به گزارش افق نیوز/ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان امروز (دوشنبه) در نشستی در دانشگاه تربیت مدرس با عنوان فرصت‌های علمی و فناوری پیش روی کشور و دیپلماسی علمی عنوان کرد: ما در دنیای پر تحولی زندگی می‌کنیم که مفاهیم و ابزارها در آن ایستا نیستند. زمانی در قرن ۱۹ از مجموعه‌هایی همچون قادر مطلق صحبت به میان می‌آمد. حاکمانی وجود داشتند که حاکمیت آنها بر روابط انسانی مطلق بود، اما در دوران گذار پس از جنگ سرد، امروزه روند کاهشی ابرقدرت بودن کشورها در روابط بین الملل به پایان خود رسیده و دولت‌ها دیگر تعیین کنندگان مطلق روابط بین‌الملل نیستند، بلکه کنشگران غیرحکومتی جدیدی ظهور و نمود پیدا کرده‌اند که سابقاً بیشتر در حوزه‌های اقتصادی فعالیت می‌کردند، اما در حال حاضر در حوزه‌های امنیتی و سیاسی وارد شده‌اند.
وی افزود: برخی از این کنشگران از عملکردی مثبت برخوردارند مانند حزب‌الله و برخی دیگر کارکردی منفی دارند مانند داعش. همچنین تنوع پذیری ابزار قدرت از دیگر مشخصات دوران سابق در روابط بین‌الملل بود. بدین معنی که تعداد و کمیت ابزارآلات جنگی و نظامی ملاک مشخصی برای ارزیابی قدرت یک کشور محسوب می‌شد و بعدها قدرت اقتصادی به آن افزوده شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه امروزه اما پارامترها و منابع متنوع دیگری به ملزومات قدرت یک کشور اضافه شده و مجموعه این عوامل، قدرت نفوذ یک کشور را افزایش می‌دهد، عنوان کرد: بنابراین افزایش نفوذ و کاهش آسیب پذیری از جمله ابزارهای لازم در تعیین قدرت یک کشور محسوب می‌شوند.
به گزارش فارس، ظریف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه قدرت‌های منطقه برای کسب مشروعیت، امنیت و یا هر دوی این مقولات، نگاه به خارج دارند، گفت: این کشورها یا در حال حاضر در زیر چتر حمایتی یک کشور خارجی قرار دارند و یا در انتظار چنین حمایتی از سوی نظامات خارجی به سر می‌برند. پیشرفت و امنیت این گونه از کشورها وابسته به خارج است. اما برجستگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه اولاً منبعث از روحیه استقلال طلبی مردم کشور است و ثانیاً بخشی دیگر نیز به واسطه در معرض تهدید دائمی بودن کشور از سوی دول خارجی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
وزیر خارجه ادامه داد: نگاه جمهوری اسلامی به توسعه کشور درون زاست و پیشرفت، مشروعیت و امنیت خود را از مردم خویش اخذ می‌کند و لذا ایران توان آن را دارد که قدرت خود را از طریق امکانات و ابزارهای درون خود افزایش دهد.
وی گفت: در دوران‌های انتقالی معمولاً به زمان ظهور و یا اضمحلال کشورها اشاره شده و از آن یاد می‌شود. به عبارت دیگر کشورهایی در دوران خاصی وارد عرصه وجود شده و برخی دیگر نیز از عرصه وجود خارج شده‌اند، مانند کشور یوگسلاوی سابق که دیگر اثری از آن در دنیای کنونی وجود ندارد، لذا محاسبه دقیق شرایط زمانی، تعیین کننده خط مشی و مسیر حرکت یک کشور خواهد بود و بنابراین کشورهایی همچون عراق در زمان صدام حسین، لیبی در زمان معمر قذافی و تقسیم سودان به دو بخش شمالی و جنوبی از جمله مثال‌های موجود در عصر کنونی هستند که به دلیل اتخاذ خط مشی افراط و یا تفریط توسط رهبران آنان، دیگر نامی از آن کشورها در میان نیست.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: با پیشرفت‌های به وجود آمده در عرصه فناوری و علم، انتخاب مخاطب از بین رفته و تکنولوژی باعث شده که طیف مخاطبان گسترده و در عین حال پیچیده شود. از سوی دیگر علم و فناوری کنترل افکار عمومی از سوی بخش مشخصی از حاکمیت را از بین برده و فضای مجازی در حال حاضر قادر به جریان سازی‌های مختلف در عرصه سیاست خارجی است و بدین جهت میزان آسیب پذیری آن را افزایش داده است.
وی افزود: یکی از عرصه‌های کمک دانشگاه به دستگاه سیاست خارجی می‌تواند استفاده از ابزارهای لازم در جهت کنترل حوزه دانایی باشد، زیرا از دانایی فراوان موجود در فضای مجازی نمی‌توان استفاده به هنگام و بهینه کرد و از سویی دیگر حجم بسیار زیاد و انبوه اطلاعات نامنسجم عملاً معضلی فرا راه تصمیم سازی از سوی سیاستمداران شده است.
وزیر خارجه ادامه داد: از سویی دیگر در حوزه روابط بین‌الملل علم و فناوری می‌تواند به عنوان یک حوزه نیاز برای کشور مطرح باشد. برقراری ارتباطات منسجم بین‌المللی برای جذب دانشجویان خارجی و استفاده از دستاورد و دانشگاه‌های کشور می‌تواند از جمله زمینه‌های همکاری بین وزارت امور خارجه و دانشگاه‌های کشور باشد.
وی گفت: رفع ممنوعیت تحصیل دانشجویان کشورمان در برخی از رشته‌های دانشگاهی در دانشگاه‌های خارج از کشور در جریان مذاکرات برجام یکی از دستاوردهای قابل توجه توافقنامه برجام است. هم اکنون در حوزه‌های مختلف امکان حضور جمهوری اسلامی در صحنه‌های علمی و بین المللی وجود دارد، زیرا کشورمان در حال حاضر توان جذب و صدور علم را داراست و فعالیت ایران در حوزه‌های علمی خارج از کشور باعث خواهد شد که کشورمان با یک اقتدار جدید در جهان حضور فعال داشته باشد.
ظریف مهمترین وظایف سه گانه وزارت امور خارجه در حوزه‌های صادرات و واردات را عبارت از صادرات شامل کالاهای غیرنفتی، خدمات فنی و مهندسی و نیروهای کارآمد و واردات را شامل جذب گردشگر و بعبارت دیگر واردات جهانگرد، واردات سرمایه و جذب علم و فناوری برشمرد.
وی در پایان سخنان خود در جلسه پرسش و پاسخ به سؤالات مطرح شده از سوی اساتید دانشکده‌های مختلف دانشگاه تربیت مدرس پاسخ داد.
اعطاء لوح یادبود از سوی احمدی رئیس دانشگاه تربیت مدرس به وزیر امور خارجه کشورمان، پایان بخش این نشست علمی بود.
