صاف کردن مو به روش برزیلی کراتینه کردن نام دارد. تابه‌حال صاف کردن مو به روش برزیلی را امتحان کرده‌اید؟ این روش به نام کراتینه کردن مو هم شناخته می‌شود. به تصاویر قبل و بعد از کراتینه کردن مو نگاه می‌کنید. بررسی‌های موجود در مورد کراتینه کردن مو را می‌خوانید و فکر می‌کنید این بهترین روش برای صاف کردن موست. اما فراموش نکنید که می‌تواند صدمات جدی به سلامت موی شما وارد کند. این نوشته را بخوانید تا با این روش آرایش مو و مضرات آن بیشتر آشنا شوید.
کراتین چیست؟
کراتین پروتئینی است که مو، ناخن‌ها و پوست را به‌وجود می‌آورد. کراتینه کردن فولیکول‌های آسیب‌دیده‌ی مو را ترمیم می‌کند. در نهایت موهای شما نرم و صاف می‌شوند.
خیلی هم خوب است، ولی در نهایت باید بدانید که خیلی از محصولات صاف‌کننده‌ی مو مقدار زیادی فرمالدهید دارند. به همین دلیل است که خیلی از کشورها (اتحادیه‌ی اروپا و کانادا) این درمان‌ها را ممنوع کرده‌اند.
آمریکا این محصولات را ممنوع نکرده، ولی سازمان فدرال سلامت و امنیت شغلی (OSHA) درباره‌ی آن هشدار سلامتی منتشر کرده است. وب‌سایتی وجود دارد که در مورد مضرات درمان برزیلی مو به مردم هشدار می‌دهد.
چرا؟ آرایشگران و آرایشگاه‌داران شکایت کرده‌اند که وقتی با مواد صاف‌کننده‌ی مو کار می‌کنند، دچار مسمومیت با فرمالدهید شده‌اند. OSHA در این مورد تحقیقاتی انجام داده که نشان داده است، مقادیر زیادی فرمالدهید در هوای آرایشگاه‌ها و مواد صاف‌کننده‌ی کراتینه‌ی برزیلی وجود دارند. حتی در مواردی که روی بسته‌ی مواد صاف‌کننده‌ی مو نوشته بدون فرمالدهید، این ادعا حقیقت ندارد. همه‌ی مواد صاف‌کننده‌ی مو حاوی مقادیر زیادی فرمالدهید هستند.
درمان کراتین هزینه‌ی زیادی دارد، ولی خطرات آن برای سلامتی خیلی بیشتر است؛ مخصوصا اگر این مواد حاوی فرمالدهید باشند. حتما هم نباید برای داشتن موی زیبا سلامتی خود را به‌خطر بیندازید. روش‌های مؤثر زیادی هستند که به کمک آنها می‌توانید به‌صورت طبیعی ظاهر موی خود را بهبود ببخشید. از جمله‌ی این روش‌ها می‌توان به استفاده از ویتامین‌ها و ماسک مو اشاره کرد.
کراتین در بدن انسان‌ها پروتئینی با ساختار فیبری است که در موها، ناخن‌ها و در بافت اپیتلیوم (بافت پوششی) پوست وجود دارد. کراتین در بخش‌هایی از بدن حیوانات هم وجود دارد. مثلا سُم‌ها، شاخ‌ها، پشم و پرهای آنها سرشار از کراتین هستند.
به‌زبان ساده‌تر کراتین یکی از اجزای سازنده‌ی موها، ناخن‌ها و پوست ماست. برخی از انواع کراتین همچنین فعالیت‌های سلولی حیاتی مانند تولید پروتئین و رشد سلولی را تنظیم می‌کند.
دو نوع پروتئین کراتین وجود دارد: کراتین آلفا و کراتین بتا. کراتینی که در پوست و مو یافت می‌شوند از نوع آلفا هستند. ویژگی مشخص کراتین این است که مقادیر زیادی سیستین دارد. سیستین نوعی سولفورِ حاوی آمینواسید است. موی انسان تقریبا ۱۴ درصد سیستین دارد.
