شاید بسیاری از ما فراموش کرده باشیم که خبرنگاران به اقتضای شغلشان مجبورند در طول روز در چند نقطه مختلف شهر حضور پیدا کنند؛ خبرنگارانی که بسیار پیش می‌آید مجبور باشند ۶ صبح در برنامه‌ای حاضر شوند یا پس از اتمام کار در آخرین ساعات شب یا حتی نخستین ساعات بامداد راهی خانه شوند؛ اما در این میان با معضل رفت و آمد و درآمدهای حداقلی چه باید کرد؟!
در پاسخ به همین پرسش بود که به سبب رفت‌وآمدهای زیاد درون‌شهری خبرنگاران، قرار شد هر ساله امتیاز ورود به طرح ترافیک در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد تا آن دسته از خبرنگارانی که اتومبیل شخصی در اختیار دارند، بتوانند به راحتی در محدوده طر ح ترافیک شهری رفت و آمد داشته باشند؛ البته این طرح از همان ابتدا با انتقادهایی نیز مواجه شد و عده‌ای معترض شدند که برخی از مدیران مسؤول رسانه‌ها از این طرح‌ها استفاده شخصی می‌کنند و عملا سر خبرنگاران بی‌کلاه مانده است.
به گزارش ایسنا، البته این اعتراض‌ها در ادامه دامنه گسترده‌تری پیدا کرد و بسیاری معترض شدند که به غیر از خبرنگارانی که واقعا از این طرح رایگان در راستای شغل خود استفاده می‌کنند، بخش‌های اداری رسانه‌ها و در واقع آنهایی که به هیچ وجه خبرنگار به حساب نمی‌آیند نیز از این طرح رایگان بهره‌مند می‌شوند و این خود به نوعی رانت رسانه‌ای محسوب می‌شود.
به هر صورت با وجود اعتراض‌هایی که هر از گاهی از سوی برخی از خبرنگاران عنوان می‌شد اجرای این طرح همچنان ادامه داشت تا اینکه ۱۰ بهمن سال جاری با تصویب طرح کلیات لایحه و تعیین نرخ عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک، قرار شد شرایط تا اندازه‌ای تغییر کند.
«برای خبرنگاران تخفیف ۵۰ درصدی لحاظ شده است»؛ این را چندی پیش محسن پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در حاشیه جلسه شورای شهر تهران اعلام کرد و از اجرای این طرح از ۱۵ فروردین سال ۹۷ خبر داد. او همچنین در پاسخ به این سوال که خبرنگاران چگونه تشخیص داده می‌شوند، گفت که «در حال تکمیل آیین‌نامه‌ای هستیم که بعد از تصویب، آن را اجرایی کنیم تا به خبرنگاران واقعی این تخفیف داده شود».
او که در بخشی از سخنان خود اظهار کرده بود «خبرنگاری از مشاغل سخت نیست و لذا خبرنگاران نباید سهمیه طرح ترافیک بگیرند»، با انتقادهای بسیاری از سوی اهالی رسانه مواجه شد. البته این طرح نیز تنها با انتقادها و واکنش‌های منفی همراه نبود و در این میان عده‌ای نیز که برخی از آنها از اهالی قلم و رسانه هم هستند با اشاره به رانت‌های رسانه‌ای که پیشتر در این زمینه وجود داشته، بر این باور بودند که اگر واقعا نیاز است، رسانه‌ها می‌توانند برای خبرنگارانشان این طرح‌های نیم بها را تهیه کنند. برآوردهایی در حد سالانه سه تا چهار میلیون تومان نیز در این باره در رسانه‌ها مطرح شد.
اما توضیحات بیشتر در این باره را مشاور اجتماعی و فرهنگی پورسیدآقایی به ایسنا ارائه کرد و گفت: برخی به اشتباه تصور می‌کنند که وضعیت طرح ترافیک مانند سال قبل است و کل روزهای کاری سال ۹۷ را مبنای محاسبه نرخ طرح قرار می‌دهند. ما در سال ۹۷ با توجه به اینکه پنجشنبه‌ها هم طرح ترافیک رایگان شده، ۲۲۶ روز کاری داریم. اما حتی نباید این عدد را مبنای محاسبه چیزی قرار داد. چرا که در طرح جدید، کل هزینه‌ها برحسب میزان مصرف محاسبه می‌شود و نه یکجایی و یک‌ساله.
پیرحسین‌لو افزود: فرض کنیم که یک خبرنگار پارلمانی بخواهد از محل کار خود با خودروی شخصی به میدان بهارستان برود یا عکاسی بخواهد برای پوشش خبری به جلسه شورای شهر برود. این نهادها در هفته دو بار جلسه دارند و تردد عادی خبرنگاران هم در ساعات اوج صبح است اما به ساعات اوج عصر نمی‌رسد. در این صورت، اگر تمام سال غیر از تعطیلات نوروز را هم روزهای کاری فرض کنیم، هزینه طرح ترافیک برای چنین خبرنگاری با احتساب تخفیف ویژه خبرنگاری و تخفیف معاینه فنی برتر، برای کل سال ۹۶۰ هزار تومان می‌شود؛ یعنی به‌طور متوسط ماهانه ۸۰ هزار تومان.
