مرتضی حاجی عضو هیات امنای صندوق ذخیره فرهنگیان ضمن تکذیب هرگونه شایعه در مورد اختلاس در صندوق ذخیره فرهنگیان، گفت: بحث اصلی مربوط به بدهکاران بانک سرمایه است که عمده این پول ها دست ۵ نفر و معادل ۳۲۸۵ میلیارد تومان است که آنهم از سال ۸۷ و در دولت قبل به صورت تسهیلات بدون وثیقه مکفی به افرادی پرداخت شده است.
به گفته وی با توجه به سهم ۴۵ درصدی صندوق ذخیره فرهنگیان در بانک سرمایه در بدترین حالت سهم صندوق از معوقات بانک سرمایه کمتر از۱۵۰۰ میلیارد تومان است که البته همین میزان نیز باید وصول شود.
حاجی معتقد است عملکرد صندوق و مدیرعامل آن در سه سال گذشته در حوزه های سودآوری، ایجاد ارزش افزوده و افزایش خدمات به فرهنگیان عضو قابل قبول و مثبت است.
مطرح کردن اختلاس ۸۰۰۰ میلیاردی با انگیزه های سیاسی است
مرتضی حاجی با اشاره به اینکه مدتی است که در فضای رسانه ای کشور چه رسانه های مکتوب و چه رسانه های مجازی مطالبی بعضا به نقل از اشخاص شناخته شده یا حتی ناشناس درباره اختلاس بزرگ در صندوق ذخیره فرهنگیان نقل و تکرار می شود، گفت: برحسب سلیقه سیاسی افراد که نوعا با ژست دلسوزی مطالبی را مطرح می کنند رقم هایی از ۸ هزار میلیارد تومان تا ۳۵۰۰ میلیارد تومان نقل می شود و اگر به بعضی از رقم ها دقت کنیم بیشتر از کل دارایی صندوق است. یعنی وقتی گفته می شود ۸ هزار میلیارد تومان اختلاس شده است یعنی همه هست و نیست صندوق رفته است و هیچ چیزی در صندوق موجود نیست در حالی که صندوق به قوت خود باقی است و مشغول فعالیت های جاری است.
وی افزود: از اینکه انگیزه اصلی کسانی که خبرها را نقل می کنند چیست و دنبال چه قضیه ای هستند، می گذرم زیرا اعتقاد دارم انتقاد و انطباق های مبالغه آمیز و مغرضانه نمی تواند به اصلاح امور کمک کند. با این حال از تاثیر مطالبی که گفته می شود در ذهن و فکر فرهنگیان و اعضای صندوق ذخیره نمی توان گذشت.
مطالبات معوق بانک سرمایه عمدتا مربوط به مدیران دولت قبل است
عضو هیات امنای صندوق با اشاره به اینکه نگرانی هایی که اینگونه اظهارات نسنجیده ایجاد می کند واقعا جدی و مهم است گفت: بنابراین نیاز به شفاف سازی در این موضوع است و من به عنوان عضو هیات امنای صندوق جهت روشن تر شدن ابعاد این فاجعه ای که عنوان شده مطالب را به اطلاع عموم مردم و به خصوص اعضای محترم صندوق می رسانم. واقعیت این است که اتفاقات رخ داده مربوط به بانک سرمایه است و خود این بانک همانند بقیه بانک های دیگر به کسانی وام یا تسهیلات با رقم های درشت داده است. شخصیت های حقوقی که از این تسهیلات استفاده نموده اند به وعده خود در بازپرداخت عمل نکرده اند و وام خود را به موقع برنگردانده اند.
وی تصریح کرد: در شروع کار هیات مدیره و مدیرعامل جدید صندوق این رقم خیلی بیشتر بود و کل سوابق و پرونده های این تسهیلات موجود است که مربوط به قبل از سال ۹۲ است.
عضو هیات امنای صندوق با اشاره به اینکه بنا به قوانین بانکی، بانک ها در تصمیمات خود مستقل هستند، تاکید کرد: حتی مدیران فعلی صندوق ذخیره که در آغاز راه تلاش کردند کمیته نظارت بر بانک در صندوق تشکیل دهند تا بتواند از این وام های بزرگ پیشگیری نمایند و سیاست هایی را اعمال کنند با مخالفت بانک مرکزی مواجه شد و استدلال کردند که دخالت صاحب سهم در مدیریت بانک مجاز نیست و درنهایت متوقف شد.
