ترامپ با صدور بیانیه ای پس از امضای تعلیق تحریم های ایران برای خروج از برجام برای خود اولتیماتوم صادر کرد
به گزارش شهروند، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز گذشته درنهایت تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را امضا کرد اما در عین حال هشدار داد که این آخرین‌باری است که او این قانون را امضا می‌کند و اگر توافق هسته‌ای آنطور که او می‌خواهد اصلاح نشود، آمریکا از برجام خارج خواهد شد.
ترامپ گفت: «امروز من تعلیق تحریم ایران را اعلام می‌کنم اما این در راستای تضمین توافق با متحدان اروپایی واشنگتن برای رفع نواقص توافق هسته‌ای ایران و آخرین فرصت است».
ترامپ همچنین هشدار داد که «در صورت عدم‌دستیابی به این توافقنامه (جدید)، آمریکا دیگر تمدید تعلیق تحریم‌های ایران را انجام نمی‌دهد و از توافق هسته‌ای خارج می‌شود. اگر در هر زمانی من به این نتیجه برسم که چنین توافقی قابل‌دستیابی نیست فورا از برجام خارج می‌شوم و هیچ‌کس نباید به حرف من شک کند».
این سخنان ترامپ نشان می‌دهد که واشنگتن قصد دارد توافق هسته‌ای را در گرو اعمال نظراتش بر متن برجام نزد خود نگه دارد. قانونی که به رئیس‌جمهوری آمریکا اجازه می‌دهد که هر چهار ماه یک بار تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران را اعلام کند یا نه، درواقع به ترامپ این اختیار را داده است تا از انواع و اقسام تهدید‌ها علیه ایران و کشورهای اروپایی امضا‌کننده برجام استفاده کند و به نظر می‌رسد که در این مرحله از دست هیچ‌کسی کاری ساخته نیست.
مشکل اما آن‌جا است که ترامپ در بیانیه خود تأکید کرده است که «اگر در هر زمانی به این نتیجه برسد که توافق باب میل آمریکا قابل دستیابی نیست فورا از آن خارج خواهد شد». این بیانیه علنی است و سخنانی در خفا با مشاورانش نیست. درواقع ترامپ با این بیانیه مسئولیتی را بر دوش خود و دولت آمریکا قرار داده است که تخطی از آن موجب زیر سوال بردن عزم کاخ سفید می‌شود. در نتیجه چنانچه در توافق تغییری باب میل آمریکا صورت نگیرد که به‌نظر می‌رسد براساس مواضع ایران و کشورهای اروپایی صورت نخواهد گرفت، ترامپ با این بیانیه خود را در مقام تصمیم‌گیری بزرگی قرار داده و ترامپ نشان داده است که تصمیمات بسیار بزرگ را به ساده‌انگاری و تنها به گردش خودکار روی کاغذ و بدون توجه به همه مشورت‌ها یا نظرات متحدان آمریکا اتخاذ می‌کند.
خروج آمریکا از معاهده آب‌وهوایی پاریس نشان داد که ترامپ نه‌تنها به نظرات متخصصان و مشاوران داخلی آمریکا توجهی ندارد، بلکه به مواضع سازمان ملل متحد و متحدان غربی‌اش نیز بی‌توجه است. در چنین شرایطی است که باید گفت توافق هسته‌ای به واقع گروگان ترامپ قرار گرفته است. ترامپ در بیانیه خود حتی به کشورهای اروپایی نیز هشدار داده است که «اگر کشورهای دیگر در طول این فرصت سه ماهه در راستای رسیدن به این توافق عمل نکنند، من توافق آمریکا با ایران را لغو می‌کنم؛ این کشورها هستند که انتخاب می‌کنند با ما همکاری نکنند و در کنار جاه‌طلبی‌های هسته‌ای و مردم ایران بمانند». درواقع ترامپ با این اظهارات خط قرمزی میان آمریکا و متحدان اروپایی‌اش کشیده و آمریکا را درخصوص برجام از اروپا جدا کرده است.
رئیس‌جمهوری آمریکا در پایان تأکید کرد: هیچ‌کس نباید به حرف من شک کند من پیش‌تر اعلام کردم که برجام را تأیید نمی‌کنم و این کار را انجام دادم. من از این‌جا از کشورهای اروپایی می‌خواهم که در رفع نقص توافق هسته‌ای ایران به آمریکا بپیوندند.