مشاور معاون حمل و نقل شهرداری در ادامه به خبرنگار ایسنا گفت: اصل دغدغه اصحاب رسانه‌ها و مطبوعات مبنی بر اینکه خبرنگاران و موسسات رسانه‌ای برای انجام ماموریت‌های خود در عرصه کسب خبر نباید تحت فشار مالی قرار بگیرند، کاملا صحیح است. ولی ما برای حل مشکلات باید دو تفکیک ضروری را در نظر بگیریم. اولا با کمک خود خبرنگاران و روزنامه‌نگاران راهی بیابیم که سیستم نامطلوب پیشین در توزیع آرم‌های طرح ترافیک تکرار نشود. ثانیا موضوع رفت و برگشت خبرنگار از منزل به محل کار را از رفت و برگشت به حوزه خبری جدا کنیم. مساله اصلی که باید راهی برای آن پیدا کرد، مورد دوم است. یعنی در عین اینکه روزنامه‌نگاران به لحاظ هزینه رفت و آمد نباید با بقیه مردم فرق داشته باشند، باید تلاش کرد کار تولید خبر، آن هم در شرایط دشوار اقتصادی فعلی، کار پرهزینه‌ای نشود و هزینه‌اش به گردن خبرنگار نیفتد.
در این میان بر اساس شنیده‌های خبرنگار ایسنا، معاونت امور مطبوعاتی در قبال طرح جدید اعلام موضع مشخصی داشته است و درخواست کرده که طرح ترافیک خبرنگاران مانند گذشته اجرا شود و یا اگر قرار است هزینه این طرح برای خبرنگاران گران‌تر شود، این کار با یک نسبت افزایش قابل تحمل صورت بگیرد و نه رقم سه تا چهار میلیون تومان که فراتر از توان مالی عموم خبرنگاران به نظر می‌رسد.
محمد سلطانی‌فر، معاون امور مطبوعاتی نیز در آخرین اظهارات خود درباره طرح ترافیک جدید برای خبرنگاران در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت که «با توجه به مخالفت اکثر خبرنگاران تهرانی با سیاست‌های اتخاذ شده از سوی شهرداری تهران درباره سهمیه طرح ترافیک خبرنگاران، آمادگی کامل داریم تا از تمام ظرفیت خود برای رفع نگرانی و دغدغه خبرنگاران و اصحاب رسانه در این موضوع و کمک به مدیریت شهری برای کاهش مشکلات موجود، استفاده کنیم.»
معاونت مطبوعاتی همچنین اعلام کرده آمادگی کامل دارد از تمام ظرفیت خود برای رفع نگرانی و دغدغه خبرنگاران و اصحاب رسانه در این موضوع و کمک به مدیریت شهری در جهت کاهش معضلات و مشکلات موجود، استفاده کند و ساز و کارهایی در جهت تسهیل امور و رفع نگرانی شهرداری در شناسایی خبرنگاران واقعی و رسانه‌های مشمول دریافت طرح ترافیک اتخاذ کند.
خبرنگار ایسنا همچنین از یک مقام مطلع در سازمان حمل و نقل شهرداری کسب اطلاع کرده که قرار است به‌زودی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری کارگروهی را با حضور نمایندگانی از معاونت امور مطبوعاتی وزارت ارشاد، مدیران مطبوعات، تشکل‌های صنفی روزنامه‌نگاران و خبرنگاران باسابقه تشکیل دهد تا ضوابط توزیع سهمیه‌های طرح ترافیک این بار با مشارکت خود اهالی مطبوعات تدوین شود.
با این حال گفت‌وگوها درباره سرنوشت سهمیه خبرنگاران همچنان ادامه دارد. در این زمینه محمد سلطانی‌فر، معاون امور مطبوعاتی در نشست هم‌اندیشی نقد و بررسی طرح ترافیک خبرنگاران با حضور معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، جمعی از مدیران رسانه‌ها و نمایندگان تشکل‌های صنفی با اشاره به مسائل مالی و هزینه‌های بسیاری که امروزه مدیران رسانه‌ها با آنها مواجه هستند، خواستار احیای سهمیه طرح ترافیک خبرنگاران از سوی شهرداری تهران شد.
