افق نیوز، روسیه و ناتو شروع به اقدامات خاص به منظور ممانعت از بروز حوادث نظامی غیرقابل پیش بینی در حریم هوایی یکدیگر نموده اند. این موضوعی است که “ینس استولتنبرگ” دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در پایان نشست شورای روسیه-ناتو در گفتگو با روزنامه «کامرسانت» عنوان کرد.
بر اساس اطلاعات این روزنامه، علاوه بر این طرفین بار دیگر شروع به برگزاری جلساتی در مورد تقسیم بندی نیروها و امکان ازسرگیری تبادل اطلاعات در مورد انجام مانورهای نظامی یکدیگر نموده اند. بدین ترتیب روابط روسیه و ناتو همچنان به حالت «متشنج» باقی مانده، ولی بدتر از این نخواهد شد.
روز پنج شنبه در مقر پیمان آتلانتیک شمالی در بروکسل، نخستین نشست شورای روسیه-ناتو در سال جدید برگزار شد. پیش از این نشست، “الکساندر گروشکو” نماینده دائم روسیه در این سازمان گفته بود که بررسی مسائل در این شکل که تقریبا بعد از آغاز بحران اوکراین به حالت تعویق درآمده بود، به روند طبیعی خود بازگشته است و نشستهای دوره ای این شورا بطور مرتب برگزار خواهند شد. در واقع نیز اگر در طول سال ۲۰۱۵ حتی یک نشست شورای روسیه-ناتو برگزار نشده بود، ولی در سال ۲۰۱۶ سه بار انجام گرفت، هرچند تاکنون در سطح وزیران نبوده است.
اقدامات مشترک برای تامین امنیت هوایی در بالتیک
دبیرکل ناتو در پایان نخستین نشست شورای روسیه-ناتو در سال جدید به خبرنگار این روزنامه گفت: «نمایندگان دو طرف مذاکراتی پیرامون شفاف سازی وضعیت پرواز هواپیماهای نظامی در منطقه دریای بالتیک نمودند تا بتوانند از بروز حوادث نظامی غیرقابل پیش بینی در حریم هوایی ناتو و روسیه جلوگیری کنند. استفاده از فرستنده باعث می شود که در زمان واقعی موقعیت هواپیماها در آسمان مشخص شده و دیگر دستگاههای پرنده بتوانند از حضور آنها باخبر شده و از بروز حوادث نظامی ممانعت شود. »
به گفته استولتنبرگ، نخستین دور رایزنیها در این رابطه در ماه مارس در هلسینکی و در سطح کارشناسان امنیت هوانوردی انجام شد. این اقدامات سالهاست که برای تامین امنیت حمل و نقل هوایی غیرنظامی مورد استفاده قرار می گیرد و ما به این نتیجه رسیده ایم که از آن در مورد پروازهای نظامی در منطقه دریای بالتیک هم استفاده کنیم.
وی یادآور شد که مذاکرات گسترده تر در این مورد در ماه ژوئن نیز ادامه خواهد یافت. کنفرانس مطبوعاتی دبیرکل ناتو برای خبرنگاران روس، سه ساعت بعد از پایان نشست برگزار شد.
البته لازم به یادآوری است که “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه در ماه جولای سال ۲۰۱۶ پیشنهاد آغاز مذاکراتی در این رابطه را به همتای فنلاندی خود داده بود، ولی در آن زمان مقامات ناتو به دلایل غیرقابل مفهومی از قبول این پیشنهاد سرباز زده بودند.
انتظارات طرفین برای رفع بحران در روابط روسیه و ناتو
در مجموع استولتنبرگ نشست شورای روسیه-ناتو را «سازنده و شفاف» ارزیابی و یادآوری نمود که در این نشست کارشناسان نظامی روسیه و ناتو گزارشاتی را به اعضای این شورا ارائه دادند، سپس هیئت نمایندگی ناتو خواستار توضیحاتی در مورد استقرار تجهیزات موشکی مدرن در مرزهای غربی روسیه شده و الکساندر گروشکو نیز به موضوع استقرار گردانهای جدید ناتو در خاک کشورهای حوزه دریای بالتیک و لهستان اشاره کرد. علاوه بر این مسئله امکان ازسرگیری جلساتی برای تبادل اطلاعات در خصوص برگزاری مانورهای نظامی دو طرف نیز مورد بررسی قرار گرفت.
