معرفی
اگر از علاقمندان به طبیعت گردی و ماجراجویی هستید بی شک نام شگفت انگیزترین و زیباترین تنگه ایران، رَغِز، معروف به عروس دره های ایران را شنیده اید. دره ای با آب های بسیار زلال و فیروزه ای که در شمال شرقی داراب و در فاصله ۳۰ کیلومتری این شهر، در نزدیکی روستای حسن آباد در استان فارس واقع شده است. “رغز” به معنی راه بکر و لغزنده می باشد. این دره به طول تقریبی ۴ کیلومتر و دارای ۶۴ آبشار و حدود ۱۰۰ حوضچه ی طبیعی و زیباست و هر چه جلوتر می روید بیشتر مسحور شکوه و زیبایی آن خواهید شد.
تصویر ۱ – موقعیت تنگه رغز روی نقشه
بهترین زمان برای سفر به رغز بین ماه های اردیبهشت تا اوایل مهر ماه می باشد که تنگه پر آب است و با وجود هوای گرم می توانید از آب بسیار خنک حوضچه های زیر آبشار های تنگه، لذت بیشتری ببرید. اما حتما قبل از سفر آب و هوا را چک کنید و در مواقع بارندگی وارد تنگه نشوید.
تصویر ۲- پس از قدم گذاشتن در مسیر تنگه (عکس از اینترنت گرفته شده است)
حوضچه های تنگه رغز دارای عمق های مختلفی هستند. عمیق ترین آن حدود ۲۰ متر و کم عمق ترین حوضچه حدود ۶ متر عمق دارد. علی رغم وجود ۶۴ آبشار در تنگه رغز، معمولا تنها گذر از ۱۲ آبشار مورد توجه طبیعت گردان می باشد. این ۱۲ آبشار به شرح زیر است:
- آبشار نگین با ارتفاع ۱۶ متر عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۴۱ متر
- آبشار بوم رنگ با ارتفاع ۷ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۳۱ متر
- آبشار مسعود با ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱۲ متر و طول حوضچه ۱۵ متر
- آبشار گلاب با ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۷ متر و طول حوضچه ۱۲ متر
- آبشار فتح با ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱٫۵ متر و طول حوضچه ۶ متر
- آبشار حکمت با ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۱۵ متر و طول حوضچه ۳۲ متر
- آبشار کبوتر با ارتفاع ۲۵ متر، عمق آب ۲۰ متر و طول حوضچه ۶ متر
- آبشار جام ارتفاع ۹ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۳۶ متر
- آبشار دماغه با ارتفاع ۱۲ متر، عمق آب ۲ متر و طول حوضچه ۴ متر
- آبشار آذرخش با ارتفاع ۶۵ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۱۱ متر
- آبشار یادگار با ارتفاع ۴ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۱۱ متر
- آبشار وداع با ارتفاع ۴۶ متر، عمق آب ۱۰ متر و طول حوضچه ۷ متر : این حوضچه شبیه یک قلب است و بلند ترین فرود در این آبشار می باشد . البته بلندترین آبشار تنگه رغز، آبشار آذرخش است. اما چون کسی از آبشار آذرخش با ۶۵ متر ارتفاع فرود نمی آید، بنابراین “آبشار وداع” طولانی ترین فرود محسوب می شود.
تصویر ۳- نمای حوضچه ی زیبای قلب (عکس از اینترنت گرفته شده است)
حوضچه ای که بصورت عادی و در دسترس عموم قرار دارد، یک حوضچه است که در پائین ترین بخش تنگه و بعد از حوضچه قلب – که زیر آبشار وداع قرار دارد- است. این حوضچه به شدت کثیف است و از آنجائیکه رفتن بدون تجهیزات به آن مقدور می باشد، پر از زباله شده و آب آن ابدا قابل مقایسه با سایر بخش های تنگه نیست. البته این حوضچه را جزو تنگه رغز نمی دانند.
