«حجت‌الاسلام سید علی قاضی عسکر»، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت اظهار کرد: ما برای مذاکرات نظر مسؤولان نظام را گرفته بودیم و طبق آن رفتار کردیم. همیشه دنبال برقراری حج بودیم و هرگز از حقوق مردم صرف نظر نکردیم، چون معتقدیم با حج نباید برخورد احساسی شود.
پیگیری پرونده حج از طریق بعثه سایر کشورها
به گزارش ایسنا او درباره اقدامات صورت گرفته از سوی بعثه مقام معظم رهبری برای از سرگیری حج تمتع گفت: به بعثه‌های سایر کشورها پیغام‌هایی فرستاده شده و قصد داریم در مذاکرات بعدی با آن‌ها این مسئله را حل کنیم که پیگیری این موضوع به بعد از حج امسال موکول می‌شود، اما ما تلاش‌هایی را شروع کرده‌ایم.
قاضی‌عسکر با اشاره به آنچه باعث شد درباه حج تفاهم نشود، بیان کرد: با آنکه در دور دوم مذاکرات حج ایران و عربستان وزیر حج آن کشور برخی مشکلات را حل کرد، اما مسائل ریشه‌ای به قدرت خود باقی مانده بود. ما نمی‌توانستیم تفاهم‌نامه‌ای که با روح ملت و شأن مردم ایران در تضاد است امضا کنیم.
وی با اشاره به برخی موانع حضور زائران ایرانی در مناسک حج امسال گفت: عربستان مسائل جدیدی را مطرح کرد که برای ما قابل قبول نیست. مثلا محرومیت سفر خانم‌های زیر ۴۰ سال بدون محارم. این موضوع در کشور ما اصلا معنی ندارد و یا به میان کشیدن برخی مسائل ساده در مذاکرات که در شأن دولت‌ها نیست، مثل نصب نکردن پرچم ایران در ساختمان‌های مورد استفاده‌ی ما و یا سختگیری‌هایی برای ملاقات با سایر بعثه‌ها.
سرپرست حجاج ایرانی اضافه کرد: مگر ما باید همه قوانین آن‌ها را بپذیریم؟ یک گردشگر وقتی به کشوری می‌رود، عقاید خود را دارد؛ ضمن آنکه به قوانین کشور میزبان احترام می‌گذارد.
برائت از مشرکین محل مناقشه نبود
قاضی‌عسکر همچنین با تأکید بر اینکه اجرای مراسم برائت از مشرکین به هیچ وجه محل مناقشه بین دو کشور نبوده است، افزود: در برخی رسانه‌های خارجی مطرح شد چون ایران می‌خواست مراسم برائت از مشرکین را برگزار کند، عربستان حضور آن‌ها را نپذیرفت. در حالی که اصلا در تفاهم‌نامه دو کشور چنین موضوعی مطرح نشد و مراسم برائت از مشرکین محل مناقشه نبوده است. ما سال‌های گذشته این مراسم را با مجوز ولیعهد عربستان برگزار می‌کردیم و تاکنون خلاف قوانین آن‌ها عمل نشده است.
وی اضافه کرد: اگر گاهی شایعه‌هایی درباره این موضوع پراکنده می‌کنند، باید آگاه باشید که صحت ندارد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه، بحث‌های مطرح شده درباره قصد ایران برای بهره‌برداری سیاسی از حج را انحرافی خواند و افزود: متأسفانه این عربستان است که از حج به عنوان ابزار سیاسی بهره‌برداری می‌کند. چرا آن‌ها امسال حج را برای ایرانی‌ها «سد عن سبیل‌الله» کردند؟ چرا در بقیع با زائران شیعه آنطور رفتار می‌کنند؟ چرا در نمازی که شیعیان حضور دارند، خطبه‌هایی علیه آن‌ها می‌خوانند؟ باید عربستان را نصیحت کرد.
وی اظهار کرد: در همه جلسات توجیهی خطاب به مدیران و روحانیون کاروان‌ها گفته‌ام ما به حج نمی‌رویم که تبلیغ تشیّع کنیم، چون نیازی نمی‌بینیم. ما در داخل کشورمان چند میلیون اهل تسنن داریم. اگر بنا بود کسی را شیعه کنیم، از کشور خودمان شروع می‌کردیم. این حرکت‌ها فریب‌کارانه است تا تضادی بین شیعه و سنی راه بیاندازد.
