مثلا در ناحیه کمری تقریبا قطر بالای ۲۲ میلی‌متر را تنگی کانال حساب نمی‌کنیم اگر تنگی از ۲۲ میلی‌متر کمتر شود به عناصر عصبی کانال نخاع فشار وارد می‌شود.
افرادی که تنگی کانال نخاع به طور مادرزادی دارند، چه موقع علامت‌دار می‌شوند؟
در این افراد قطر کانال کمتر از ۱۲ میلی‌متر و تقریبا کمتر از ۵/۱ سانت است. این افراد به تنگی عادت کرده‌اند و اگر اتفاقی بیفتد مثلا دیسک‌شان کمی برجسته شود، موجب ایجاد فشار به ساختارهای عصبی شده و در نتیجه علائم ایجاد می‌شود.
چه شرایطی باعث ایجاد تنگی کانال نخاع می‌شود؟ آیا با افزایش سن همه افراد دچار تنگی کانال نخاع می‌شوند؟
تنگی کانال نخاع بر اثر سرخوردگی مهره‌ها ممکن است ایجاد شود. همچنین ممکن است در نتیجه یک تومور باشد یا التهاباتی در ناحیه باعث تنگی شود. گاهی تنگی می‌تواند به علت آبسه باشد یا به علت پوکی استخوانی که باعث شکستگی مهره شده باشد، در این موارد ما آن را با نام اولیه بیماری اسم‌گذاری می‌کنیم و به آن تنگی نخاع نمی‌گوییم. ما اصطلاح تنگی کانال نخاع را فقط برای تغییر شکل و ساختار اجزای ستون فقرات به کار می‌بریم. مثلا به ضخیم شدن فیلامان‌هایی که قطر خلفی مهره‌ها را درست می‌کنند، تنگی کانال می‌گوییم. البته تنگی کانال نخاع روندی است که با افزایش سن بخصوص بعد از ۴۰ سالگی شروع به رخ دادن می‌کند.
آیا تنگی کانال نخاع ممکن است زودتر اتفاق بیفتد؟
بله ممکن است روندی که گفتیم سریع شود، ممکن است فرد زمینه ژنتیک داشته باشد یا نحوه استفاده از ستون فقرات، درست نباشد که در این صورت این اتفاق ممکن است زودتر روی دهد یا شدیدتر باشد.
علائم تنگی کانال نخاع چیست؟
بسته به محل درگیر و میزان درگیری علائم فرق می‌کند. دردهای تیرکشنده پا، گزگز، بی‌حسی، خواب‌رفتگی انگشتان دست و پا و… .
درمان تنگی کانال نخاع چیست؟
درمان بسته به شدت بیماری فرق دارد. اگر در مراحل اولیه باشد یا به اصطلاح خفیف باشد با درمان‌های طبی درمان می‌شود. اقدامات طبی شامل رعایت مسائل تغذیه‌ای، کاهش وزن، درمان پوکی استخوان و… است. اگر این موارد خوب رعایت شود ۷۰ الی ۸۰ درصد موفقیت به همراه دارد.
راه‌های پیشگیری از تنگی کانال نخاع کدام است؟
اگر بیمار احساس می‌کند راست قامتی ندارد و به سمت جلو خم شده، باید به فکر این مساله باشد. اگر هنگام ایستادن احساس درد دارد، یک زنگ خطر است و باید به پزشک مراجعه کند. مساله بعدی اختلال در راه رفتن است اگر بیمار هنگام راه رفتن، در ناحیه پا احساس خالی شدن می‌کند یا دچار سردی و گزگز انگشتان می‌شود و تعادل طبیعی ندارد، این علامت نیز یک زنگ خطر محسوب می‌شود. تغذیه مناسب داشتن، ترک سیگار، عوامل کمک‌کننده هستند و البته چاقی، پوکی استخوان، زندگی بی‌تحرک و نشسته و عدم تمایل به ورزش کردن هم از عوامل خطر تنگی کانال نخاع به شمار می‌روند. البته در این خصوص نقش عضلات اطراف ستون فقرات را نباید نادیده بگیریم. چراکه این عضلات باعث می‌شوند ما حالت خمیده به جلو نداشته باشیم و تقویت این عضلات از پیشرفت روند تنگی کانال نخاع پیشگیری می‌کند. یکی از بهترین ورزش‌ها، شنا، بخصوص کرال پشت. از میان نرمش‌های عادی هم ورزش‌های ویلیامز را توصیه می‌کنم.
آیا صلاح می‌دانید بیمارانی که درد دارند، سراغ ورزش و فیزیوتراپی بروند؟
خیر در مرحله درد ما توصیه می‌کنیم افراد ۷۲ ـ ۴۸ ساعت استراحت مطلق داشته باشند. در این مرحله به آنها داروهای ضدالتهابی و مسکن می‌دهیم. زمانی که التهاب تمام شد و درد کاهش یافت و مریض علائم عصبی نداشت،فیزیوتراپی و درمان‌های طبی انجام می‌دهیم. این افراد بهتر است هنگام استراحت مطلق به پهلو دراز بکشند و بین زانوها بالش قرار دهند.
به بیماری که بعد از عمل جراحی دچار درد است چه توصیه‌هایی می‌کنید؟
این افراد باید به فکر تقویت عضلات اطراف ستون فقرات باشند در غیر این صورت به رغم موفقیت‌آمیز بودن عمل جراحی، علائم بیمار بهبود پیدا نمی‌کند.
دکتر افسون صدیقی
فوق‌تخصص مغز و اعصاب