ترامپ البته با صدور این بیانیه کار سنا و کنگره آمریکا را بسیار دشوار کرده است. در همین راستا الیوت انگل، عضو ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا بعد از تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی ترامپ درخصوص سیاست واشنگتن در قبال تهران بیانیه‌ای منتشر کرد و نوشت: «تصمیم برای ادامه تعلیق تحریم‌های ایران کار درستی بود، اما سیاست دولت ترامپ که امروز اعلام شد استانداردهایی غیرممکن را وضع می‌کند که به‌طور قطع منجر به انزوای آمریکا خواهد شد تا ایران. من تلاش خواهم کرد تا به نقاط ضعف توافق هسته‌ای رسیدگی کنم. راه رسیدن به این هدف تعامل با متحدان بین‌المللی و مذاکره برای شروط جدید است. رویکرد غلط این است که با تعیین ضرب‌الاجل‌های غیرقابل اجرا و مستبدانه به کشورها زور بگوییم».
اشاره انگل به آن بخش از بیانیه ترامپ است که در آن اعلام کرده آخرین باری است که تعلیق تحریم‌های ایران را امضا می‌کند و اگر توافق هسته‌ای تغییر نکند به‌طورحتم از آن خارج خواهد شد.
در عرصه سیاست معمولا سیاستمداران از اعلام ضرب‌الاجل ابا دارند چراکه با این کار خود و دولت خود را در منگنه تصمیم‌گیری قرار خواهند داد. دولت‌ها در عرصه بین‌الملل معمولا به‌طور خودخواسته خود را در مسیری غیرقابل بازگشت جبرگرایانه قرار نمی‌دهند اما ترامپ با صدور این بیانیه نشان داد که یا اساسا هیچ فهمی از ساختار توافق هسته‌ای و کیفیت ارتباط آمریکا با متحدان اروپایی‌اش ندارد و یا اساسا درک درستی از الفبای سیاست خارجی ندارد.
کنگره آمریکا نیز راه سختی را برای حمایت از بیانیه ساده لوحانه ترامپ در پیش دارد. براساس قوانین آمریکا این وظیفه کنگره است که توافق هسته‌ای را تغییر دهد و کنگره یک بار نشان داد که هیچ علاقه‌ای به این کار ندارد یا اساسا این کار را شدنی نمی‌داند. انگل نیز در بیانیه خود تصریح کرده است: «لازم است که این حرف اشتباه را کنار بگذاریم که کنگره می‌‌تواند به‌طور یک‌جانبه توافق را تغییر دهد هر قانونی که پایبندی آمریکا به توافق را تحت‌تأثیر قرار دهد ما را در جایگاه کشوری قرار خواهد داد که تعهدات‌مان را کنار گذاشته‌ایم».
اتحادیه اروپا هر چند در نشست بروکسل حمایت کامل خود را از اجرای برجام اعلام کرد اما شب گذشته ترجیح داد واکنشی محافظه‌کارانه به بیانیه ترامپ داشته باشد. این اتحادیه در نخستین واکنش بر تعهد خود بر ادامه اجرای کامل و موثر برجام تأکید و اعلام کرد که درباره بیانیه ترامپ و پیامدهای آن با کشورهای عضو هماهنگی انجام خواهد داد. در بیانیه جمعه شب اتحادیه اروپا آمده است: اتحادیه اروپا بیانیه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا درباره توافق هسته‌ای با ایران (برجام) را مورد توجه قرار می‌دهد.
به‌عنوان گام اول، با سه کشور اروپایی امضا‌کننده برجام (فرانسه، آلمان و بریتانیا) و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، برای ارزیابی مشترک این بیانیه و پیامدهای آن، هماهنگی خواهیم کرد. ما همچنان به ادامه اجرای کامل و موثر «برنامه جامع اقدام مشترک» متعهد هستیم.
در عین‌حال مقامات پیشین آمریکا نیز از معماران اصلی توافق هسته‌ای بوده‌اند که نسبت به احتمال هرگونه تغییر در توافق هسته‌ای هشدار داده‌اند. به نوشته نشریه پولتیکو، جمعی از مقامات امنیت ملی پیشین آمریکا، ازجمله جان کری، وزیر امور خارجه و وندی شرمن، مسئول ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای این کشور در دوره اوباما با انتشار بیانیه‌ای شروط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای اصلاح برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را محکوم و تأکید کردند که دیپلماسی همچنان موثر است.