رفتن به تنگه رغز مستلزم داشتن سه شرط زیر می باشد:
۱- آمادگی جسمانی مناسب: اگر دچار اضافه وزن مفرط، بیماری های قلبی و یا ترس از ارتفاع هستید، باید از رفتن به تنگه رغز صرف نظر کنید. باید شرایط جسمانی شما طوری باشد که بتوانید ساعت ها پیاده روی، کوه نوردی، صخره نوردی و شنا را انجام دهید. البته نیاز به تخصص در این رشته ها نیست، بلکه فقط باید طاقت شرایط سخت این تور شگفت انگیز را داشته باشید.
۲- آموزش: افرادی که تجربه فرود با طناب را ندارند حتما باید حداقل یک جلسه آموزش ببینند و نکات لازم را یاد بگیرند. معمولا روز قبل از پیمایش مسیر تنگه، این آموزش توسط لیدر تور هماهنگ شده و اعضای تور توسط یک مربی، آموزش می بینند.
۳- تهیه تجهیزات فنی مناسب: رفتن به تنگه رغز بدون تجهیزات فنی مناسب امکان پذیر نیست . تجهیزات سفر را می توان در دو دسته اجباری و اختیاری دسته بندی کرد.
- تجهیزات اختیاری: نخستین وسیله ای که نیاز خواهید داشت وت سوت، Wet suit است. این لباس شما را در آب های بسیار خنک، گرم نگه می دارد و شنا کردن را تسهیل می کند. از آنجائی که برخی می توانند با لباس ورزشی مناسب این مسیر را طی کنند، وت سوت را جز تجهیزات اجباری دسته بندی نکرده ام. اما اگر آماتور هستید و تجربه اینگونه سفرهای طبیعت گردی را ندارید، حتما از وت سوت استفاده نمائید. دومین وسیله مورد نیاز دستکش است. استفاده از دستکش اختیاری است اما پیشنهاد می کنم برای سهولت در فرود با طناب، و جلوگیری از آسیب رسیدن به کف دستتان حتما دستکش مناسب تهیه بفرمایید. در صورتی که شناگر حرفه ای نیستید، استفاده از جلیقه نجات، شیرینی آب تنی و پرش در حوضچه ها و شنا را برای شما دوچندان می کند.
- تجهیزات اجباری: هارنس Harness، کارابین Carabin، هشتِ فرود، طناب دره نوردی، کلاه سنگ نوردی، جلیقه نجات جز وسایل اجباری در طول این سفر است.
تصویر ۴- تجهیزات و ابزار مورد نیاز
تصویر ۵- تجهیزات و ابزار مورد نیاز
اصولا تهیه تجهیزات به عهده تور است و مسافران از بابت تهیه اقلام فنی نگرانی ندارند. اما اگر بصورت اکیپ شخصی به این سفر می روید، و از آنجائیکه این تجهیزات نسبتا گران قیمت هستند و خرید آن تنها برای این سفر به صرفه نیست، می توانید آنها را در شهر داراب کرایه کنید. در این شهر چند فروشگاه برای کرایه این وسایل وجود دارد. با اندکی پرس و جو در شهر به راحتی به این فروشگاهها دسترسی خواهید داشت.
و اما سفر من:
وقتی دوستم از قم تماس گرفت و پیشنهاد کرد برای تور تنگه رغز ثبت نام کنیم، هیچ شناختی از این تنگه نداشتم و راستش با شنیدن اینکه مسیری که در پیش داریم ۱۴ ساعت است، کمی مردد شدم. اما به هر شکل شروع به تحقیق در خصوص آن کردم و وقتی تصاویر تنگه رغز را در اینترنت دیدم، به این سفر علاقمند شدم و هر چه بیشتر تحقیق می کردم، برای این سفر مصمم تر می شدم. زیبایی این مکان به قدری مسحور کننده بود که به خودم اجازه ندادم فرصت دیدن رغز زیبا را از دست بدهم. اینطور شد که پیشنهاد دوستم را با کمال میل قبول کرده و ایشان زحمت ثبت نام بنده در تور را کشید.