نوع دیگری ماده‌ی طبیعی وجود دارد که از نظر سختی مشابه با بافت کراتینه است؛ این ماده‌ی طبیعی کیتین نام دارد. کیتین استخوان‌بندی خارجی خرچنگ، میگو و حشرات را تشکیل می‌دهد. کراتین هم یکی از مواد تشکیل‌دهنده‌ی ضروری و قوی موهای ماست.
آیا کراتینه کردن برای موهای شما ضرر دارد؟
صاف کردن مو به‌روش برزیلی روشی نیمه‌دائمی برای صاف کردن موست. در این روش از اتوی مو استفاده می‌شود تا محلول کراتین مایع و نوعی مایع نگه‌دارنده به مو تزریق شود. این نوع صاف کردن مو معمولا در آرایشگاه انجام می‌شود. تمام این فرایند ۹۰ دقیقه یا بیشتر طول می‌کشد، ولی این زمان ممکن است بسته به بلندی مو بیشتر هم باشد.
نتیجه‌ی کراتینه کردن معمولا تا سه ماه روی مو باقی می‌ماند. باید بدانید اگر موهای صاف و نازکی دارید، حتی فکر کراتینه کردن را هم نکنید. «افراد ایده‌آل» برای کراتینه کردن، افرادی هستند که موهای فرفری و ضخیم‌تری دارند.
بزرگ‌ترین مشکل کراتینه کردن مو به‌روش برزیلی این است که بیشتر این مواد حاوی فرمالدهید یا مواد تولیدکننده‌ی فرمالدهید هستند.
مؤسسه‌ی بین‌المللی تحقیقات سرطان و مؤسسه‌ی ملی سم‌شناسی فرمالدهید را به‌عنوان سم‌های سرطان‌زا می‌شناسند. جین هولیهان، معاون رئیس بخش تحقیقات محیطی، در این مورد مصاحبه‌ای انجام داده است. او در این مصاحبه می‌گوید صاف‌کننده‌های مو خطرات احتمالی زیاد و جدی برای بدن دارند: «ما ۴۱ آرایشگاه را بررسی کردیم. نتیجه این شد که تقریبا تمام آنها از مواد صاف‌کننده‌ی مو استفاده می‌کنند. در واقع تمام مواد صاف‌کننده از نوع برزیلی، فرمالدهید آزاد می‌کنند.»
بدن ما به‌صورت طبیعی مقدار کمی فرمالدهید تولید می‌کند. ولی در واقع فرمالدهیدی که از طریق تنفس جذب می‌کنیم خطرناک است. این نوع فرمالدهید در دود سیگار، وسایل گازسوز، اجاق‌های گازسوز یا هیزمی و آرایشگاه‌هایی که با استفاده از کراتین، مو را صاف می‌کنند پیدا می‌شود. این نوع دود است که نه‌تنها برای سلامتی شما، بلکه برای سلامتی آرایشگر هم خطرناک است.
طبق گفته‌ی مرکز کنترل بیماری‌ها (CDC)، حتی بوییدن فرمالدهید می‌تواند باعث گلودرد، سرفه، خارش چشم‌ها و خون‌دماغ شود. CDC همچنین می‌گوید:
«فرمالدهید یکی از مواد شناخته‌شده‌ی سرطان‌زاست. بیشترین نگرانی در مورد سرطان بینی و گلوست. تحقیقات علمی هنوز نشان نداده‌اند که فرمالدهید چقدر می‌توانند در بروز سرطان دخیل باشند، اما هرچقدر سطح فرمالدهید و مدت تماس با آن بیشتر باشد، میزان سرطان‌زایی آن هم بیشتر می‌شود. حتی اگر میزان فرمالدهید در هوا آن‌قدر کم است که فرد چیزی حس نمی‌کند باز هم خطر ابتلای او به سرطان وجود دارد.»
علاوه بر سرطان، تماس طولانی‌مدت با فرمالدهید می‌تواند موجب آسیب سیستم عصبی مرکزی هم شود. این آسیب‌ها شامل افزایش ابتلا به سردرد، افسردگی، تغییر خلق‌وخو، بی‌خوابی، بدخلقی، کاهش تمرکز و کاهش چالاکی، حافظه و تعادل می‌شوند.
