به گزارش افق نیوز/غلامرضا طریقی شاعر دهه پنجاهی اهل زنجان است. او روزگاران زیادی را با حسین منزوی گذرانده است و حال علاوه بر روزگار شاعرانه‌اش، سردبیر پایگاه نقد شعر بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و دبیر مجمع انجمن‌های ادبی نیز هست. آخرین مجموعه غزل او به نام «شلتاق» در نمایشگاه کتاب تهران سال گذشته رونمایی شد و خودش می‌گوید به احتمال زیاد مجموعه غزل دیگرش هم در نمایشگاه کتاب سال آینده منتشر می‌شود. او از تدارک یک کتاب پژوهشی با محوریت بررسی غزل بعد از نیما هم گفت که به احتمال زیاد تا پایان سال به چاپ خواهد رسید. با او درباره علاقه‌اش به شاعری و وضعیت شاعری این روزها گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
این روزهای غلامرضا طریقی با خواندن اشعار کدام شاعر سر می‌شود؟
بعد از این که حسین منزوی درگذشت و مجموعه جدیدی از او منتشر نشد، خواندن دو مجموعه من را سر ذوق آورد. «هزاره دوم آهوی کوهی» استاد شفیعی کدکنی آخرینش بود و مجموعه «گل‌ها همه آفتابگردانند» قیصر امین پور هم مجموعه دیگری بود که خواندنش در آن برهه زمانی واقعا لذت‌بخش بود. حال دو، سه سالی است که به شدت سعدی‌خوان شده‌ام و از آن لذت می‌برم. البته اشعار حسین منزوی را همیشه می‌خوانم زیرا معتقدم او ترکیب متعادلی از همه شاعران معاصر است.
به واسطه شاعری و دبیری مجمع انجمن‌های ادبی با اشعار زیادی مواجه اید. اوضاع شعر و شاعری را چطور می‌بینید؟
نگرانی‌هایی دارم و ندارم. نگرانم به این دلیل که شعرهای سطحی که نوشته و منتشر می‌شود، ذائقه مخاطب را تا حدودی تغییر می‌دهد. نگران نیستم چون معتقدم مخاطبی که ذائقه‌اش با این نوشته‌ها شکل می‌گیرد اساسا مخاطب جدی شعر نبوده و نیست. همیشه به جوان‌ترها می‌گویم ما این شانس را داشتیم که شرایط انتشار کتاب برای هر شعری مهیا نبود و شاید همین یک عامل تثبیت کننده بود. یعنی یک شاعر باید از مرحله‌ای عبور می‌کرد تا انتشارات به سراغ او می‌آمد و اگر پیشنهادی نمی‌شد عملا کاری از دست شاعر برنمی‌آمد. حال این که امروز انتشارات شعرها زیاد شده و گاه خود افراد به انتشارات مبلغی را برای چاپ کتاب می‌دهند و بعد از آن انتشارات، هیچ تعهدی به آن کتاب ندارد.
پس به نظر شما نباید هر شعری چاپ شود؟
بله.کتاب اول مهم‌ترین گامی است که شاعر بر می‌دارد. شاعر با کتاب اول دیده می‌شود و با همان کتاب است که مخاطب او را انتخاب می‌کند یا در فهرستی بین هزاران نفر دیگر گم می‌شود. اگر کتاب اول موفق نباشد، سخت است مخاطب دوباره انتخابت کند. بنابراین از همان اول باید تکلیف را مشخص کرد و زمانی دست به چاپ کتاب زد که بدانی برای شعرت اتفاقی خواهد افتاد.
از اوضاع شعر پرسیدیم. از اوضاع مخاطبان شعر هم بگویید.
به نظر من دو دسته مخاطب شعر داریم. دسته اول کسانی که تمام عمر خود را شعر می‌خوانند و تعدادشان هم کم است، شاید بین ۲۰۰ یا ۵۰۰هزار نفر در کل کشور. دسته دوم مخاطبانی که در دوره‌ای به اقتضای سن و سال و روحیات خود عاشق شعر می‌شوند. علاقه‌مندی این گروه به شعر با پایان درس و دانشگاه یا ازدواج تمام می‌شود. این گروه پر تعدادند و شاید به ۱۰-۱۲ میلیون نفر برسند. این گروه، قهرمان‌های خودشان را می‌سازند اما قهرمان‌شان از گروه اول بزرگ تر می‌شود به این دلیل که تعدادشان بالاست. البته آن‌ها برای قهرمان خود ضرر هم دارند چون در نهایت وقتی به ۲۱ سالگی می‌رسند با کنار کشیدن از دنبال کردن شعر، قهرمان خود را هم پایین می‌کشند زیرا نسل بعد، معیارهای خاص خودش را دارد. شبیه این اتفاق برای موسیقی پاپ هم می‌افتد. در حقیقت جریان اصلی شعر را همیشه همان گروه اول انتخاب می‌کنند اما هیاهوی گروه دوم همیشه بیشتر است و اگر بخواهیم موفق باشیم باید گروه اول را جست وجو کنیم و آن‌ها ما را انتخاب کنند.
در آخر این که دوره فعلی ما از لحاظ شعری، دوره درخشانی خواهد بود و چهره های درخشانی خواهد داشت؟
فرهنگ به طور کلی با شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مرتبط است. یعنی اگر ما اکنون در دوره اجتماعی خوبی قرار داشته باشیم، فرهنگ هم دوران خوبی دارد و برعکس. دوره ما یکی از دوره‌های مهم تاریخ ادبیات خواهد بود چون چیزی که از این جا به بعد اتفاق می‌افتد، پیش از این وجود نداشته است. اما این که چهره‌های شعر ما چقدر می‌توانند چهره‌های درجه یکی باشند و در کنار شاعران بزرگ قرار بگیرند، نظر شخصی‌ام این است که دو، سه شاعر جایگاه باشکوهی خواهند داشت اما به طور کلی شرایط فرهنگ و ادبیات ما هنوز آن قدر مساعد نیست که قطعی بتوان گفت یکی از دوره های باشکوه ادبیات است. با این حال دوره فعلی، یکی از دوره های تاثیرگذار خواهد بود و شعر فارسی به دوره ما، قبل و بعد از ما تقسیم خواهد شد.
منبع:خراسان