او اظهار کرد که «اکثر خبرنگاران تهرانی با سیاست‌های اتخاذ شده از سوی شهرداری تهران در زمینه سهمیه طرح ترافیک خبرنگاران مخالف بوده و لازم است تدابیر دیگری در این باره اندیشیده شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز آمادگی کامل دارد از تمام ظرفیت خود برای رفع نگرانی و دغدغه خبرنگاران و اصحاب رسانه در این موضوع و کمک به مدیریت شهری در جهت کاهش معضلات و مشکلات موجود، استفاده کند.»
البته در جاهایی هم این مضمون نوشته یا ابراز شده که خبرنگاران اگر تشخیص دهند با این طرح عدالت اجتماعی اجرا و منافع آن برای همه مردم است و شهرداری بر عهد خود مصمم است که رانت را حذف کند، خبرنگاران از امتیاز خود گذشته و از این طرح به عنوان طلیعه حذف رانت حمایت خواهند کرد.
همچنین در ادامه این جریان معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در پاسخ به اعتراض‌های اهالی رسانه به طرح جدید از فعالان مطبوعاتی می‌خواهد تا کمک کنند تلاش مدیران شهرداری در دوره جدید برای عادلانه شدن سیستم توزیع مجوزهای طرح ترافیک به عنوان یک الگوی مدیریتی جدید در جمهوری اسلامی و معطوف به حقوق آحاد مردم، با موفقیت به ثمر برسد.
او در بخشی از پیام خود خطاب به اصحاب رسانه اعلام کرد که «یکی از نخستین گام‌ها در این طرح ایجاد عدالت در میان کلیه شهروندان و حذف طرح‌های ترافیک سالانه برای تمام گروه‌هاست. در میان اقشار مختلف برخوردار از مجوزهای قبلی طرح ترافیک، قشر شریف روزنامه‌نگاران و خبرنگاران نیز مشاهده می‌شوند که برقراری این امتیاز برای آنان در پاره‌ای از اوقات به عنوان ابزاری برای لابی‌گری و امتیازخواهی از اصحاب رسانه تبدیل شده بود، اقدامی که قبل از هر چیز، عزت قلم و حیثیت حرفه شریف روزنامه‌نگاری را هدف قرار می‌داد؛ هرچند که صاحبان قلم پاک‌تر و مستقل‌تر از آن هستند که تحت تاثیر چنین امتیاز اندکی بخواهند از رسالت واقعی خود که همانا اطلاع‌رسانی صحیح و شفاف است چشم‌پوشی کنند، ولی در هر صورت شائبه چنین موضوعی نیز باید از ذهن‌ها دور می‌شد».
پورسید آقایی خاطرنشان کرد که «اینجانب به عنوان مجری طرح ترافیک جدید در شهرداری تهران، با وقوف کامل به نقش بی‌بدیل اصحاب رسانه در روشنگری و آگاهی‌بخشی و اشراف به تمام دشواری‌های این حرفه خطیر و در عین حال ظریف به‌ویژه با وجود انواع خطوط قرمز نوشته و نانوشته و همچنین سیاست‌های درون‌سازمانی و برون سازمانی متغیر در رسانه‌ها که سختی این کار را بیشتر می‌کند و علاوه بر این با اذعان به وجود مشکلات معیشتی فراوان برای صاحبان قلم به واسطه دستمزدهای گاه غیرعادلانه و عدم امنیت شغلی مطلوب، از این قشر شریف بابت ایجاد اختلال احتمالی در برنامه‌هایی که بر مبنای دارا بودن سهمیه طرح ترافیک برای زندگی روزمره خود پیش‌بینی کرده بودند و در طرح جدید حذف شده است، پوزش می‌خواهم و به صاحبان رسانه‌ها پیشنهاد می‌کنم که در صورت امکان، برای رفاه حال نیروهای شریف خود، اعتباراتی را برای هزینه‌های تردد در طرح ترافیک اختصاص دهند و در قالب کمک هزینه به خبرنگاران عزیز پرداخت کنند تا علاوه بر انجام امور رسانه‌ای در محدوده طرح ترافیک، اختلالی در برنامه‌های روزمره‌شان پدید نیاید».
او همچنین یادآور شد که «شهرداری تهران نیز آمادگی دارد تا جهت جبران هزینه‌های ناشی از این امر که قطعا در شرایط دشوار اقتصادی فعلی بر شانه‌های نحیف رسانه‌ها سنگینی خواهد کرد، رسانه‌ها را یاری کند. علاوه بر این، با توجه به اینکه سه درصد از سهمیه طرح جدید ترافیک در اختیار شهرداری تهران قرار داده شده تا در موارد خاص از جمله خبرنگاران با پنجاه درصد تخفیف ارائه دهد، از این رو با مشارکت وزارت ارشاد و اصحاب رسانه‌ها و نمایندگان صنفی خبرنگاران، به زودی دستورالعملی برای ارائه طرح ترافیک به این گروه تدوین خواهد شد که براساس آن تلاش می‌شود حقی از خبرنگاران تضییع نشود».