در بیانیه این مقامات آمده است: امروز ما فهمیدیم طرح رئیس‌جمهوری شامل زورگویی به همپیمانان‌مان برای اصلاح متن توافقی است که آنها می‌دانند در تأمین امنیت مشترک‌مان کارساز بوده است و به صورت علنی نیز اعلام کرده‌اند که تمایلی به اصلاح آن ندارند. این مقامات هشدار دادند: اقدام آمریکا برای نقض یا خروج از توافق هسته‌ای با ایران، رابطه دو سویه اقیانوس اطلس و ائتلاف‌های‌مان را تضعیف می‌کند؛ ائتلاف‌هایی که امری ضروری در طیف وسیع سیاست‌ها از موضوعات اقتصادی گرفته تا مبارزه با تروریسم است.
فیلیپ گوردون، یکی از مقامات امنیت ملی پیشین در دولت اوباما که به وی درباره این مذاکرات مشاوره می‌داده است، گفت: تصمیم ترامپ، این توافق را فعلا زنده نگه می‌دارد اما آن را در مسیر فروپاشی قرار داده است. گوردون درباره مطرح‌شدن یک اصلاحیه قانونی یا پیشنهادی از جانب اروپا که بتواند این توافق را نجات دهد، ابراز تردید کرد.
وی تصریح کرد: اروپایی‌ها و دموکرات‌ها در کنگره احتمالا به دنبال راه‌هایی برای ارایه طرحی به ترامپ برای جلوگیری از اجرای تهدید او در جهت از بین بردن توافق هسته‌ای پس از این چهارماه هستند اما تغییرات سطحی و ظاهری، احتمالا کافی نیست. حتی اگر آنها دست به تغییرات یک‌جانبه در تعهدات آمریکا بزنند به سختی می‌توان پیش‌بینی کرد آیا ایران نیز دست به اقدامات یک‌جانبه می‌زند یا خیر.
بیانیه وزارت خارجه درخصوص تمدید تعلیق تحریم‌ها توسط دولت آمریکا
وزارت امور خارجه درخصوص تمدید تعلیق تحریم‌های برجام و برخی تحریم‌های جدید توسط دولت آمریکا بیانیه‌ای صادر کرد. به گزارش ایسنا، متن این بیانیه به شرح زیر است:
روز جمعه مورخ ٢٢ دی ١٣٩۶ رئیس‌جمهوری آمریکا علیرغم تلاش یک ساله خود برای از بین بردن برجام، بار دیگر ناگزیر به تمدید اسقاطیه‌های الزامی در برجام گردید. استحکام درونی برجام و حمایت بین‌المللی از این توافق، راه را بر تلاش‌های آقای ترامپ، رژیم صهیونیستی و اتحاد نامیمون تندروهای جنگ‌طلب برای لغو این توافق یا ایجاد تغییرات در آن بسته است.
با این‌حال، رئیس‌جمهوری آمریکا براساس رویه یک ساله خود همچنان به اقدامات خصمانه علیه مردم ایران ادامه داده و تهدیداتی را تکرار می‌کند که بارها در اجرای آنها ناتوان مانده است و با ادامه روش یک‌سال گذشته خود همزمان با انجام اقدامات اجباری مندرج در برجام و برای نشان دادن خصومت با مرم بزرگ ایران، از سر استیصال تعدادی از اتباع ایرانی و غیرایرانی را به بهانه‌های غیرقانونی، کهنه و مضحک در فهرست تحریم قرار داده است تا حداقل جبران بخشی از ناکامی‌های خود را کرده باشد.
جمهوری اسلامی ایران با محکوم کردن تهدیدات آمریکا و اضافه کردن افراد جدید به فهرست تحریم‌ها، نکات زیر را مورد تأکید قرار می‌دهد:
١- جمهوری اسلامی ایران همراه با اعضای دیگر برجام و جامعه جهانی بارها تأکید کرده است که برجام یک سند معتبر بین‌المللی است و به هیچ عنوان قابل مذاکره مجدد نیست.
٢- جمهوری اسلامی ایران صراحتا تأکید می‌نماید که هیچ اقدامی فراتر از تعهدات خود در برجام را انجام نخواهد داد، هیچ تغییری در این توافق را نه اکنون و نه در آینده نخواهد پذیرفت و اجازه نمی‌دهد هیچ ارتباطی بین برجام و هر موضوع دیگری برقرار گردد.
٣- دولت آمریکا، همچون سایر اعضای برجام موظف به اجرای تمامی تعهدات خود می‌باشد و چنانچه به بهانه‌های واهی از تکالیف خود شانه خالی نماید می‌بایست مسئولیت عواقب آن را به‌طور کامل پذیرا باشد.
