مهدی نیکدل در پاسخ به سوالی درباره جزییات تصمیم صندوق ذخیره فرهنگیان برای ورود تعدادی از شرکت‌های این هلدینگ به بورس، اظهار کرد: در حال حاضر نزدیک به ۶۵۰ شرکت در بورس و فرابورس تهران پذیرفته شده و فعال هستند، از این رو یکی از اهداف و اولویت‌های موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان نیز ورود شرکت‌های تابعه به بورس است. هیات امناء و هیات مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان و همچنین مدیران شرکت‌های تابعه در راستای درخواست فرهنگیان عضو، با بورسی شدن شرکت ها در راستای درخواست اعضاء مبنی بر افزایش شفافیت، محاسبه ارزش افزوده و افزایش سیستم‌های نظارتی موافق بوده و در این مسیرتلاش می‌کنند.
وی ادامه داد: در همین حال، در طول دو دهه گذشته برخی از شرکت‌های تابعه موسسه از جمله شرکت ماشین سازی اراک، بانک سرمایه و شرکت ایران ارقام در بورس پذیرفته شده و فعال هستند، بنابراین در گام بعدی و در یک اقدام اساسی، موضوع ورود چهار شرکت-هلدینگ جدید مطرح شده است که با ورود این شرکت ها به بورس و فرابورس، عملا بخش عمده شرکت‌های تابعه موسسه، بورسی خواهند شد.
مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان افزود: بر این اساس، هلدینگ پتروفرهنگ به عنوان هلدینگ انرژی و پتروشیمی موسسه و همچنین یکی از شرکت های تابعه آن یعنی پتروشیمی مروارید، بورسی خواهند شد که این به معنی بورسی شدن کلیه شرکت‌های فعال در این گروه است.
وی اضافه کرد: مقدمات ورود بیمه معلم به بازار سرمایه نیز آماده شده است تا این شرکت نیز به جمع شرکت‌های بیمه‌ای فعال در فرابورس بپیوندد تا بتواند به جایگاه واقعی خود در صنعت بیمه کشور دست یابد. همچنین شرکت بازرسی مهندسی و صنعتی ایران به شرکت زیر مجموعه آن یعنی بازرسی مهندسی ایران با ورود به بورس می‌تواند برای فعالیت در عرصه بین المللی خیز بزرگی بردارد.
نیکدل افزود: همچنین تصمیم داریم از سایر نهادهای مالی بازار بورس و سرمایه همچون صندوق زمین و ساختمان استفاده کنیم، بنابراین در این زمینه مقدمات تشکیل صندوق زمین و ساختمان برای یکی از پروژه های ساختمانی شرکت ساختمانی معلم در حال انجام است.
مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان تاکید کرد: البته منظور از حضور صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس، ورود شرکت‌های تابعه و دارایی‌های آن به بازار سهام بوده و ورود خود موسسه به بورس (با توجه به ماهیت شخصیت حقوقی آن) موضوعیت ندارد. همچنین ورود شرکت‌های تابعه به بورس به معنای تصمیم گیری برای فروش سهام نیست و میزان عرضه سهام در زمان ثبت در تابلوی بورس، تنها در چارچوب مقررات بورس و به میزان نسبت سهامداری خواهد بود. با این حال، ورود به بورس و فرابورس منافع و مزایای زیادی برای شرکت‌های تابعه، صندوق ذخیره فرهنگیان و در نهایت معلمان به عنوان صاحبان موسسه دارد.
وی در پاسخ به اینکه مزایای بورسی شدن شرکت‌ها برای اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟ گفت: یکی از خواسته‌های فرهنگیان عضو، دریافت سهم الشرکه واقعی خود در زمان بازنشستگی است. در این راستا، محاسبه ارزش افزوده دارایی‌های موسسه و ارزش روز این دارایی‌ها، یکی از مطالبات به حق و همیشگی فرهنگیان عضو موسسه بوده است که به رغم تلاش‌هایی که برای محاسبه آن انجام شده، موفقیتی در این زمینه حاصل نشده است. از این رو به نظر می رسد تنها راه دائمی تحقق این موضوع، ورود شرکت‌ها به بورس است.
وی افزود: یکی دیگر از دلایل ورود شرکت‌ها به بورس، فراهم کردن امکان تامین نقدینگی در زمان نیاز است. حضور شرکت های تابعه صندوق در بازار سهام، موجب افزایش نقدپذیری دارایی‌های صندوق شده و این توانمندی می‌تواند موسسه را در ایفای تعهدات خود بیشتر یاری کند. علاوه براین، فروش دارایی‌ها در بازار سهام موجب شفافیت بیشتر و جلوگیری از تضییع حقوق فرهنگیان خواهد شد.
