در این بیانیه که با عنوان «بیانیه سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در پاسخ به بنیاد مستضعفان» نوشته شده، آمده است؛ «کاخهای نیاوران و سعدآباد که بهجامانده از دوره قاجار و پهلوی است، متعلق به وزارت دربار بوده و هزینه ساخت و ایجاد باغ و ساختمانهای آن از منابع ملّی پرداخت شده است. این اموال بههیچوجه متعلق به خاندان پهلوی نبوده و ازاینرو، به دولت جمهوری اسلامی ایران بهنمایندگی سازمان تخصصی متولی میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری تعلق دارد.
در ۱۳ اسفند ۱۳۵۷ زمانی که حضرت امام خمینی قدس سرّه الشریف، در فرمانی اختیار اموال منقول و غیرمنقول خاندان پهلوی را به شورای انقلاب واگذار کردند، شورای انقلاب نیز بلافاصله بهموجب لایحه قانونی در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۵۹ کاخهای سعدآباد و نیاوران را برای ایجاد موزه به وزارت فرهنگ سابق واگذار کرد؛ چراکه سند این املاک بهنام وزارت دربار سابق، اداره بیوتات سلطنتی صادر شده بود و از آن تاریخ نیز این کاخها در اختیار وزارت فرهنگ وقت بوده است و بعد از آن هم این سازمان بهعنوان جانشین قانونی آن وزارتخانه اقدام کرده است.
پیش از این نیز بنیاد مستضعفان در جلسات مشترک در این خصوص توجیه و مجاب شده است، اما علیرغم همه توافقات، اقدام به طرح دعوی در محاکم کرده است.
هرچند این سازمان کلیه اقدامات حقوقی لازم را برای حل موضوع و حفظ این ابنیه تاریخی ارزشمند که در فهرست آثار ملّی ایران نیز بهثبت رسیده، انجام داده است، که پیشبینی میشود بهزودی منتج به نتایجی شود که متضمن منافع ملّی کشور در حوزه فرهنگی باشد.
آنچه مسلم است سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری بهنمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران تنها متولی قانونی حفاظت و صیانت از میراثفرهنگی کشور است که در وظیفهاش حفظ و نگهداری، معرفی و بهرهبرداری فرهنگی و موزهای از این مجموعهها گنجانده شده است.
این دو مجموعه تاریخی فرهنگی در پهنهی سبز شهر تهران، که تنفّسگاه شهری نیز محسوب میشود، بخشی جداییناپذیر از هویت دوران معاصر معماری و شهری تهران است و سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری وظیفه خود میداند که از منظر حقوقی و قانونی تمام تلاش خود را برای حفاظت و صیانت از آن بهکار گیرد.»
به گزارش ایسنا، با انتشار نخستین مطالب در این زمینه، نخست محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی نسبت به این قضیه با تاکید بر اینکه «مالکیت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر کاخموزههای سعدآباد و نیاوران قانونی است»، اظهار کرده بود: «کاخموزههای سعدآباد و نیاوران در دوران پهلوی به وزارت دربار تعلق داشته و با هزینه بیتالمال احداث شده است، بنابراین جزو اموال خاندان پهلوی بهحساب نمیآید و جزو بیتالمال است و به استناد فرمان حضرت امام خمینی (ره) مورخ ۱۳ اسفند ماه ۵۷، مالکیت این دو کاخ بر عهده دولت است.
پس از این انتشار صحبتهای طالبیان، بار دیگر بنیاد مستضعفان در واکنش به این قضیه اطلاعیهای را منتشر و به نقل از غفور پاکنهاد – معاونت امور حقوقی، توسعه مدیریت و منابع – اعلام کرد: «موضوع مالکیت کاخهای نیاوران و سعدآباد در قوه قضاییه (هیات رسیدگی به پروندههای موضوع اصل ۴۹ قانون اساسی) مطرح رسیدگی است و بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی کماکان خود را موظف به اجرای احکام قطعی محاکم قضایی میداند.»
با انتشار این بیانیه از سوی بنیاد مستضعفان، بیش از ۴۲۰ نفر از فعالان معماری و شهرسازی در بیانیهای رسمی که اشخاصی چون سیدمحمد بهشتی، محمدحسن طالبیان و ایرج کلانتری آن را تائید کردهاند، اعتقاد خود را این طور بیان کردند؛ « این پرسش وجود دارد که بنیاد مستضعفان چه مزیتی بر سازمان میراث فرهنگی در مالکیت و بهرهبرداری از این دو کاخموزه دارد؟ آیا برنامههایی برای تبدیل کاربری یا استفادههای تجاری وجود دارد؟
ما معتقدیم، حتی اگر سند این دو محوطه از ازل به نام بنیاد مستضعفان میبود، منطقا، باید آنها را به سازمان میراث فرهنگی کشور هبه میکرد تا خود را از عقوبت عدم نگهداریِ شایسته از میراث مهم کشور برهاند.»