به گفته وی تنها کاری که در آن زمان هیات مدیره توانست انجام دهد این بود که بانک سرمایه را ملزم کند که از این به بعد تسهیلات خرد و متوسط پرداخت نماید و نه تسهیلات بزرگ نظیر آنچه که در سال ۹۲ و قبل از آن در دولت سابق اتفاق افتاده است.
حاجی اظهار داشت: نظارت برکار بانک ها به طور مستقیم و مشخص وظیفه بانک مرکزی است کما اینکه مدیرانی که در بانک ها منصوب می شوند همه مورد تایید بانک مرکزی هستند و یک اداره بزرگ و وسیعی هم تحت عنوان اداره نظارت بر بانک ها در بانک مرکزی فعالیت می کند و به امور بانکی هم اشراف وتسلط کافی دارد.
سهم صندوق از معوقات بانک سرمایه کمتر از۱۵۰۰ میلیارد تومان است
وی با بیان اینکه صندوق ذخیره فرهنگیان تنها یک صاحب سهم با سهام حدود ۴۵ درصدی در بانک سرمایه است، گفت: حتی اگر صندوق صاحب کل سهام بانک بود باز هم فرقی نمی کرد چون کار نظارت سیستم آن به گونه ی دیگری است و خیلی در اختیار سهامدار نیست. سهامدار در مجمع عمومی متناسب با گزارشی که بازرس قانونی و حسابرس بانک ارائه می کند، در محدوده ای که اساسنامه برای آن تعیین می کند، تصمیم می گیرد و نه به صورت مطلق بتواند برای بانک تصمیم بگیرد. جالب اینکه صندوق ذخیره برای انتخاب مدیران بانکی از روزی که آمده است تا به امروز مشکل داشته است و با مخالفت هایی یا عدم تاییدهایی در بانک مرکزی مواجه شد که البته آن هم وظیفه قانونی خود را انجام می دهد و امیدواریم که به درستی انجام داده باشد.
عضو هیات امنای صندوق افزود: رقمی که در ابتدای کار اعلام شد که رقم اصلی آن متعلق به چند نفر است و از انگشتان دست تجاوز نمی کند. صندوق فداکارانه برای احیای حقوق سهامداران بانک و سهامداران خودش که فرهنگیان هستند وقت بسیار زیادی گذاشت و بخش هایی از آن را احیا نمود و برگرداند. بخش باقیمانده همچنان مورد پیگیری صندوق به عنوان صاحب سهم و صاحب حق از طرف فرهنگیان است که در مراجع قضایی و بانک و هرجای دیگری دنبال می کند تا به نتیجه برسد.
وی تصریح کرد: معوقه ۵ نفر به بانک سرمایه چیزی حدود ۳۲۸۵ میلیارد تومان است که اگر به فرض محال غیر قابل وصول باشد و زور نظام جمهوری اسلامی نرسد که این طلب را در قوه قضاییه، قوه مجریه یا کمیته مبارزه با مفاسد اقتصادی وصول نماید، در بدترین حالت ۴۵ درصد آن مربوط به صندوق است که نسبت به عدد هشت هزار میلیاردی که برخی مطرح می کنند قابل مقایسه نیست. بنابراین در این قسمت اگر بخواهیم روشن تر بگوییم صندوق به عنوان سهام دار بانک کارش را درست انجام داده و پیگیر وصول مطالباتی است که در سال های ۸۷ تا ۹۲ ایجاد شده است و بخشی از آن هم به دلیل آن است که مرجعی که باید نظارت می کرد به درستی نظارت نکرده است.
دستگاه های نظارتی به کمک بانک سرمایه بیایند
مرتضی حاجی گفت: با توجه به اینکه اشخاصی که بدهی های درشتی دارند تعدادشان زیاد نیست حتما بانک مرکزی و حوزه نظارت بانک مرکزی این امکان را دارد که سابقه اشخاص را در بیاورد زیرا اینها کارشان منحصر به بانک سرمایه نبوده و مشابه این رقم ها را از بانک های دیگر گرفته اند و متاسفانه آزادانه حرکت می کنند و گویی بدهکاری ندارند و در بسیاری از محافل هم حضور دارند و خودی نشان می دهند.