۴- دولت آمریکا در طول دو سالی که از اجرای برجام می‌گذرد همواره با بدعهدی‌ها، تعلل‌ها و سیاست‌های خصمانه خود مفاد مختلفی از برجام را زیر پا گذارده است. سیاست یک‌سال گذشته آقای ترامپ و بیانیه امروز وی در تعارض صریح با بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام است و جمهوری اسلامی ایران این تخلف آشکار را به کمیسیون مشترک برجام گزارش و آن را پیگیری خواهد کرد.
۵- تصمیم رژیم آمریکا برای افزودن تعدادی از اتباع ایرانی و غیرایرانی به فهرست خودساخته و غیرقانونی تحریمی آمریکا، فقط و فقط اثبات‌کننده استمرار خصومت هیأت حاکمه آمریکا علیه ملت بزرگ ایران است.
۶- اقدام خصمانه و غیرقانونی رژیم ترامپ در قرار دادن نام حضرت آیت‌الله آملی لاریجانی ریاست محترم قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران در فهرست به اصطلاح تحریم‌های جدید آمریکا از تمامی خطوط قرمز رفتاری در جامعه بین‌المللی عبور کرده و اقدامی خلاف اصول آمره حقوق بین‌الملل و نقض تعهدات دوجانبه و بین‌المللی ایالات متحده است که حتما با واکنش جدی جمهوری اسلامی پاسخ داده خواهد شد و مسئولیت تمامی تبعات این اقدام خصمانه بعهده دولت ایالات متحده خواهد بود.
٧- استناد به مفهوم والای حقوق بشر برای تحریم مقامات و شهروندان ایران از سوی رژیمی که مهمترین متحدینش بدترین ناقضان حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در تاریخ معاصرند و از سوی فردی که آلوده به ذهنیت نژادپرستانه و بیگانه ستیزی بوده و عبارات کثیف نژادپرستانه اخیر او علیه ملت‌های مختلف انزجار جامعه بین‌المللی و مردم آمریکا را برانگیخته است و کسی که فروش میلیاردها دلار سلاح برای قتل‌عام انسان‌های بیگناه در خاورمیانه و ترویج خشونت و هرج و مرج را افتخار خود می‌داند، مایه وهن و بی‌آبرویی برای ملل متمدن و لکه ننگی برای زمامداری مدرن به شمار می‌آید.
٨- دولت آمریکا که خود همواره در دهه‌های گذشته و درحال حاضر سیاه‌ترین کارنامه را در جهان در سرکوب ملت‌های آزادیخواه و حمایت از رژیم‌های سرکوبگر، ازجمله حمایت بی‌قید‌وشرط از نظام ستمشاهی و انجام کودتا علیه دولت دموکراتیک منتخب مردم ایران در گذشته و حمایت از دولت‌های اشغالگر، متجاوز و سرکوبگر همچون رژیم صهیونیستی و اذناب منطقه‌ای‌اش از اراضی اشغالی فلسطینی تا بحرین و یمن دارد، از سویی با ریختن اشک تمساح در حرکتی مزورانه و با سردادن شعارهای سراپا دروغ مدعی حمایت از حقوق بشر مردم ایران می‌شود و از سویی دیگر با اعمال تحریم‌های ظالمانه، ممنوع ساختن ورود شهروندان ایرانی به آن کشور و دیگر رفتارهای توهین‌آمیز، ملت متمدن ایران را تروریست لقب می‌دهد.
٩- اعمال تحریم‌های غیرقانونی و اظهارات و تحرکات خصمانه دولت آمریکا علیه مسئولین و ملت رشید ایران که از ماهیت زیاده‌خواهی و خوی سلطه‌طلبی حاکمان آمریکا ناشی می‌شود، همواره و همیشه برای افکار عمومی و وجدان بیدار مردم ایران و جهان سیاستی شکست خورده و بی‌اعتبار تلقی شده است و دست یازیدن به چنین اقداماتی ناشی از سرخوردگی این کشور از بیداری ملت فهیم ایران در مقابله با اقدامات مداخله‌جویانه و طراحی شده برای ایجاد اغتشاش و بحران در جمهوری اسلامی ایران طی دهه‌های گذشته و به‌خصوص در جریان وقایع اخیر است.
١٠- ایالات‌متحده باید بیاموزد که تمامی ارکان مقتدر نظام جمهوری اسلامی ایران که مستظهر به پشتیبانی قاطبه ملت همیشه سرفراز ایران هستند، با همدلی و وحدت کلمه، وقعی به این نوع سیاست‌ها و استانداردهای دوگانه و خصمانه علیه کشور خود نگذاشته و در زمان مقتضی پاسخ مناسبی به اینگونه اقدامات خصومت‌آمیز آمریکا خواهد داد.