تحقیقات علمی نشان داده‌اند مردانی که به‌خاطر شغل خود معمولا در معرض فرمالدهید قرار دارند، نسبت به سایر افراد سه برابر بیشتر احتمال دارد که به ALS (بیماری لو گرینگ) مبتلا شوند.
مؤسسه‌ی بین‌المللی تحقیقات سرطان به زنان باردار یا کسانی که تلاش می‌کنند باردار شوند توصیه می‌کند در طول زمان بارداری موهایشان را کراتینه نکنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها اعلام کرده، تماس با فرمالدهید می‌تواند باعث مشکلاتی در باروری و سقط جنین شود.
تماس مداوم با فرمالدهید به این معنی است که آرایشگران بیشتر تحت‌تأثیر عوارض جانبی کراتینه کردن مو قرار دارند. به این دلیل که این افراد مدام موها را به این روش صاف می‌کنند. ولی چون شما سالی یکی دو بار این کار را انجام می‌دهید به این معنی نیست که تحت‌تأثیر آثار سوء این مواد قرار نمی‌گیرید، زیرا فورا یا در عرض چند ماه تأثیرات فرمالدهید را احساس نمی‌کنید. آب‌ریزش و سوزش چشم‌ها، خارش گلو و خون‌دماغ شدن از جمله علائم تأثیر فرمالدهید هستند. ممکن است به‌محض تماس با این مواد این علائم را ببینید. اگر به آسم، برونشیت یا هر بیماری تنفسی دیگری مبتلا هستید، احتمالا به این مواد حساس‌تر هم می‌شوید. چون فرمالدهید به مجاری تنفسی آسیب می‌رساند و تنفس را سخت‌تر می‌کند. اگر بیماری مزمن هم دارید ممکن است آسیب‌پذیرتر باشید.
این اثرات وقتی از آرایشگاه خارج می‌شوید از بین نمی‌روند. هر بار که از ابزارهای آرایش مو، مانند سشوار یا اتوی مو در خانه استفاده می‌کنید، گازهای سمی در خانه آزاد می‌شوند.
اگرچه ممکن است در درازمدت در برابر این اثرات مقاوم شوید، ولی صدمات آنها روی سلامتی شما هنوز ادامه دارند. در حالی که بدن‌تان با این آثار مبارزه می‌کند، ممکن است بیشتر به حساسیت مبتلا شوید.
محلول صاف‌کننده‌ی موی برزیلی احتمالا بیشتر از میزان مجاز فرمالدهید دارد. در آمریکا بیشترین میزان مجاز فرمالدهید در محصولات آرایشی کمتر از ۲/۰ درصد است.
در مورد ۱۰ محصول صاف‌کننده‌ی موی مختلف تحقیقی انجام شده است. در این تحقیق هفت تا از آنها بیشتر از حد مجاز فرمالدهید دارند. در این هفت مورد، میزان متوسط فرمالدهید ۴۶/۱ درصد است که خیلی بیشتر از میزان مجاز است. این به این معنی است که کارکنان آرایشگاه و مشتریان مرتب در معرض میزان غیرمجازی از فرمالدهید هستند.
حتی اگر با استفاده از محلول برزیلی موهایتان را صاف می‌کنید، اگر آرایشگاه شما این کار را به صورت معمول انجام می‌دهد، در معرض این بخارها قرار دارید. سازمان بهداشت و امنیت شغلی گزارش می‌دهد میزان فرمالدهید هوا در آرایشگاه‌هایی که مو را صاف می‌کنند، بیشتر از حد مجاز است.
تحقیق دیگری نشان می‌دهد در طول مدت صاف کردن مو به روش برزیلی سطح فرمالدهید به مقادیر آسیب‌زایی برای آرایشگران و مشتریان می‌رسد. و حتی موادی که «بدون فرمالدهید» هستند، بعدا تبدیل به فرمالدهید می‌شوند.
محلول‌های بدون فرمالدهید هم خیلی سالم نیستند. اخیرا مردم متوجه شده‌اند که فرمالدهید موجود در مواد کراتینه مو برای سلامتی خطرناک است. برای همین شرکت‌ها نسخه‌های «بدون فرمالدهید» محصولات خود را تهیه کرده‌اند.