تصویر ۶- کارگاه زدن برای عبور از کنار دیواره
تور ما برای روز چهارشنبه ۵ تیر ماه لغایت شنبه ۸ تیر۱۳۹۸ رزرو شده بود. هزینه تور ۵۸۰ هزار تومان بود که به حساب تور لیدر واریز شد. این مبلغ شامل اجاره تجهیزات هم هست و لازم نبود برای اجاره تجهیزات مبلغی جداگانه پرداخت کنیم. صبحانه نیز بر عهده تور بود.
اولین چالش این سفر برای من، رفتن از تهران به قم بود. زیرا مبدا تور شهر قم بود. بالاخره روز موعود فرا رسید و ساعت ۱۶ چهارشنبه از تهران راهی قم شدم. قرار بر این بود که اتوبوس ساعت ۱۹ از قم حرکت کند. اتوبوس با تاخیر و ساعت ۲۲ حرکت خود را آغاز کرد و سفر پر هیجان من آغاز شد.
برای رفتن به تنگه رغز از قم، از شهرهای اصفهان و شیراز عبورکرده و در شهر داراب اقامت کردیم. پس از طی مسافت حدود ۱۳ ساعت به محل اقامت که یک منزل ویلائی بود رسیدیم. منزل بصورت اشتراکی در اختیار همه اعضای تور که ۲۰ نفر بود، قرار گرفت. ناهار روز نخست را همراه آورده بودیم و پس از صرف ناهار، راهی اطراف شهر شدیم تا آموزش فرود با طناب به اعضای تور داده شود. پس از حدود ۳ ساعت آموزش و تمرین فرود با طناب، راهی فروشگاهی شدیم که تور قرار بود تجهیزات را از آنجا اجاره کند. بنده از این فروشگاه دستکش خریداری کرده و بعضی هم کیسه ضد آب برای حمل خوراکی و لباس خریداری کردند. هماهنگی اجاره تجهیزات توسط تور انجام شده بود و لازم نبود وجهی به عنوان ودیعه بازگشت تجهیزات به فروشگاه پرداخت نمائیم. همه اعضای تور تجهیزات سایز خود را تحویل گرفته و حدود ساعت ۲۳ به محل اقامت باز گشتیم. شام را صرف کرده و پس از کمی استراحت، حوالی ساعت ۱:۳۰ بامداد حرکت به سمت تنگه رغز را آغاز نمودیم.
وسیله نقلیه برای رفتن از شهر داراب به تنگه رغز، نیسان آبی است. برای رسیدن به سرچشمه می بایست بخشی از مسیر را از گردنه دراکویه (حدود ۳۵ کیلومتری جاده داراب-شیراز) حدود ۲ ساعت با نیسان طی می کردیم و از آسمان شب با ستاره های چشم نواز و هوای عالی لذت بردیم. لذت ۲ ساعت نیسان سواری، آن هم نه در قسمت جلو بلکه در قسمت بار آن! وصف نشدنی است و تجربه ای منحصر به فرد برای ما بود.
تصویر ۷- لذت شنا در حوضچه ای بزرگ و زیبا
بعد از گذشتن از منطقه “کوه درختی” در دامنه کوه پیاده شده و مسیر کوهپیمائی را زیر نور ماه آغاز کردیم. حدود ۲ ساعت نیز در کوه مسیر را ادامه داده و زمانی که تازه نور طلایی آفتاب شروع به باریدن بر آسمان کرده بود به تنگه رسیدیم. زیبایی و عظمت این تنگه را نمی توان به تصویر کشید و حتی قابل توصیف نیست. می توان ساعت ها نشست و از معماری بی نظیر طبیعی لذت برد. تماشای دیواره های بزرگ و عظیم در طول مسیر در کنار حوضچه های آب زلال و شنای ماهی ها روح شما را نوازش می دهد. صدای دلنشین آبشار، فرود های هیجان انگیز، شنا در میان حوضچه‌های فیروزه ای و سُر خوردن در حوضچه ها این سفر را به یکی از خاطره انگیزترین سفرهایتان مبدل می کند.