نیکدل در پاسخ به اینکه ورود به بورس چه اندازه در شفاف سازی فعالیت صندوق و شرکت‌های تابعه موثر است؟ گفت: نخستین شعار ما در بدو ورود به موسسه، شفافیت بود زیرا شفافیت باعث رفع بسیاری از شبهات می‌شود و برای همین افزایش شفافیت است که شرکت‌ها را به بورس می‌بریم. در واقع یکی دیگر از نتایج مثبت ورود شرکت‌های تابعه به بورس، افزایش نظارت بر این مجموعه است. یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از تکرار مباحث حول و حوش صندوق، قرار گرفتن موسسه و شرکت‌های تابعه در اتاق شیشه‌ای بورس است که صاحبان موسسه می‌توانند در هر زمان به نظارت بر سرمایه و دارایی خود بپردازند، اما در مقام مقایسه باید بپذیریم که شفافیت صندوق در شرایطی که شرکت‌های تابعه و دارایی‌های آن در بازار سرمایه باشند در مقایسه با شرایط کنونی، بیشتر خواهد شد.
وی افزود: از این رو، به رغم همه مشکلات و چالش‌هایی که بر سر راه شرکت‌ها برای ورود به بورس وجود دارد، ما معتقدیم که بورسی شدن شرکت های تابعه برای اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان نه تنها در حال حاضر بلکه در آینده نیز تنها راه برون رفت از مشکلات و تضمین منافع اعضا خواهد بود، بنابراین همه تلاش خود را برای تسریع حرکت در این مسیر به کار خواهیم گرفت و مطمئنا با همکاری مسئولان بورس، موفق خواهیم شد.
وی در باره اینکه اهداف از حضور صندوق و شرکت‌های تابعه در نمایشگاه بورس، بانک و بیمه اخیر چه بوده است؟ گفت: امروز صندوق ذخیره فرهنگیان با حجم منابع و دارایی‌هایی که در اختیار دارد، از فعالان مهم بازار سرمایه ایران است و موفقیت بیشتر آن منوط به داشتن یک همکاری سازنده با ارکان مختلف این بازار است. نمایشگاه‌هایی همچون نمایشگاه بورس، بانک و بیمه، امکان نزدیکی بیشتر بین بازیگران بازار سرمایه را فراهم کرده و حضور صندوق در این نمایشگاه می‌تواند فرصت مغتنمی باشد. از سوی دیگر، در شرایط کنونی و با توجه به مسایل حاشیه‌ای صندوق، نیاز به برقراری این ارتباط بیش از پیش احساس می شود و از این‌رو تلاش می‌شود که از این فرصت حداکثر استفاده صورت گیرد.
نیکدل درباره وضعیت دارایی‌های صندوق ذخیره فرهنگیان اظهار کرد: واریزی اعضا از ابتدای تاسیس تاکنون معادل ١۵٧٢ میلیارد تومان است که بخشی از آن به دلیل خروج برخی از اعضا به آنها پس داده شده است. واریزی دولت هم ۶٣۵ میلیارد تومان بوده که با سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته با این دو مبلغ، در مجموع ۴٠٧۴ میلیارد تومان نیز سود حاصل شده است. از این رو جمع کل واریزی به صندوق ۶٢٨١ میلیارد تومان بوده که ١٨۶۵ میلیارد تومان آن به اعضای بازنشسته پرداخت شده است. نهایتا در حال حاضر ۴۴١۶ میلیارد تومان ارزش دفتری دارایی‌های صندوق است، البته به دستور وزیر آموزش و پرورش، ارزش روز دارایی‌های موسسه در حال محاسبه است. از سوی دیگر تلاش شده تا شرکت‌های تابعه صندوق به بورس بروند تا هم ارزش روز دارایی‌های آن معلوم باشد و هم معلمان ارزش واقعی دارایی‌هایشان را بدانند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر آنچه فرهنگیان به صندوق واریز کرده‌اند کاملا محفوظ است، زیرا در شرکت‌ها، صنایع و پتروشیمی سرمایه‌گذاری شده است،بنابراین مسائلی که در مورد از بین رفتن دارایی های صندوق مطرح می شد اصلا صحت ندارد.
نیکدل افزود: حدود ۵ درصد از دارایی‌های صندوق ذخیره فرهنگیان به ارزش دفتری ٢١٨ میلیارد تومان در بانک سرمایه است و از آنجا که ما در بانک سرمایه سهامدار هستیم، در حد سهم خود مسئول هستیم، بنابراین بیش از ۹۵ درصد از دارایی های صندوق به بانک سرمایه ارتباطی ندارد اگرچه ارزش روز بانک سرمایه از ارزش دفتری آن بالاتر است.
