به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، محمد مرندی، استاد دانشکده مطالعات جهان در گفتگو با شبکه ایبیسی استرالیا، با اشاره به حملات تروریستی هفته گذشته داعش به تهران و انگیزه آنها گفت: واضح است که ایران در حال مبارزه با داعش است و این انگیزه کلیدی برای آنها است.
به گفته وی، اگر به اسناد انتشار یافته آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا نگاهی بیاندازیم، متوجه میشویم که اگر ایران وجود نداشت، داعش از همان ابتدا سوریه و عراق را تصرف میکرد، در واقع این گروه تروریستی از ابتدای بحران سوریه دست برتر را در بین گروههای شبهنظامی داشته است.
به گفته این استاد دانشگاه تهران، در شرایطی که قدرتهای منطقهای همچون عربستان و ترکیه از افراطیها حمایت میکردند، ایالات متحده براساس اسناد مورد اشاره، تصمیم گرفت تا از این کشورها حمایت کند.
وی در توضیح چرایی حمایت ایران از دولت سوریه گفت: (این حمایت) به خاطر آن بود که میدانست که جایگزین دولت سوریه بسیار بدتر و خطرناکتر است. و بر این اساس، مقاومت ایران علیه داعش در سوریه و بعدها در عراق، زمانی که بغداد در معرض سقوط بود شکل گرفت؛ به گفته وی، نیروهایی که در حال بیرون کردن داعش از عراق و سوریه هستند، عمیقا با ایران پیوند دارند و بر این اساس میتوان مشاهده کرد که ایران در صدر فهرست دشمنان داعش قرار دارد.
مرندی در بخش دیگری از گفتگو در خصوص تابعیت عاملان حمله به تهران گفت: نکته مهم این است که این افراد همگی تحت نفوذ ایدئولوژی وهابی بوده و این نگرانی اصلی ایرانیها است. عربستان سعودی طی دهههای اخیر این ایدئولوژی افراطی را با حمایت ایالات متحده منتشر کرده است. این مشکل در واقع در افغانستان و در اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و گسترش این ایدئولوژی افراطی هماکنون تأثیرات مخرب بیشتری را نه تنها در افغانستان، بلکه در پاکستان ایجاد کرده است، و پس از آن نیز به واسطه عربستان سعودی این ایدئولوژی در گستره جهانی منتشر شد؛ در سوریه، عراق ، یمن و لیبی نیز از همان ایدئولوژی شبهنظامی استفاده کردند و شاهد هستیم که حملات تروریستی رخ داده در اروپا و آفریقا همگی توسط افرادی انجام میشوند که تحت نفوذ و تأثیر ایدئولوژی وهابی بودهاند.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به اقدامات و مواضع عربستان علیه کشورمان گفت همزمان یا پیش از حملات تروریستی به تهران، رخدادهای مهمی به وقوع پیوستند. در یک مورد، جانشین ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، حدود یک ماه پیش در گفتگو با تلویزیون العربیه که یک شبکه سعودی است، گفت که جنگ را به داخل ایران میکشد. چند ساعت پیش از حملات روز چهارشنبه به تهران نیز، وزیر خارجه عربستان نیز در گفتگو با همین شبکه عنوان کرده بود که ایران باید تنبیه شود.
مرندی میگوید: ما میدانیم که داعش برای سالها از سوی عربستان سعودی حمایت میشد. اگر شما به اسناد ویکیلیکس نگاهی بیاندازید، در ایمیلهای هیلاری کلینتون میبینید که وی به صورت اساسی به این مطلب اذعان میکند که در سال ۲۰۱۴ عربستان سعودی همچنان از داعش حمایت میکرده است و همچنین ما از دیگر اسنادی که افشا شدهاند میتوان فهمید که همواره بین این دو رابطهای وجود داشته است. بنابراین، فارغ از مسئله تداوم روابط بین عربستان سعودی و داعش، ما میدانیم که این پیوندها در گذشته وجود داشته است. و در نتیجه این امکان وجود دارد که عربستان افرادی را در این سازمان تروریستی داشته و از آنها بخواهد تا به ایران حمله کنند. این یک احتمال ممکن است، و با احتساب این موضوعات و این واقعیت که این حادثه پس از رفتار خصمانه رژیم سعودی و متحدانش علیه قطر رخ داده است، بسیار شبهانگیز به نظر میرسد.
