یکی از این گروهها که اهمیت بسیاری برای گردانندگان این شبکهها دارند، زنان جوان و دختران هستند که یکی از بیشترین مخاطبان این شبکههارا تشکیل میدهند. این گروه از جهات مختلف میتوانند دارای اهمیت باشند؛ چه از نظر اقتصادی – بهدلیل خریداری اجناس تبلیغ شده در این شبکهها – و چه از نظر فرهنگی با ترویج مدهای ارائه شده.
Tazeh.net: موج جدید شبکههای ماهوارهای فارسی زبان در به دام انداختن طعمههای جدید آغاز شده است. موجی که بسیاری از آسیبشناسان نسبت به آن هشدار میدهند. کارشناسانی که میگویند مشاهده شبکههای ماهوارهای آثار نامطلوب فردی واجتماعی بر روی شهروندان گذاشته است. چرا که اغلب برنامههای پخش شده در این رسانهها در تضاد با ارزشهای ایرانی – اسلامی وهنجارهای عمومی جامعه و مروج فرهنگ و ارزشهای سازندگان و گردانندگان این شبکه هاست. همچنین آنها معتقدند اگر چه سبک زندگی تبلیغ شده در این برنامهها مخاطبان عام را مدنظر دارد، اما هر برنامه به طور اختصاصی هم به پیام رسانی و الگوسازی برای مخاطبان خاص خود میپردازد. یکی از این گروهها که اهمیت بسیاری برای گردانندگان این شبکهها دارند، زنان جوان و دختران هستند که یکی از بیشترین مخاطبان این شبکههارا تشکیل میدهند. این گروه از جهات مختلف میتوانند دارای اهمیت باشند؛ چه از نظر اقتصادی – بهدلیل خریداری اجناس تبلیغ شده در این شبکهها – و چه از نظر فرهنگی با ترویج مدهای ارائه شده. همین امر هم باعث میشود تا کارشناسان جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی نسبت به افزایش مخاطبان این شبکهها و بخصوص افزایش مخاطب در بین گروه زنان و دختران ابراز نگرانی کنند.
زمانی که صحبت از برنامههای ماهوارهای و الگوپذیری زنان و دختران از آن به میان میآید، بیشتر نگاهها متوجه نوع پوشش و مدهای مورد استفاده این قشر در انظارعمومی و سطح شهر میشود. یک مدرس آسیبشناسی اجتماعی در این مورد اظهار میکند: «زمانی که صحبت از شبکههای ماهوارهای و نقش آنها در به انحراف کشیدن جوانان میشود، باید این نکته را در خاطر داشت که دشمن بعد از اینکه نتوانست در جنگ نظامی بر ما پیروز شود با بهره جستن از تکنولوژیهای نوین، از جمله ماهواره قصد دارد با شبیخون فرهنگی، نظام اسلامی را به چالش بکشد. از طرف دیگر زنان و دختران جوان، با دیدن فیلمها و سریالهای پخش شده از شبکههای ماهوارهای و بخصوص شبکههای فارسی زبان و با حس همذاتپنداری با بازیگران و هنرپیشگان این فیلمها، به تقلید از نوع پوشش و آرایش آنان، سعی در هرچه شبیهتر کردن خود با این افراد دارند.»
در همین زمینه به گزارش “تهران امروز” دکتر مهیار گلرویی در باره تبعات این همذات پنداری با برنامههای ماهوارهای میگوید: «پوششها و مدهای ناهنجاری که این دسته از افراد در جامعه و در انظار عمومی به کار میبرند، در دراز مدت سبب ازبین رفتن کرامت و شرافت در میان افراد جامعه و برچیده شدن پردههای حیا در میان دختران و پسران میشود. امری که با گذشت چندین سال، باعث نمود انواع ناهنجاریها اجتماعی از جمله افزایش فساد و بالارفتن آمار طلاق ناشی از بدبینی همسران نسبت به یکدیگر میشود.» این استاد دانشگاه همچنین تصریح کرد: «اغلب سریالهای به ظاهر خانوادگی این شبکهها حاوی داستانهایی از عشقها و روابط نامتعارفی است که بیننده را بعد از مدتی به طور غیر ارادی و ناخودآگاه وادار به همسانسازی با زندگی واقعی و شخصیاش میکند. امری که در جامعهای مثل کشور ما بسیار ناپسند و خلاف عرف و اخلاق عمومی است. موضوعی که اگر گسترش بیشتری بیابد در سالیان نه چندان دور باعث بروز بیگانگی فرهنگی و شکاف فرهنگی در کشور خواهد شد.».
همچنین به غیر از این مبا حث مطرح شده درباره مضرات اجتماعی که برنامهها و سریالهای شبکههای ماهوارهای به همراه دارند، تبلیغات داروها و لوازم آرایشی در این شبکهها هم زاویه دیگری از مضرات این شبکهها برای مخاطبانشان و بخصوص زنان و دختران هستند. داروهای چاقی و لاغری، افزایش قد، ترک اعتیاد و همچنین انواع لوازم آرایشی وبهداشتی همه روزه در این شبکهها با شدت هرچه تمامتر تبلیغ میشوند و مخاطبان را تشویق به مصرف میکنند. کالاهایی که به دلیل نداشتن نشانی فروشنده و اینکه تنها با یک شماره تلفن همراه شناخته میشوند و توسط پیک به خریدار تحویل داده میشوند و در صورت ایجاد مشکل برای مصرف کنندگان، قابل پیگیری قانونی نیستند. مشکلات و عوارض وخیمی که گاهی باعث بروز خسارات غیرقابل جبران به سلامت افراد مصرف کننده میزنند.
اما با در نظر گرفتن موارد بالا که تنها گوشهای از مضرات استفاده از برنامههای شبکههای ماهوارهای، برای عموم مخاطبان و به طورخاص برای گروه زنان و دختران جوان که هدف این برنامهها هستند، باید به این پرسش جواب داد که آیا تنها با پارازیت انداختن برروی امواج ماهوارهها یا با تخریب دیشهای ماهواره، میتوان از گسترش این ناهنجاریها جلوگیری کرد یا باید به فکر راهکارهای دیگری بود؟ زیرا تجربه نشان داده است که راهکارهای ضربتی و قهری نه تنها نتیجه مطلوبی در پی ندارد بلکه باعث گسترش پنهانی هر پدیدهای خواهد شد. راهکارهایی مانند بالا بردن سطح سواد رسانهای و فرهنگی افراد جامعه و البته بالا بردن سطح کیفی برنامههای صداوسیمای کشور تا به آن حد که قادر به رقابت با این کانالها باشد.