ادغام موسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این روزها بیشتر از گذشته مطرح می‌شود، طرحی که سه موسسه خانه کتاب، نمایشگاههای فرهنگی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی را در یک ترکیب مشترک خواهد داشت.
از راست: نیکنام حسینیپور، مهدی قزلی و قادر آشنا
به گزارش افق انلاین، برگزاری جوایز ادبی، حضور در نمایشگاههای بزرگ داخلی و خارجی، برپایی طرح‌های فصلی و… از جمله اقداماتی است که موسسات زیر مجموعه ارشاد (موسسه خانه کتاب، موسسه نمایشگاههای فرهنگی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان) آنها را عهده‌دار بودند و به شکلی صعیف و یا همراه با چالش، قدرتمند و با برنامه طی این چند سال پیش بردند.
اما در روزهای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، خبر ادغام موسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد شنیده شد و برای نخستین بار نیکنام حسینیپور، مدیرعامل خانه کتاب زمزمه‌هایی از این طرح را مطرح کرد، ولی به تازگی این طرح جامه عمل به خود گرفته است.
نکته قابل توجه در این اقدام آن است که برخی از مسائل حاکمیتی که باید تحت نظر راس هرم و ارشاد باشد به موسسات سپرده شده بود، در حالی که آمار باید نزد حاکمیت باشد. نکته اینجاست که اصل آمار و اطلاعات ارائه مجوز نشر و اعلام وصول با اداره کتاب است، اما این آمار در نهایت برای خانه کتاب ارسال می‌شد تا پس از پردازش در بانک اطلاعاتی نیز به ثبت برسد. (در واقع دوباره‌کاری صورت می‌گیرد)
این مسئله موجب شده بود هر گزارشی برای ارائه با استناد به بانک اطلاعاتی خانه کتاب اطلاع رسانی شود. این ارزش ارائه اطلاعات از سوی خانه کتاب موجب شده بود این بانک اطلاعاتی ارزش حیاتی یافته و افرادی به شکل مرتب بخواهند به آن دستبرد بزنند که نمونه این فعالیت در زمان مدیرعامل معزول این موسسه نمود عینی یافت!
بعد حیاتی این اطلاعات برای تصمیمات حاکمیتی از سویی و قرار داشتن آمار نزد حاکمیت تناقضی بود که موجب سوءاستفاده افرادی را فراهم کرده بود. از سوی دیگر فاصله یک ماه بروزرسانی اطلاعات این بانک و آنلاین نبودن ارتباطات سیستمی موجب گ‍پی شده بود که محل سوءاستفاده برخی کتابفروشان می‌شد.
در طرح هدفمندسازی یارانه عدم هماهنگ‌سازی اطلاعات اداره کتاب و خانه کتاب نمود عینی پیدا کرد و عدم انطباق آمار و گپ موجود بین این دو موجب چالش‌هایی شد. نکته دیگر اینکه برخی از کتاب‌هایی که لغو مجوز می‌شد و باید از دایره اطلاعات بانکی خارج شود، به واسطه اینکه ارتباط آنلاینی وجود نداشت، فضایی برای سوءاستفاده برخی کتابفروشان فراهم آورده بود.
هرچند این آمار طی سال‌های گذشته نزد اداره کتاب بود و تنها چند سالی است که به خانه کتاب محول شده، اما باید این مسئله بازمهندسی می‌شد و به ارشاد که مسؤولیت حاکمیتی دارد، بازمی‌گشت.
این موضوع از یک سو و موارد دیگر موجب شد با پیشنهاد برخی مدیران زیرمجموعه ارشاد، طرح ادغام کلید زده شود، از این رو محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از برخی متولیان امر، مانند نیکنام حسینی پور، مهدی قزلی، قادر آشنا، ابراهیم حیدری و برخی معاونان خود درخواست کرد طرح‌های پیشنهادی‌شان را ارائه کنند تا در جلسات ادغام بررسی شود.
طبق گزارش‌ها، چارت ارایه شده از سوی یکی از پیشنهاددهندگان رد شده است؛ طرحی که بر اساس آن، ابتدا باید مرکز یا دفتری ذیل معاونت فرهنگی تأسیس می‌شد که ۵ معاونت داشت. طبق طرح مردود، معاونت خانه کتاب، معاونت ادبیات، معاونت امور موسسه نمایشگاه‌ها، معاونت اداری و مالی و معاونت فناوری اطلاعات، ذیل آن مرکز یا دفتر شکل می‌گرفتند.
این طرح به دلیل عدم توازن در تقسیم مسئولیت‌ها رد شد؛ چرا که همخوانی وظایف میان فعالیت‌های بنیاد شعر و ادبیات داستانی و خانه کتاب وجود نداشت. اما در ادامه طرح دیگری معرفی شد که تا جامعیت بهتری داشته باشد؛ چرا که ناظر بر مسؤولیت‌ها بود تا نام‌ها.
در این طرح سه معاونت ۱: پشتیبانی و ستاد ۲: جوایز و جشنواره‌ها، فصلنامه‌ها و کارهای پژوهشی و ۳: فعالیت‌های ترویجی و تبلیغی و توزیعی همانند نمایشگاههای داخلی خارجی و استانی و فروش فصلی دیده شده بود.
با توجه به اینکه این ادغام در راستای فعالیت‌های منسجم صورت می‌گیرد از این رو گفتمان‌سازی نیز مدنظر قرار گرفته است و نکته قابل توجه اینکه طرح‌های علمی و فرهنگی نیز باید ذیل آن مورد توجه باشد.
در حال حاضر هیچ طرحی پذیرفته نشده و کماکان طرح‌های مختلف ارایه و مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
محسن جوادی اما درباره این ادغام معتقد است، بسیاری از این موسسات در دوره‌ای شکل گرفته و متناسب با نیازهای آن دوره برایشان فعالیت‌هایی تعریف شده است، اما الان هم متناسب با وضعیت زمانه ما باید وظایف و فعالیت‌های آنها را بازتعریف کنیم.
اینکه در مرکز این ادغام کدام یک از مدیران ارشاد بنشیند، بحث‌های فراوانی هست. چرا که هیچ یک از سه مدیر حال حاضر از جامعیت کافی برای پذیرش چنین مسؤولیتی برخوردار نیست و طبیعی است که در بالادست مدیران این موسسات، نام چهارمی هم شنیده شود.
فارس