وی افزود: بانک مرکزی باید اسامی آنان را در بیاورد و با استفاده از ابزارهایی که خودش دارد و یا به کمک قوه قضاییه کشور مجموع بدهی آنان را به بانک ها فهرست کند و مشخص کند که اینها به چه صورتی موفق شدند که تا این اندازه از بانک ها تسهیلات دریافت کنند در صورتی که یک زوج جوان با مصوبه دولت و تمام تشویق هایی که برای ازدواج صورت می گیرد اگر بخواهند وام ازدواج بگیرند با مشکلات زیادی مواجه می شوند.
حاجی تاکید کرد: چطور می شود که در نظام بانکی در رقم های اندک اینقدر محکم کاری می شود که البته باید باشد ولی برای رقم های کلان و فاجعه آمیز این سخت گیری ها وجود ندارد. من فکر می کنم و پیشنهاد می کنم به بانک مرکزی البته جسارت نمی کنم و دخالتی در کارشان نمی خواهم بکنم زیرا در صلاحیت من نیست و ادعایی در این امر ندارم ولی فکر می کنم می شود این چند اسم را روی کاغذ آورد.
وی گفت: در حال حاضر همه اطلاعات سیستم های بانک ها الکترونیک است و اطلاعات شفاف است. اینها هر کدام اسامی شان مشخص است و شرکت هایی که برای آنان اقدام کردند مشخص است. بعضا شرکت های کاغذی هستند و ماهیت درستی ندارند و می توانند پشت پرده این پرداخت ها را مشخص کنند زیرا محال است بدون پشت صحنه بشود تسهیلاتی با این مبالغ دریافت کرد.
رییس شواری سیاستگذاری صندوق با اشاره به تلاش های مدیران موسسه برای اخذ مطالبات گفت: صندوق ذخیره فرهنگیان و مدیرانش مدعی عملکرد آن مدیران و گیرندگان تسهیلات هستند و با کمال تاسف و باز هم با کمال تاسف بیشتر برخی ها آمدند جای مدعی و متهم را عو ض کردند، یعنی مدیران صندوق ذخیره که مدعی هستند که چرا چنین اتفاقاتی افتاده و در پی توضیح خواستن از نحوه تصمیم گیری مدیران بانک آن زمان هستند الان بعضی ها به عمد و یا به اشتباه مدعی را به اختلاس متهم می کنند.
وی افزود: در حالی که چنین چیزی درست نیست و این مدیران نسبت به آنچه که در بانک اتفاق افتاده پیگیر هستند و انتظار می رود در صورتیکه مقامات قضایی هم همت کنند این موضوع به سرانجام برسد. به نظر من در برخی از سایت ها و خبرگزاری ها واقعیت وارونه نشان داده شده است.
موافق شفافیت صد در صدی صندوق هستم
حاجی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: صندوق ذخیره فرهنگیان یک موسسه بزرگ اقتصادی است همه هم این را می دانند. این موسسه متعلق به فرهنگیان است و فرهنگیان هم حق دارند از هر چیزی که در این صندوق می گذرد با شفافیت اطلاع داشته باشند. این حق را باید صندوق به رسمیت بشناسد و راه هایی برای اینکه این شفافیت اطلاعات و به روز بودن آن تا جایی که به بعضی قراردادها و فعالیت های تجاری لطمه ای وارد نمی کند در حد عرف فعالیت های تجاری در معرض دید اعضای صندوق قرار دهد.
وی با اشاره به نحوه فعالیت و نظارت هیات امنای صندوق گفت: مجمع عمومی چون خود ابزار نظارتی مستقیم ندارد دو ابزار در اختیارش است یکی بازرس قانونی و حسابرس. حسابرسان موسسات حقوقی شناخته شده و مورد تایید وزارت اقتصاد و دارایی هستند، کار بلدند، بیطرفند، قسم خورده اند و گزارش آنان مورد وثوق سازمان مالیاتی و وزارت اقتصاد و مراجع مختلف کشور است و براساس این اطلاعات که از حسابرس و بازرس قانونی منعکس می شود مجمع عمومی تصمیم می گیرد که موسسه عملکردش مثبت است، منفی است، عالی است یا معمولی است و به دنبال آن هم تصمیم می گیرند برای اصلاحاتی که باید انجام شود حال چه در مدیران چه در مقررات، در سیاست و هر چیز دیگر.