به گفته این استاد دانشگاه تهران، هنوز نمیتوان با قطعیت سخن گفت که آیا ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد. اما درباره هر حمله انجام شده توسط داعش، القاعده و بوکوحرام، تمامی این این سازمانهای متفاوت، از نظر ایدئولوژیکی به عربستان سعودی متصل هستند، زیرا تمامی آنها از وهابیت پیروی می کنند و حتی اگر عربستان سعودی پیوند مستقیمی با آنها نداشته باشد، یک ارتباط غیرمستقیم وجود دارد. همانند همان ارتباط غیرمستقیم با حمله به لندن و منچستر، زیرا همان ایدئولوژی بوده است که مهاجمان را به انجام این حملات واداشته است.
محمد مرندی در بخش دیگری از گفتگو با اشاره به فشار عربستان و متحدانش به قطر گفت که به نظر میرسد که عربستانی به خاطر حضور ترامپ در ریاض و اعلام حمایت از آنها، جسورتر شده است. ما میدانیم که یکسال پیش، ترامپ میگفت که رژیم سعودی، رژیمی است که افراطیگرایی را صادر میکند و با بیمیلی و نفرت از عربستان سخن میگفت. وی در واقع به کلینتون واوباما به خاطر روابطشان با سعودی حمله میکرد، اما بعدا یک چرخش کامل انجام داد. وی به عربستان رفت و به صورت کامل از این رژیم حمایت کرد، حتی با وجود اینکه کاملا مشخص است که سعودیها نقش مهمی در حمایت از گروههای افراطی دارند. ما می دانیم که القاعده در یمن در کنار سعودیها میجنگند. رهبر القاعده در یمن همین اخیرا گفته بود که سعودیها از القاعده در سوریه حمایت میکنند.
استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران میگوید: وقتی که به تمامی این موارد نگاه می اندازیم، متوجه میشوم که به غیر دوشیدن این کشور هیچ دلیلی برای حمایت ترامپ از سعودیها وجود ندارد و سعودیها حجم عظیمی از تسلیحات را از آمریکایی را خریداری کرده و در نتیجه آن سعودیها جسورتر شدهاند.
مرندی بر این بارو است که رفتار خصمانه عربستان نسبت به قطر و آنچه که در تهران رخ داد، احتمالا به این احساس سعودیها مرتبط است که پس از دیدار ترامپ از ریاض تشدید شده است.
وی میگوید که اختلاف رخ داده در بین کشورهای حاشیه جنوبی خلیح فارس به خاطر این است که کشورهایی مانند کویت و عمان حاضر نشدهاند در کنار سعودیها قرار بگیرند. در واقع آشکار است که در این مناقشه سعودیها در حال تلاش برای مطیع کردن قطر هستند. هرچند برخی بر این باورند که منابع مالی سعودیها در حال اتمام است آنهم در شرایطی که سعودیها پولهای زیادی را خرج میکنند. در این شرایط قطر ثروت و منابع زیادی دارد و سعودیها خواهان استقرار رژیمی در قطر هستند که بهتر بتواند نیازهای سعودی را تأمین کند. اما برخی دیگر بر این نظرند که حمایت قطر از اخوان المسلمین و روابط خوب این کشور با ایران نیز میتوانند از علل این ماجرا باشند. اما علیرغم فشارهای عربستان، قطریها هیچگاه نخواستهاند روابط خود را با ایران کاهش دهند و این موضوع عربستان را به شدت عصبانی کرده است.