فراتاب – گروه بین الملل: چندی پیش در یادداشتی برای فراتاب، به این مسئله اشاره داشتم که با روی کار آمدن ترامپ و پیگیری شعارهای انتخاباتی وی، در آینده نه چندان دور، هم‌پیمانان ایالات متحده آمریکا از گرد آن متفرق خواهند شد و احتمالا باید در پی یافتن متحدانی جدید باشد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا که منتقد سیاست‌های تجاری و بازرگانی و نظامی چین می‌باشد و این موضوع را در شعارهای انتخاباتی خود به دفعات بیان نموده بود، بار دیگر برای حمله و انتقاد از این کشور به توییتر متوسل شد و با ارسال پیام‌هایی به چین حمله کرد. وی در پیام‌های خود ضمن انتقاد از سیاست‌های اقتصادی چین، نوشته بود: آیا چین از ما پرسید که با تنزیل قیمت ارزش پولشان( دشوار کردن رقابت برای شرکت‌های ما)موافقیم؟ و آیا پرسید که با گرفتن مالیات سنگین از محصولات آمریکایی صادرشده به کشورشان موافقیم؟ یا با ایجاد یک مجموعه نظامی وسیع در وسط دریای چین جنوبی موافقیم؟ من این طور فکر نمی‌کنم!

آری؛ این سوالاتی است که رئیس جمهور آینده ایالات متحده از رهبران چین می پرسد. اما آن چه حائز اهمیت می باشد دلیل این اقدام و سخنان انتقادی دونالد ترامپ از سیاست‌های چین است؟ ما نباید این نکته را فراموش کنیم که وی در حال حاضر، «دونالد ترامپ» است و نه رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا! او بیش از این که یک سیاست مدار باشد، یک تاجر است و بهتر از هر فرد دیگری می‌داند که اقتصاد آمریکا بیشترین سطح مبادلات خود را با چین داراست. وابستگی متقابل اقتصادی این دو کشور به یکدیگر ناگسستنی است و به نحوی صنایع این دو کشور، مکمل یکدیگرند. او یک تاجر است و به خوبی راه و روش چانه زنی را می‌داند و قطعا تماس تلفنی وی و رئیس جمهور تایوان، که به زعم چین استانی از چین (استان یاغی چین) می باشد، ابزار و اهرمی برای تحت فشار قرار دادن چین است. لازم به ذکر است که پیش‌تر و در این رابطه، مقامات چین، استقلال تایوان را غیرقانونی اعلام کرده‌ بودند و همچنان خواهان بازگشت این سرزمین به خاک اصلی چین هستند و حتی آمادگی خود را نیز، برای استفاده از زور در صورت لزوم اعلام داشته‌اند. البته رهبران چین نیز به خوبی از این سیاست ترامپ آگاه هستند و به همین دلیل است که تا کنون موضع تندی را در برابر این سخنان ترامپ، بروز نداده‌اند.

از طرفی چین هم ابزارهایی برای تحریک ایالات متحده دارد. چنان که بلافاصله و پس از سخنان ترامپ، وزیر امور خارجه چین در دیدار با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران(محمد جواد ظریف)، با کنایه به تمدید قانون داماتو به این نکته اشاره داشت که: برجام یک سند چندجانبه است که توسط شورای امنیت تایید شده و نباید تحولات داخلی کشورها به آن خدشه وارد کند. این سخن وی به نوعی پیامی برای ترامپ نیز می باشد. با این تفاسیر، ترامپ به عنوان فردی که در آینده ای نزدیک، سکان رهبری سیاست خارجی ایالات متحده را در دست می‌گیرد، انتخابی حساس پیش روی دارد و قطعا می‌داند که برای موفقیت باید از شعارهای احساساتی انتخاباتیش فاصله بگیرد و رویکردی عقلایی را دنبال کند. همان گونه که آیزایابرلین به نقل از آرخیلیوس در کتاب «متفکران روس» می‌نویسد: «روباه بسیار چیزها می داند، اما خارپشت یک چیز بزرگ می‌داند. روباه با همه حیله هایش در برابر یگانه دفاع خارپشت شکست می‌خورد.» حال باید دید آیا دونالد ترامپ، در مقام رئیس جمهور ایالات متحده وهدایت سیاست خارجی این کشور، موفق خواهد شد و یا این که «آن یک چیز بزرگ» را نمی‌داند» و محکوم به شکست است؟

سینا صیاد- دانشجوی دکترای روابط بین الملل