عضو هیات امنای صندوق یادآور شد: در صندوق ذخیره، مجمع عمومی آن، هیات امنای موسسه است. هیات امنا صندوق طبق اساسنامه توسط وزیر آموزش و پرورش تعیین می شود که معمولا ترکیبی از افرادی است که با مسائل بازرگانی، تجاری و اقتصادی و همچنین کسانی است که با مسله اجتماعی و با حوزه های اجتماعی نیازهای فرهنگیان آشنایی دارند.
از همه سلایق سیاسی در هیات امنای صندوق حضور دارند
وی گفت: برخی می گویند که آقای حاجی آنجا چکار می کند آقای مظفر آنجا چکار می کند در پاسخ باید گفت که یکی از خواسته های دیرینه فرهنگیان و اعضای صندوق این بوده که از بین فرهنگیان کسانی باید انتخاب شوند که در صندوق بر این کار نظارت داشته باشند. من باروم این است که دکتر فانی وزیر فعلی آموزش و پرورش با این نگاه وارد عمل شده است زیرا وزاری پیشین آموزش و پرورش اطلاعاتشان از نیاز های فرهنگیان و خواسته های آنان وسیع و نسبتا کامل است.
حاجی افزود: وزیر می دانستند که اگر بخواهند در بین فرهنگیان نماینده انتخاب کنند به دلیل پراکندگی و گسترش فرهنگیان عملا ممکن نیست از این رو افرادی را که فکر می کردند تا حدودی وجهه ای برای فرهنگیان داشته باشند انتخاب کردند و خوب یکی از آنها به جناح اصلاح طلب و یکی منتسب به جناح اصول گرا هستند و با این ترکیب شمولیت را رعایت کردند. نمی خواهم بگویم که من نماینده خوبی برای معلمان و اعضای صندوق در هیات امنا هستم ولی استدلال پشت این تصمیم، قابل قبول است.
از ایجاد سازوکار حضور نماینده معلمان در صندوق حمایت می کنم
عضو هیات امنای صندوق تصریح کرد: باور من این است که اگر چیزی به نام سازمان معلمان مثل نظام صنفی معلمان که فراگیر باشد و با پشتوانه قانون تشکیل شده باشد مشابه سازمان نظام پزشکی، نظام پرستاری، نظام مهندسی و … شکل بگیرد، راه حل بسیار متین و منطقی برای حضور نماینده معلمان در صندوق پیدا خواهد شد. اما مادام که این امر شکل نگرفته است وزیر آموزش و پرورش باید افراد را خودس تعیین کند.
وی تاکید کرد: قطعا خیلی هم خوشحال می شویم که ساز و کار انتخاب نماینده معلمان ساز و کار قانونی مشخصی باشد و آنها در هیات امنا حضور داشته باشند و مستقیما از منافع همکاران حمایت کنند.
عملکرد مدیرعامل صندوق در سه سال گذشته مثبت و قابل دفاع است
حاجی در بخش دیگری از این گفتگو تصریح کرد: عملکرد موسسه را بر اساس سه شاخص مورد ارزیابی قرار می دهم که شامل سودآوری، ایجاد ارزش افزوده و در نهایت گسترش خدمات حین خدمت برای فرهنگیان عضو است. اول اینکه علی رغم تنگناهای اقتصادی سال های گذشته و با توجه به اینکه بسیاری از شرکت ها دچار زیان بوده اند، موسسه عملکرد قابل قبولی داشته و توانسته ۲۳ هزار میلیارد ریال سودآوری ایجاد کند. اگر یک کارشناس بیطرف صندوق را با صندوق های مشابه مقایسه کند مسلما صندوق ذخیره فرهنگیان جزو چند صندوق برتر است.
وی افزود: دوم اینکه در زمینه ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت نیر باید گفت که در این سه سال ارزش دفتری این دارایی ها به بیش از ۷۷۰۰ میلیارد تومان رسیده که مرهون سرمایه گذاری های موسسه در حوزه های مختلف از جمله ساختمان و پتروشیمی است که سودآوری تضمین شده ای ایجاد می کند. بنابراین عملکرد موسسه در حوزه ایجاد ارزش افزوده نیز کاملا قابل دفاع است.