نماینده دائم روسیه در مقر ناتو نیز در گفتگو با خبرنگار کامرسانت تاکید کرد که از دیدگاه مسکو، اقدامات صورت گرفته برای برطرف شدن بحران عمیق موجود در روابط روسیه و ناتو کافی نیستند. گروشکو گفت: «نمی خواهم اهمیت برگزاری این نشست را کاهش دهم، ولی چنین تبادل اطلاعات متقابلی برای تغییر اوضاع در عرصه امنیتی کافی نیستند. لازم است تا ناتو از اقدامات تحریک آمیز و بی ثبات کننده خویش در مناطق شرق اروپا و در نزدیکی مرزهای روسیه دست بردارد. » به گفته وی، هر روز اطلاعاتی در مورد استقرار نیروهای نظامی جدید آمریکا و دیگر کشورهای عضو ناتو در کشورهای حوزه دریای بالتیک خبر رسیده و مانورهای گسترده نظامی در نزدیکی مرزهای روسیه برگزار می شوند. ضمن اینکه مقامات مسکو همچنان نگران ادامه استقرار سامانه های دفاع ضد موشکی آمریکا در شرق اروپاست که تهدید جدی برای ثبات راهبردی بشمار می رود.
این دیپلمات بلندپایه روس افزود: «تمام این اقدامات واقعیات جدیدی در عرصه نظامی هستند که مسکو نمی تواند آنها را نادیده بگیرد. این در حالی است که تلاش می شود تا دستورکار نشست را بر ما تحمیل کرده و درخواستهای ناتو را منطقی جلوه دهند. ولی این راه بن بستی برای حل و فصل مشکلات امنیتی در قاره اروپاست. در واقع اعضای ناتو در حال راه اندازی مجدد مسابقه تسلیحاتی هستند که منافع همه ملل اروپایی را به خطر می اندازد. »
بحران اوکراین؛ همچنان موضوع مورد اختلاف مسکو و بروکسل
این روزنامه می افزاید: با وجود این اختلافات، بعید است که روابط روسیه و ناتو وخیمتر از وضعیت کنونی شود. طرفین فعلا درصدد آغاز اقدامات خاص برای جلوگیری از تشدید اوضاع در روابط دوجانبه هستند. البته اختلاف نظرات سیاسی، از جمله بحث در مورد بحران اوکراین، همچنان باقی است.
طبق گفته های دبیر کل ناتو، انتقاد از روسیه به خاطر «الحاق منطقه کریمه» و «تلاش مسکو برای بی ثباتی اوضاع در دونباس اوکراین» و عدم رعایت توافقنامه مینسک، همچنان ادامه دارد.
در عین حال گروشکو نیز یادآور شد که در جریان نشست روسیه-ناتو، طرف روسی بر اساس اطلاعات کارشناسان کمیسیون کنترل و نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا، موارد نقض آتش بس در منطقه دونباس از سوی نیروهای دولتی اوکراین و ادامه استفاده از تسلیحات نظامی سنگین در مناطق منع شده را بیان کرد.
نماینده روسیه افزود: «البته متاسفانه در چنین شرایطی اعضای ناتو تنها سکوت کرده و تلاشی برای اعمال هیچ فشاری بر دولت اوکراین نکرده و حتی از مقامات کی یف حمایت سیاسی نیز می کنند. تنها نقطه اشتراک مسکو و بروکسل در این است که اجرای توافقنامه مینسک پایه و اساس غیرقابل جایگزینی برای حل و فصل بحران در شرق اوکراین بشمار می رود. »