قاضی‌عسکر ادامه داد: چند سال است که می‌گوییم حج را از روابط سیاسی دو کشور جدا کنید تا اگر قطع رابطه پیش آمد، حج ادامه یابد؛ ولی حالا می‌بینید که چه اتفاقی افتاده است.
او در ادامه سخنانش با انتقاد به مدیریت عربستان در حج اظهار کرد: نداشتن مشورت و تفاهم با سایر کشورها مشکلات زیادی را برای حج بوجود آورده است، در حالیکه در نامه‌ای به جا مانده از بنیان‌گذار عربستان که در همین کشور چاپ شده و نگهداری می‌شود آمده است، کار حرمین شریفین را با مشورت کشورهای اسلامی انجام دهید. حرف ما هم همین است. باید عربستان بعثه‌های سایر کشورها را جمع کند و آسیب‌شناسی داشته باشد، اما متأسفانه عربستان پاسخی به این خواسته‌ها نمی‌دهد و ما مهمترین مشکل را در همین می‌بینیم. ما خیر عربستان را می‌خواهیم.
علت فاجعه منا مشخص شده است
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه این گفت‌وگو که دوشنبه‌شب در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» صورت گرفت، درباره نتایج کمیته حقیقت‌یاب و درخواست خانواده‌های بازمانده فاجعه منا برای اطلاع یافتن از نتایج پیگیری‌ها، اظهار کرد: متأسفانه تاکنون عربستان پاسخی به درخواست‌های ما نداشته و مستندات را در اختیار کمیته حقیقت‌یاب قرار نداده است. اگر فیلم‌های آن‌ها را داشتیم، حتما تاکنون به نتیجه می‌رسیدیم. هر چند براساس مستندات خودمان تا به حال سه جلد کتاب درباره فاجعه منا تهیه شده که سه جلد دیگر آن در دست تألیف است.
وی اضافه کرد: علت فاجعه منا برای ما مشخص شده است. ضعف مدیریتی عربستان مهمترین دلیل آن حادثه بود. غیر از ما وزارت اطلاعات و دیگران هم روی این پرونده کار کرده‌اند و همگی به همین نتیجه رسیده‌اند.
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه با بیان اینکه دنبال احقاق حقوق بازماندگان فاجعه منا است، بیان کرد: برخی مسئولان قول‌هایی به خانواده‌های بازمانده آن واقعه داده‌اند که به آن عمل نکرده‌اند. ما پیگیر تحقق آن وعده‌ها هستیم.
قاضی‌عسکر سپس درباره شبهات و ابهامات مطرح شده نسبت به ضرورت انجام حج در شرایط حاضر توضیحاتی داد و نخست با اشاره به اهمیت حج به عنوان یکی از ارکان اسلام، اظهار کرد: اگر نگاه واقعی مکتب اسلام به حج وجود داشت، بسیاری از مشکلات جهان اسلام حل می‌شد. ما سازمان ملل متحد را داریم، در حالیکه از حل مشکلات جهان عاجز است.
وی اضافه کرد: گردش مالی، اقتصاد اسلامی، بازار مشترک اسلامی، مقابله با فقر از جمله مزایای حج تمتع است که متأسفانه مغفول مانده و حج صرفا به یک فریضه عبادی تبدیل شده است، در حالی که طبق مکتب اسلام و حتی توصیف امام خمینی (ره)، نگاه به حج باید فرامذهبی و عمومی باشد.
حکم خرج کردن پول حج در امور عام المنفعه و خیریه
نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت در واکنش به برخی دیدگاهها درباره خرج کردن پول حج در امور عام‌المنفعه و خیریه، اظهار کرد: حج یک فریضه الهی است و چنین دیدگاه‌هایی درباره آن ریشه در تاریخ دارد و روایاتی از گذشته برای رفع ابهام در این‌باره وجود داشته. مثلا گفته شده اگر در یک سال هیچ‌کس نتوانست به حج برود، از وظایف شارع اسلام است که از بیت‌المال هزینه کند و عده‌ای را به حج بفرستد چون حج فریضه‌ای الهی است. در روایات داریم اگر یک سال حج را تعطیل کنند، خداوند آن‌ها را به هلاکت خواهد رساند.
