تحلیلگر ارشد مسائل ایران در مرکز تحقیقات کنگره آمریکا در گزارشی جدید به شرح بودجه‌هایی پرداخته که دولت‌های متوالی این کشور از سال ۲۰۰۴ برای ایجاد تغییرات مطلوب واشنگتن در داخل ایران در قالب برنامه‌هایی موسوم به «پیشبرد دموکراسی» و حقوق بشر اختصاص داده‌اند.
«کنث کزمان»، این گزارش با عنوان «ایران: سیاست، امنیت خلیج (فارس) و سیاست آمریکا» را روز ۱۹ آگوست به مرکز تحقیقات کنگره تقدیم کرده است.
یکی از سرفصل‌های گزارش آقای «کزمان» به موضوع تلاشهای دولت‌های متوالی آمریکا و نظام حاکمیتی این کشور برای ایجاد تحولات همسو با واشنگتن در داخل ایران می‌پردازد. «کزمان» ادعا کرده نام تلاشهای دولت‌های آمریکا و کنگره آمریکا را نمی‌توان براندازی حکومت ایران دانست، زیرا آنها به دنبال «تحول سیاسی در ایران از طریق ترویج دموکراسی و تحریم‌های حقوق بشری بوده‌اند.» (ص ۴۷)
وی با وجود این نوشته است: «در برخی مقاطع زمانی، عده‌ای در داخل کنگره آمریکا از اتخاذ سیاست رسمی براندازی حکومت ایران توسط ایالات متحده طرفداری کرده‌اند. یک طرح قانونی در کنگره صد و یازدهم خواستار آن بود که سیاست رسمی آمریکا براندازی حکومت (ایران) باشد (قانون ‘انتقال دموکراتیک’)» (ص۴۷).
«کزمان» در ادامه این گزارش به بیان مختصر نام برخی قانون‌هایی پرداخته که بودجه‌هایی را در قالب برنامه‌هایی با عنوان «ترویج دموکراسی» برای انتقال به مخالفان داخلی در ایران در نظر گرفته‌اند.
مطابق این گزارش، کنگره صد و نهم آمریکا قانونی الزام‌آور با عنوان «حمایت از آزادی در ایران» تصویب کرد که در ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۶ به تصویب رسید و بودجه‌هایی را برای «ارتقاء دموکراسی در ایران» در نظر گرفت.
در حالی که «کزمان» ادعا کرده برنامه‌های موسوم به ارتقا دموکراسی ارتباطی با براندازی حکومت در ایران نداشته‌اند مستندات بی‌شماری در استفاده دولت‌های آمریکا از این برنامه‌های برای براندازی در کشورهای مختلف وجود دارد.
در یکی از جدیدترین نمونه‌ها، خبرگزاری آسوشیتدپرس فاش کرد دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا طرحی برای براندازی دولت کوبا از طریق یک شبکه اجتماعی با ۴۰ هزار مشترک داشت.
بودجه این طرح از طریق «اداره کمک به سازمان توسعه بینالمللی آمریکا» موسوم به USAID پرداخت می شد که معمولا به عنوان نهادی برای کمک به پروژه های بشر دوستانه در سطح جهان شناخته می شود. (منبع).
«کزمان» در گزارش خود می‌نویسد چندین قانون کنگره و حکم اجرایی رؤسای جمهور آمریکا نیر به موضوع «آزادی اینترنت» اختصاص یافته‌اند. به نوشته این تحلیلگر ارشد مسائل ایران، بسیاری از منتقدان گفته‌اند که این بودجه‌ها اثرات معکوس داشته‌اند و به دستگیری دریافت‌کنندگان آنها در ایران منجر شده است.
وی در ادامه می‌نویسد: «شاید دولت اوباما به منظور مقابله با همین انتقادات بود که برنامه‌های ارتقاء دموکراسی ایران را به سمت همکاری مستقیم با ایرانی‌هایی که در زمینه موضوعات غیرسیاسی مانند سلامت، آموزش و پرورش، علم و محیط زیست کار می‌کنند، سوق داد.» (ص ۴۸)
کزمن میزان بودجه‌های اختصاص یافته به این برنامه‌های اصطلاحاً توسعه دموکراسی در ایران از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ را در جدولی همراه با ارقام آنها خلاصه کرده که در زیر می‌آید.
