به نقل از رویترز، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا این هفته اعلام کرد، از توافق هسته‌ای خارج می‌شود و مقامات دولت وی نیز گفته‌اند که مجوزهای صادراتی صادرشده برای فروش هواپیما به ایران را لغو خواهند کرد.
تهران ۲۰۰ هواپیمای مسافربری به‌مبلغ ۳۸٫۳ میلیارد دلار برای شرکت ایران ایر سفارش داده که شامل ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس، ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ و ۲۰ فروند هواپیمای ای‌تی‌آر است.
شرکت ایرباس که ماه گذشته به‌دلیل کاهش تقاضای بین المللی ناگزیر شد بخشی از برنامه‌های تولیدی خود را کاهش دهد، نیاز بیشتری به سفارشات ایران جهت خرید جت‌های پهن‌پیکر دارد. ایران ۵۳ فروند هواپیمای پهن‌پیکر از ایرباس و ۳۰ فروند از بوئینگ سفارش داده که هنوز ساخته نشده‌اند.
۳ منبع صنعتی گفتند، از دست رفتن این قراردادها ضربه بیشتری به خط تولید جدیدترین هواپیمای پهن‌پیکر ایرباس، یعنی ای۳۳۰نئو خواهد زد که در فاصله چند ماه مانده به ارائه آن با تقاضای ضعیفی مواجه است. ایران ایر پس از شرکت ایر آسیا دومین مشتری بزرگ این هواپیماست.
اما در مقابل، دنیس مویلنبورگ، مدیر شرکت بوئینگ ماه گذشته این سیگنال را ارسال کرد که شرکت وی پس از تلاش‌های گسترده برای بهبود سطح فروش هواپیماهای پهن‌پیکر خود، دیگر مثل گذشته به سفارشات ایران وابسته نیست.
ایرباس و بوئینگ گفته‌اند تصمیم آمریکا را مورد بررسی قرار خواهند داد، اما از اظهارنظر در مورد ریسک‌هایی که با آن مواجه‌اند خودداری کرده‌اند. جف کنیتل، رئیس شرکت ایرباس گفته: «ما کار درست را انجام خواهیم داد».
هیچ یک از این دو شرکت به آن اندازه نگران بر هم خوردن قرارداد فروش مجموعاً حدوداً ۱۰۰ فروند هواپیمای باریک‌پیکر به ایران نخواهد بود، زیرا تقاضا برای خرید این نوع جت‌ها بالاست و این شرکت‌ها مشکلی برای تخصیص خط تولید‌های خود به دیگر خریداران نخواهند داشت.
منابع اروپایی گفتند، ایرباس از دست دادن توافق تاریخی خود با ایران را که آماده‌سازی آن ماه‌ها به‌طول انجامید پذیرفته است.
لغو قراردادهای فروش هواپیما به ایران همچنین به فهرست سفارشات سال ۲۰۱۸ شرکت ایرباس بیش از شرکت بوئینگ لطمه خواهد زد.
لغو سفارشات ایران، که ایرباس برای عقب نماندن از رقابت با بوئینگ آنها را در فهرست سفارشات خود به‌ثبت رسانده، موجب حذف ۸۶ سفارش قطعی از فهرست سفارشات شرکت ایرباس در سال جاری خواهد شد.
ریچارد ابولافیا، تحلیلگر گروه تیل گفت: «ایرباس خیلی مشتاقانه سفارشات ایران را در فهرست سفارشات خود گنجاند، اما بوئینگ محافظه‌کارتر بود، از این رو ایرباس اندکی بیشتر لطمه خواهد دید».
با وجود این، خط تولید هواپیماهای پهن‌پیکر بوئینگ هم عاری از ریسک نیست.
ابولافیا گفت: «با توجه به امیدواری‌هایی که این دو در مورد درآمد فروش هواپیماهای پهن‌پیکر داشتند، هیچ کدامشان در حال حاضر احساس خوبی از به‌هم خوردن این قراردادها ندارند».
شرایط برای شرکت کوچک اما پرسود ای‌تی‌آر اندکی متفاوت است؛ تحلیلگران می‌گویند، این شرکت تاکنون ۸ فروند هواپیما به ایران تحویل داده و از نظر تعداد تحویل هواپیما بهتر از دو رقیب بزرگتر خود عمل کرده است. به‌نظر می‌رسد که این شرکت همچنان قصد دارد در اواخر امسال بقیه سفارشات ایران را نیز تحویل دهد و خواهد توانست قبل از اتمام مهلت ۹۰روزه در ماه اوت یک یا دو فروند هواپیمای دیگر را نیز به تهران تحویل دهد. اما این شرکت احتمالاً با تصمیمات صنعتی دشواری در مورد بقیه هواپیماهای سفارش داده‌شده توسط ایران مواجه خواهد بود.
