در تهران شاهد هستید خانواده‌هایی که چندین برابر خانواده‌های دیگر از خدمات شهری استفاده می‌کنند. یعنی چند برابر زباله تولید می‌کنند، چند خودرو دارند که از معابر و بزرگراه‌ها و پارکینگ‌های کنار گذر استفاده می‌کنند و…، اما به تناسب استفاده از خدمات شهری در هزینه‌ها مشارکت نمی‌کنند و بار آن‌ها را باید خانوار‌های جنوب شهری به دوش بکشند؛ بنابراین سیستم مدیریت شهری ما باید مانند سایر کلانشهر‌های توسعه یافته هزینه را محاسبه کند؛ «هرکه بامش بیش، برفش بیشتر»!
به رغم آنکه طرح ترافیک جدید تهران در آستانه اجرا قرار گرفته و منتقدان آن بر این باورند که هدف از اجرای این طرح چیزی جز افزایش درآمد شهرداری تهران نیست، رئیس شورای شهر تهران نظر متفاوتی دارد؛ هم درباره این طرح و هم درباره افزایش درآمد شهرداری با پول کردن شهر.
به گزارش افق نیوز/ محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگویی تفصیلی با روزنامه ایران، مهمترین چالش‌های پیش روی شهروندان و شهرداری تهران را مساله آلودگی هوا و ترافیک، بافت‌های فرسوده (آسیب پذیری در برابر زلزله و مدیریت بحران) و سپس اجتماعی و معضلات فرهنگی و اجتماعی می‌خواند و راهکار مقابله با آن‌ها را این گونه بیان می‌کند:
«درباره راهکار باید نگاهی واقع‌بینانه داشت، ما در یک دوره محدود و با کمبود منابع قادر به حل مشکلات نیستیم، اما می‌توانیم آن‌ها را کاهش داده و قابل تحمل کنیم. در مورد مسأله ترافیک و آلودگی هوا، مهمترین راهکار توسعه حمل‌ونقل عمومی و انبوه بر، غیرآلاینده، منظم و پرسرعت یعنی «مترو» است که طی سال‌های اخیر و با وجود توسعه زیرساخت‌ها، به دلیل کمبود تجهیزات، ظرفیت متروی تهران در حد دو میلیون نفر در روز باقی مانده که در صورت تامین منابع مالی، قابل افزایش به ۵ تا ۷ میلیون سفر در طول ۴ سال آینده است.
در حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده و کاهش آسیب پذیری در برابر زلزله نیز اصلاح سیاست تراکم فروشی و راهبری فعالان حوزه صنعت ساختمان به نوسازی و بارگذاری و بازآفرینی در بافت‌های فرسوده راهکار اصلی است که به تدریج در حال طراحی و اجرا است.
اما در حوزه مسائل اجتماعی و آسیب‌ها و معضلات آن، ما معتقد به استفاده از ظرفیت مردم و تشکل‌های مردم نهاد هستیم. در دوره گذشته بودجه و توان فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، عمدتأ صرف فعالیت در حوزه‌های غیرمرتبط و عمومی با سایر دستگاه‌ها می‌شده است که باید این رویکرد به رویکرد تخصصی و فراهم کردن زمینه مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی از سوی مردم تغییر کند.»
وی که پیشتر تجربه حضور در متروی تهران در بالاترین جایگاه را داشته، در ادامه با تاکید بر اینکه می‌بایست از اعتبارات مصوب دولت برای توسعه سیستم حمل‌ونقل ریلی در کلانشهر‌ها درست استفاده کنند، کمبود اصلی تجهیزات در مترو یعنی دو هزار واگن برای خطوط شش و هفت مترو را قابل حل می‌خواند.
رئیس شورای شهر تهران در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص عملکرد و مدیریت محمد باقر قالیباف طی ۱۲ سال بر تهران، این دوران طولانی تصدی شهرداری تهران را دارای نقاط مثبت و منفی توامان خواند و گفت: «من با پولی کردن شهر و گران کردن زندگی در تهران مخالفم. بار‌ها عنوان کرده‌ام که در ارزیابی عملکرد گذشتگان باید منصف و واقع بین بود؛ مثلا در حوزه عمرانی فعالیت‌های قابل توجهی انجام شده است که می‌توان به احداث زیرساخت‌های مترو و بزرگراه‌ها و تونل‌ها اشاره کرد، البته سیاست خودرو محوری و اولویت داشتن احداث بزرگراه‌ها به مترو هم جای نقد دارد.»