این شرکت‌های معمولا به‌جای فرمالدهید از متیلین گلیکول استفاده می‌کنند. ولی متیلین گلیکول هم وقتی گرما می‌بیند فرمالدهید آزاد می‌کند. شرکت سازنده می‌تواند ادعا کند این محصول حاوی فرمالدهید نیست. این اصلا حقیقت ندارد چون در نهایت خطرات آن برای سلامتی همان‌ها هستند.
تحقیقی در همین مورد روی هفت محصول صاف‌کننده‌ی مو انجام شد. از هفت محصول شش تای آنها پنج برابر بیشتر از حد مجاز فرمالدهید دارند. پنج تا از این شش محصول برچسب «بدون فرمالدهید» دارند.
برخی ایالت‌ها و کشورها صاف کردن مو را با کراتین ممنوع کرده‌اند. به این خاطر که این محصولات سطح خطرناکی فرمالدهید دارند و فروش آنها ممنوع است. در حال حاضر در سرتاسر آمریکا فروش و استفاده از این محصولات ممنوع نیستند. متأسفانه، بسیاری از آرایشگران و مشتریان تا دچار این مشکلات نشوند از خطرات کراتینه کردن مو آگاهی ندارند.
علاوه‌بر فرمالدهید و مواد تولیدکننده‌ی فرمالدهید که موقع صاف کردن روی موی خود می‌گذارید، از اتوی مو با دمای معمولی ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد نیز استفاده می‌شود. این مقدار حرارت می‌تواند برای موهای نازک یا موهایی که قبلا هایلایت شده، خطرناک باشد.
افرادی زیادی هستند که به‌خاطر کراتینه کردن به موهای خود آسیب جدی وارد کرده‌اند. اگر می‌خواهید موهای خود را کراتینه کنید باید خیلی مراقب باشید؛ مخصوصا وقتی روش‌های بهتر و سالم‌تری هم برای بهبود بخشیدن به بافت و ظاهر موها وجود دارند.
آیا راه‌حل‌های جایگزین به‌جای کراتینه کردن وجود دارد؟
متأسفانه با اینکه کراتینه کردن مقادیر زیادی فرمالدهید وارد بدن می‌کند، ولی این روش هنوز هم در آمریکا خیلی محبوب است. در دسامبر ۲۰۱۶ گروه محافظت از محیط‌زیست و صدای زنان برای حفاظت از محیط‌زیست از اداره‌ی غذا و دارو (FDA) شکایت کردند. بر اساس این شکایت اداره‌ی غذا و دارو در وظیفه‌ی خود برای محافظت از زنان در برابر خطرات ناشی از محصولات صاف‌کننده‌ی مو مخصوصا محصولات حاوی فرمالدهید کوتاهی کرده است.
البته تنها وظیفه‌ی دولت نیست که از مردم در برابر این مواد محافظت کند. خود شما هم می‌توانید از این محصولات استفاده نکنید. اولین قدم این است که برای صاف کردن موی خود از کراتینه کردن به روش برزیلی استفاده نکنید. از آرایشگر خود بپرسید که مو را کراتینه می‌کند یا نه. به این روش می‌توانید آرایشگاهی را انتخاب کنید که سلامتی شما و کارکنان خود را اولویت قرار می‌دهند.
محصول صاف‌کننده‌ی موی دیگری هم وجود دارد که از موادی به نام سریسین استفاده می‌کند. سریسین ماده‌ای است که از کرم‌ابریشم به دست می‌آید. این محصول نتیجه‌ای مشابه با کراتینه کردن برزیلی دارد، ولی هیچ ماده‌ی سمی در آن موجود نیست.
چه راه‌حل‌های طبیعی و آسانی برای بهبودی مو وجود دارد؟
راه‌حل‌های طبیعی زیادی برای بهبود بخشیدن به وضعیت موها وجود دارد؛ از آنچه می‌خورید گرفته تا موادی که هر روز برای موهای خود استفاده می‌کنید. ممکن است این موارد به‌اندازه‌ی کراتینه کردن مو مؤثر نباشند، ولی می‌توانند موهای شما را بدون هیچ عوارض جانبی خطرناکی زیبا کنند.