لازم به ذکر است نام بسیاری از بنیادها و نهادهایی که این بودجه‌ها متعلق به آنها بوده در فهرستی که سازمان اطلاعات سال ۱۳۸۸ از موسسات خارجی فعال در تلاش برای براندازی ایران منتشر کرده، دیده می‌شود.
| سال مالی | میزان بودجه |
| ۲۰۰۴ | ۱٫۵ میلیون دلار از محل اعتبارات عملیات‌های خارجی برای حمایت از سازمان‌ها و افراد فعال در زمینه‌های آموزشی، بشردوستانه و غیردولتی جهت پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر در ایران اختصاص یافت. اداره دموکراسی و کار در وزارت امور خارجه آمریکا یک میلیون دلار در اختیار یکی از واحدهای دانشگاه «ییل» و ۵۰۰ هزار دلار در اختیار «صندوق ملی برای اعانه دموکراسی» (NED) قرار داد. |
| ۲۰۰۵ | ۳ میلیون دلار از محل اعتبارات عملیات‌های خارجی برای ارتقاء دموکراسی در ایران. حوزه‌های اولویت موارد زیر را شامل می‌شدند: توسعه احزاب سیاسی، رسانه‌ها، حقو کارگری، ارتقاء جامعه مدنی و حقوق بشر. |
| ۲۰۰۶ | ۱۱٫۵ میلیون دلار از محل اعتبارات عادی عملیات خارجی. مدیریت ۴٫۱۵ درصد از این مبلغ با اداره دموکراسی و کار وزارت امور خارجه آمریکا و ۷ میلیون دلار مابقی ما اداره امور خاور نزدیک بود. |
| ۲۰۰۶ کمکی | مبلغ ۶۶٫۱ میلیون دلار از محل بودجه کمکی سال مالی ۲۰۰۶: ۲۰ میلیون برای ارتقاء دموکراسی؛ ۵ میلیون برای دیپلماسی عمومی با تمرکز بر روی جمعیت ایرانی؛ ۵ میلیون دلار برای برنامه مبادله‌های فرهنگی؛ ۳۶٫۱ میلیون دلار برای شبکه‌های صدای آمریکا و رادیو فرداد. بودجه‌های شبکه پخش از طریق «هیئت کارفرمایان پخش» تأمین می‌شود. |
| ۲۰۰۷ | ۶٫۵۵ میلیون دلار برای ایران و سوریه در نظر گرفته شد که مدیریت آن با اداره دموکراسی و کار وزارت امور خارجه آمریکا بود. |
| ۲۰۰۸ | ۶۰ میلیون دلار (از ۷۵ میلیون درخواستی) |
| ۲۰۰۹ | مبلغ ۶۰ میلیون دلار از برنامه «صندوق حمایت اقتصادی» وزارت خارجه جهت «حمایت از آرمان‌های جامعه دموکراتیک و باز» درخواست شد. مصوبه شماره ۱۱۰۵ کنگره با ۲۵ میلیون دلار برای برنامه‌های ترویج دموکراسی در منطقه از جمله ایران موافقت کرد. |
| ۲۰۱۰ | ۴۰ میلیون دلار برای برنامه «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» (NERD) درخواست و هزینه شد. برنامه‌های مربوط به ارتقا حقوق بشر، جامعه مدتی و دیپلماسی عمومی در ایران بخش عمده مصرف این هزینه را تشکیل می‌دهند. |
| ۲۰۱۱ | ۴۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» درخواست شد. برنامه‌ریزی‌ها برای ایران مشابه سال مالی ۲۰۱۰ هستند. |
| ۲۰۱۲ | ۳۵ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» درخواست شد. مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه سال‌های مالی ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ است. |
| ۲۰۱۳ | ۳۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» و مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه دو سال مالی قبل است. |
| ۲۰۱۴ | ۳۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» و مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه دو سال مالی قبل است. |
| ۲۰۱۵ | ۳۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» و مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه دو سال مالی قبل است. در این درخواست قید کمک به دور زدن سانسور اینترنت قید شده است. |
| ۲۰۱۶ | ۳۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» و مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه دو سال مالی قبل است. |
| ۲۰۱۷ | ۳۰ میلیون دلار برای برنامه‌های «دموکراسی منطقه‌ای خاور نزدیک» و مصارف هزینههای مربوط به ایران مشابه دو سال مالی قبل است. |
فارس
