یک کارشناس اقتصادی گفت: احتمال دارد بین ایران و ترکیه، ایران و روسیه، ایران وچین مباحثی شکل بگیرد که پول‌های ملی خود را برای تجارت مبادله کنند و یا اینکه کالا تهاتر کنند که در این صورت نیاز کمتری به روابط بانکی خواهیم داشت.
هادی‌حق‌شناس، کارشناس‌اقتصادی در پاسخ به این پرسش که با توجه به طرح امریکا برای تشکیل ائتلاف علیه ایران وتنگ کردن حلقه محاصره اقتصادی آیا ضرورتی برای حضور ایران در برجام وجود دارد یا خیر؟ اظهار داشت: تا این لحظه اجماعی در این خصوص شکل نگرفته است وبرعکس سالهای ۹۱ و ۹۲ ، که اجماعی جهانی و الزامی‌حقوقی در سطح بین‌المللی علیه ایران شکل گرفته بود (که همان پنج قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بود وپرونده ایران هم مشمول پرونده فصل هفتم منشور سازمان ملل شد) اما امروز دیگر آن وضعیت وجود ندارد.
وی ادامه داد: هم اکنون نکته کلیدی این است که تحریم‌های کنونی امریکا نه تنها پشتوانه سازمان ملل را ندارد در ظاهر هم که شده اتحادیه اروپا ، چین، روسیه و بسیاری ازکشورهای جهان از این تحریم های یک جانبه امریکا حمایت نمی‌کنند بنابراین زمانی که حمایتی نمی‌شود این فرصت همیشه برای جمهوری اسلامی فراهم است تا از مزایای برجام استفاده کند اما اگر به جایی برسد که برجام هیچ مزیتی برای ایران نداشته باشد آن زمان است که باید برای ماندن یا نماندن ایران در برجام فکری کرد.
این کارشناس اقتصادی افزود: زمانی که بخش عمده‌ای از کشورها علاقه‌مند هستند که ایران بماند و علاقه‌ای ندارند که از تحریم های یک جانبه امریکا حمایتی شود بحث در خصوص خروج برجام معنا و مفهوم گذشته را ندارد.
وی تصریح کرد: مضاف بر اینکه اگر اروپایی‌ها بخواهند کمکی به ایران بکنند طبیعتا ممکن است برخی از شرکت‌های بزرگ انها به خاطر اینکه از سوی امریکایی‌ها مجازات اقتصادی می‌شوند نتوانند وارد بازار ایران شوند اما شرکت‌های بزرگ دیگر اروپایی که بتوانند به موضوعات صنعتی ونفت وگاز ایران کمک کنندهمچنان حضور دارند، لذا این موضوع وابسته به این است که اروپایی‌ها ، چین و سایر کشورها چه میزان برای همکاری با ایران اراده داشته باشند.
حق شناس افزود: اگر اروپا از برجام حمایت می‌کند صرفا به خاطر ایران نیست گرچه برای اروپا این موضوع حیثیتی است اما امروز اروپا با همه کشورها به یک اندازه در حال مقابله است، و اگردر حال حاضر اتحادیه اروپا را مشمول تعرفه فولاد والومینیوم کرده یا با مکزیک ، کانادا و یا چین نیز این برخورد را داشته این موضوع نشان می‌دهد که پس از خروج امریکا از تفاهم نامه محیط زیست پاریس ، امریکا برنامه‌های دیگری هم برای اروپا و یا برخی دیگر از کشورها دارد.
وی خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد اروپا در موضوع برجام صرفا به خاطر منافع ایران باقی نمانده است بلکه حضورش برای این است که امریکا گام‌های دیگری را برای تهدید اروپا برندارد و به خاطر همین پای برجام مانده است.
حق شناس گفت:امروز موضوع امریکا با اروپا تنها برجام نیست وموضوعات دیگری هم مطرح است و درآینده نیز خواهد بود و اتحادیه اروپا باید تکلیف خود را نه تنها در مورد برجام بلکه در خصوص مسائل دیگر نیز روشن کند.
وی در مورد روابط بانکی واحتمال از سرگیری روابط بانکی با کشورهای دیگر نیز افزود: احتمال دارد که بین ایران و ترکیه، ایران و روسیه، ایران وچین مباحثی شکل بگیرد که پول‌های ملی خود را برای تجارت مبادله کنند و یا اینکه کالا تهاتر کنند که در این صورت نیاز کمتری به روابط بانکی خواهیم داشت.
وی افزود: البته در دنیای امروز بانک و بیمه جزء الزامات غیرقابل انکار در تجارت هستند و مسلما نمی‌توان تجارت داشت؛ اما بانک و بیمه نداشت ومسلما برای عبور از این مقطع بخشی از عوارض نظام بانکی را می‌توانند این کشورها جبران کنند