وی در ادامه در خصوص طرح جدید ترافیک و انتقاداتی که در خصوص آن مطرح است (از جمله اینکه هدف از طراحی و اجرای آن، افزایش درآمد‌های شهرداری است و پولی کردن شهر و گران کردن زندگی در آن معنا می‌دهد)، گفت: «در مورد طرح ترافیک باید ابتدا یادآور شوم که این طرح مصوب شورای شهر تهران نیست، بلکه در شورای عالی ترافیکی در وزارت کشور مصوب شده است. شورای شهر باید فقط در مورد میزان عوارض طرح نظر بدهد که در این مورد نیز حدود یک ماه این طرح در کمیسیون و صحن علنی شورا مطرح بود و بحث‌های زیادی درباره آن شد و اتفاقا مخالفان و منتقدان جدی در درون شورا داشت، اما با اصلاحاتی که شورای عالی ترافیک در آن انجام داد مصوب شد و البته با توجه به جدید بودن طرح، قطعا هنگام اجرا با مسائلی مواجه خواهد شد که نیاز به تدقیق و تکمیل دارد.»
این در حالی است که از جمله انتقادات جدی محسن هاشمی در زمان شهرداری قالیباف، هزینه نشدن بودجه در حوزه حمل‌ونقل عمومی بود. موضوعی که هنوز هم در جملات وی به چشم می‌خورد با این تفاوت که ظاهرا برای رئیس شورای شهر تهران هیچ اولویتی بالاتر از مترو وجود ندارد، تا جایی که افزایش هزینه استفاده از حمل‌ونقل عمومی به بهانه توسعه این ناوگان مطرح می‌شود و با رای مثبت شورا به تصویب می‌رسد تا سهم پرداختی از جیب مردم بالاتر برود. سهمی که برخی بر این باورند که هنوز جای افزایش دارد و حتی برای نیل به این افزایش، طرح دریافت عوارض در بزرگراه‌های شهری را هم تهیه و به سورا ارائه کرده‌اند.
موضوعی که خبرنگار ایران آن را از رئیس شورای اسلامی شهر تهران پرسید و وی در پاسخ به این سوال که «آیا موافق دریافت عوارض از مردم هستید یا خیر؟»، گفت: «با اجرای عدالت در تامین درآمد و هزینه مدیریت شهری موافقم. شما در تهران شاهد هستید خانواده‌هایی که چندین برابر خانواده‌های دیگر از خدمات شهری استفاده می‌کنند. یعنی چند برابر زباله تولید می‌کنند، چند خودرو دارند که از معابر و بزرگراه‌ها و پارکینگ‌های کنار گذر استفاده می‌کنند، از فضای تفریحی شهری استفاده می‌کنند، از ملک سود کسب می‌کنند، اما به تناسب استفاده از خدمات شهری در هزینه‌ها مشارکت نمی‌کنند و بار آن‌ها را باید خانوار‌های جنوب شهری به دوش بکشند؛ بنابراین سیستم مدیریت شهری ما باید در تأمین منابع هوشمند باشد و مانند سایر کلانشهر‌های توسعه یافته بر اساس خدمت محوری هزینه را محاسبه کند؛ به عبارت بهتر، هرکه بامش بیش، برفش بیشتر.
اما در رابطه با حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی معتقدم که باید شهرداری از موازی کاری با سایر دستگاه‌های مسئول در حوزه تبلیغی به سوی حمایت از فعالیت‌های مردمی و تشکل‌های مردم نهاد حرکت کند و زیرساخت‌ها را در اختیار مردم قرار بدهد، چون در این حوزه ظرفیت خوبی در تهران وجود دارد.»
اعتراض به برخی انتصاب‌های مدیران شهرداری، موضوع دیگری بود که از رئیس شورای شهر پرسیده شد که وی در پاسخ گفت: «انتقاد به انتصاب‌ها در مواردی درست و در مواردی منطقی نبوده است، البته باید توجه کرد تنها یک چهارم هشتصد مدیر شهرداری در دوره جدید تغییر کرده‌اند و بسیاری از مدیران قبل همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند. منصفانه باید گفت که معیار‌های سیاسی در تغییرات مدیران شهری تأثیر کمتری نسبت به گذشته داشته است.»