۱. رژیم غذایی خود را بهبود ببخشید
طبق گفته متخصصان، سلامت مو نشان‌دهنده‌ی سلامت بدن است. دیوید بابایی (David Babaii)، متخصص آرایش موهای بازیگران در لس‌آنجلس می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین نکات این است که رژیم سالم داشته باشید. این رژیم باید شامل میوه‌ها و سبزیجات سالم زیادی باشد.»
همین‌طور باید هر روز پروتئین زیادی در رژیم خود داشته باشید. چراکه این مسئله برای سلامتی موی شما ضروری است. مو اساسا از پروتئین (کراتین) ساخته شده است. بنابراین استفاده از پروتئین موهای شما را پرپشت و زیبا می‌کند.
علاوه‌بر پروتئین باید آهن زیادی هم در رژیم خود داشته باشید. ویتامین E، مواد معدنی مانند سلنیوم، مس و منیزیم هم می‌توانند در سلامت مو مؤثر باشند.
۲. از نرم‌کننده‌هایی استفاده کنید که حاوی کراتین هستند
کراتینه‌ی مو به روش برزیلی تنها روشی نیست که می‌توانید به صورت موضعی به موهای خود کراتین بزنید. می‌توانید شامپوها، نرم‌کننده‌ها و سرم‌موهایی بخرید که حاوی کراتین هستند. این مواد می‌توانند وضعیت موی شما را بهبود ببخشند.
به‌طور منظم از این مواد حاوی کراتین استفاده کنید. آن وقت می‌توانید از فواید صاف کننده، ترمیم‌کننده و نرم‌کننده‌ی آنها بهره ببرید؛ بدون اینکه در معرض مواد مضر صاف‌کننده‌های مصنوعی مو قرار بگیرید. حالا می‌توانید شامپو و نرم‌کننده‌ی خانگی خود را در خانه بسازید.
۳. از ماسک موهای خانگی استفاده کنید
می‌خواهید خودتان در خانه موهایتان را کراتینه کنید ولی نمی‌خواهید در معرض مواد مضر آن قرار بگیرید؟ دستور‌العمل‌های خیلی خوبی وجود دارند. با استفاده از این دستورالعمل‌ها می‌توانید ماسک‌های مغذی بسازید که موهایتان را با استفاده از آن نرم و صاف کنید. این ماسک‌ها ممکن است تأثیری طولانی‌مدت نداشته باشند، ولی باعث می‌شوند موهایتان از قبل نرم‌تر و درخشان‌تر باشند.
چند ایده‌ی خیلی خوب:
ماسک موی کراتین طبیعی: حاوی روغن آرگان یا جوجوبا، آووکادو، روغن آووکادو و بیوتین مایع.
درمان پروتئینی ژلاتینه برای موهای آسیب‌دیده: حاوی ژلاتین، ژلاتین یک پروتئین عالی برای سلامتی پوست و موست.
مواد خیلی زیادی برای تهیه‌ی ماسک مو وجود دارند. اگر احساس خلاقیت می‌کنید، می‌توانید مواد مرطوب‌کننده‌ی مختلفی مانند روغن زیتون، عسل یا آووکادو را با مواد پروتئینی مانند تخم‌مرغ، ژلاتین، شیر پرچرب و ماست ترکیب کنید. این مواد ارزان هستند و می‌توانید آنها را در آشپزخانه‌ی خود پیدا کنید. می‌توانید روش‌های خانگی مختلف را امتحان کنید تا بهترین ترکیب را برای موهای خود پیدا کنید. وقتی این دستور را پیدا کردید، می‌توانید به‌صورت منظم از آن استفاده کنید. در این صورت موهای صاف، زنده و قوی خواهید داشت.
