تحریم ایران ارزش سرمایه سیاسی آمریکا را کم می کند

به گزارش افق نیوز، این پژوهشگر «مرکز تحلیل های نیروی دریایی» (CNA) وابسته به نیروهای دریایی و تفنگداران دریایی ارتش آمریکا در یادداشتی در تارنمای «هیل» نوشت: دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا هفته جاری جزئیات طرح های بازگرداندن تحریم ها علیه ایران را اعلام کرد. تلاش برای تغییر رفتار ایران، سیاستی جاه طلبانه و ستیزه جویانه است که بر مبنای فرضیات اشتباه پایه گذاری شده و نهایتا نتیجه معکوس می دهد.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا دو ماه پیش ۱۲ شرط برای ایران تعیین کرد. این فهرست بیشتر شبیه تاریخچه فعالیت های ایران است تا برنامه ای واقعی برای مذاکره. این شروط نشان می دهد که اگر ایران اساس سیاست خارجی خود را تغییر ندهد، تحریم های آمریکا علیه آن کشور بازگردانده می شود. حالا هم وزارت خارجه آمریکا می گوید که یکی از اهداف ازسرگیری تحریم های انرژی برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران آن است تا آن کشور «مانند یک کشور عادی» عمل کند.
فرض اول آن است که این سیاست آمریکا موثر خواهد بود. چندین کشور اعلام کرده اند که قصد ندارند از تحریم های تازه آمریکا تبعیت کنند. احتمال دارد بزرگ ترین واردکنندگان نفت ایران به دنبال راه های دیگری برای محدود کردن تاثیرگذاری تحریم ها باشند. صادرات نفت از عراق و ایران به ترکیه سابقه ای طولانی دارد و به نظر نمی رسد که از تحریم های آمریکا متاثر شود. آمریکا می تواند ترکیه را تحریم کند اما این کار به قیمت به خطر انداختن کمک ترکیه برای مقابله با ایران در سوریه تمام خواهد شد.
هند نیز گفته که تحریم های یکجانبه علیه ایران را به رسمیت نمی شناسد. هند در گذشته سازوکارهای دیگری برای خرید نفت ایران با روپیه ایجاد کرده و روشی متفاوتی به منظور کنار زدن تحریم های آمریکا در پیش گرفته بود. چنین توافقاتی پرسود نیست اما مسیری برای ادامه صادرات ایران فراهم می کند.
هند تنها کشوری نیست که به دنبال دور زدن تحریم ها و یافتن جایگزینی برای دلار است. چین به عنوان بزرگ ترین واردکننده نفت ایران در موقعیت خوبی قرار دارد تا بر سر پرداخت پول نفت با یوان مذاکره کند. این موهبتی برای «بانک خلق چین» است که سعی دارد در صحنه جهانی یوان را وارد رقابت با دلار کند.
سئوال این است که ایران برای تضعیف تحریم ها چند مورد از این قراردادها می تواند ببندد. محال است که بدون تحمیل هزینه های سنگین بر خودمان، صادرات نفت ایران را به صفر برسانیم.
دومین فرض آن است که سیاست آمریکا در قبال ایران ایده خوبی است. وضع تحریم های جدید در شرایط فعلی قمار پرخطری است و ممکن است نتایج معکوسی داشته باشد. تحریم های جدید نه تنها ایران بلکه هر کشوری را که با ایران تجارت می کند، هدف قرار می دهد. شاید دولت ترامپ تصور کند می تواند ترکیه و هند را تحریم کند و با تبعات کمی مواجه شود. اما چه تضمینی وجود دارد که این تحریم ها باعث شود چین از ایران نفت وارد نکند؟
تهدید به اعمال تحریم های جدید علیه ایران در حالی است که دولت آمریکا قصد دارد جنگ های تجاری علیه همسایگان، متحدان و نزدیکان شرکای تجاری خود آغاز کند. تاثیرات تنش های اقتصادی فزاینده با چین بسیار پیچیده است.
سخت است بتوان تصور کرد که فشار بیشتر بر چین، با هدف تاثیرگذاری غیرمستقیم بر ایران، نتیجه دلخواه را رقم بزند و در عین حال با رویکردهای دیگر تداخل پیدا نکند.
بارها و بارها ثابت شده است که رویکرد ناهمگون و چهل تکه دولت ترامپ نتایج متضادی خواهد داشت. در این باره تردید وجود دارد که اعمال عجولانه حجم گسترده ای از تحریم ها علیه متحدان، شرکا و دشمنان متعدد در چنین فضای پیچیده ای از مذاکرات، نتایج مورد نظر را ایجاد کند.
فرض اشتباه سوم آن است که تحریم ها ایران را وادار می کند که رفتار را تغییر دهد. به فرض محال که کشورهای دیگر با تحریم های جدید مخالفت نکنند؛ زورگویی باعث نخواهد شد که ایران در برنامه هسته ای یا فعالیت هایش تجدیدنظر کند. از سوی دیگر، ایران وعده داده است که فعالیت های هسته ای خود را از سر بگیرد. اینها تهدیدهای صرف نیست. برنامه هسته ای ایران تا سال ۲۰۰۳ در حالت تعلیق قرار داشت. پس از آنکه آمریکا در افغانستان و عراق سیاست تغییر رژیم را به اجرا گذاشت و ایران را در «محور شرارت» قرار داد، دولت ایران برنامه اش را از سرگرفت.
تردیدی نیست که خواسته های هسته ای ایران با تلاش برای کسب شناسایی جهانی و قدرت منطقه ای گره خورده است.
سیاست قلدری بر این منطق استوار است که مردم ایران علیه حکومت خود به پا خاسته و آن را وادار می کنند به خواسته های پمپئو تن دهد. این خیال پردازی است. دولت ایران هر نقصی داشته باشد،ایرانی ها علیه دولت خودبا آمریکا همدست نمی شوند. این احتمال وجود دارد که میانه ها مجبور به سکوت شوند و صداهای ضدآمریکایی تری دست برتر پیدا کنند.
سخت بتوان گفت که در سطح جهانی، تحریم ها علیه ایران نتیجه دلخواه ما را در پی داشته باشد. سایر طرف های برجام معتقد هستند که تحریم های جدید یک اقدام احمقانه است. با توجه به مناقشه های اقتصادی فعلی، تحریم ایران فقط عامل دیگری برای ایجاد تنش میان آمریکا و سایر اقتصادهای بزرگ جهانی است.
سئوال اینجاست که اگر تحریم ها بتواند باعث تغییر رفتار ایران شود، کشورهای دیگر تا چه اندازه این تندروی (تحریم ها علیه ایران) را تحمل خواهند کرد؟ وادار کردن کشورها به انتخاب (گزینه تحریم) به زیان سرمایه سیاسی آمریکا تمام می شود. این سرمایه در دوره ترامپ به سرعت در حال کم ارزش شدن است.