تصویر ۸- سر خوردن از اولین سرسره
هر چه بیشتر پیش می رفتیم بیشتر مجذوب زیبایی های بکر دره می شدیم و همزمان هیجان مسیر نیز بیشتر می شد. نزدیک ظهر در میانه ی راه روی صخره های نخودی رنگ کنار حوضچه ای وسیع و آبی رنگ چند دقیقه ای نشستیم و هنگام خوردن ناهار مختصر و کم حجمی که لیدر تور تهیه کرده بود از مناظر زیبا و دیواره های سر به فک کشیده لذت بردیم و سپس به راه افتادیم.
تصویر ۹- سر خوردن از دومین سرسره
بالاخره بعد از پیمایش مسیری هیجان انگیز اما پرخطر به آخرین آبشار یعنی آبشار وداع که به حوضچه قلب منتهی می شد رسیدیم و با فرود از آن کم کم باید آماده ی خداحافظی از این عروس زیبا می شدیم. البته کار همین جا به پایان نمی رسد اکنون برای رسیدن به محلی که نیسان ها در آنجا منتظر ما هستند باید پا در مسیر پیمایشی می گذاشتیم که در آن باید قسمت زیادی از مسیر را با تکنیک دست به سنگ پشت سر می گذاشتیم و از مسیر های گربه رو می گذشتیم. گذشتن از این مسیر نیز با کلی استرس و هیجان همراه بود و چون افتاب غروب کرده بود حتما باید از هد لایت استفاده می کردیم.. و با وجود اینکه هیات کوه نوردی داراب با به کار بستن لوله و سیم بکسل عبور از مسیر را بسیار راحت تر کرده اند اما باید خیلی با دقت از آن گذر کرد. بعد از عبور مسیری حدود ۱ ساعت با رسیدن به محل پارکینگ نیسان ها از پیمایش موفقیت آمیز این دره ی خاطره انگیز بسیار خوشحال بودیم.
تصویر ۱۰- کارگاه زدن برای عبور از کنار دیواره
بعد از تعویض لباس های غواصی، سوار بر نیسان به محل استقرار برگشته و بعد از صرف شام به خواب عمیقی فرو رفتیم و صبح روز بعد، پس از تحویل تجهیزات، ناراحت از تمام شدن سفر با اتوبوس خود به شهر قم برگشتیم و تمام مسیر برگشت به تعریف خاطرات شیرین تنگه و احساس مان از این سفر فراموش نشدنی گذشت.
برای سفر به رغز حتما این نکات را به یاد داشته باشید:
- برای ثبت لحظات شیرین و خاطره انگیز تنگه رغز، بهترین وسیله دوربین ورزشی یاAction Camera با تجهیزات کامل است. با گوشی ضد آب نیز می توانید خاطرات خود را ثبت کنید، اما احتمال آسیب دیدن گوشی وجود دارد. اگر گوشی ضد آب ندارید می توانید از کاور های ضد آب موجود در بازار نیز استفاده کنید. البته این کاورها ممکن است نتواند به خوبی گوشی را حفظ کند. همانطور که گوشی یک نفر از اعضای تور ما با وجود استفاده از کاور آسیب دید.
- حداقل زمان مورد نیاز برای گذر از تنگه یک روز است. اگر قصد اقامت شبانه ندارید برای اینکه تا رسیدن به پایان تنگه، روشنی روز را از دست ندهید، پس از نیمه شب و حوالی ۲ بامداد حرکت خود را آغاز کنید.
- لازم به ذکر است آب کل مسیر تنگه قابل آشامیدن می باشد، ولی بهترین آب، آبی است که در سرچشمه از زمین بیرون می آید. با توجه به زلالی آب چشمه ها، بردن آب آشامیدنی الزامی نیست.
- از به همراه بردن وسایل غیر ضروری به تنگه پرهیز کنید تا به خاطر حمل آنها در حرکت شما وقفه ایجاد نشود ( هنگام پرش در آب ابتدا کوله خود را به پایین می اندازید و بعد از پرش باید به دنبال کوله بروید! هنگام فرود با طناب نیز اگر سبک تر باشید راحت ترید) با این حال اگر می خواهید وسایل خود را به درون تنگه ببرید، حتما از کوله های ضد آب مخصوص دره نوردی (درای بگ) استفاده نمایید ( آب در کوله های معمولی جمع شده و بعد از خارج شدن از حوضچه ها به شدت سنگین می شود و احتمال نفوذ آب به داخل وسایلی که آببندی کردید هست).