۴. برای افزایش نفوذ مواد نرم‌کننده، این مواد را شب‌ها به موهایتان بزنید
اگر موهای خشک و شکننده داشته باشید، می‌توانید درمان‌های شبانه را برای نرم کردن موهایتان امتحان کنید. این درمان‌ها معمولا با روغن آرگان انجام می‌شوند. فقط ۴ تا ۱۰ قطره از آن را کف دست خود گرم کنید و بعد به‌وسیله آن سر خود را ماساژ دهید. آن را به تمام موهای خود بمالید، بعد موهای خود را بپیچانید و یک کلاه استخر روی آن بگذارید. گرمای طبیعی بدن شما به وسیله‌ی کلاه استخر بین موهایتان حفظ می‌شود. این کار کمک می‌کند روغن بیشتر به موهایتان نفوذ کند. به‌علاوه به این روش بالش شما هم چرب نمی‌شود. صبح موهایتان را مثل همیشه بشویید و آن‌قدر آب بکشید که آثار روغن کاملا از بین بروند.
اگر پوست سرتان خشک است یا موهایتان شورهدارند، دو بار در هفته این کار را تکرار کنید تا شوره‌ی مو از بین برود.
۵. روغن عصاره‌های گیاهی را نیز امتحان کنید
روغن‌های گیاهی می‌توانند سلامتی مو را بهبود ببخشند. این روغن‌ها می‌توانند موها را سالم‌تر و قوی‌تر کنند. اگر موهایتان وزوزی هستند و پوست سر شما متورم است، روغن‌های گیاهی رزماری، صدر و مریم‌گلی موها را ضخیم‌تر می‌کنند و از تورم پوست سر جلوگیری می‌کنند.
خیلی از شامپوها حاوی روغن‌های گیاهی هستند. البته استفاده از نرم‌کننده هم می‌تواند به شانه‌کردن موهای وزوزی کمک‌کند و موهای شما را درخشان‌تر کند. البته می‌توانید بسته به نوع موهایتان با استفاده از روغن‌های گیاهی در خانه نرم‌کننده‌ی مو درست کنید.
۶. از روغن نارگیل برای حافظت از موهایتان استفاده کنید
اگر موهایتان را زیادی داغ کنید می‌توانید به‌آسانی به آنها صدمه بزنید. البته روغن نارگیل می‌تواند کمک کند تا از موهایتان محافظت کنید. روغن نارگیل از شکنندگی موها جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، روغن نارگیل یکی از بهترین مواد برای نرم کردن موهای وزوزی است. بسته به میزان موهای خود با میزان خیلی کمی (یک‌چهارم تا یک قاشق چای‌خوری) شروع کنید. روغن را در دست‌های خود گرم کنید. از ریشه تا نوک موهایتان را به آن آغشته کنید و بعد سشوار بکشید و هر طور که می‌خواهید حالت دهید. فقط کمی بیشتر طول می‌کشد تا موهایتان خشک شوند، ولی با استفاده از روغن نارگیل موها نرم و درخشان و حالت‌پذیر می‌شوند.
حتی اگر موخوره دارید می‌توانید از روغن نارگیل استفاده کنید تا موخوره‌ها را بهبود ببخشید. فقط کمی روغن نارگیل را به ته موهای خود بمالید. حتی اگر موهایتان هیچ مشکلی ندارند، باید بدانید که هیچ‌چیز به‌اندازه‌ی روغن نارگیل برای مو مناسب نیست.
نتیجه‌گیری
کراتینه کردن مو ممکن است در ظاهر پاسخی برای همه‌ی مشکلات موی شما باشد، ولی به‌دلیل عوارض بلندمدت آن روی مو و سلامتی بدن شما اصلا ارزشش را ندارد. حتی اگر موهای شما نریزند، کراتینه کردن تقریبا همیشه حاوی فرمالدهید است.
فرمالدهید ماده‌ای است که اصلا نباید روی مو قرار بگیرد. حتی تنفس در هوایی که مواد صاف‌کننده‌ی مو هستند، بسیار سرطان‌زا و خطرناک است.
بهتر است از روش‌های طبیعی استفاده کنید. این روش‌ها ممکن است به تلاش بیشتری نیاز داشته باشند. ولی به‌هر حال خیال‌تان راحت می‌شود که صدمات کوتاه و بلندمدتی را به مو و بدن خود وارد نکرده‌اید.
دکتر سلام