وی در پاسخ به اینکه برای شفاف سازی و اطمینان خاطر معلمان عضو صندوق چه کارهایی انجام داده‌اید؟ گفت: برای همه اعضاء در سراسر کشور صورت وضعیت چاپ و ارسال شد. از طریق این صورت وضعیت، مشخص است که هر عضو از ابتدای عضویت چقدر پول واریز کرده، چه میزان سهم دولت واریز شده و در نهایت چقدر سود به آنها تعلق گرفته است. همچنین این اطلاعات به صورت آنلاین و به روز بر روی سایت موسسه قرار دارد و فرهنگیان در هر لحظه می توانند از میزان دارایی خود اطلاع پیدا کنند. بنابراین هیچ جای ابهامی وجود ندارد.
وی ادامه داد: با توجه به اتفاقات سال های اخیر، ضمن تغییر ساختار حدود ٧۵ نفر از مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شرکت های تابعه تغییر کرده‌اند. این افراد همه در رشته خود متخصص هستند. در انتخاب مدیرانی که اخیرا در صندوق بکارگرفته شده‌اند، معیار نخست ما پاکدستی بوده است تا مجددا شاهد اتفاقات ناگوار نباشیم.
وی ادامه داد: ما به مدیریت سرمایه به جای مدیریت بنگاه اعتقاد داریم، باید بیشتر اوراق بهادار داشته باشیم و حجم بیشتری از سرمایه هایمان را با انعطاف، جابجا کنیم. باید به سمتی برویم که سرمایه هایمان امکان نقدشوندگی بیشتری داشته باشند تا هر زمان که اعضا تمایل داشته باشند، آمادگی پرداخت داشته باشیم که البته امروز هم آمادگی نسبی داریم.
نیکدل توضیح داد: سهم دولت در برنامه پنجم توسعه حذف شد اما ما حساب بازنشسته‌ها را باز نگه می‌داریم تا در صورتی که سهم دولت واریز یا سودی حاصل شد به حساب آنها واریز کنیم. با این حال در برنامه ششم توسعه ماده ٨۵ سهم دولت احیاء شد و فرهنگیان حداقل تا سال ١۴٠٠ از این سهم بهره‌مند خواهند بود. از این رو فرهنگیان می توانند با واریز ماهانه تا ۵ درصد از حقوق و مزایای خود به حساب صندوق به صورت اختیاری به همان نسبت نیز از سهم دولت برخوردار شوند و به هر میزان که کمتر از ۵ درصد واریز کنند از واریزی دولت محروم خواهند شد.
نیکدل درباره سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان تشریح کرد: میانگین سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان در طول ٢٣ سال گذشته ۱۷ درصد بوده است. موضوعی که در کشاکش انواع بحران‌ها و تنش‌های اقتصادی موجود در کشور، اهتمام فرهنگیان به صیانت و حمایت از تنها بنگاه اقتصادی مختص خودشان را در پی داشت به طوری که صندوق ذخیره فرهنگیان در طول ١٠ سال گذشته از ضریب نفوذ ۵٠ درصدی به ضریب نفوذ ٩٠ درصدی رسیده است.
به گفته وی، در حالی که بیشترین پرداختی به بازنشستگان تا قبل از سال ١٣٨٧ به ۵ میلیون تومان هم نمی رسید، میزان دریافتی آنها با افزایش چشمگیر سودآوری سرمایه‌گذاری‌های موسسه، به بیش از ٢٧ میلیون تومان در سال ١٣٩۶ رسید. به رغم هجمه‌های هدف‌دار عده‌ای خاص جهت تخریب این نهاد بزرگ اقتصادی، فرهنگیان همچنان به فعالیت و سودآوری آن اعتماد داشته و عضویت حداکثری خود در صندوق را حفظ کرده اند. صندوق ذخیره فرهنگیان نیز در راستای حفظ اعتماد فرهنگیان به عنوان بزرگترین سرمایه موسسه، تلاش کرده که به طور کامل و دقیق و به تعهدات خود در قبال اعضای شاغل و بازنشسته عمل کند.
نیکدل افزود: در این راستا در طول قریب به ٢٣ سال گذشته بیش از ٢٢۴٠ میلیارد تومان به حساب فرهنگیان بازنشسته واریز شده که بیش از ٣٢ درصد آن به مبلغ ٧٢۵ میلیارد تومان در طول ۱٫۵ سال گذشته یعنی از مهر ١٣٩۵ تا دی ماه ١٣٩۶ واریز شده است. از سوی دیگر بیش از ٧٠ درصد پرداختی به معلمان در هنگام بازنشستگی، از محل بازدهی صندوق ذخیره فرهنگیان است و کمتر از ۳۰ درصد آن مربوط به واریزی اعضاء و دولت است.