- فراموش نکنید که در ابتدای تنگه که می خواهید وت سوت Wet suit خود را بپوشید لباس های خود را به خوبی آببندی کنید و هر چند نفر در یک درای بگ قرار دهید تا در پایان تنگه لباس های خشک داشته باشید.
- قبل از رسیدن به تنگه، هنگامی که از نیسان پیاده شدید و مسیر کوهپیمایی را آغاز کردید احتمالا نیمه شب است و هوا تاریک می باشد، پس حتما هد لایت نیز با خود ببرید. موقع برگشت از تنگه نیز در صورتی که در طول مسیر توقف زیادی داشته باشید شاید خورشید غروب کرده باشد و در پیاده روی برگشت نیز به نور نیاز دارید. اگر قصد اقامت شبانه و احداث کمپ دارید، قطعا تجهیزات بیشتری نیاز خواهید داشت.
- حتما برای گذر از تنگه با لیدرهای محلی هماهنگ کنید و حضور لیدرهای فنی نیز به بهتر شدن کیفیت سفر کمک می کند. در این سفر آقای یاسر مرادی راهنمایی اعضای تور ما را به عهده گرفت.
تصویر ۱۱- تشویق یکی از همسفران برای غلبه بر ترس از پرش
- اگر از ارتفاع، آب و شنا می ترسید، و اگر از آمادگی جسمانی مناسبی برخوردار نیستید قید این سفر را بزنید، زیرا مسیر برای شما مشقت بار خواهد بود و ممکن است جان خود و هم سایرین را به خطر بیندازید. خطر جانی را جدی بگیرید. (هنگام بروز هر حادثه ای در مسیر، در صورتی که لیدرهای کارآموزده همراه شما نباشند امداد رسانی با دشواری توام خواهد بود).
تصویر ۱۲- شیرجه در حوضچه ها
- توجه داشته باشید که آب سرد است و هنگامی که از آب بیرون می آیید ممکن است سردتان شود. لباس غواصی یا همان وت سوت شما را گرم می کند اما شاید به همراه داشتن یک بادگیر ورزشی کم حجم خالی از لطف نباشد.
- حتما از کفش های مناسب استفاده کنید اگر کفش مناسب دره نوردی یا سنگ نوردی ندارید دقت کنید کفشی که می پوشید قرار است در کوهپیمایی ابتدا و انتهای مسیر و عبور از صخره های لیز و خیس و فرود با طناب به شما کمک کند پس کفش مناسبی انتخاب کنید.
- مدت زمانی که در تنگه هستید به تعداد و سطح آمادگی و جسارت نفرات بستگی دارد. در هر صورت برای اینکه انرژی خود را تا پایان راه حفظ کنید خوراکی های کم حجم و مقوی مانند خرما، مغز پسته، گردو، بادام، مویز، شکلات و یا نوشیدنی های انرژی زا، مقداری شربت عسل و از این قبیل همراه خود ببرید. پیشنهاد می کنم برای جلوگیری از نفوذ آب آنها را داخل بطری آب معدنی بریزید و در آن را محکم کنید و مطمئن باشید تا پایان راه خوراکی هایتان خشک و قابل خوردن باقی می ماند.
تصویر ۱۳ – عبور از حوضچه بعد از پرش در آن
سفر به رغز بدون شک در فهرست هیجان انگیز ترین و فراموش نشدنی ترین سفرهایتان قرار خواهد گرفت. شاید شما هم جز آن دسته افرادی باشید که در میان راه هنگام مواجه شدن با استرس و چالش ها با خود عهد کنید که دیگر پا در این مسیر نمی گذارید اما با به پایان رسیدن پیمایش خود به دنبال اولین فرصت ممکن برای تجربه ی مجدد این سفر شگفت انگیز باشید. کلام آخر این که رغز را باید رفت و دید!