رییس شورای سیاستگذاری صندوق اظهار داشت: سوم اینکه تغییر رویکرد موسسه از یک نهاد مالی به نهاد مالی و خدماتی است که در زمان زیادی از ایجاد ساز و کار اجرایی آن نمی گذرد و شرکتی که بدین منظور تاسیس شده در ابتدای راه است. با این حال ارائه خدمات و تسهیلات به فرهنگیان در این دوره به طور جدی دنبال شده و ادامه پیدا می کند.
مرتضی حاجی همچنین تاکید کرد: در موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان شاهد موفقیت ها و پیشرفت ها و همچنین نواقصی هم هستیم که البته قابل رفع شدن و بهبود است. با این حال صندوق به حال خودش رها نشده و نظارت جدی و نسبتا خوبی بر عملکرد آن وجود دارد. حالا ممکن است پیش بینی هایی شده که محقق نشده است یا اینکه مدیرانی که انتخاب شده اند نتوانسته اند انتظارات مدیران ارشد موسسه را برآورده سازند. با تمام این جوانب، عملکرد صندوق در سه سال گذشته مثبت و قابل دفاع است.
به گفته وی، منفی نگری موجود در فضای مجازی با واقعیت های امروز صندوق فاصله دارد اما اگر انتقادات به صورت سازنده مطرح شود می تواند در جهت رفع کاستی های موسسه بسیار مثمر ثمر باشد.
تحقیق و تفحص از صندوق باید در دولت قبل انجام می شد
حاجی با بیان اینکه تحقیق و تفحص حق قانونی نمایندگان مجلس شورای اسلامی است تصریح کرد: بنده موافق صد در صد تحقیق و تفحص از موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان هستم. تا جایی که خاطرم هست در دولت قبل نیز موضوع تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره به طور جدی مطرح شد ولی نمی دانم چرا این مهم فراموش شد و اجرایی نشد.
عضو هیات امناء موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان با بیان اینکه تحقیق و تفحص از آنجایی که به شفاف سازی کمک می کند امری بسیار پسندیده است، گفت: کاش در دولت قبل تحقیق و تفحص انجام می شد و موارد مطروحه فهرست می شد تا آشکار می شد اتفاقات اشاره شده دست پخت چه کسانی است.
حاجی خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی توصیه کرد: یادمان باشد موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان یک بنگاه بزرگ اقتصادی است و پروژه هایی در سطوح مختلف داخلی و خارجی در حوزه بورس، بانک، بیمه، صنعت و … دارد و بدیهی است جوسازی و نحوه نقل مطالب در مورد یک بنگاه اقتصادی تاثیر مستقیم بر تعامل سرمایه گذاران و ادامه همکاری آنان دارد علاوه بر اینکه رقبا را نیز برای مقابله بر می انگیزد و میدان را برای جولان آنان باز می کند لذا در هر شرایطی باید منافع فرهنگیان را مد نظر داشته باشیم.
وی افزود: نقل مطالب و تهیه گزارش ها به گونه ای نباشد که روابط خارجی موسسه را بهم بزند و شرکا و سرمایه گذاران را نگران کند زیرا رقابت در عرصه تجاری مهم است. اما متاسفانه یکدفعه مصاحبه ای انجام می شود و سهام شرکت های صندوق و بانک در بورس تحت تاثیر قرار می گیرد و این آسیب زدن به صاحبان این سهام است.
حاجی یادآور شد: به نظرم با رعایت حقوق فرهنگیانی که سهامدار این مجموعه هستند و پرهیز از بیان مطالبی که به ارزش سهامشان در بازار و قراردادشان با شرکاء خارجی لطمه می زند، تحقیق و تفحص و بررسی کنند و اگر ایرادی هست بگویند که حتما باید رفع شود. هیچ مدیری حق ندارد در مقابل ایرادهای کار خودش مقاومت کند بنابراین هر چه زود تر تحقیق و تفحص انجام شود بهتر است زیرا طولانی شدن این امر و تکرار و کشدار کردن این قضیه به صندوق و منافع فرهنگیان لطمه می زند.
