که واکنش مسئولان وزارت آموزش و پرورش به صحبت‌های شب گذشته رئیس جمهور چه خواهد بود؛ آیا مسئولان آموزش و پرورش باز هم به اجرایی کردن طرح خود پافشاری می‌کنند یا این بار در برابر رئیس جمهور کُرنش خواهند کرد.