وی همچنین در واکنش به طرح شائبه‌هایی درباره تبعیض نژادی عرب و عجم برای تعطیل کردن حج بیان کرد: آن دسته از اشخاصی که به دین علاقه‌مند نیستند، این موج را ایجاد کرده‌اند که البته شبکه‌های مجازی نیز به خوبی به کمک آن‌ها آمده‌اند. من شخصا پیگیر نظرهای مردم در این‌باره هستم. گروهی فقط می‌خواهند تفکر ضد دینی و بحث‌های نژادپرستانه را با استفاده از مسئله واجد و شرعی حج راه بیندازند، در حالی که موضوع حج ارتباطی به بحث عرب و عجم ندارد. موضوع حج فریضه دینی است و ویژگی‌هایی دارد که هیچ عمل دیگری ندارد و ما نمی‌توانیم مردم را از انجام این عبادت شرعی محروم کنیم.
وی اضافه کرد: بعضی‌ها تصور می‌کنند پولی که در حج هزینه می‌شود مستقیم به کشور عربستان می‌رود، در حالی که بخشی از آن هزینه‌ها به داخل کشور برمی‌گردد. حج هر سال برای ما گردش مالی داشته است.
آن‌هایی که به حج حساس‌اند، در این سال‌ها چقدر به ترکیه و سواحل خلیج‌فارس رفته‌اند؟
قاضی‌عسکر همچنین گفت: همان‌هایی که سعی می‌کنند حج را ضدارزش جلوه دهند، در همین مدت چقدر به کشورهای جنوب خلیج فارس یا ترکیه رفته‌اند؟ ما به مردم نمی‌گوییم سفر نکنند، ولی چرا این حساسیت را فقط به حج نشان می‌دهند؟
او تأکید کرد: نباید با عقاید دینی مردم بازی شود. وظیفه علما و دانشمندان جامعه است که مقابل موجی که دشمن ایجاد می‌کند، بایستند. یقینا حضور نداشتن ما در شبکه‌های اجتماعی آفت بزرگی است. طبق یک پژوهش، در حج‌های گذشته ۱۱ میلیون جلد کتاب بین زائران توزیع شد که گاهی عقاید تشیع را زیر سوال می‌برد.
وی سپس درباره حضور در فضای مجازی برای فرهنگ‌سازی توضیح داد: مدتی است که وارد این فضا شده‌ایم. پیش از آن آموزش‌های حج متنوع‌تر شده بود. علاوه بر این، ۳۵۰ اثر در پاسخگویی به شبهات وهابیت و معرفی تشیع منتشر شده است. عناصر فرهیخته زیادی داریم و سعی می‌کنیم از این ظرفیت‌ها در فضای مجازی به نفع خود استفاده کنیم، چون معتقدیم فضا برای معاندان نباید فراهم شود.
قاضی‌عسکر همچنین در پاسخ به تفاخر و حج تجملی اظهار کرد: قبول دارم زمانی افرادی که به حج می‌رفتند تفاخر می‌کردند، ولی در حال حاضر آن تفکر به خاطر کارهای فرهنگی تغییر کرده است. مطلع‌ام بسیاری از حجاج با حذف ولیمه، مدرسه‌ها ساخته‌اند و جهیزیه‌هایی را تأمین کرده‌اند.
تفاخر و تجمل گرایی حج کمتر شده است
وی افزود: برای جلوگیری از تفاخر و تجمل‌گرایی حج تصمیمی گرفته شد که از ثبت نام چندین باره افرادی که قبلا به حج مشرف شده‌اند جلوگیری شود. حتی در شورای عالی حج این طرح تصویب شد. با این حال طبق بررسی آمار، در بین یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفری که در نوبت حج هستند، تعداد اشخاصی که چندین‌بار برای حج ثبت نام کرده‌اند بسیار کم بوده است. با این حال آن دستور اجرایی شده است.
نماینده ولی فقیه اضافه کرد: مقام معظم رهبری بارها توصیه کرده اند حج حالت تشریفاتی پیدا نکند. ما نیز در سیاست‌ها اعمال کردیم تا تفاخر بوجود نیاید. برای همین هم خدمات یکسان به همه زائران داده می‌شود. البته تفاوت‌هایی در قیمت حج وجود دارد که این به دلیل وضعیت اسکان در عربستان است.
